Toevoeging 17.25 uur: Shillman, de suikeroom van Wilders, onderhoudt indirect banden met the Proud Boys, die prominent aanwezig waren bij de bestorming van het Capitool in Washington.

Geert Wilders is weer volop in het nieuws. Zijn Partij voor de Vrijheid pleit in het nieuwe verkiezingsprogramma voor een ministerie van remigratie en de-islamisering, een verbod op de koran en sluiting van moskeeën. De voorstellen zijn in lijn met het islam-standpunt van de afgelopen jaren, maar toch is de verontwaardiging groot. CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra zei direct in WNL op Zondag ‘het niet goed voorstelbaar’ te vinden om na de verkiezingen met de PVV te gaan regeren. En omdat de partij ook moeilijk ligt bij links en de VVD – Mark Rutte liet in 2017 weten dat de kans ‘niet 0,1 maar 0’ was dat hij met de PVV in zee zou gaan – heeft Wilders zich met zijn radicale standpunten opnieuw geïsoleerd op het Binnenhof. 

In Nederland mag Wilders weinig vrienden hebben, in de Verenigde Staten is hij een graag geziene gast – in elk geval bij de uiterste rechterflank van de Republikeinen die de afgelopen jaren met president Donald Trump hoogtijdagen beleefde. Daar zien ze ‘Gurt’ als een dapper politicus. Op de dodenlijst van Al Qaeda en dan tóch voorgaan in de strijd tegen de islamisering van Europa. En, zo blijkt, één puissant rijke Amerikaan is zo met Wilders begaan dat hij diep in de buidel tast om hem te steunen in die strijd. 

Het is 3 augustus 2017 wanneer Geert Wilders onder klaterend applaus het podium bestijgt in een zaal in Newport Beach, Californië. Het is een feestelijke avond in The Resort on Pelican Hill, een vijfsterrenhotel met uitzicht op de Pacific. De vrouwen zijn in avondkleding, de mannen in smart casual. Onder kroonluchters staan ronde tafels met servetten, bestek en gevulde wijnglazen. Het diner moet nog worden geserveerd. Achter het podium hangt een gobelin met woudlandschap, naast het spreekgestoelte de Amerikaanse vlag.

Voormalige danseres

De bijeenkomst is georganiseerd door het Freedom Center van de ultrarechtse David Horowitz, schrijver van het boek ‘Unholy Alliance: radical islam and the American left’. Hij haalde Wilders al meerdere keren voor lezingen en fundraisers naar de VS.

Maar op deze avond in augustus is de hoofdgast niet Wilders maar de selfmade zakenman Robert Shillman, oprichter van het miljardenbedrijf Cognex, producent van industriële optische apparatuur als barcodelezers. Shillman zit in de feestzaal op de eerste rij, naast zijn in een roze jurkje gestoken Chinese vrouw June, een voormalige danseres in het ballet van het Volksbevrijdingsleger. Ze leerden elkaar kennen na haar danscarrière, toen ze werkte als serveerster in een restaurant in Tokio waar Shillman dineerde. Het was liefde op het eerste gezicht, June kwam niet veel later naar Amerika zonder dat ze een woord Engels sprak. 

Geert Wilders deelt op Twitter foto's van hemzelf met Robert en June Shillman.

Wilders, die op het podium een toespraak houdt, is lovend over Robert Shillman. ‘Ik ken niemand die zoveel steun geeft aan mensen zoals wij, die strijden tegen de monstrueuze ideologie van de islam.’ Hij vertelt hoe hij Shillman voor het eerst ontmoette tijdens een bijeenkomst in Los Angeles tien jaar daarvoor, dus rond 2007. Hij noemt ‘Dr. Bob’ een ‘visionair die weet wat de toekomst brengt als we toestaan dat de islam het Westen overneemt’. Het is, zegt hij, ‘een eer’ om zij aan zij te staan met Shillman in ‘de grootste strijd voor het voortbestaan van onze beschaving’. En ook: ‘Je hebt ons nooit laten vallen, en ik zal jou ook nooit laten vallen.’

Shillman, een kale man in een perfect gesneden, donker maatkostuum met das, opent zijn speech met een anekdote over de Mohammed-cartoonwedstrijd in 2015 in Garland, Texas. De competitie – met Shillman als sponsor en Wilders als eregast – werd het doelwit van een aanslag. Twee mannen met assault rifles namen het evenementencentrum onder vuur. Even later schoot de politie de daders neer. Shillman memoreert de woorden van een verslaggever die erbij was: 'De beste tekening die hij die hele dag had gezien, waren de kalklijnen op de plek waar de twee terroristen hadden gelegen.' Het publiek aan de tafeltjes lacht hartelijk.

'Dr. Bob is een visionair die weet wat de toekomst brengt als we toestaan dat de islam het Westen overneemt'

Net als Wilders zojuist voor hem, schetst Shillman een donker wereldbeeld. Hij spreekt van een ‘existentiële strijd’ om westerse waarden en cultuur te beschermen tegen aanvallen door ‘islamisten en links die ons willen vernietigen’. Shillman vertelt dat hij zelf in de frontlinie had willen staan, ‘mijn familie weet hier alles van’, maar dat het zo niet is gelopen. Om toch iets te kunnen betekenen, heeft hij de pen ter hand genomen. Niet om boeken te schrijven en de bestsellerlijsten te bestormen, hij doet het op zijn eigen manier. Terwijl Shillman praat, grijpt hij glimlachend naar zijn binnenzak waaruit een zwartlederen mapje tevoorschijn komt. ‘Met dit chequeboek en met deze pen verschaf ik munitie aan hen die wél aan het front staan. Mannen als David Horowitz en Geert Wilders die de vijanden van de vrijheid elke dag weer tegemoet treden. We moeten ons gelukkig prijzen dat we deze moedige mensen hier vandaag bij ons hebben.’ 

Shillman is ruimhartig in zijn bewondering voor Wilders. Hij noemt hem ‘mijn vriend’ en ‘de dapperste politicus, niet alleen van Nederland, maar van de hele wereld’. Shillman gaat tekeer tegen ‘de regering’ van Nederland omdat die Wilders vervolgt – wegens haatzaaien, terwijl de PVV-voorman niet meer deed dan zich uitspreken tegen de islam. ‘De regering is erop uit om hem te pakken.’ Intussen lopen in Nederlandse straten moslims ‘dood aan de joden’ te roepen. Worden die soms ook vervolgd voor haatzaaien? Shillman geeft zelf het antwoord op zijn retorische vraag: ‘Nee, dat geldt alleen voor hen die de islam of Marokkanen bekritiseren.’

Financier van ‘Minder minder’-zaak

Op het moment van de feestelijke avond in Newport Beach loopt de Minder minder-rechtszaak al meer dan een jaar. Wilders laat zich daarin bijstaan door advocaat Geert-Jan Knoops, die geldt als een van de beste strafpleiters in Nederland. Hoe Wilders zijn verdediging betaalt, is tot nu toe niet bekend. Op de partijkas kan hij niet rekenen. De PVV kent in de persoon van Wilders slechts één lid en ontvangt daarom noch contributie noch subsidie. Volgens de jaarrekeningen variëren de totale partij-inkomsten tussen de 100 en 150 euro per jaar.

Follow The Money ontdekte dat Shillman zijn vriend Wilders niet alleen overlaadt met loftuitingen, maar ook mee betaalde aan zijn advocaatrekeningen. Dit is af te leiden uit de belastingaangifte over 2017 van de stichting International Freedom Alliance Foundation (IFAF) waarvan Shillman voorzitter en enig bestuurder is. De stichting is gevestigd in Shillmans woonplaats Rancho Sante Fe, niet ver van San Diego in Californië. 

Uit een zogeheten 990-document van de Amerikaanse belastingdienst blijkt dat de Foundation in 2017 213.686 dollar overmaakt, onder de vermelding van ‘steun aan buitenlandse organisaties, buitenlandse overheden en buitenlandse individuen’. Er staat bij dat het geld is betaald aan een ‘advocatenkantoor in Nederland’ en dat het bestemd is voor ‘een individu in zijn strijd voor de vrijheid van meningsuiting’. De naam Wilders wordt nergens genoemd op het belastingformulier, maar bovenstaande wijst erop dat hij de man is voor wie het geld bedoeld was. Advocaat Geert-Jan Knoops wil niets zeggen over de betalingen: ‘Vanwege ons beroepsgeheim, dat ook ziet op de wijze van financiering van strafprocessen.’ Wilders laat via Twitter weten ‘tonnen te hebben uitgegeven’ aan advocaatkosten; dat hij ‘blij is met alle steun uit binnen- en buitenland’; en dat hij daarvan nooit ‘een cent zelf heeft ontvangen’. Maar hij reageert verder niet inhoudelijk op vragen van Follow the Money.

De International Freedom Alliance Foundation is in 2014 opgericht door Geert Wilders, zo maakt hij datzelfde jaar bekend in Nashville, tijdens een tournee door de Verenigde Staten. Bij die gelegenheid stelt hij dat het doel is om ‘de waarheid over de islam te verspreiden, onze vrijheid te behouden en de islamisering van onze landen te stoppen’. De Foundation, zegt Wilders, moet een netwerk vormen van ‘verzetsstrijders in alle landen die door de islam worden bedreigd’. 

Wilders’ stichting heeft in Amerika een goededoelenstatus: donateurs kunnen hun giften aftrekken van de belasting, mits het goede doel zich niet inzet voor politieke kandidaten of partijen. Maar er geldt een uitzondering voor de financiering van rechtszaken, zegt John Casey, hoogleraar in public and non-profit management aan de Universiteit van New York. Dat de Foundation betaalt voor Wilders’ rechtszaken in Nederland lijkt daarom allemaal te passen binnen de wettelijke grenzen. Maar, zegt Casey, ‘er is ook de geest van de wet. De wetgeving voor goede doelen is er niet voor bedoeld dat individuen belastingvoordeel krijgen voor het sponsoren van buitenlandse rechtszaken.’

Overtreding integriteitsregels

Het reizenregister van de Tweede Kamer vermeldt dat Wilders’ Foundation in april 2015 en juli 2016 betaalt voor zijn lezingentournees in de Verenigde Staten. Maar Wilders maakt de bijdragen van Shillman uit 2017 niet bekend, in weerwil van de integriteitsregels die voorschrijven dat Kamerleden alle giften met een waarde van meer dan vijftig euro moeten melden in het daarvoor bestemde geschenkenregister. Dat register wordt echter lang niet altijd eerlijk ingevuld. Eerder kwamen Alexander Pechtold in opspraak, die een appartement kreeg van een bevriende diplomaat, en Thierry Baudet die privévluchten maakte met SuitSupply-oprichter Fokke de Jong. Beide politici ondervonden hiervan geen consequenties, afgezien van ophef in de media.

Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden, bevestigt dat de donatie van Wilders’ Amerikaanse Foundation valt binnen de meldingsplicht van het geschenkenregister: ‘Het lijkt me inderdaad een gift in de zin van artikel 150a van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer [waarin de regels staan beschreven, red.]. Registratie is dan verplicht.’ De Tweede Kamer kent vooralsnog geen officiële toezichthouder die sancties op kan leggen, maar vanaf 1 april krijgt de Kamer die wel: het college van onderzoek en integriteit. 

Desgevraagd zegt een woordvoerder van het Presidium van de Tweede Kamer dat Wilders geen verzoek deed ‘om de advocaatkosten die samenhangen met zijn tweede proces vergoed te krijgen’. Bij zijn eerdere ‘haatzaaiproces’ in 2009 deed hij dat wel. De rekening van zijn (toen nog) advocaat Bram Moszkowicz bedroeg ruim een half miljoen euro, maar werd afgewezen omdat de kosten niet waren gespecificeerd. Het bestuur van de Tweede Kamer volgde daarbij het advies van een externe accountant. Kamerleden hebben via de Kamer overigens geen recht op een rechtsbijstandsverzekering.

Shillman is aanhanger van Trump: aartsconservatief, vriend van Israël en islamofoob – en hij steekt miljoenen in zaken die hem na aan het hart liggen

De 74-jarige Shillman is dus gul voor zijn ‘vriend’ Wilders. Maar wie is hij precies? En wat drijft hem? De zakenman weigert mee te werken aan dit verhaal. ‘Ik heb er geen interesse in om te worden geïnterviewd door iemand van jullie linksgeoriënteerde “nieuws”-organisatie’, laat hij via e-mail weten. 

Robert J. Shillman – Dr. Bob voor vrienden – maakte fortuin met Cognex Corporation, een fabriek voor machine vision-systemen als barcodelezers. Hij is aanhanger van Trump: aartsconservatief, vriend van Israël en islamofoob. Hij steekt miljoenen in zaken die hem na aan het hart liggen. 

Shillman is bestuurslid van Friends of the Israel Defence Forces, en via de Shillman Foundation sponsort hij deze stichting en de Israëlische strijdkrachten met honderdduizenden dollars. Ook bekleedt hij een bestuursfunctie bij de Jewish Foundation for the Righteous, een organisatie die zich inzet voor de financiële positie van niet-Joden die in de Tweede Wereldoorlog Joden hebben geholpen. In 2008 was Shillman lid van de delegatie van toenmalig Amerikaans president George W. Bush, die een bezoek bracht aan Israël ter ere van de zestigste verjaardag van dat land.

'Niet per se antimoslim'

Shillman is dus pro-Israël en een hardliner als het gaat om de islam. Zelf zei hij daarover tegen Reuters dat hij niet per se antimoslim is, maar wel dat hij als oprichter van zijn eigen bedrijf meer uitgesproken kan zijn dan andere zakenmensen: ‘De meeste ceo’s zijn hired guns en hun toekomst hangt af van wat de raden van toezicht van ze vinden. I don’t give a fuck.’ 

De succesvolle zakenman financiert mensen als David Horowitz, en gaf in het verleden ook een onbekend bedrag aan de van oorsprong Libanees-christelijke Brigitte Gabriel en haar organisatie ACT! for America, de grootste anti-moslimgroep in de Verenigde Staten. Ze schreef in 2008 het boek ‘They must be stopped: Why We Must Defeat Radical Islam and How We Can Do It.’ Volgens Gabriel kunnen moslims ‘onmogelijk’ loyale burgers van de Verenigde Staten zijn. 

Shillman financierde bij ACT! het Thin Blue Line Project, dat namen en adressen van vermeende radicale moslims publiceerde – zogenaamd om de politie te beschermen. In de praktijk vermeldde de website gegevens van prominente moslimleiders, islamitische studentenorganisaties én radicale moslims door elkaar. Op de website van Thin Blue Line was in 2013 te lezen dat het project ‘mede te danken was aan een genereuze gift van Dr. Bob’. 

Brigitte Gabriel sprak tijdens een verblijf in Mar-a-Lago in 2017 met Donald Trump, niet lang na diens verkiezing, en bezocht later dat jaar het Witte Huis toen Trump was aangetreden als president. Ze onderhoudt ook al jaren warme banden met Geert Wilders. Toen een van haar ondergeschikten bij ACT! in augustus 2014 in Den Haag een onderhoud had met de PVV-leider, maakte Gabriel er melding van op Facebook. Wilders noemde haar op zijn beurt ‘een hele moedige vrouw en een toegewijde activist voor de vrijheid’.

Robert Shillmans belangstelling voor de politiek groeit met zijn vermogen, zijn politieke voorkeur verschiet met de jaren van kleur. Tot 2000 sponsort hij vooral Democraten: bij de verkiezingen in 2004 Nancy Pelosi en John Kerry. Maar hij steunde toen ook de toenmalige Republikeinse president George W. Bush. 

Ruim een decennium later groeit Shillman uit tot Trumpiaan. Hij betaalt in 2016 voor een billboardadvertentie op Times Square in New York, waarop Trump staat afgebeeld als de stripheld Superman. In 2019 ontvangt hij vicepresident Mike Pence voor een fondsenwerving op zijn landgoed in Rancho Santa Fe.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van november 2020 doneert Shillman 275.000 dollar aan de Trump-campagne en een jaar eerder 325.000 aan het fondsenwervingscomité voor Trump Victory. Daarmee is hij in Californië, volgens de Los Angeles Times, een van de grootste donoren. Bij de recente tweede ronde van de Senaatsverkiezingen in Georgia geeft hij financiële steun aan de verliezende Republikein David Perdue.

Wilders’ avonturen in Amerika

In 2017 betaalt Shillman aan Wilders' Foundation dus ruim 200.000 dollar* voor juridische kosten. Het is voor zover bekend de eerste keer dat Wilders vanuit de Verenigde Staten zulke grote bedragen krijgt van één geldschieter. Sinds zijn vertrek uit de VVD in 2004 reist hij regelmatig naar Amerika. Maar omdat hij de islam als geheel afwijst, en pleit voor een verbod op de bouw van nieuwe moskeeën en het sluiten van islamitische scholen, is hij er voor grote groepen onacceptabel. In de Verenigde Staten is de vrijheid van godsdienst een van de grondbeginselen van de rechtsstaat, waaraan niet getornd mag worden. Hij vindt wel aansluiting bij ultrarechtse Republikeinen.

Wilders gebruikt zijn Amerikaanse netwerk om geld in te zamelen voor zijn juridische strijd. Bij Pamela Geller, een bekende activiste tegen de islam, en ook bij Robert Spencer van Jihad Watch, verschijnen ‘Support Geert Wilders’-buttons op hun websites. Wie doorklikte, kon via PayPal doneren aan de Stichting Vrienden van de PVV, die volgens de Kamer van Koophandel hetzelfde adres en telefoonnummer heeft als de PVV.

Congreslid David Kyle organiseert samen met David Horowitz in februari 2009 een vertoning van Fitna in het Amerikaanse congres waarbij Geert Wilders aanwezig is – er komen maar een paar belangstellenden op af. Tijdens Wilders’ verblijf houdt ook de Amerikaanse Conservatieve Unie (ACU) haar jaarvergadering, maar die wil Wilders niet in haar programma opnemen, wat laat zien dat veel Amerikanen huiverig zijn om zich met zijn standpunten te verbinden. Horowitz laat zich niet afschepen en regelt in hetzelfde hotel als waar de vergadering wordt gehouden een zaaltje waar Wilders alsnog zijn verhaal kan doen. Het is wellicht op deze bijeenkomst, of in ieder geval in deze periode, dat Wilders en Shillman elkaar voor het eerst ontmoeten. 

De kassa gaat rinkelen

Zijn Amerikaanse avonturen leggen de Venlose politicus geen windeieren. De conservatieve denktank Middle East Forum (MEF), onder leiding van Daniel Pipes, financiert in 2010 en 2011 de verdediging van Wilders’ eerste proces. Volgens persbureau Reuters maakt Pipes het geld direct over naar (op dat moment nog) advocaat Bram Moszkowicz, die Wilders bijstaat. Wilders geeft de donatie niet op in het geschenkenregister. Toch heeft dit geen gevolgen voor hem, want een toezichthouder of sancties zijn er niet.

Een van de geldschieters van het Middle East Forum is Nina Rosenwald. Haar Abstraction Fund doneert tussen 2010 en 2011 – de periode van Wilders’ eerste proces – 533.000 dollar aan het Forum, zo blijkt uit belastingformulieren die door het Amerikaanse onderzoeksplatform ProPublica werden gepubliceerd. Nina Rosenwald is de kleindochter van Julius Rosenwald, medeoprichter van Sears Roebuck & Company. Met het familiekapitaal sponsort ze verscheidene conservatieve en ultrarechtse organisaties, schrijft Vrij Nederland in 2018. Ook steunt ze Wilders direct, via haar eigen Gatestone Institute, een antimoslim-denktank waarvan de latere Nationale Veiligheidsadviseur John Bolton een tijdje voorzitter is. Wilders schreef geregeld voor de website van het Gatestone Instituut en in 2015 en 2016 vloog hij op kosten van die organisatie voor lezingen naar Amerika. 

Tussen 2014 en 2016 ontvangt Wilders een krappe 150.000 euro van het Horowitz Freedom Center, waarvan Robert Shillman bestuurder is. Het geld gaat niet naar de partij zelf, maar naar de stichting Vrienden van de PVV, de neveninstelling van de partij. Van die stichting zijn geen jaarverslagen beschikbaar. Daarom is nooit duidelijk geworden waaraan het is besteed. Tussen 2013 en 2016 maakt Wilders zes tripjes naar de Verenigde Staten, die onder meer werden gesponsord door datzelfde Horowitz Freedom Center, maar ook door de International Freedom Alliance Foundation waarvan Shillman de enige bestuurder is en Wilders de oprichter.

Wilders vindt ‘het een absolute schande’ dat Robinson achter de tralies zit: ‘Islamcritici worden voor de rechter gesleept (...) terwijl de islamisten in de watten worden gelegd en verdedigd’

Wilders is niet de enige ‘strijder voor de vrijheid’ die Shillman steunt. Hij verstrekt ook zogenaamde Shillman Journalism Fellowships via de Horowitz Freedom Center én via de Canadese rechtse website Rebel Media. Een van de mensen die zo’n beurs van vijfduizend pond per maand ontvangen, is de omstreden Engelsman Tommy Robinson, de oprichter en voormalig leider van de extreemrechtse en anti-islamitische English Defence League die dan al verschillende keren is veroordeeld voor geweldpleging. In 2018 ontzegt Twitter hem de toegang wegens hatelijk gedrag, Facebook en Instagram volgen in 2019. Als Robinson Brits-Pakistaanse verdachten van seksueel misbruik filmt terwijl die een rechtbank ingaan, wordt hij opgepakt. Nog diezelfde dag bepaalt de rechter dat Robinson alsnog de gevangenisstraf van dertien maanden moet uitzitten waartoe hij een jaar eerder – voor een vergelijkbaar incident – al was veroordeeld. 

Een golf van verontwaardiging volgt in Groot-Brittannië, maar ook in Nederland. Op Twitter gaat de hashtag #FreeTommy viraal. De Telegraaf publiceert een uitgebreid artikel over Robinson met de kop ‘Een martelaar van de arbeidersklasse’. Geert Wilders staat vooraan om zijn steun uit te spreken voor de man die eveneens van Shillman ruimhartige ondersteuning krijgt. 

Een paar maanden na de gevangenneming van Robinson neemt Wilders een filmpje op, staand voor de Britse ambassade in Den Haag, waarin hij zegt ‘het een absolute schande’ te vinden dat Robinson achter de tralies zit. ‘Islamcritici worden voor de rechter gesleept (...) De autoriteiten proberen ons het zwijgen op te leggen, terwijl de islamisten in de watten worden gelegd en verdedigd.’

In juni 2018 gaat Wilders naar Londen, waar hij mee demonstreert voor Robinsons vrijlating. In oktober schrijft Wilders dat de Pakistaans-Britse verdachten niet meer zijn dan ‘beesten’ die in de gevangenis zitten omdat ze jonge, onschuldige meisjes hebben verkracht. Cel dicht en sleutel weggooien, vindt Wilders. En Robinson? Die verdient het te worden geridderd, aldus de PVV-leider. Weer op vrije voeten brengt de Brit in december van datzelfde jaar een bezoekje aan Wilders. Ze poseren samen in de Tweede Kamer: ‘Vandaag ontving ik mijn dappere vriend Tommy Robinson, great meeting, great discussions, great guy!’ meldt Wilders op Twitter.

Een andere omstreden figuur die kan rekenen op Shillmans financiële steun is de Britse Katie Hopkins, een voormalige zakenvrouw en columnist die zich in de afgelopen jaren ontwikkelde tot een extreemrechtse opiniemaker. Net als Robinson is Hopkins verbannen van Twitter, waar ze een miljoen volgers had. Wilders plaatste in november 2018 een foto van zichzelf en Hopkins op Facebook, genomen tijdens het jaarlijkse Restoration Weekend dat door het Horowitz Freedom Center wordt georganiseerd. Het jaar daarop was Wilders weer present en had hij in zijn toespraak warme woorden voor Hopkins. Hij noemde haar een ‘ware held’, iemand die de waarheid spreekt, ‘steviger dan Thatcher, moediger dan Boris Johnson, en zij zou de volgende premier van het Verenigde Koninkrijk moeten zijn’.

Suikeroom

In het verkiezingsprogramma van de PVV staat dat alle Syriërs die nu nog in Nederland worden opgevangen terug moeten naar huis, of elders hun heil moeten zoeken. Daarmee loopt Wilders precies in de pas met de meningen van de Shillman Fellows die publiceren in het online Frontpage Magazine van het David Horowitz Freedom Center. Een van hen, Daniel Greenfield betoogt onder de kop ‘De Syrische vluchtelingencrisis is niet ons probleem’ dat de VS helemaal geen vluchtelingen uit Syrië op hoeft te nemen. Tenminste niet als het moslims zijn, want dat zijn ‘geen slachtoffers maar daders’. De enige ware vluchtelingen zijn volgens hem christelijk en uitdrukkelijk ‘niet moslim’. Een andere fellow, Raymond Ibrahim, stelt dat moslims niet geaccepteerd moeten worden omdat ze de chaos ontvluchtten ‘die door hun eigen religie, de islam was ontstaan’.

Met zijn voorstellen om de koran te verbieden, een ‘ministerie van remigratie’ op te zetten of Syrische vluchtelingen terug te sturen, isoleert Wilders zich in Den Haag en lijkt meeregeren ook de komende jaren uitgesloten. Maar hij weet zeker dat hij in de ogen van één man een held blijft – suikeroom Robert Shillman in het zonnige Rancho Santa Fe. 

Aanvulling vrijdag 15 januari, 17.25 uur, naar aanleiding van een tweet van Beatrice de Graaf, hoogleraar geschiedenis van internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht:

Robert J. Shillman is ook sponsor van Project Veritas, een extreemrechtse organisatie opgericht door James O’Keefe in 2010. Project Veritas (‘Waarheid’ in het Latijn) staat bekend om het verspreiden van complottheorieën en om undercoveracties bij campagnebijeenkomsten van Democratische politici, waarbij ze heimelijk opnamen maken en die gebruiken om vermeende misstanden aan de kaak te stellen. 

In 2019 haalde Project Veritas bij Shillman een donatie binnen van 50.000 dollar met de belofte onderzoek te doen naar ‘illegal aliens voting’ en ‘stemfraude’, aldus het invloedrijke Amerikaanse tijdschrift The New Republic. ‘Al meer dan een jaar produceert Project Veritas in het geheim undercover-operaties die zijn ontworpen om de integriteit van het stemmen bij afwezigheid en per post te ondermijnen – een onderneming met de codenaam Diamond Dog.’

In 2013 gaf Shillman, via de Shillman Foundation, al 25.000 dollar aan Veritas, zo blijkt uit 990-documenten van de Amerikaanse belastingdienst. 

Project Veritas onderhoudt nauwe banden met de zeer controversiële Proud Boys, die door de FBI worden gezien als een ‘extremistische groep’ en door het Southern Poverty Law Center als een ‘haatgroep.’ Leden van de Proud Boys waren prominent aanwezig bij de bestorming van het Capitool op 6 januari. Volgens The Guardian zou Canada inmiddels overwegen de groep tot terroristische organisatie te bestempelen, wat betekent dat the Proud Boys op dezelfde lijst komen als Islamitische Staat en Al Qaida.

De Proud Boys grossieren in complottheorieën, zoals die over een vermeende aanstaande genocide op witte mensen. Daarnaast zijn ze een van de grootste verspreiders van antimoslim- en vrouwonvriendelijke retoriek, schrijft het Southern Poverty Law Center. Alleen mannen mogen lid worden. De FBI arresteerde eerder deze week in New York een Proud Boy die een tweede bestorming van het Capitool zou beramen.