Aysel Erbudak moest weg, koste wat kost. Dat is het beeld dat ontstaat na het lezen van de notulen van verschillende bestuursvergaderingen binnen het Slotervaartziekenhuis in maart dit jaar, toen de familie Schram voor vijf miljoen euro aandelenkapitaal in het ziekenhuis verwierf. De hete adem van zorgverzekeraar Achmea is daarbij bijna voelbaar voor de lezer. De documenten, in handen van Follow the Money, schetsen een tafereel waarin tijdens een vergadering op 11 maart 2013 een stuurloos ziekenhuisbestuur aan de hand van aandeelhouder, adviseurs en commissarissen wordt meegenomen in een onzalige aandelentransactie - zichzelf daarbij verschonend van iedere verantwoordelijkheid voor of kennis van het handelen van hun voormalige roergangster Erbudak.

'zonder medeweten van de overige bestuursleden'

Het leest als een krijgsberaad, die vergadering van 11 maart. De voltallige RvB en RvC zitten bijeen in gezelschap van aandeelhouder Pim Schram en adviseurs van het bestuur Lex Schram en Pieter Kalbfleisch (die daarnaast Lex en Pim Schram van adviezen voorziet). Als eerste agendapunt staat de ontslagbrief van Erbudak op het programma. Hadden bestuurders Dees Brandjes en Jos Beijnen tot in januari blijkens de processtukken van de eerste zitting voor de Ondernemingskamer nog steeds hun lof geuit voor haar harde opstelling richting zorgverzekeraar Achmea tijdens de contractonderhandelingen voor dat jaar - op 11 maart wisten ze allemaal van niets. De heren lieten zelfs nog even specifiek optekenen te zijn 'misleid' door Erbudak en benadrukten bij een aantal van haar misstappen dat die begaan waren 'zonder medeweten van de overige bestuursleden'.

Munitie

De financieel onderzoekers van consultant Trifinance moeten munitie leveren, zo blijkt. De gangen van Erbudak worden door het bureau nagegaan en zullen later resulteren in een rechtszaak tegen Simed International, een bedrijf dat spookfacturen zou hebben gestuurd en met Erbudak zou hebben samengespannen om een privéproject van haar te financieren met geld van het ziekenhuis. Die zaak liep recent af in het voordeel van Simed; die bleek een bankgarantie en een voorschot te hebben geregeld voor een te bouwen ziekenhuis in Turkije dat later toch niet van de grond bleek te komen. Het kostte het Slotervaart een miljoen en het ziekenhuis kondigde al aan in hoger beroep te gaan.

Lex Schram: oud-wethouder (CDA), advocaat en aandeelhouder in het Slotervaartziekenhuis

Tijdens de vergadering speculeert Lex Schram verder of twee facturen die ten onrechte omschreven zijn als voorschot wellicht niet opgevat kunnen worden als valsheid in geschrifte. En of er geen 'aangifte' gedaan moet worden tegen Erbudak? Voormalig rechter en NMa-topman Pieter Kalbfleisch adviseert om eerst het rapport van Trifinance even af te wachten. Een aangifte tegen Erbudak wordt nooit gedaan, ook al liegen de beschuldigingen die de aankondiging van de rechtszaak tegen Simed in de media vergezellen er niet om. Naast de spookfacturen-kwestie en een opmerkelijke beschuldiging over de aanschaf van kennelijk astronomische hoeveelheden gebak en bonbons met de bedrijfscreditcard, wordt onder andere gesuggereerd dat Erbudak een greep uit de kas heeft gedaan.

Aandelenemissie

Spannender wordt het nog als de omstreden aandelenuitgifte ter sprake komt. Die blijkt te volgen op een overleg met huisbankier ING enkele dagen voor de bewuste vergadering. ING heeft het ziekenhuis al sinds eind februari haar zorgen kenbaar gemaakt. Berichten over de contractweigering van Achmea, de schorsing van Erbudak en gepraat over het opeisen van de aandeelhouderslening van Delta Onroerend Goed zitten de bank helemaal niet lekker - en de kredietverstrekker is duidelijk in haar wensen. Die aandeelhouderslening dient achtergesteld te worden en de bank wil dat het bestuur de problemen onderling oplost. Dat gebeurt niet, waarop ING de kredietkraan dichtdraait. Ook in maart vraagt de bank weer om de achterstelling van de lening van Delta Onroerend Goed. Als bestuurders Brandjes en Beijnen vervolgens nog de volgende dag bij de familie Schram te rade gaan, besluiten Lex en Pim volgens de notulen tot het omzetten van een deel van de lening in aandelenkapitaal. Dat is namelijk 'goed nieuws voor ING', vertellen Pieter Kalbfleisch en Lex Schram. Als Dees Brandjes nog vraagt of de bank hier niet van tevoren over ingelicht zou moeten worden, adviseert Kalbfleisch om dit niet te doen. In het kader van de continuïteit van het ziekenhuis is dit misschien wel de meest opmerkelijke zet. Kredietverstrekker ING vraagt immers helemaal niet om versterking van het eigen vermogen middels een aandelenemissie, maar wil slechts dat de lening van Delta achtergesteld wordt. Later zal blijken dat het probleem met de bank dan ook allerminst opgelost is: in een vergadering op 22 maart stellen bestuurders en commissarissen vast dat ING en Delta in een 'impasse' terecht zijn gekomen.

'Mevrouw A. Erbudak moet niet terugkomen'

Maar belangrijker nog is dat zowel Lex en Pim Schram als Pieter Kalbfleisch op dat moment op de hoogte zouden moeten zijn van de waarschijnlijke onrechtmatigheid van die aandelenemissie. De kinderen van Erbudak zitten als minderheidsaandeelhouders namelijk nog steeds te wachten tot zij de aandelen van de overleden Jan Schram aangeboden krijgen. Daarmee zouden ze ook in het Slotervaartziekenhuis een meerderheid van de aandelen verwerven. Dat zij die intentie ook hebben is op dat moment al maanden bekend - al op 15 januari laat Erbudak al weten dat haar kinderen staan op naleving van de geldende aanbiedingsplicht. Toch is de continuïteit van het ziekenhuis waar het formeel tijdens deze bijeenkomst om gaat. De te nemen stappen zijn voor alle aanwezigen duidelijk. Pim Schram vat het even helder samen voor iedereen: '1. mevrouw A Erbudak moet niet terugkomen, 2. omzetting deel van de lening naar aandelen. Dit zijn noodzakelijke stappen om de gesprekken met Achmea, (ondernemingsraad) en (bestuur medische staf) te kunnen blijven voeren.' En met Achmea worden kort daarna ook weer gesprekken gevoerd. De bestuurders bespreken het aanbod van de verzekeraar eerst nog met hun adviseurs. Achmea heeft voorgesteld om alsnog een contract aan te gaan, met als inzet het eerdere aanbod van een omzetplafond van 71,5 miljoen euro. Erbudak had dat geweigerd, maar Brandjes en Beijnen willen met goedkeuring van de aanwezigen wel akkoord gaan. Pieter Kalbfleisch biedt aan om persoonlijk even een belletje richting Roelof Konterman te plegen om een nieuwe contractafspraak te bespoedigen. Op 20 maart is het contract een feit. Uit het vergaderverslag van 22 maart blijkt dat bestuurders Brandjes en Beijnen ook oog hebben gekregen voor het belang van Achmea als stakeholder in Amsterdam. Naar de toekomst toe zal dit betekenen dat het Slotervaart zich strategisch moet beraden op haar positie binnen regio Groot Amsterdam.

Dubbele petten

Rest slechts nog het probleem van een onthoofd bestuur. Kredietverstrekker ING maakte zich daar in februari al openlijk zorgen om aangezien 'het bestuurlijk zwaartepunt' bij Erbudak lag. Ook tijdens de vergadering komt dit nog kort ter sprake: Brandjes en Beijnen ontbreekt het aan financiële kennis en blijken meerdere malen aangedrongen te hebben op een financieel directeur. Het loopt als een rode draad door het hele overleg; de bestuurders - beiden medici - moeten allerlei ingrijpende beslissingen maken, maar zijn niet onderlegd. Het maakt dat de cruciale beslissingen in deze periode worden geïnitieerd  door Pim Schram als aandeelhouder, Lex Schram en Pieter Kalbfleisch als adviseurs en de RvC.

Dees Brandjes onder meer ontspannen omstandigheden.

Om het probleem op te lossen wordt Theo Dekker nog even - tegen de regels in - bestuursvoorzitter en president-commissaris tegelijk. Ook wordt geopperd om Pim Schram aan te stellen als financieel directeur. Dat lijkt alle heren wel wat en zo wordt Pim Schram op 25 maart officieel aangesteld in deze functie, al zal het volgens de notulen tijdelijk zijn. Zoals ook de Ondernemingskamer in haar uitspraak van 18 oktober al aangaf had Pim Schram sowieso al teveel petten op als bestuurder van zowel Meromi als Jeemer en tegelijkertijd aandeelhouder in Delta Onroerend Goed. Daar kwam er dus nog eentje bij. De mogelijke belangenverstrengeling van de jonge Schram als bestuurder stond dan ook centraal in de beslissing van de Ondernemingskamer om een onderzoek naar wanbeleid te starten.

Duidelijk

De nu bij Follow the Money opgedoken notulen, maken in ieder geval veel duidelijk over de aanvankelijk zo tot de verbeelding sprekende aandeelhoudersruzie rond het Slotervaartziekenhuis. Bijna alle ontwikkelingen van de afgelopen maanden komen er samen; van de plotselinge aandelenuitgifte tot de rechtszaak tegen Simed International en van de aanstelling van Dekker tot de pas bekendgemaakte 'deal' over een mogelijke overname door Loek Winter - want hoewel Winter niet genoemd wordt werd er eind maart volop over de strategische positionering van het ziekenhuis gepraat. Dat maakt dat speculaties over een ordinaire familievete in ieder geval per direct overboord kunnen. Hier is duidelijk meer aan de hand en het lijkt erop dat de erven Schram hun belang om die 26 miljoen van Oom Jan terug te halen samenvalt met de belangen van een machtige zorgverzekeraar die een eigenwijze ziekenhuisdirectrice overduidelijk liever kwijt was dan rijk. Een combinatie die misschien wel mede maakt dat de uitkomst van deze zaak bij de Ondernemingskamer ondanks Erbudak's sec juridisch sterke positie voorlopig nog alle kanten op kan.