Wie zich vanaf heden nog uitlaat over economische groei, zonder daarbij de grenzen die de aarde stelt in acht te nemen, is wat Hans de Geus betreft medeplichtig aan de gevolgen.
Wie straks zijn auto om een boom vouwt zij gezegend want draagt bij aan de economische groei. De auto moet gerepareerd of vervangen worden, de sloop heeft een klusje, de verzekeraar, het ziekenhuis danwel de uitvaarder -- economische activiteit. En laten we ook bidden voor een strenge winter. Al dat extra gas dat de NAM uit de aarde mag halen en verkopen, in binnen-en buitenland -- mooi toch! En over de seizoenen gesproken, waarom zijn die zomers niet wat onverbiddelijker, want ik zie nog veel te veel huizen zonder airconditioner. Productie van apparaten, installeren, onderhouden, laten ronken, de stroom die nodig is, daar likt elke econoom toch zijn vingers bij af?
Omhoog dat BNP!
En waarom zwemmen mensen nog in de natuur? Zijn de meren soms nog te schoon? Kunnen die niet wat vuiler, zodat we flink wat zwembaden kunnen aanleggen? Bouwen, grasveldjes onderhouden, patatjes verkopen, badmeesters in dienst. En denk aan allerlei nu nog verboden industrie die we los kunnen laten op die meren om ze lekker te vervuilen. Misschien kunnen we met een fiscale stimulans wat vervuilende bedrijven uit Polen aantrekken die zelfs de aldaar geldende lakse milieuregels te stringent vinden.
We kunnen nog meer dan genoeg doen om dat Nationaal Product te op te krikken. Waarom wonen er eigenlijk nog burgers in het openluchtmuseum dat de Amsterdamse binnenstad welbeschouwd is? Denk toch aan al die extra hotels, die extra vluchten, meer passagiers via Schiphol, wanneer we de hele grachtengordel aan groei van toerisme ondergeschikt maken door die linkse bewoners eruit te jagen. Kan er op Koninginnedag tenminste ook weer fatsoenlijk gefeest worden.
Goederen en Kwaderen
Voor het meten van economische groei tellen niet alleen de productie van ‘goederen’, maar ook de voortbrenging van ‘kwaderen’. Min en plus zijn voor de groei allebei positief. Dat is pervers. Econoom Ezra Mishan schreef hierover als hoogleraar aan de London School of Economics reeds in 1967 het boek
‘The Cost Of Economic Growth’ . Niet alleen geeft het meetellen van vervuilen en uitputten van grondstoffen voor groei een verkeerde prikkel; Jeremy Grantham, oprichter van vermogensbeheerder GMO, wijst er in
zijn kwartaalbericht van november 2012 op dat door zo te boekhouden, de groei zichzelf in de staart bijt. Juist om te kunnen blijven groeien moeten we groei anders definiëren.
Toch zijn er vandaag de dag nog economen genoeg die oprecht blij zijn als de groei dat kwartaal hoger uitkomt dan verwacht omdat we wat sneller dan verwacht het aardgas opmaken. Dat we daarmee het economisch potentieel voor de toekomst evenredig hebben verminderd en de ‘point of no return’ voor een klimaatramp weer wat sneller naar ons toe hebben getrokken doet er voor hen niet toe.
Dat moet nou maar eens afgelopen zijn. Beleidsmakers en economen die vanaf heden nog ‘groei, groei, groei’ roepen zonder daarbij de grenzen van de aarde in acht te nemen die zijn wat mij betreft namens de volgende generaties vanaf heden ‘af’. Laat ze maar eens duidelijk maken aan welke kant zij staan in het groeidebat. Aan welke kant staat u? Overzichtelijk zou zijn wanneer economenwebsite mejudice.nl hier een panel aan wijdt, bij deze aan de redactie een oproep. Ik denk graag mee over de formulering van de stellingen.
Monetaire reset
Maar onze schulden dan? Hoe kunnen we die ooit terugbetalen zonder ouderwetse, ’vuile’ groei ? Mijn vermoeden is dat dat inderdaad een van de redenen is dat we zo moeilijk van dit traditioneel groeidenken afkomen. Krediet gaat vooraf aan groei, en groei is nodig om krediet terug te betalen. Hoe dat te doorbreken zonder financiële chaos? Wel, wellicht komen we wat dat betreft binnenkort in een situatie waarin dat allemaal wat makkelijker gaat. De huidige schuldenberg is volgens velen sowieso niet terug te betalen omdat het financiële systeem op eigen kracht al dolgedraaid was. Of het nou gaat om een land als Griekenland of om de berg private schulden in Nederland; als het waar is wat iemand als Rabo-econoom Hans Stegeman
beargumenteert, namelijk dat de hoge groei die we gewend waren om uiteenlopende redenen toch al niet te handhaven is, moet er sowieso een massale afboeking van schulden plaatsvinden. Schulden die niet kúnnen worden terugbetaald, wórden ook niet terugbetaald. Goedschiks of kwaadschiks.
Het is te hopen dat deze ‘reset’ ordentelijk kan verlopen, en dat er geen, zoals in het verleden, chaos of oorlog aan te pas hoeft te komen. Hoe het ook zij, laten we als geluk bij wat voor ongeluk dan ook de kans aangrijpen om vanaf dan de economische groei anders te gaan meten.
15 Bijdragen
Pauluus
ff denken het inruilen van een 12 jaar oude auto - met reparatie van 800 voor de boeg op een waarde van circa 1500 - voor een nieuwe;good or bad? (minder uitstoot, minder verbruik, of laten repareren)
Henk de Vos
boer-breekt-klomp
Of je moet willens en wetens willen liegen met statistieken en de huidige 30% onderbenutting van zzp-ers niet tot enige vorm (frictie?, structureel?, cyclisch?) van werkloosheid willlen rekenen. De echte krimp voor jan-zonder-kapitaal is veel groter dan wordt gesuggereerd.
Nee die schuldenreset komt er wel, vroeg of laat. waarschijnlijk net (te) laat als het aan de bankenlobby ligt.
PeterO
Jopie
Daan
werk hebben is iets volslagen anders dan een baan hebben...
Er is geen behoefte aan werk, net zomin als aan nieuwe woningen. Iemand schreef laatst dat de productie volledig op peil is indien iedereen 5 uur per week zou werken. In die overige 35 uur wordt troep geproduceerd en geld verdiend om die troep mee te kopen.
Stuur eerst eens al die ambtenaren met verlof. Of ze nou een uitkering krijgen of overheidsloon, is van hetzelfde laken een pak. Vervolgens de bouwvakkers. Of die nou een uitkering krijgen of indirect overheidsloon (door overbodige bouwprojectjes te stutten, zoals nieuwe gemeentehuizen, Bloemendalerpolders etc.) is ook van hetzelfde laken een pad.
Er is geen werk; er zijn enkel nog banen. Er is geen behoefte aan werknemers. En de mensen hebben geen behoefte aan inkomen want in de huidige wereld is niks schaars! Er is enkel overvloed aan alles: vierkante meters kantoorruimte, woningen, etc..
Maar dat laatste is de economen ongewenst, en dus proberen die een kunstmatige schaarste te creeren, zoals een sloopfonds voor kantoren..
Je moet dit soort kwesties niet aan economen voorleggen (zoals Me Judice) maar aan filosofen! Laat het hele zooitje eens aan de fundamenten van de economie krabben...
Peter van der Slikke
Hansdegeus
Peter van der SlikkeFred
Azijn Seikert
Zal een klein voorbeeld geven. "Moeten we blij zijn als we meer groei hebben als we daardoor het aardgas eerder opmaken" Het antwoord is natuurlijk: Ja. Want des te eerder is er weer kans op innovatie. Die innovatie brengt weer groei met zich mee. De aanname dat we de bronnen opmaken en daardoor in een soort van gat vallen, is haast een belediging voor de wetenschappers die zich met dit soort vraagstukken bezighouden.
Michiel
Azijn Seikerthttp://en.wikipedia.org/wiki/Simon%E2%80%93Ehrlich_wager
Gast
Azijn SeikertG Zeeland
NicholB
Gast
Ik zie geen enkele reden waarom de menselijke inventiviteit ons nu plotseling wél in de steek zou laten. Zeker ook omdat we nu alweer compleet nieuwe technologieën aan de horizon zien verschijnen die onze wereld wederom enorm zullen veranderen. Denk aan kunstmatige intelligentie, nanotechnologie, kernfusie, kwantumcomputers, gentechnologie en commerciële ruimtevaart. Doemdenkers zoals Hans de Geus zitten er, als naar de geschiedenis kijkt, ook steeds weer naast. But this time is different, right?