'Ledenavond najaar volgeboekt. Op woensdagavond 28 oktober en woensdagavond 25 november organiseren wij een bijzondere Ledenavond in Theater Sneek, met als gastspreker Annemarie van Gaal. De belangstelling is groot. Beide avonden zijn inmiddels VOLgeboekt, aanmelden is helaas niet meer mogelijk.' Deze mededeling is niet van de plaatselijke bingovereniging, maar van de Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland. Een instituut waar de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toezicht op uitoefent. De succesvolle onderneemster Annemarie van Gaal oefent op haar beurt sinds 15 juli van dit jaar weer toezicht uit op de AFM. Tegelijkertijd treedt ze nog regelmatig op als bezoldigd spreker voor banken zoals de ING. Ook na haar benoeming als toezichthouder. Rabobank is dus ook een regelmatige afnemer van haar diensten. Vorige week verzorgde Van Gaal voor de bank nog een optreden in de bollenstreek.

'Grote terughoudendheid'

Rabo-woordvoerder Hendrik Jan Eijpe begrijpt de gevoeligheid van de kwestie. '7 december vorig jaar?', vraag hij. 'Oh dit jaar. Ik wou net zeggen: toen mocht het nog.' Als Follow the Money de vijf Rabo-bijeenkomsten opnoemt waarbij Van Gaal de afgelopen tijd op de planken heeft gestaan, klinkt er verbazing in zijn stem. 'Allemaal dit jaar? Oke, daar kom ik bij je op terug. Ik begrijp waarom je deze vraag stelt. Mevrouw Van Gaal heeft namelijk nog een andere baan, bij de AFM.' Of Van Gaal betaald heeft gekregen voor de Rabo-klussen, kan de woordvoerder van de bank nog niet zeggen. Hij sluit niet uit dat Van Gaal, net als bij haar ING-optredens, het geld aan een goed doel heeft gegeven.

'Lezingen geven mag. Wat geldt is grote terughoudendheid'

AFM-woordvoerder Roland Kroes bevestigt dat Van Gaal haar optredens voor ING heeft gemeld en dat het bestuur en de Raad van Toezicht daar kennis van heeft genomen. 'Lezingen geven mag. Wat geldt is grote terughoudendheid en we kijken ook naar de inhoud van zo’n lezing. De afspraken daarover met het Ministerie van Financiën staan in het toetsingskader. Dat is voorzover ik weet niet extern beschikbaar. Het onderwerp mag niets te maken hebben met toezicht.' Als ook het aantal Rabo-optredens die Van Gaal sinds haar benoeming heeft gedaan, worden genoemd, blijft de woordvoerder even stil.  

Van Gaal zit in elk geval niet achter de geraniums

Optreden voor banken niet vermeld in register nevenfuncties

Dat Van Gaal zich in laat huren voor de klantenbindingsactiviteiten van banken die onder toezicht staan van de AFM, staat niet vermeld bij de nevenfuncties van leden van de AFM-Raad van Toezicht. Hoe komt het dat er geen transparantie is over haar klussen voor banken en in hoeverre die door banken worden betaald? AFM-woordvoerder Kroes: 'Ik kom daar op terug.'

'Ik ben er nu mee gestopt. Ik vind dat ik er heel zorgvuldig mee ben omgegaan'

'Ik ben er nu mee gestopt. Ik vind dat ik er heel zorgvuldig mee ben omgegaan,' zei Van Gaal afgelopen vrijdag nadat ze door FTM over haar activiteiten voor ING werd bevraagd. Ze vertelde er niet bij dat ze haar optredens als spreker voor concurrent Rabobank rustig voortzet. Op 30 juli was ze dagvoorzitter bij Rabo's International Business day in Utrecht. Daar mocht ze als dagvoorzitter in gesprek met de - volgens de organisatie - 'visionaire sprekers' Wiebe Draijer (Rabo-topman) en Hans de Boer (voorman van VNO-NCW, waar ook bankenvereniging NVB bij zit) aankondigen. In november, vlak nadat ze was gestopt met de ING-roadshows, ging ze Friesland en Groningen af om Rabo-leden toe te spreken aan de vooravond van de belangrijke ledenraadvergaderingen, waarin de leden moesten gaan stemmen over het al dan niet fuseren van de lokale Rabo’s tot één Rabobank. Daar mocht ze respectievelijk 600 Friese en 1150 Groningse Rabo-leden vermaken. '1150 mensen voor mij vanavond. Als ik daar maar niet van naast mijn schoenen ga lopen :-)', zei Van Gaal daar zelf over op Twitter. https://twitter.com/annemarievgaal/status/666322730975891456 Vorige week was Van Gaal nog te zien bij Rabobank Bollenstreek. Dat was enkele dagen nadat de Raad van Toezicht van de AFM - met daarin Van Gaal - bekend had gemaakt een onderzoek te starten, omdat Rabobank en vijf andere banken onder het toeziend oog van de AFM een puinhoop haddden gemaakt van het herbeoordelen van rentederivaten die zijn verkocht aan mkb'ers. Rabobank is met 8.000 derivaten de grootste verkoper op dat gebied. Dinsdagochtend meldde FTM al dat Van Gaal op een ING-evenement met mkb'ers in Slot Doddendael vertoefde, op de dag dat bekend werd dat het Hof in hoger beroep oordeelde dat een ondernemer een ING-swap op basis van dwaling mocht vernietigen.

Twaalf optredens in vijf maanden

Naast Rabobank en ING huurde ook accountantskantoor BDO vorige maand Annemarie van Gaal in. De AFM zegt dat er 'grote terughoudendheid' moet worden betracht, maar desondanks heeft Van Gaal in de vijf maanden dat zij toezichthouder is op de AFM, zich laten inhuren voor minimaal twaalf evenementen van onder toezicht gestelde instellingen. Dat Van Gaal regelmatig optreedt voor de banken is opvallend. De vorige Raad van Toezicht van de AFM liep eind vorig jaar vrijwel geheel leeg, nadat er kritiek was over de wijze waarop de leden omsprongen met hun nevenfuncties. 'Er is onvoldoende afstand gehouden van de instellingen die onder toezicht staan, en ook eventuele adviesfuncties zouden daar niet moeten worden vervuld,' schreven onderzoekers die de werkwijze van de Raad onder de loep namen. In juli maakte Dijsselbloem bekend vier nieuwe toezichtsleden te benoemen, waaronder Van Gaal. Daarbij had de minister 'nadrukkelijk gelet op geschiktheid, onafhankelijkheid, integriteit en diversiteit'. Of Van Gaal ook voor deze Rabo-opdrachten wordt betaald is niet zeker. Ze is niet bereikbaar voor verdere vragen. Het ministerie van Financiën laat weten later te zullen reageren. Update: Rabobank doet geen uitspraken over of, en zo ja hoeveel, geld Van Gaal ontvangt voor haar Rabo-optredens. 'Informatie over de vergoeding die Annemarie van Gaal ontvangt zou ze zelf moeten verstrekken,' laat woordvoerder Hendrik Jan Eijpe in een schriftelijke reactie weten. 'De Rabobank doet zoals je hebt gezien wel eens een beroep op Annemarie van Gaal als spreker op bijvoorbeeld ledenbijeenkomsten. Zij spreekt daar dan op grond van haar financiële kennis en ervaring. Of deze optredens passen bij haar functie bij de AFM kan alleen de AFM beoordelen.' Met medewerking van Joris Heijn