
Wie betaalt? En wie bepaalt? FTM zoekt uit hoe de politieke worst écht gedraaid wordt. Lees meer
Leven we in een lobbycratie of is lobbyen een wezenlijk element van een gezonde democratie? Zeker is dat de lobbywereld wordt gezien als een zeer invloedrijke factor in ons politiek bestel, maar beschrijvingen van die wereld komen doorgaans niet verder dan het woord ‘schimmig’. Follow the Money wil daar verandering in brengen en duikt de lobbywereld in om te zien hoe de worst écht gedraaid wordt.
Dry January? Niet nodig, volgens de alcoholindustrie
EU-parlementslid combineert aandelen Apple met meeschrijven aan techwet (en vindt dat geen probleem)
Cash uit Qatar: hoe kon dit gebeuren in het Europees Parlement?
Strafrechtelijk onderzoek naar hotelstrand richt zich ook op de bestuurders van Bonaire
De gaslobby maakte ons afhankelijk van Rusland en bepaalt nu wéér het beleid
Toezichthouder advocatuur verdient aan het kantoor dat zij moet controleren
Adviesbureaus verdienen riant aan het EU-coronaherstelfonds
Hoogste bestuurder Bonaire twee weken geschorst na onderzoek van FTM
Niet minister Weerwind is de baas, maar de belangenclub van advocaten
Door Den Haag aangestelde gezaghebber van Bonaire laat illegaal de kust volbouwen
Hoe de Algemene Maatregel van Bestuur de democratie uitholt
De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), een instrument om wetten bij te stellen en onbedoelde neveneffecten weg te nemen, dreigt in toenemende mate te worden gebruikt om democratische controle door het parlement te omzeilen. Hoe werkt deze politieke sluiproute, hoe is hij ontstaan en hoe vaak komt dit oneigenlijk gebruik van AMvB’s voor?
Zelfs voor wie de politiek op de voet volgt, lijkt het of er geen regeltje naar buiten komt zonder dat het parlement daar intensief bij betrokken is. Er hoeft maar iets te gebeuren of de Tweede Kamer duikt er bovenop om opheldering te eisen. Toch komt veel Haagse regelgeving helemaal niet aan orde in de Tweede en Eerste Kamer. Ministers hebben de bevoegdheid om zelf besluiten te nemen waar geen parlementaire goedkeuring voor nodig is via zogenaamde Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) en ministeriële regelingen.
Dat is geen probleem, zolang die bevoegdheid gebruikt wordt waarvoor ze is bedoeld: het nader uitwerken van bestaande wetgeving of het wegnemen van praktische uitvoeringsproblemen bij wetten. Op die manier kunnen praktische problemen worden opgelost zonder tijdrovend en belastend parlementair proces. Recente ontwikkelingen tonen echter aan dat AMvB’s ook gebruikt worden voor ingrijpende veranderingen of de basis vormen van omvangrijke herzieningen. De parlementaire controle dreigt zo ingeperkt of zelfs volledig omzeild te worden.
De parlementaire controle dreigt ingeperkt of zelfs volledig omzeild te worden
Voor lobbyende organisaties die gebaat zijn bij zo weinig mogelijk maatschappelijke en politieke aandacht biedt dat voordelen. Niet alleen vanwege de beperkte betrokkenheid en daarmee aandacht van de beide Kamers, maar ook vanwege het karakter van uitvoeringsbesluiten. AMvB’s zijn nu eenmaal bedoeld voor kleine, technische aanpassingen aan bestaande wetgeving. Verdergaande maatregelen die via een ministersbesluit worden geregeld, lijken daardoor vanzelf minder ingrijpend.
Trucje
De grootste kabinetscrisis van de afgelopen jaren maakt het potentiële gevaar van een AMvB duidelijk. Drie PvdA-senatoren blokkeerden vlak voor het Kerstreces in 2014 een nieuwe zorgwet waarin de vrije artsenkeuze werd afgeschaft. De crisis dreigde te escaleren na het bekend worden van kabinetsplannen om de vrije artsenkeuze tóch af te schaffen via een trucje waarmee het parlement buitenspel kon worden gezet. Dit trucje was de AMvB, die daarmee zelf onderwerp werd van een hoogoplopende politieke discussie.
Voor minister Schippers was het een klap in het gezicht dat de wet op de valreep dreigde te sneuvelen. Zij was erop gebrand om de voorgestelde hervormingen door te voeren. En niet alleen zij. Volgens oud-minister André Rouvoet, voorman van brancheorganisatie Zorgverzekeraars Nederland, is de afschaffing van de vrije artsenkeuze essentieel om de kosten te beteugelen.
Hoewel de zorgwet sneuvelde in de senaat, kon de afschaffing van de vrije artsenkeuze via een AMvB alsnog geregeld worden
Hoewel de zorgwet sneuvelde in de senaat, kon de afschaffing van de vrije artsenkeuze via een AMvB alsnog geregeld worden. Artikel 126 van de Zorgverzekeringswet bood daar ruimte voor, vonden het kabinet en de landsadvocaat. In dat artikel staat: ‘Voor de uitvoering van deze wet kunnen bij Algemene Maatregel van Bestuur nadere regels worden opgesteld.’ De afschaffing werd dus opgevat als een nadere regel binnen de bestaande wettelijke kaders. Het idee kwam uit de hoge hoed van staatssecretaris Van Rijn, die daarmee zijn dissidente partijgenoten simpelweg wilde wegzetten.
Parlementariërs en staatsrechtdeskundigen reageerden zeer verbolgen op het voornemen om de vrije artsenkeuze via een AMvB af te schaffen. SGP-voorman Van der Staaij noemde het een ‘schoffering van de Senaat,’ terwijl ChristenUnie-senator Roel Kuiper zelfs sprak van ‘moedwillig vandalisme jegens het parlementair bestel.’ Door alle commotie zag het kabinet toch maar af van de AMvB-route. De geest was echter uit de fles. De dreigende val van het kabinet zorgde ervoor dat het veel gebruikte en nauwelijks controversiële beleidsinstrument ineens volop in de belangstelling kwam te staan.
Weinig spannends
Onder normale omstandigheden is er weinig reden om veel aandacht aan te schenken aan de toepassing van AMvB’s. Een AMvB regelt bijvoorbeeld binnen de Wet Inburgering hoe de toets er precies uit komt te zien, en het gebruik ervan kan ook de implementatie van wetten vergemakkelijken of struikelblokken wegnemen die pas bij de implementatie van een wet aan het licht komen. Daar is weinig spannends aan, en het is al helemaal geen aanleiding voor politieke controverse.
Omdat ze vaak betrekking hebben op de uitvoering van wet- en regelgeving, komen AMvB’s geregeld tot stand in samenspraak met de betrokken sector(en). De sector wordt namelijk als eerste geconfronteerd met praktische obstakels die de uitvoerbaarheid van wet- en regelgeving in de weg zitten. Wie er bij de overleggen betrokken zijn en wie niet, is echter niet altijd duidelijk. Voor kleine en technische aanpassingen binnen bestaande wetgeving is dat wellicht geen probleem. Alleen was de afschaffing van de vrije artsenkeuze bepaald geen kleine aanpassing binnen de wet.
Niet meebeslissen en amenderen
Ministers gebruiken hun AMvB-bevoegdheid dus niet alleen om kleine, technische wijzigingen in bestaande wetgeving door te voeren. Fundamentele politieke keuzes kunnen eveneens — in samenspraak met belanghebbenden — zonder uitgebreide parlementaire behandeling worden doorgevoerd. Via een zogenoemde voorhangprocedure kan de Tweede Kamer wel meer betrokkenheid opeisen, en dus meepraten over de AMvB’s, maar ze kan formeel niet meebeslissen of de besluiten amenderen. Met deze een andere restricties is de rol van het parlement dus een stuk beperkter dan binnen het reguliere wetgevingstraject.
De rol van het parlement is een stuk beperkter dan binnen het reguliere wetgevingstraject
Dat parlementariërs zich daar bewust van zijn, blijkt uit de discussie rond de nieuwe Omgevingswet. Eind vorige maand werd deze door de Eerste Kamer behandeld en goedgekeurd. Door velen wordt het gezien grootste wetsherziening sinds die van de grondwet van 1983. Verantwoordelijk minister Schultz van Haegen beschouwt het als haar grootste prestatie in het huidige kabinet. De wetsherziening is zo omvangrijk omdat deze alle bestaande wetten (26) en regelgeving over de fysieke leefomgeving bundelt. Toch heeft de nieuwe wet zelf niet al teveel om het lijf. Of, zoals een beleidsmedewerker van brancheorganisatie Bouwend Nederland het verwoordde: ‘De Omgevingswet is een lege kapstok.’ Dat klopt, want de wet is een raamwet, die pas invulling krijgt via vier omvangrijke en daarmee ruime AMvB’s.
Met stoom en kokend water
Toen het ontwerp van de Omgevingswet tot stand kwam, uitte de Raad van State stevige kritiek op de wijze waarop fundamentele regels worden vastgelegd in uitvoeringsbesluiten. Het parlement staat daardoor te veel aan de zijlijn, oordeelde de Raad in haar advies over de wet. De parlementaire controle op regelgeving die het ministerie in samenspraak met allerlei betrokkenen maakt, komt door dit proces in het geding.
De regering trok zich maar weinig aan van de kritiek. Een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen, ingesteld op verzoek van de Tweede Kamer, oordeelde dat de minister wel enigszins aan de bezwaren tegemoet kwam, maar onvoldoende om de fundamentele kritiek op het gekozen wetgevingstraject te ontzenuwen. Voor de Tweede Kamer was dat oordeel blijkbaar niet genoeg reden voor een veto: de Omgevingswet werd met ruime meerderheid aangenomen.
Bij de behandeling van de wet in de Eerste Kamer, eind vorige maand, hadden vooral de christelijke en groene partijen serieuze bedenkingen. De senaat is, mede door de slechte ervaringen met de nieuwe Zorgwet, al langer kritisch over het regeren via uitvoeringsbesluiten. Aan het slot van het debat legde Christine Teunissen van de Partij voor de Dieren uit waarom zij tegen stemde: ‘Na deze lege wet spreken we straks over een karrenvracht aan AMvB's. Je hoeft geen helderziende te zijn om te zien dat die straks met stoom en kokend water door dit huis gejaagd zullen worden. Het is verontrustend dat een van de grootste wetgevingsoperaties uit de Nederlandse geschiedenis hier zo soepeltjes, bij gebrek aan inhoud, gemakkelijk door de Kamer wordt geloodst.’
Onvoorziene effecten
Niet alleen de ingeperkte parlementaire controle is zorgwekkend, ook de ruimte die een minister zichzelf toekent om eigenmachtig regelgeving op te stellen is een bron van ergernis. Onduidelijkheid over die ruimte zorgt soms voor Babylonische spraakverwarringen tussen ministers en Tweede Kamer. De Kamer reageert dan verbolgen op een kabinetsbesluit, terwijl de bewindvoerder verbaasd is over de reactie van de Kamer; het besluit zou namelijk gewoon binnen de kaders vallen die de Kamer zelf heeft gesteld. Als de Kamer moeite heeft met het besluit, had het bij het vaststellen van de wet scherpere kaders moeten stellen.
Artikel 126 van de Zorgverzekeringswet stelde de minister in staat om de vrije artsenkeuze af te schaffen. Waarschijnlijk realiseerde de Kamer zich jaren daarvoor, bij het aannemen van die wet, echter niet dat de gedelegeerde bevoegdheid zo zou worden gebruikt. Bij de kabinetscrisis rond de Zorgwet werden duidelijk de randen van die gedelegeerde bevoegdheid opgezocht — en volgens velen overtreden.
86.000 handtekeningen
Dat de verwarring oprecht kan zijn, laat een ander besluit zien dat daags voor het laatste kerstreces werd genomen: het besluit om meer bebouwing langs te kust toe te staan. Een golf van kritiek stortte op minister Schultz van Haegen nadat ze besloot om de regels voor het bouwen langs de Nederlandse kustlijn in december te versoepelen. Ruim 86.000 handtekeningen werden in no-time opgehaald tegen het besluit (inmiddels meer dan 100.000). Schultz zei dat de kritiek haar had verrast, want het besluit kwam voort uit een beleidsvisie over de kust die ook in de Kamer is besproken.
Dat Schultz de kritiek op haar besluit niet had zien aankomen, was voor natuurorganisaties een blessing in disguise
Dat Schultz de kritiek op haar besluit niet had zien aankomen, was voor natuurorganisaties een blessing in disguise. Arnoud van der Meulen van Stichting Duinbehoud streed al langer tegen de sluipende toename van bebouwing langs de kust. Schultz’ bekendmaking zorgde ervoor dat het probleem bredere aandacht kreeg. ‘Ik denk niet dat ze de kritiek voorzien had. Over het besluit werd namelijk heel ongenuanceerd gecommuniceerd. Als ze zich wel op de kritiek had ingesteld, was het moeilijker geweest om het probleem aan te kaarten,’ aldus Van der Meulen.
Geen zin in ophef? Maak het technisch
De aankondiging van Schultz leidde tot een politieke rel die wellicht voorkomen had kunnen worden als ze een meer technische boodschap had verkondigd. Door bijvoorbeeld te stellen dat decentrale overheden meer zeggenschap zouden krijgen over de invulling van het kustgebied. Het effect zou hetzelfde zijn, maar voor de natuurlobby was het moeilijker geweest om maatschappelijk betrokkenheid, en daarmee politieke aandacht, te generen. De ophef die op de aankondiging volgde, werd optimaal door de lobby benut, met als resultaat dat het besluit werd teruggedraaid.
Wie iets wil regelen dat mogelijk voor ophef zorgt, is er dus bij gebaat om de politieke angel zo vroeg mogelijk uit de discussie te halen
De rel rond de kunstbebouwing toont aan waartoe maatschappelijke ophef kan leiden. Wie iets wil regelen dat mogelijk voor ophef zorgt, is er dus bij gebaat om de politieke angel zo vroeg mogelijk uit de discussie te halen. Zoals een lobbyist in een eerder verhaal van ons lobby-dossier al aangaf: ‘De Tweede Kamer krijgt alleen zaken die omstreden zijn. Als je het goed doet ben je er — samen met andere lobbypartijen — op een ministerie al uit.'
Wezenlijke besluiten worden daarom nogal eens gepresenteerd als een technische aanpassing, ondersteund door een hoop jargon. Een uitvoeringsbesluit versterkt dat apolitieke en technische karakter van een maatregel, omdat het in de regel daadwerkelijk wordt gebruikt voor dergelijke aanpassingen. Daarentegen richten maatschappelijke organisaties zich, meer dan andere lobbyorganisaties, op het parlement. Wie zijn invloed vooral te danken heeft aan het mobiliseren van burgers, weet die invloed vooral te gelde te maken in een openlijk publiek en politiek debat. Een beter voorbeeld dan de ophef rond het kustbesluit is er haast niet.
‘Geen politiek karakter’
Hoe het technisch ‘framen’ van een politiek probleem zijn vruchten af kan werpen, blijkt uit de invloed van de Europese autolobby bij de totstandkoming van de nieuwe Europese uitstoottest voor auto’s. De normen waaraan autofabrikanten zich moeten houden, zijn in een uitvoeringsbesluit van de Europese Commissie vastgelegd. Na het Volkswagen-schandaal, waarbij de Duitse autofabrikant fraudeerde met Amerikaanse uitstoottests, werd de nieuwe Europese test een hoogoplopende politieke kwestie.
Zowel de Commissie als de ACEA verdedigden de innige samenwerking met de claim dat deze geen politiek karakter had en dat het louter ging om het uitwisselen van technische informatie
Afgelopen maand toonde het Corporate European Observatory aan de hand van gelekte documenten aan hoe nauw betrokken de belangenorganisatie voor de Europese auto-industrie (ACEA) bij deze testregelgeving is. Tussen de Commissie en de ACEA vond uitgebreid overleg plaats, waarbij de vraag gerechtvaardigd is wie nu eigenlijk de regels dicteerde. Zowel de Commissie als de ACEA verdedigden de innige samenwerking met de claim dat deze geen politiek karakter had en dat het louter ging om het uitwisselen van technische informatie. De ACEA wist het zo te spelen dat de technische details van de uitstoottest het onderwerp van discussie vormden, en de politieke en maatschappelijk dimensie ervan bleef op die manier uit het zicht.
Meer voorbeelden
Uitvoeringsbesluiten als AMvB’s worden veel gebruikt, en vaak zoals ze bedoeld zijn. Misbruik van het instrument, zoals dat bij de Zorgwet, komt dan ook niet op grote schaal voor, en ministers zullen ook niet vaak op een dergelijke manier doelbewust de parlementaire controle willen omzeilen. Toch bestaat dat gevaar wel degelijk, en er zijn ook meer voorbeelden waarbij een maatregel bij gebrek aan parlementaire steun alsnog via een AMvB geregeld wordt. Waakzaamheid is dus geboden.
22 Bijdragen
Peter Urbanus 5
Maar gemeenteraadsleden die stukken willen inzien krijgen de kans niet, doordat essentiële informatie in de documenten onleesbaar is gemaakt. Uiteindelijk komt dit soort informatie altijd wel boven water, zeker in Zeeland. Maar het zegt veel.
bos 2
Peter Urbanus(bouw stadhuis etc.)
Zeer ernstig !
PS: ik denk even aan het rapport dat Pieter Omzigt(lidvan de volksvertegenwoordiging) liet zien met 75% zwart gemaakte teksten !
Bart Bartelds 4
Elk weldenkend mens heeft volgens mij dan toch de gedachte dat politici vooral daarvan leren en deze weg nooit zullen bewandelen.
Helaas is dit alles nu juist niet het geval.
De EU word op exact dezelfde wijze regeert en bestuurt als de voormalige Sovjets.
Dat irriteert mij mateloos en als ik zo alle commentaren leest sta ik niet alleen.
Het is schijnbaar zo dat politici alleen na een harde hand willen luisteren en uitvoeren wat het volk wilt.
Mij benieuwen welke politieke draai er aan de uitslag van het referendum gaat worden gegeven, naar mijn beleving is zoals elders al geschreven het einde van de EU in zijn huidige vorm naderbij en dichterbij de val dan wat menig politicus nu denkt.
Gorbatsjov dacht drie maanden voor de val dat alles nog wel te redden was maar helaas.
Monsieur le baron de Munchausen 5
Bart BarteldsDat is niet juist vrees ik. Het socialisme is mislukt omdat centrale planning niet kan werken. De gedachte dat een overheid er is om de zogenaamde wil van het volk uit te voeren is een misvatting. Niet in de laatste plaats omdat er geen eenduidige volkswil is, immers: zoveel mensen, zoveel wensen.
Verder, wat verwacht u nu eigenlijk? U geeft de overheid het recht om wetten te maken waarmee u alles afgepakt kan worden, u geeft ze het geweldsmonopolie, alle wapens en het recht deze te gebruiken, vervolgens meent u dat diezelfde overheid efficient voor het algemene belang zal blijven werken. Los van het feit dat het mythische algemene belang nogal lastig te definieren is, waarom zouden ze dat doen?
Het probleem is dus niet zozeer de eigenzinnige overheid (dat is te verwachten) maar het feit dat u bestuurd wenst te worden en bereid bent al uw souvereiniteit daarvoor aan een overheid af te dragen.
Peter Urbanus 5
Monsieur le baron de MunchausenIk zou de EU niet willen vergelijken met de Sowjet-Unie. Dat is totaal misplaatst. Daar werd je bij een afwijkende mening in een kamp gestopt en/of vermoord. Hier worden tegengeluiden vooral genegeerd of gebagatelliseerd.
Bart Bartelds 4
Peter UrbanusEn de verhaaltjes over afwijkende mening en daarvoor vermoord worden zijn natuurlijk fabels.
Hoe zouden er dan verandering van systeem zijn gekomen.
Zoals heden de hr.Putin demoniseert word gebeurde deze fratsen ook tijdens de koude oorlog.
Het is zelfs zo dat journalisten in de vroegere sovjets net als nu zich niet mogen aansluiten bij bv. een krant, een ieder werkt dus zelfstandig.
Nu in bv Nederland maar ook Duitsland moet elke journalist een overeenkomst met zijn werkgever tekenen waar heel veel inbindende voorwaarden staan vermeld.
Monsieur le baron de Munchausen 5
Bart BarteldsOmdat ze hebben moeten inzien dat socialisme niet werkt en niet kan werken. Je kunt niet zeggen dat ze het niet geprobeerd hebben. Je kunt ook niet zeggen dat ze het maar een beetje halfzacht geprobeerd hebben. Neen, ze zijn er vol ingegaan en het is mislukt. Uiteindelijk zelfs toegegeven door hun eigen leiders, ofschoon die natuurlijk wel hun eigen zakken flink gevuld hebben. Maar dat gebeurt overal, ook hier bij ons.
Ook zijn de bestuursvormen in de EU en de Sowjet Unie niet identiek. Het kan zijn dat er overeenkomsten zijn tussen de Doema en het Europees parlement, maar er is privaat eigendom in Europa. Er zijn markten waar prijsvorming plaatsvindt. Dat had je allemaal niet in de SU.
Bart Bartelds 4
Monsieur le baron de MunchausenSimpel door de alsmaar doorgaande automatieschering zullen er steeds minder mensen nodig zijn om de zaak draaiende te houden.
En dat zal toch echt op zeker moment het gevolg geven dat er maar 20 uur per week gewerkt gaat worden, wat heden in feite al zo is gemiddeld genomen.
De sovjets zijn ten onder gegaan doordat de totalitaire leider Bresnjev op zeker moment aan Nepotisme ging leiden en aan zelf overschatting.
Het vervelende met dat soort lieden is dat zij om hun eigen goeddunken te blijven volharden er op belangrijke posten vazallen en familieleden komen te zitten.
Die compleet incapabel zijn om het land te besturen.
En dat is nu juist binnen de EU ook aan de gang, nl de dictator VS wenst geen tegenspraak en zet vazallen op de belangrijke plaatsen.
Het gevolg zullen wij allen na mijn gevoel binnen 2 jaar op uitermate vervelende wijze merken.
Monsieur le baron de Munchausen 5
Bart BarteldsBovendien begrijp ik niet waarom socialisme nodig is als er meer automatisering komt. Maar het is inderdaad een gevolg van zelfs het beetje kapitalisme wat we hebben, dat mensen steeds minder hoeven te gaan werken en toch welvarender worden. Ik zie dat als positief. U niet?
Bart Bartelds 4
Monsieur le baron de MunchausenDe meest grote kapitalisten zijn de eerste socialisten of communisten.
Denk daarbij maar eens aan de miljarden verslindende overheidssteun aan ja juist multinationals.
De banken he, controle was niet nodig dat konden zij zelf veel beter.
Nou dat is gebleken hoe goed dat zij zelf controlerend waren.
Alleen al in het kleine Nederland totaal 80 miljard staatssteun en dat hoe dat ook went of keert communistisch gedrag.
Zijn de burgers geholpen die met hun huis in de problemen neen natuurlijk niet want wij zijn geen communisten
Monsieur le baron de Munchausen 5
Bart BarteldsVroeger was iedereen boer, daarvoor waren we allemaal jager/verzamelaar. Tegenwoordig werken er dankzij machinatie en andere productiviteitsverhogers veel minder mensen in de landbouw en hebben we gespecialiseerde tandartsen, softwareontwikkelaars, muzikanten etc. Ook hoeven we minder te werken. Ik zie dat als vooruitgang. Daarom moet u die robotosering toejuichen en uw kansen nemen in nieuwe sectoren die andere mensenwensen gaan vervullen.
Over het algemeen wordt de staatssteun aan banken toch wat anders gedefinieerd als communisme, eerder als corporatisme.
M. van Deelen 11
Rini 3
Deze zin uit de hele lap tekst is slechts ten dele het probleem.
De bevolking pikt het daar zit de kern.
'Referendum geen belemmering voor Oekraïne naar Europa'
Dat stelt Petro Porosjenko, het blijkt dus gewoon keihard wel om een aansluiting van de Oekraïne bij de EU te gaan!
Maar bijna 70 % van de mensen die gerechtigd waren te gaan stemmen bleef thuis. Want het boeit niet. Men heeft dus totaal niet in de gaten op welke achterbakse wijze de politiek dit land aan het verkopen is.
En straks weer klagen, dat dan weer wel.
Nou voor mij is het duidelijk, dit land verdient het om verkwanselt te worden.
Frans 5
RiniDat is wat kort door de bocht. De msm heeft zeer weinig aandacht aan de zaak besteed en veel partijen hebben opgeroepen om maar niet te stemmen en dat zelfs als burgerplicht weg te zetten (oa FNV). Neem daarnaast de keren dat de stem van het volk totaal genegeerd werd waarom de lust tot stemmen ook niet echt toeneemt en je houdt de lage opkomt als gevolg over.
Gewoon volhouden die referenda en overgaan naar een bindend referendum model zoals in Zwitserland. Ik weet zeker dat de opkomst dan vanzelf volgt.
Rini 3
FransMijn probleem zit inderdaad in de focus die de pers laat zien.
http://www.ad.nl/ad/nl/38821/Referendum-Oekraine/article/detail/4277702/2016/04/07/Kleine-groep-zet-grote-belangen-op-het-spel.dhtml
Over welke belangen heeft die clown het eigenlijk?
Hij snapt er niks van, maar roept gewoon zijn bankrekening vol, bah!
Oh en dat je stem genegeerd wordt is nog geen reden om bij de pakken neer te zitten, kom op zeg.
Mijn opa zou zich omdraaien in zijn graf.
Jochem Niezen 1
RiniMaarten
Het staatje op p. 258 spreekt boekdelen: het aantal AmvB's en MR's is onder Rutte II enorm toegenomen.
Jan Willem de Hoop 12
Je ziet dezelfde patronen bij gemeenten. Lege beleidsplannen en kadernota's die door de raad worden vastgesteld en waarbij inhoudelijke keuzes aan college wordt overgelaten. En een hele groep lokale politici voelt zich als een vis in het water bij het kletsen en debatteren over lege beleidsplannen. Vaagtal viet hierbij hoogtij. Voor de leifhebbers http://vaagtaal.nl/
line 5
Gegroet line
goof 4
Nu komt ook een brexit ook dichterbij en het volgende referendum hier zal gaan , wel of niet uit de EU .
( dat Panamaverhaal kwam wel op een heel mooi moment vind ik)
Ik krijg bijna medelijden met Mark Rutte want dit probleempje krijgt hij zelfs niet weggelachen en deze duidelijke neen kan hij niet negeren of hij kan opzouten volgend jaar .
Nu de media steeds minder greep heeft op de publieke opinie en vele middels de social media het echte verhaal kunnen horen zal de huidige zittende kliek linkse media toch eieren voor hun geld moeten kiezen.
goof 4
Ipv de te verwachtte 95.000 asielzoekers die het ministerie inschat moest het Dijsselbloem maar op 50.000 gezet worden.
Man man wat worden we toch door het hele zooitje wat er nu zit en ons moeten land besturen toch godsallemachtig genaaid .
goof 4
Ipv de te verwachtte 95.000 asielzoekers die het ministerie inschat moest het Dijsselbloem maar op 50.000 gezet worden.
Man man wat worden we toch door het hele zooitje wat er nu zit en ons moeten land besturen toch godsallemachtig genaaid .