De start van 2015 laat duidelijk zien dat marktparticipanten nerveus zijn. Ze zijn gedesoriënteerd door de opgelopen volatiliteit en de toegenomen onzekerheid. Het gevolg is dat ze veel interessante investeringsmogelijkheden links laten liggen en vluchten in zogenaamde peperdure veilige havens.

Veel marktparticipanten denken dat de financiële markten rationeel zijn. Dat proces begint al op school, waarbij u geleerd wordt dat we – bijna – alles begrijpen van de economie. Dit gedachtegoed vond zijn grondslag in de jaren ‘30 van de vorige eeuw, ook wel de Grote Depressie genoemd. Door de economie beter in kaart te brengen, zou deze beter te doorgronden zijn.

Modelletjes

Sindsdien werkt een beetje analist, belegger, pensioenbestuurder of CEO met rekenmodelletjes, statistieken, benchmarks en ratio’s. Ik merk daarbij op dat de doorsnee CEO wordt opgejaagd door een bijzonder fenomeen: het alsmaar laten stijgen van winsten en dividenden. Dit proces slaat over naar zijn of haar onderdanen en dan hebben we te maken met een complete bloedgroep die in dezelfde merkwaardige richting denkt.

Pensioenbeheerders zien hun verplichtingen stijgen, terwijl ze weten dat hun obligatieportefeuille zich op een doodlopende weg bevindt. Ze zitten in een lastige spagaat. De belegger probeert te vergelijken zonder dat de informatie waarop hij zijn vergelijking baseert juist is. De kwaliteit van het rendement is veel belangrijker dan het rendement op zichzelf. De ondergang van verschillende speculanten in de Zwitserse frank is daarvan de afgelopen maand wederom een tastbaar bewijs.

Dronken psychopaat

Wanneer u terug gaat in de geschiedenis, staan twee kwesties als een paal boven water: de economie is niet maakbaar en markten zijn zeker niet rationeel. Mr. Market is een dronken psychopaat, aldus succesvol belegger Warren Buffett.

Critici beweren dat centrale bankiers de schuldigen zijn van bubbels en ineenstortingen van financiële markten. Deze gedachte is onjuist; ik wijs op de Hollandse tulpenmanie in de jaren 1634 -1637. In die tijd was er nog geen centrale bankier te bekennen.

Beleggers doen onvoldoende onderzoek naar de vraag waar de verborgen onderwaardering, of overwaardering, zich bevindt

Centrale bankiers sturen bij waar nodig is en nemen de eventuele gevolgen van hun beleid op de koop toe. Dat repareren deze bankiers dan achteraf weer. De Fed nam in 2008 harde besluiten en vandaag de dag acteert de Amerikaanse economie redelijk, in ieder geval een stuk beter dan de Europese economie. De ECB besloot donderdag om 1.140 miljard euro in de Europese economie te injecteren. Iets doen is veel beter dan niets doen.

Waarde

De huidige geopolitieke spanningen in combinatie met een dalende olieprijs en heen en weer zwiepende valuta’s leveren vooral veel kansen op voor investeerders met een lange horizon. De hamvraag is echter wat iets daadwerkelijk waard is. Het probleem daarbij is dat marktparticipanten in relatief korte tijd wennen aan bepaalde marktomstandigheden en dit als normaal gaan ervaren. De fout die ze vaak maken, is dat ze onvoldoende onderzoeken waar de verborgen onderwaardering, of nog erger, overwaardering zich bevindt. Dit is vaak niet te filteren uit allerlei rekenmodelletjes, statistieken, ratio’s of benchmarks.

Het vergt naar mijn overtuiging meer historisch onderzoek om bepaalde situaties beter in perspectief te plaatsen. Het nadeel van deze benadering is dat het erg veel tijd, ervaring en geduld kost. Geduld hebben beleggers tegenwoordig steeds minder, al dan niet opgejaagd door de hijgerige maatschappij.

Vroeg of laat bezorgt de markt van 2015 deelnemers een hersenbeschadiging

Kansrijk

Wanneer u weet wat u bezit en u hierop gedisciplineerd concentreert, bevindt u zich in een uiterst kansrijke positie. De tijd is in dit geval uw vriend. Het lastigste hierbij is dat u vast moet houden aan uw eigen uitgangspunten en moet vertrouwen op het huiswerk dat u gedaan heeft. Wat de menigte roept of schrijft, is niet relevant.

De markt van 2015 en 2016 zal nog meer marktparticipanten vroeg of laat een hersenbeschadiging bezorgen vanwege haar grillige en onbegrepen karakter. De kunst is dat u het zover nooit laat komen, zodat u over dertig jaar kunt genieten van uw zorgvuldig uitgestippelde investeringen. Het rendement moet komen uit degelijke langetermijnbeleggingen en niet uit ingewikkelde swaps of een leverage van 1:200. Eén verkeerde trade is in zo’n scenario voldoende om uw totale vermogen in één klap weg te vagen. Dat heeft de grillige eerste maand van 2015 bewezen.

Rest mij u een goed weekend te wensen.

Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.