(Voormalige) klanten van Boer & Croon en ABN Amro zullen met verbazing het nieuws hebben ontvangen dat ABN Amro haar partner Boer & Croon wil dagvaarden. ABN Amro en Boer & Croon werken al vele jaren samen bij het behandelen van klanten van de bank. Klanten vragen zich wellicht af wat hier achter steekt.

Schadeclaim van 100 miljoen euro

De achtergrond is een  schadeclaim van 100 miljoen euro van Ineke Jonkman als oud-aandeelhoudster van Pharma Bio Research (PBR), indertijd Europa ’s grootste medicijnentester, tegen ABN Amro. De claim is gebaseerd op de stelling dat PBR door een willekeurige, niet op waarheidsgetrouwe argumenten gebaseerde, kredietopzegging failliet is gegaan. Het hoofd van de afdeling bijzonder beheer, Schmittmann, had door de directie verschafte informatie genegeerd en de onjuiste informatie van Boer & Croon voor zoete koek geslikt. Dit ondanks het feit dat de statutaire directie en de voormalige aandeelhouders van PBR de bank diverse malen op de onjuistheid van de informatie van Boer & Croon hadden gewezen. Desalniettemin voer Schmittmann blind op de misleidende informatie van Boer & Croon, althans op de informatie van oud burgemeester Staatsen van Groningen.

Korte tijd na het faillissement is de uit de failliete boedel herrezen onderneming voor € 90 miljoen verkocht door een vennootschap die bij Bijzonder Beheer van de ABN Amro bekend was

Toen ABN Amro onder verantwoordelijkheid van Schmittmann het krediet opzegde was het krediet binnen de overeengekomen limiet, was PBR winstgevend, had een goede orderportefeuille en had de bank vier keer zoveel zekerheden als het ter beschikking gestelde krediet. Door de kredietopzegging, die door Boer & Croon luid was rondgebazuind, ging PBR failliet. Reeds korte tijd na het faillissement is de uit de failliete boedel herrezen onderneming voor € 90 miljoen verkocht door een vennootschap die bij Bijzonder Beheer van de ABN Amro bekend was.

Dagvaarding

Nadat de ABN Amro eind vorig jaar was gedagvaard, heeft de bank drie of vier keer uitstel gevraagd voor haar conclusie van antwoord. Uiteindelijk kwam ze een half jaar later niet met enige weerlegging van de beschuldigingen maar met een verzoek: ze wilde, voordat de rechtbank de procedure van Ineke Jonkman zou voortzetten, laten vaststellen dat de kredietopzegging (mede) was veroorzaakt door onjuiste informatie van Boer & Croon en dat Boer & Croon ‘op grondslag van onrechtmatige daad gehouden is de Bank te vrijwaren voor de door de Bank als gevolg daarvan te lijden schade’. Daarom vroeg de bank of zij, voorafgaand aan voortzetting van de hoofdprocedure, een van de vele vennootschappen van het Boer & Croon imperium in vrijwaring zou mogen dagvaarden. Dat is een bekende truc om vertraging te veroorzaken.

Vertragingstactiek

De keuze van de bank viel op Boer & Croon Process Management B.V. Een handige keuze want die vennootschap bestond niet meer dus dat zou extra vertraging opleveren. Volgens eigen zeggen van de bank was Boer & Croon Process Management B.V. per 17 november 2011 ontbonden. Dat gebeurde kort nadat de ABN Amro én Boer & Croon een SOBI-rapport hadden ontvangen waarin de claim van Ineke Jonkman was toegelicht (en voldoende was onderbouwd). ABN Amro vroeg dus aan de rechtbank of zij een niet bestaande vennootschap zou mogen dagvaarden. Omdat dit op het eerste gezicht onmogelijk lijkt, had de ABN Amro nog een extra vertraging ingebouwd: ze had het plan ontwikkeld om de vereffening van Boer & Croon Process Management B.V. te heropenen. Wanneer een vennootschap wordt ontbonden wordt er altijd een vereffenaar benoemd die de zaak vereffent, dat wil zeggen de activa verkoopt en de opbrengst over de bekende schuldeisers verdeelt. Heropening van een vereffening kan slechts op verzoek van (rechts)personen die op het moment van vereffening een vordering op de vennootschap hadden. ABN Amro had geen vordering op Boer & Croon Process Management B.V. en beweert dat ook niet. Haar verzoek om heropening van de vereffening zou uiteindelijk dus stranden, maar na een eerste afwijzing van dat verzoek door de rechtbank, een afwijzing in hoger beroep en vervolgens in cassatie zou de bank wel een fiks aantal jaren vertraging hebben gescoord. De procedure om de vereffening te heropenen zou materieel gevoerd worden door ABN Amro en Boer & Croon die geen van beiden belang hebben bij snelle behandeling van de nieuwe vereffening en elkaar ongelimiteerd uitstel voor conclusies hadden kunnen geven. De standaardstrategie van financiële grootmachten, vertraging tot het uiterste, is ditmaal niet gelukt doordat de Rechtbank Amsterdam het verzoek van de ABN Amro heeft afgewezen.

Twee handen op één buik

Het is ook op zichzelf al onaannemelijk dat de ABN Amro en Boer & Croon werkelijk onderling ruzie zouden hebben over de gang van zaken bij PBR. Een willekeurige greep uit de financiële literatuur van de laatste jaren leert dat de ABN Amro en Boer & Croon regelmatig gezamenlijk optreden. Een enkel maal blijkt bovendien dat de positie van de bank bij haar cliënt versterkt is nadat Boer & Croon, al dan niet op voorstel van de bank, bij de cliënt op het tapijt is verschenen. Infotheek, vroeger de grote concurrent van HCS, is een voorbeeld. Een interessante vraag is overigens of de PBR-claim in het emissieprospectus zal worden genoemd die oud-minister Zalm volgend jaar voor de ABN Amro zal laten opstellen. Indien dat niet het geval zou zijn zou de accountant (ja, inderdaad: één van de vier) wellicht aangepakt kunnen worden     Pieter Lakeman is financieel adviseur/onderzoeker en voorzitter van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie SOBI. Hij staat Ineke Jonkman bij, maar schrijft deze column op persoonlijke titel.