Value8 had er bijna een maand voor nodig om met een antwoord te komen op die ene vraag van analist Roel Gooskens. Een tweeregelig persbericht dat op de ochtend voor de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) van Value8 werd gepubliceerd, verwees naar de website waarop antwoorden stonden op ‘veelgestelde vragen’. Als gevolg veerde de beurskoers van het bedrijf nog voor aanvang van de vergadering met 8 procent op. Die ene vraag, die Gooskens op 18 mei op de bijzondere ‘beleggersontmoeting’ in een verbaal vuurgevecht met Peter Paul de Vries had gesteld, had te maken met de in zijn ogen dubieuze herwaarderingen van Value8. De analist wilde van de ceo van Value8 weten waaruit de 7 miljoen euro aan niet-gerealiseerde herwaarderingen die in 2015 tot een nettowinst van 5,1 miljoen euro leidde, precies was opgebouwd. Bestond die voor het grootste deel uit de ongerealiseerde waardestijging van IEX Group, zoals hij op Follow the Money had voorgerekend?

Zonder de dubieuze herwaarderingen van piepkleine beursfondsen is Value8 verlieslatend

De Vries wilde er in mei niets inhoudelijks over zeggen. Het antwoord — het eerste op de lijst — dat Value8 gisteren gaf luidde niettemin bevestigend. Het grootste deel van de ongerealiseerde winst van Value8 is inderdaad afkomstig van  IEX Group en de zogenoemde reverse listing waar het mediabedrijfje (ruim 2,5 miljoen euro omzet, 16 man personeel) zijn notering aan heeft te danken. Van de 7 miljoen euro aan ongerealiseerde herwaardering is 5,5 miljoen euro van de IEX Group-beursgang afkomstig. De waardestijging van IEX Group, exclusief de winst op de lege beurshuls MTY waarin de activiteiten werden ondergebracht, is 3,3 miljoen euro. Dat is een waardestijging van meer dan 623 procent in één jaar tijd. Niet voor niets merkte De Vries IEX Group tijdens de vergadering aan als een ‘zeer waardevolle asset’. De vraag waarop de waardering precies was gebaseerd, bleef echter onbeantwoord, en dat gold ook voor andere essentiële vragen die op de AVA werden gesteld.

Dat er meer duidelijkheid is ontstaan rond de herkomst van de winst is niettemin een pluspunt, zo merkte ook Joost Schmets van de Vereniging van Effectenbezitters (de belangenclub waarvan De Vries zelf ruim tien jaar directeur was) na afloop op. We weten nu dat de winst — precies zoals Gooskens al in zijn eerste artikel had aangegeven — geheel afkomstig is uit de ongerealiseerde waardestijgingen van deelnemingen in illiquide beursgenoteerde vennootschappen. Feit blijft volgens Schmets echter dat de waarderingen ‘zeer subjectief’ blijven en dat het voor buitenstaander niet valt na te gaan hoe ze tot stand zijn gekomen. Dat het bedrijf Source een half miljoen euro aan de ongerealiseerde winst kan bijdragen hoewel de levensvatbaarheid van het bedrijf door de controlerend accountant — dezelfde man die de boeken van Value8 controleert — in twijfel wordt getrokken, mag als een ‘boekhoudkundig wonder’ worden aangemerkt, zo liet Gooskens per telefoon weten. De analist had zelf geen behoefte om ‘het circus De Vries’ opnieuw te aanschouwen en verkoos een verblijf in het buitenland. Zijn stelling bleef echter ook zonder zijn fysieke aanwezigheid op de meer dan vier uur durende AVA fier overeind staan: zonder de dubieuze herwaarderingen van piepkleine beursfondsen is Value8 verlieslatend. Peter Paul de Vries presenteerde zijn beleggers echter een andere conclusie: ‘Er is volstrekt ten onrechte twijfel gezaaid.’

Kunstgrepen

Registeraccountant Remko Herschel was opgeroepen om een voordracht te geven over de werking van de veelbesproken accountingregels IFRS, en hoe die bij Value8 worden toegepast. Hij geeft Value8 sinds 2009 adviezen op dit terrein. Zijn college begon met een opvallende stelling: dat Value8 onder IFRS ‘geen investeringsmaatschappij’ is. Het bedrijf heeft een ‘investeringsportefeuille,’ doet ‘investeringen,’ heeft ‘beleggingen,’ levert ‘durfkapitaal’ en beoogt — in tegenstelling tot wat De Vries daarover in mei nog zei — wel degelijk ‘exits’ van bedrijven (verkoop van ondernemingen, red.), maar is dus géén investeringsmaatschappij. Dit dankzij de aanwezigheid van de tak investment services binnen Value8, waardoor het bedrijf een andere kleur kan aannemen. Een overduidelijke kunstgreep, volgens Schmets van de VEB: ‘Als Follow the Money eens per week koffie schenkt, noemen jullie jezelf ook geen horecaonderneming.’

Accountant Galas sprak over het ‘optellen van onzekerheden’ en ‘processen die tot uitkomsten leiden’

De man die al jaren onder de kunstgrepen, ongerealiseerde herwaarderingen en de vele andere discutabele details uit de Value8 jaarrekening een handtekening zet, is accountant Joeri Galas van Mazars. Een man met een verleden, zo bleek eerder op FTM. Galas sprak over het ‘optellen van onzekerheden,’ het ‘in beeld brengen van materialiteit’ en ‘processen die tot uitkomsten leiden’. Het waarderen van ondernemingen valt volgens de Value8-accountant ‘niet mee,’ gaat gepaard met ‘diepgaande discussies’ en is inderdaad nogal ‘subjectief’ te noemen. Op geen enkel moment zei hij iets inhoudelijks en controleerbaars over de veelbesproken waarderingen, die door Roel Gooskens een ‘farce’ worden genoemd. Wel vertelde hij over het feit dat hij behalve accountant van Value8 ook bij vrijwel iedere deelneming van Value8 de controlerend accountant is. ‘Dat is goed, dan heb je extra inzicht,’ voegde hij daaraan toe. Vanzelfsprekend was Galas ook nog steeds van mening dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de bedrijfsactiviteiten.

Gebbetjes en kwinkslagen

Peter Paul de Vries zelf bracht een lading opgewekte verhalen over de investeringen van Value8, waarop hij zelfs regelmatig biedingen zou krijgen. Zijn met gebbetjes en kwinkslagen doorregen woordenstroom bevatte ook mededelingen over een ‘positieve cashflow’ (de vrije kasstroom van Value8 is negatief), de ‘winstgevende’ bedrijven van Value8 (de meeste bedrijven maken verlies), over het hoge niveau van transparantie (de essentiële informatie over de waardering van deelnemingen schermt Value8 zorgvuldig af). Het geschutter rond zijn eigen herbenoeming en die van medebestuurslid Gerben Hettinga — FTM maakte eind mei bekend dat die niet op de agenda van de AVA stonden, waardoor Value8 vanaf 20 juni geen bestuur heeft — werd door De Vries verkocht als een geplande operatie. De constatering van de VEB dat Value8 het dividend niet uit de vrije kasstroom kan betalen, pareerde hij met: ‘we leven niet in een pure cashwereld’.

De talrijke aanwezige aandeelhouders moesten herhaaldelijk om de grapjes van De Vries lachen en slikten de vaak misleidende en onvolledige informatie voor zoete koek. Alleen de vertegenwoordigers van de VEB stelden kritische vragen. Schmets stelde vast dat Value8 zijn aandeelhouders nog steeds een jaarlijks rendement van 15 procent voorspiegelt. Prachtig, maar ‘hoe zit het eigenlijk met het risico? Of hebben we hier het Eldorado te pakken?’

‘Komt u over vijf jaar nog eens terug’

Na een referaat over de goed renderende kunst van het ‘combineren van bedrijven’ kwam De Vries tot de volgende slotsom: ‘Het risico is dat het wel of niet slaagt.’ En: ‘Komt u over vijf jaar nog eens terug.’

Er werd niettemin verheugd op de voordrachten De Vries en de zijnen gereageerd: de jaarrekening werd met overweldigende instemming goedgekeurd. En net als op de beleggersontmoeting in mei, richtte de toorn van de aanwezige aandeelhouders zich op de critici van Value8 — in dit geval de VEB’ers — en klonk er applaus voor Peter Paul de Vries.

‘Hij is de Messias voor ze,’ lachte een aanwezige.