
De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert? Lees meer
Het virus SARS-CoV-2, beter bekend als het coronavirus, dook eind 2019 op in de Chinese provincie Hubei. In een paar weken tijd veroorzaakte het een epidemie, waarna het zich over de rest van de wereld verspreidde. Begin maart 2020 verklaarde de World Health Organisation de ziekte tot een pandemie en gingen landen wereldwijd 'op slot'.
Met het coronavirus is een crisis van historische proporties ontstaan, niet alleen medisch, maar ook economisch. In de vorm van steunfondsen en noodmaatregelpakketen werden bedrijven wereldwijd met vele miljarden op de been gehouden.
Waar met geld gesmeten wordt, liggen misbruik en fraude op de loer. Daarom volgt FTM de ontwikkelingen op de voet. Wie profiteert van de crisis? En welke oplossingen dienen welke belangen?
Minister Conny Helder laat mondkapjesdebat in verwarring ontaarden
20 miljoen mondkapjes van Sywert van Lienden gaan definitief de verbrandingsoven in
Corona en belastingtrucs maken van Pfizer het meest winstgevende bedrijf van Nederland
Viruswaarheid van Willem Engel lijkt uitgeraasd, waar blijft het binnengehaalde kapitaal?
Zes brandende kwesties na het rapport van Deloitte over de mondkapjesdeal
Hoe het gerucht over de vermeende corruptie van Jaap van Dissel de wereld werd ingeholpen
Sywert van Lienden maakte veel meer winst op mondkapjes dan hij het ministerie vertelde
Blijvende Q-koorts krijgt nog minder aandacht dan post-covid
Van zwarte lijst naar chief security: de onwaarschijnlijke carrièreswitch van een ict-criticus
Ministerie van VWS maakt van openbaarmaking corona-documenten een jarenlange opgave
Gaat het echt beter met ons wanneer de economie groeit? Lees meer
'De economie groeit, dus het gaat goed met Nederland.' Dit soort uitspraken hoor je vast wel eens voorbij komen. Maar klopt dat wel? Waar praten we nu eigenlijk over als we het over de economie hebben?
Economie is een sociale wetenschap – het gaat over mensen en hun interactie. In veel economische discussies is deze menselijke factor alleen ver te zoeken en wordt er vooral gegoocheld met cijfertjes. Economie wordt zo een onnavolgbaar onderwerp voor iedereen die niet van wiskunde houdt; en daar lijdt het maatschappelijk debat onder. Economische argumenten worden regelmatig op dogmatische wijze ingezet om politieke besluiten te legitimeren – zonder aandacht te schenken aan de sociale implicaties. De economische leer vormt zo de perfecte sluier voor machtsmisbruik.
Het geloof in 'economische groei' heeft daarmee veel weg van een religie: in de veronderstelling dat het goed voor ons is – maar zonder echt te begrijpen waarom – lopen we als makke lammetjes achter de predikers van de economische waarheid aan. In het dossier 'De economische religie' ontkrachten we economische mythes en belichten we het maatschappelijke aspect achter de cijfertjes.
Polmans onvermogen om Unilever te verduurzamen is een maatschappelijk probleem
Podcast | Geen subsidies voor bedrijven, maar een betaalde baan voor iedereen
Geen subsidies voor bedrijven, maar een betaalde baan voor iedereen
Wat er écht gebeurt als een wereldwijde crisis ons raakt
Joseph Stiglitz: ‘We hebben luid protest nodig tegen de stille invloed van het grote geld’
OESO zet revolutionaire stap en wil geen pleisters meer plakken
Blind afbouwen van de staatsschuld? Investeer liever in de samenleving
De economische statistiek wordt van binnenuit aangevreten
We zijn verslaafd aan goedkoop geld, maar doen er te weinig mee
Een decennium crisis: we hebben niets geleerd
© Matthias Leuhof
Geen subsidies voor bedrijven, maar een betaalde baan voor iedereen
De overheid geeft bedrijven miljarden om werkgelegenheid te behouden. Wetenschapper Pavlina Tcherneva zet vraagtekens bij de effectiviteit van die aanpak: ‘Voor een onderneming die winst nastreeft is arbeid een kostenpost. Die wil je minimaliseren, niet maximaliseren.’ Haar alternatief: een baangarantie voor iedereen die wil werken.
‘JOBS, JOBS, JOBS!!!,’ twitterde president Donald Trump op 6 maart. Hij klopte zichzelf op de borst omdat het werkloosheidscijfer in de Verenigde Staten nog maar 3,5 procent was. Een laagterecord, net als in Nederland, waar het cijfer in februari onder de 3 procent dook.
Maar corona bedierf de jubelstemming. De werkloosheid schoot in de VS omhoog naar 14,7 procent in mei. In Nederland liep de werkloosheid in augustus op tot 4,6 procent. Dat cijfer was ongetwijfeld hoger geweest als de overheid niet zo stevig in de buidel had getast: het kabinet gaf 8 miljard uit aan het doorbetalen van salarissen via de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW). En daar zullen nog vele miljarden bij komen: de NOW is verlengd tot tenminste 1 juli 2021.
Massaontslagen en faillissementen zijn vooralsnog voorkomen, maar dat heeft een stevig prijskaartje
Hoge werkloosheid leek begin van dit jaar nog een probleem van het verleden, maar sinds corona is werkgelegenheid plotsklaps hét grote aandachtspunt van de regering. Massaontslagen en faillissementen zijn vooralsnog voorkomen, maar dat heeft een stevig prijskaartje: het begrotingstekort over 2020 loopt naar verwachting op tot 68 miljard euro, zo’n 9 procent van het bbp. Kan de overheid ongestraft zoveel geld uitgeven, of krijgen we straks te maken met hoge inflatie en ontwaarding van onze zuurverdiende spaarcenten?
Hoe effectief (en kostenefficiënt) zijn zulke uitgaven om ook op de lange termijn werkgelegenheid te behouden? Corona zou onze economie best opnieuw kunnen lamleggen, en het is helemaal niet zeker of bepaalde sectoren – zoals de horeca en de reisbranche – überhaupt wel in hun oude vorm en omvang kunnen voortbestaan. En dan hebben we het nog niet eens over de bedrijven die nu kunstmatig in leven worden gehouden.
Een baangarantie als vangnet voor economische schokken
Deze vragen legde FTM voor aan Pavlina Tcherneva, associate professor in de economie aan het Amerikaanse Bard College en research associate aan het Levy Economics Institute. Ze is een van de meest vooraanstaande economische wetenschappers op het vlak van de wisselwerking tussen monetair en begrotingsbeleid, prijsstabiliteit en werkgelegenheid.
Tcherneva’s onderzoek borduurt voort op de theorieën van de vermaarde Britse econoom John Maynard Keynes. Die beargumenteerde in de jaren ’30 dat de overheid tijdens een crisis de economie het beste ‘anticyclisch’ kon stimuleren met extra uitgaven en de creatie van banen. Tcherneva heeft dat concept doorontwikkeld tot een ‘baangarantie voor iedereen die wil werken’. De aandacht voor haar werk was lange tijd nihil, maar de stijgende werkloosheid heeft dat veranderd. De timing van The Case for a Job Guarantee, haar in juni verschenen boek, kon dan ook niet gunstiger zijn. Ze had nog net tijd om een inleiding over de coronacrisis aan de eerste druk toevoegen.
In haar boek – aangeprezen door Martin Wolf, economisch commentator van de Financial Times – legt Tcherneva uit hoe een baangarantie als een structurele stabilisator van onze economie kan werken. Tegenover FTM benadrukt ze waarom dat een betere bestemming is voor publiek geld dan de huidige ad hoc-overheidsbestedingen: ‘Nu is het covid, straks een oorlog of een natuurramp. Economische schokken zijn van alle tijden, maar als je daarop anticipeert hoef je als samenleving niet zenuwachtig toe te kijken hoe werkloosheid de economie ontwricht.’ Die notie is volgens haar nog niet tot iedereen doorgedrongen: ‘Hoeveel wordt er niet uitgegeven aan indirecte banencreatie en werkloosheidsuitkeringen, terwijl de snellere, en directer optie van een baangarantie zelden serieus wordt overwogen?’
Banen zijn een kostenpost
Niet dat Tcherneva negatief staat tegenover de Nederlandse NOW en het Europese SURE-programma. ‘Alle banen die nu worden gecreëerd of behouden, beschouw ik als een nuttige investering. Het alternatief – niet ingrijpen – leidt tot grootschalige werkloosheid en dat verwoest een economie.’ Maar ze acht het wel een grote misvatting dat subsidies aan de private sector verstrekken een effectieve manier zou zijn om werkloosheid structureel te bestrijden. ‘Kijk naar Spanje, waar de werkloosheid meer dan 20 procent is. Dat kun je echt niet oplossen met incentives voor het bedrijfsleven.’
De voor-winst-productiemodus is niet ontworpen om werkgelegenheid te bieden
Ook in Nederland wordt de oplossing eendimensionaal in die richting gezocht. Hoewel de Nederlandse overheid in de crises van de jaren ’30 en ’80 verschillende ‘werkgelegenheidsverruimende programma’s’ optuigde – waaraan Nederland onder meer de weg tussen Nijmegen en Den Bosch, diverse kanalen, het in 2006 gesloten vliegveld Valkenburg, het Amsterdamse Bos en het Kralingse Bos in Rotterdam te danken heeft – wordt binnen de politiek nauwelijks gesproken over directe banencreatie door de overheid. De Partij van de Arbeid stelt: ‘Wij vinden dat iedereen recht heeft op een baan waarmee je vooruit kunt plannen, een huis kunt kopen of huren en een gezin kunt stichten,’ en iets dergelijks vind je in ietwat andere bewoordingen bij elke partij terug. Maar elke concrete invulling om dat recht te realiseren ontbreekt. Ook de crisismaatregelen die oppositiepartijen GroenLinks en de SP voorstellen, wijken veelal nauwelijks af van de aanpak van de regering: subsidies verdelen en leningen verstrekken aan commerciële bedrijven, in de hoop dat die daarmee banen creëren of overeind houden.
Dossier
Dossier: Coronacrisis
De maatregelen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen zijn ongekend; de uitwerking ervan nog grotendeels onbekend. Welke oplossingen dienen welke belangen?
Dat blijkt in de praktijk vaak anders uit te pakken: Booking.com maakte in augustus bijvoorbeeld bekend een kwart van haar personeel te zullen ontslaan, ondanks de 64 miljoen die het bedrijf uit de staatskas ontving. De KLM, die vanwege haar vermeende belang ‘voor de Nederlandse economie en de werkgelegenheid’ een noodkrediet van 3,4 miljard euro ontving, is van plan 5000 medewerkers te ontslaan.
Die reorganisaties zijn vanuit het bedrijfsperspectief niet vreemd: KLM en Booking.com zijn onderaan de streep niet op aarde om banen te creëren, maar om winst te maken voor hun aandeelhouders. Tcherneva is er duidelijk over: ‘De voor-winst-productiemodus is niet ontworpen om werkgelegenheid te bieden aan iedereen die een baan zoekt. Voor een onderneming die winst nastreeft,is arbeid een kostenpost. Die wil je minimaliseren, niet maximaliseren.’ De reorganisaties staan echter op gespannen voet met de officiële verantwoording voor de miljarden aan publieke uitgaven: het maatschappelijke doel banen te creëren. Als dát je doelstelling is, kun je het geld volgens Tcherneva beter anders uitgeven.
Herijking van het sociale contract
Er is volgens haar een fundamenteel andere manier van denken over arbeid nodig; een herijking van het ‘sociale contract’ tussen overheid en burgers op het gebied van werk. ‘In onze moderne samenleving is het uitbannen van analfabetisme, honger en dakloosheid het morele uitgangspunt van overheidsbeleid.’ Dat lukt in de praktijk niet altijd, maar het is wel de doelstelling. Datzelfde uitgangspunt zou wat haar betreft ook moeten gelden voor arbeidsbeleid. ‘Voor iedereen die wil werken, zou de overheid een fatsoenlijk betaalde baan moeten garanderen.’
Ze beschrijft die baangarantie in haar boek als ‘een nieuwe arbeidsstandaard met een minimumloonvloer’, waarmee een volledig nieuw fundament onder onze economie wordt gelegd. Die zal de onderhandelingspositie van de werknemer ten opzichte van werkgevers drastisch verbeteren. Werknemers kunnen immers altijd terugvallen op een garantiebaan van de overheid, en dus op een fatsoenlijk inkomen. Een minimumloon zonder baangarantie functioneert niet op dezelfde manier, omdat het ‘werkelijke minimum’ in die situatie nog steeds werkloosheid is: een inkomen van nul.
‘De garantiebanen verankeren de minimale arbeidsvoorwaarden en het minimumloon waaraan alle werkgevers zich moeten houden’
Tcherneva verwacht dat het nieuwe fundament niet alleen de werkgelegenheid, maar ook de inflatie en overheidsuitgaven zal stabiliseren. ‘De overheid heeft nu al de verantwoordelijkheid om werklozen op te vangen en werkloosheid tegen te gaan. De baangarantie zal de huidige kosten van werkloosheid en de bestrijding ervan op lange termijn reduceren, zowel de maatschappelijke als de financiële.’
‘Zodra het slecht gaat met de economie, zullen meer mensen in dienst treden van de overheid.’ Dat compenseert volgens Tcherneva het banenverlies in de private sector tijdens een crisis, en zorgt er zo voor dat een recessie minder diep wordt. Eigenlijk net wat de overheid nu wil bereiken met de coronamaatregelen, maar dan van te voren uitgedacht en structureel ingericht. Wanneer het goed gaat met de economie, kunnen mensen weer uitstromen naar het bedrijfsleven. De overheidsuitgaven zullen met een baangarantie dus automatisch anticyclisch zijn. Dat is precies waar ook Nederlandse post-Keynesiaanse economen, waaronder Bas Jacobs, voor pleiten – terwijl het overheidsbeleid nu vaak procyclisch is.
Tcherneva: ‘De baangarantie stabiliseert de prijs van arbeid, niet alleen binnen het programma, maar voor de hele economie. De garantiebanen verankeren de minimale arbeidsvoorwaarden en het minimumloon waaraan alle werkgevers zich moeten houden.’ Uitbuiting wordt zo voorkomen. Maar het is volgens haar uitdrukkelijk niet de bedoeling dat de overheid met de private sector gaat concurreren om werknemers, of met de lonen tegen hen gaat opbieden wanneer er geen onvrijwillige werkloosheid meer is. Dat zou immers leiden tot oververhitting van de arbeidsmarkt en lonen kunnen opdrijven tot een niveau dat inflatie (prijsstijging en geldontwaarding) veroorzaakt.
Tcherneva is een van de prominente verkondigers van de Modern Monetary Theory (MMT), een economische school die in de jaren ’90 opkwam en voortbouwt op de theorieën van John Maynard Keynes. De MMT wordt daarom omschreven als een post-Keynesiaanse economische school. Tot de voornaamste MMT-denkers behoren Randall Wray, Bill Mitchell, Stephanie Kelton en Warren Mosler.
MMT’ers zien – net als Keynes – een belangrijke rol weggelegd voor de overheid in het ‘management’ van de economie. De MMT gaat ervan uit dat overheden volledige werkgelegenheid kunnen bewerkstelligen, zonder dat daarmee hoge inflatie ontstaat. Het idee van een baangarantie is een integraal onderdeel van de economische school van de MMT.
Keynes, de intellectuele grondlegger van de MMT, publiceerde zijn magnum opus ‘The General Theory of Employment, Interest & Money’ in de jaren ’30. Hij pleit daarin onder andere voor stevige anticyclische overheidsuitgaven ten tijde van crisis. Keynes voorzag dat hogere publieke uitgaven via het opstuwen van de vraag en de marktprijzen automatisch voor meer werkgelegenheid zouden zorgen. Daaruit is het MMT-concept van een baangarantie ontstaan. Die is direct gericht op het creëren van banen aan de onderkant van de samenleving, en werkt meer ‘bottom-up’ dan de klassieke Keynesiaanse methode. Het idee erachter is dat als mensen aan de onderkant van de samenleving hun baan behouden, ze geld kunnen blijven uitgeven. Dat zal dan zowel de economische vraag als de inflatie stabiliseren.
Sinds de coronacrisis wint de MMT terrein op het neoklassieke economische model
De Nederlandse ‘werkgelegenheidsverruimende programma’s’ uit de jaren ’30 en ’80 waren veel beperkter van aard en omvang dan de voorgestelde baangarantie. Programma’s die de nationale baangarantie van Tcherneva het dichtst benaderen ( ze noemt die ook in haar boek), zijn de Amerikaanse New Deal van de jaren ’30, het Argentijnse Jefes de Hogar-programma van 2001 om de financiële crisis van dat jaar te bestrijden, en de National Rural Employment Guarantee Act die in 2005 in India werd geïntroduceerd.
Een ander centraal onderdeel van de MMT is de analyse van moderne geldschepping. De MMT legt uit dat de relatie tussen overheidsuitgaven en belastingheffingen precies andersom werkt dan ons op school is uitgelegd. De staat is de uitgever van ons geld en hoeft niet eerst de private sector te belasten om vervolgens geld te kunnen uitgeven. Sterker: de overheid moet eerst geld uitgeven om het überhaupt te kunnen innen via belastingen. De MMT benadrukt dat overheidstekorten op zich geen probleem hoeven te vormen voor de economie en biedt daarmee een wetenschappelijke onderbouwing voor de financiering van plannen als de Green New Deal, een ambitieus project van enkele progressieve Democratische Amerikaanse congresleden om sociale ongelijkheid en klimaatverandering tegelijkertijd te lijf te gaan.
Sinds de coronacrisis wint de MMT terrein op het neoklassieke economische model. Die neoklassieke leer domineert nog altijd het economische denken in bestuurskamers en universiteiten, maar het theoretische ‘tekstboekmodel’ bleek slecht in staat de economische realiteit accuraat te beschrijven. De MMT-beschrijving van het geldsysteem in relatie tot de macro-economie sluit veel beter aan op de huidige economische praktijk van doordraaiende geldpersen, exploderende huizen- en aandelenprijzen, en een kerninflatie die desondanks laag blijft.
FTM sprak onlangs met Stephanie Kelton, een andere prominente MMT-econoom, over begrotingstekorten. Dat interview vind je hier.
Het inflatiespook en de ‘natuurlijke werkloosheid’
Hoge prijsinflatie vermindert de koopkracht van spaargeld. Dat is onwenselijk en daarom proberen centrale banken de inflatie beleidsmatig te beheersen. Jarenlang is daarbij uitgegaan van een (vermeende) trade-off tussen werkloosheid en inflatie.
Dat is volgens Tcherneva een grote fout: ‘Het idee dat er zoiets bestaat als een natuurlijk werkloosheidsniveau wordt misbruikt om de beleidsprioriteit bij inflatiebeheersing te leggen, in plaats van bij werkloosheidsbestrijding. Daarmee wordt een zeker werkloosheidsniveau gerechtvaardigd, terwijl de trade-off tussen werkloosheid en inflatie wetenschappelijk gezien dubieus is, en empirisch zeer moeilijk vast te stellen. Bij centrale banken spenderen medewerkers onnoemelijk veel tijd om het continu veranderende – en daarmee ongrijpbare – “natuurlijke werkloosheidsniveau” te berekenen.’
Sinds de crisis van 2008 heeft de Federal Reserve die inschatting elk jaar opnieuw naar beneden bijgesteld omdat inflatie uitbleef, terwijl de werkloosheid onder het niveau zakte dat volgens de berekeningen ‘natuurlijk’ was. ‘Dat is geen wetenschap, maar politiek,’ zegt Tcherneva op een toon waarin enige professionele frustratie doorklinkt. ‘Het idee achter dit beleid is dat mensen te veel inkomen hebben; dat ze te veel spullen en eten kunnen kopen. Het uitgangspunt dat we mensen bewust werkloos moeten houden, omdat ze anders te veel inkomen zouden hebben en de prijzen opdrijven, is absurd. Er moet een betere oplossing zijn om inflatie in toom te houden.’
Dossier
Dossier: De economische religie
Tussen economen heerst een stammenstrijd, die bijwijlen zeer dogmatisch is en soms religieuze trekken aanneemt.
Tcherneva is niet de enige die er zo over denkt. Steeds meer economen zeggen dat de trade-off tussen werkloosheid en inflatie niet is bewezen, en misschien zelfs niet bestaat. ‘De Fed, en mijn professie als geheel, heeft geen robuust en werkbaar theoretisch framework voor inflatie. Althans: niet meer,’ zei de Amerikaanse econoom Paul McCulley, voormalig directeur van PIMCO en senior fellow aan de Cornell Law School, onlangs tegen Bloomberg.
Neel Kashkari, de president van de Federal Reserve Bank of Minneapolis (een van de 12 binnen het Amerikaanse centrale-bankenstelsel) verwoordde het onlangs als volgt: ‘Een van mijn grootste frustraties over economen is dat ze bij elke recessie op de proppen komen met de zogeheten natuurlijke werkloosheidsvoet. Die zou vanwege de recessie hoger zijn geworden, 5 of 6 procent, en wanneer de werkloosheid daaronder komt zou dat leiden tot inflatie. Dat is onzin. Totale onzin. En daar moeten we mee stoppen. De meeste mensen willen werken. Als ze die kans krijgen, en een fatsoenlijk salaris, zullen ze iedereen verrassen met een herintrede op de arbeidsmarkt.’
‘De inflatie is niet door de centrale banken ingetoomd, maar door de afgebrokkelde onderhandelingsmacht van arbeiders’
Ook tot Kashkari’s baas, president van de Federal Reserve Jay Powell, lijkt die notie te zijn doorgedrongen. Hij kondigde op 27 augustus een historische koerswijziging in het beleid van de Amerikaanse centrale bank aan: binnen het tweeledige mandaat van de Fed komt de focus minder op koste wat kost de inflatie tegengaan, en meer op het bestrijden van werkloosheid. Anantha Nageswaran, adjunct professor aan de Singapore Management University, schreef naar aanleiding van die beleidswijziging in de Financial Times van 31 augustus: ‘Onafhankelijke centrale banken hebben inflatie niet onder controle gekregen met hun rentebeleid. De inflatie is ingetoomd door de afgebrokkelde onderhandelingsmacht van arbeiders en de loonmatiging die het gevolg daarvan was.’
Mentale obstakels
Die afgebrokkelde onderhandelingsmacht van arbeiders wil Tcherneva met de baangarantie herstellen: ‘Als ik mijn ideeën presenteer, deinzen mensen vaak terug bij het woord garantie. Maar we hebben nu ook een garantie: gegarandeerde werkloosheid. Dat moeten we als samenleving niet langer accepteren.’
De invoering van een baangarantie zal overheden volgens Tcherneva veel geld besparen op ‘voedselbanken, woningsubsidie, inkomensondersteuning voor langdurig werklozen en andere maatregelen tegen armoede.’ De enorme overheidsuitgaven tijdens de coronacrisis onderschrijven haar standpunt: ‘Een baangarantie kan worden ingevoerd zonder de belastingen te hoeven verhogen.’
‘We moeten afstappen van het geloof dat alleen de private sector banen creëert’
De grootste hordes die we als samenleving moeten nemen, zijn volgens Tcherneva dan ook niet zozeer financieel, maar mentaal. ‘We moeten afstappen van het geloof dat alleen de private sector banen creëert. In de VS zijn de publieke en de non-profit sector goed voor minstens 20 procent van alle banen. Dat ligt in Europa nog wat hoger. En daarbovenop blijft de publieke sector ook verantwoordelijk voor de werklozen. Er is geen ontsnappen aan.’
Dat niet alle overheidsbanen even efficiënt, nuttig en productief zijn, is volgens Tcherneva geen doorslaggevend argument tegen een baangarantie. ‘Wat is beter: geen of zelfs negatieve productie [door de schadelijke neveneffecten, red] als gevolg van werkloosheid, of werkprojecten die misschien niet voldoen aan de hoogste standaard van productiviteit? In mijn ogen is ook minder productief werk beter dan het huidige alternatief, maar sommige mensen blijven liever hameren op die productiviteit.’
Voor de creatie van nuttige banen ziet Tcherneva een taak weggelegd voor lokale gemeenschappen: ‘Een grote federale instantie is niet goed in staat om te bepalen welk werk het meest nuttig en nodig is. De banen kunnen beter bottom up gecreëerd worden.’ De overheid zou dan de projecten financieren, terwijl de gemeenschappen zelf bepalen welk werk in hun omgeving van maatschappelijk nut is. ‘Er is in deze wereld nog zoveel nuttig werk te doen. Het idee dat werkloosheid normaal of zelfs natuurlijk is, moet zo snel mogelijk overboord.’
87 Bijdragen
Sylvia Stuurman 3
Maar voor Nederland: daar hebben we dat al, de participatiemaatschappij, waar mensen een uitkering krijgen maar verplichte cursussen moeten volgen en/of "verplicht "vrijwilligerswerk" moeten doen.
Het werkt vernederend, en schrapt effectief elke mogelijkheid voor iemand met een uitkering om iets te doen aan de eigen positie. Zelf kiezen welke opleiding je wilt doen is onmogelijk. Solliciteren is vaak nota bene zelfs onmogelijk. Een eigen bedrijf beginnen al helemaal.
Een onvoorwaardelijk basisinkomen bevrijdt mensen van de afhankelijkheid, en geeft alle ruimte aan het eigen initiatief.
Het werk dat er dan zal ontstaan wordt niet van bovenaf opgelegd, maar ontstaat vanzelf, vanuit de bedrijvigheid van mensen.
hein vrolijk 6
Sylvia StuurmanSylvia Stuurman 3
hein vrolijkMits het inkomen van partners niet bij elkaar wordt opgeteld.
Eveline Bernard 6
hein vrolijkHerry 1
Sylvia StuurmanRik van Dongen 4
HerryMij lijkt dit toch echt een basisfeit in ons aardse bestaan. :-)
Marco Fredriks 4
Rik van DongenWillem de Vroomen 4
Rik van DongenHerry 1
Willem de VroomenRoelf van der Laan 3
Sylvia StuurmanSylvia Stuurman 3
Roelf van der LaanIk noem mezelf dan wel socialist, maar dat je zelfstandig ondernemers zou moeten coördineren, daar geloof ik eerlijk gezegd niet in :-)
Karolijne Bauland 8
Sylvia StuurmanRoelf van der Laan 3
Sylvia StuurmanVerder is een baangarantie gericht op tijdelijk (sociaal zinvol) werk, terwijl onvoorwaardelijk basisinkomen bedoeld is als permanente bestaanszekerheid. Ze kunnen elkaar aanvullen als je kiest voor baangarantie zonder arbeidsplicht. De taak van de UWV wordt dan i.p.v. uitkeringen administreren tot het begeleiden van mensen van werk naar werk. Als er geen arbeidsplicht achter zit, moet dat wel zinvol werk zijn.
Sylvia Stuurman 3
Roelf van der LaanJuist bij die vrijheid helpt een onvoorwaardelijk basisinkomen.
Zinvol werk is tenslotte werk dat *jij* zinvol vindt.
Verder staat een onvoorwaardelijk basisinkomen natuurlijk op geen enkele manier in de weg dat je je verzekert tegen het wegvallen van extra inkomsten.
Roelf van der Laan 3
Sylvia StuurmanJe kan het ook anders stellen (zoals in het MMT ook gedaan wordt): het is een plicht van de overheid om te zorgen voor volledige werkgelegenheid.
Sylvia Stuurman 3
Roelf van der LaanCo Stuifbergen 5
Sylvia Stuurman"bevrijdt mensen van de afhankelijkheid"
i.p.v. "ONafhankelijkheid" )
Sylvia Stuurman 3
Co StuifbergenWillem de Vroomen 4
Sylvia StuurmanMarx: "Op een bepaalde trap van hun ontwikkeling raken de materiële productiekrachten van de maatschappij in tegenspraak met de bestaande productieverhoudingen, of, wat slechts een juridische uitdrukking voor hetzelfde is, met de eigendomsverhoudingen, waarin zij zich tot dusver hadden bewogen. Van vormen waarin de productiekrachten tot ontwikkeling kwamen, slaan deze verhoudingen om in ketenen daarvan".
Anders gezegd: De huidige organisatie van onze productie en dus van onze samenleving past niet meer bij de huidige technologische ontwikkelingen. Dus moet de organisatie van onze samenleving ingrijpend veranderd worden. Dat gaat verder dan sociale voorzieningen en basisinkomen, het is een fundamentele kwestie. Daarover moet de discussie gaan en ook over de sociale strijd die met die discussie samenhangt. De bestaande maatschappelijke verhoudingen zijn een rem geworden op verdere welvaart en vooruitgang.
Eveline Bernard 6
Willem de Vroomenhein vrolijk 6
Eveline Bernard 6
Voor baangarantie moet de overheid eerst banen scheppen door investeren in publieke voorzieningen (volkshuisvesting, energiebesparing, openbaar vervoer, verduurzamen landbouw, herstel en uitbreiding natuurgebieden, enz).
Annemiek van Moorst 11
Eveline BernardGeld geven aan bedrijven, zoals KLM e.d. is gewoon geld weggooien - er wordt nu weer om een steunpakket gevraagd; laat het bedrijf toch omvallen; dat geld had je veel beter direct onder burgers kunnen verdelen in de vorm van een basisinkomen en dan alle toelagen afschaffen etc. Een enorme administratieve vereenvoudiging. Een enorme creatieve impuls.
[Verwijderd]
Eveline BernardKarolijne Bauland 8
Dat zal niet veranderen door deze aanpak; zelfs de ratificatie van een principeakkoort over de positie van mensen uit specifieke maatschapoelijke groepen vroeg beschamend veel tijd. Uiteindelijk lukte het, maar hun positie verslechterde; ze werken nu op basis van vage regelingen, vaak tegen het laagst denkbare salaris. En voor de 'kansen' die ze 'krijgen' leveren ze hun pensioenopbouw in.
Hoe beschamend dat is heb ik aan den lijve ervaren. Ik zou graag eens lezen hoe mevrouw Tcherneva dit hardnekkige en volgens mij erg Nederlandse probleem zou oplossen.
Herry 1
Juist het werk waar veel menskracht voor nodig is is heel slecht betaald en daarmee onvoldoende aantrekkelijk om in de primaire levensbehoefte te voorzien. Hierdoor hebben mensen uiteindelijk zelfs twee of meer slecht betaalde banen om het hoofd boven water te houden.
Mensen hebben eerst behoefte aan voldoende inkomen en dan misschien pas aan leuk werk eventueel om hun inkomen te verhogen tot het minimum noodzakelijke.
De manier om hier invulling aan te geven is een voldoende hoog onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Daarmee zou in basis iedereen in staat moeten zijn om te (over)leven. Heb je behoefte aan meer, bijvoorbeeld voor vakantie of andere luxe, dan zoek je er een baan bij. Omdat iedereen al een inkomen heeft en dus niet primair afhankelijk van werk wordt arbeid ook meer waard. Werkgevers zullen moeten zorgen dat ze aantrekkelijk werk of juist een goed inkomen bieden. Hierdoor ontstaat marktwerking op de plaats waar het thuishoort, op de werkvloer en daar waar vaak ongeschoolde mensen afhankelijk zijn van werk worden uitgebuit.
Overigens hoort hierbij ook vermindering van belasting op arbeid en verhoging van belasting op winst.
I de Koning 4
Gerbrand van Dieijen
I de KoningI de Koning 4
Gerbrand van DieijenI de Koning 4
Robert Schipperhein 3
I de KoningDavid Bartenstein 9
Thomas Bollen 7
David BartensteinEline Gumbert 4
Thomas BollenWietze van der Meulen 6
Thomas BollenUit Duitsland; de grootse economie van Europa.
https://www.bundesregierung.de/breg-de/themen/coronavirus/verlaengerung-kurzarbeitergeld-1774190
Een kleine zin uit bovenstaande info
Die Bundesregierung hat das Kurzarbeitergeld erhöht und die Bezugsdauer verlängert - so sollen Kündigungen vermieden werden.
Of over de bijstelling van het Insolvenzferfahren
https://www.bundesregierung.de/breg-de/themen/coronavirus/insolvenzaussetzungsgesetz-1781394
Met ook een klein zinnetje:
Das Gesetz soll Unternehmen helfen, die infolge der Coronavirus-Pandemie in Schwierigkeiten geraten sind.
Dat er relatief weinig bedrijven failliet gaan, heeft sterk met dergelijk beleid te maken.
Maar desondanks gaat er bij een bedrijf als MAN wel 9.500 man/vrouw wereldwijd uit (25% van het totaal).
En niet alleen bij bedrijven als MAN treden dit soort ontslaggolven op. Zo stelt Lufthansa 150 vliegtuigen buiten bedrijf.
https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/lufthansa-mustert-150-flugzeuge-aus-und-stellt-a380-ausser-dienst-16964262.html
Gesteund met 9 miljard maar met verliezen in de orde van een half miljard per maand, dan gaat het zelfs naar Duitse financiële begrippen snel.
En volgens de berichten van vandaag wordt er bij Lufthansa van nog meer dan de 22.000 FTE’s (als eerder reeds aangekondigd) afscheid genomen.
Ondanks het relatief geringe aantal faillissementen gaat het wel hard qua krimp en publieke kosten....
Marc Fahrner 7
Thomas BollenAnnemiek van Moorst 11
Marc FahrnerMarc Fahrner 7
Annemiek van MoorstMartin van den Broek 4
Annemiek van MoorstWat u bedoelt is een rianter en conditie vrij inkomen.
Gaat nooit gebeuren, arbeid zou of onaantrekkelijk of veel te duur worden..
David Bartenstein 9
Thomas BollenOverigens verder weer alle complimenten over je artikel.
Andries Munnik 3
De enige concrete voorbeelden in dit relaas zijn de jaren 30- en 80 plannen van bossen, wegen en vliegvelden. Ik bedoel: deze ideeën zijn niet nieuw, maar wat ze allen gemeen hebben is een goede uitwerking ZONDER luchtfietserij, zonder overmatig geïdealiseerde uitgangspunten en zonder de conclusie als er veel beren op de weg blijken: 'je moet er ook wel in gelóven natuurlijk'.
Die mentaliteit proef ik ook een beetje uit het relaas van Cherneva, een dissonantie tussen theorie en praktijk. Helaas.
Geertje Korf 2
Andries MunnikAndries Munnik 3
Geertje KorfHH Manders 4
Geertje KorfEn zelfs dat is maar gedeeltelijk waar (als ik op mijn eigen ervaring in een distributiecentrum af ga). Waar tegen de tijd dat de uitzendkrachten recht hadden op een vast contract, deze met een smoesje werd geloosd, om een paar weken later opgebeld te worden of hij of zij dezelfde baan wil doen (maar weer met teller op 0). En dan klagen als dat trucje al drie maal met een uitzendkracht is uitgehaald, de uitzendkracht aangeeft er weinig voor te voelen om zich voor een vierde keer een oor aan te laten naaien.
Dan roept iedereen: "Maar die Polen (of andere arbeidsmigrant) werkt zoveel harder!" Wat er dan niet vermeld wordt is dat - omgerekend naar levensonderhoud van die migrant - diezelfde migrant het vijf- tot tien-voudige betaald krijgt als de Nederlander, daar vaak relatief gezien ook nog eens meer van over houdt (belastingverdragen etc.) en nogal eens met het figuurlijke pistool op zijn hoofd het werk doet (iedere week gaat de slechtst presterende 10%, ook al voldoet die aan de CAO normen wat betreft productiviteit, gegarandeerd naar huis).
Andries Munnik 3
HH MandersHH Manders 4
Andries MunnikEen groot gedeelte van de managers die gaat over het behoud van banen van de mensen onder hem of haar vervult een complete onzinbaan. Het hele bedrijfsleven zit vol met onzinbanen. Sterker nog, je zou kunnen beargumenteren dat sommige van de meest parasitaire economische sectoren - met voorsprong de financiële sector - voor een groot gedeelte bestaat uit onzinbanen (waarbij juist op nuttige banen wordt bezuinigd). Of op zijn minst bestaat uit banen die de samenleving als geheel enorme schade berokkenen.
Daarnaast gaat het argument van "marktverpesting" er impliciet vanuit dat "de markt" altijd resulteert in de voor de samenleving als geheel optimale situatie. Dat is een compleet ongefundeerde - en vooral op ideologie gebaseerde - aanname, waarbij er juist veel historisch bewijs is die de tegenovergestelde visie ondersteunt.
Paul Huygen 2
HH MandersHH Manders 4
Paul HuygenVanuit dominant modern economisch oogpunt waren al dit soort banen complete onzinbanen.
Wordt er gekeken naar het algemeen welzijn van diegenen die die banen hadden, en het welzijn van de samenleving als geheel (op lange en korte termijn) dan waren het zeker geen onzinbanen - en veel nuttiger banen dan een groot gedeelte van de moderne banen waarmee men het geld kan binnenharken.
Eveline Bernard 6
HH MandersRik van Dongen 4
Andries MunnikIn het artikel staat:
Voor de creatie van nuttige banen ziet Tcherneva een taak weggelegd voor lokale gemeenschappen: ‘Een grote federale instantie is niet goed in staat om te bepalen welk werk het meest nuttig en nodig is. De banen kunnen beter bottom up gecreëerd worden.’ De overheid zou dan de projecten financieren, terwijl de gemeenschappen zelf bepalen welk werk in hun omgeving van maatschappelijk nut is. ‘Er is in deze wereld nog zoveel nuttig werk te doen. Het idee dat werkloosheid normaal of zelfs natuurlijk is, moet zo snel mogelijk overboord.’
Andries Munnik 3
Rik van DongenNiemand zit hierop te wachten. Misschien is het wel goed dat we daar naar toegaan, een overheid die welvaart en armoede herdistribueerd in geld en vraag/aanbod. Die afweging maak ik hier niet. Ik stel alleen vast dat het 'wensdenken' nog erg vast verbonden lijkt met deze ideeën van sociaal-economische vernieuwing.
Rik van Dongen 4
Andries MunnikDat is het voorstel, en niet dat een of andere 'overheid' dat bepaalt.
En is daarmee ook niet het 'onzinbanen' argument vervallen?
De overheid betaalt aleen.
En een gebrek aan werkzaamheden om de wereld te verbeteren lijkt me voorlopig niet te bestaan. Elke gemeenschap heeft wel grote of kleine wensen.
De lokale gemeenschap zal die werkzaamheden moeten kiezen die met de dan beschikbare mensen gedaan kunnen worden. De beschikbare mensen zijn leidend.
Andries Munnik 3
Rik van DongenTer verduidelijking: de term onzin banen kwam niet van mijn kant, hoewel ik erken dat deze op de loer liggen. Wat dat precies zijn is lastig van te voren aan te geven maar als je er één hebt, weet je het meteen: ze zijn op zijn best onrendabel, op zijn slechts ook nog eens demotiverend. Het gaat in het draadje hierboven vooral over het óf, niet over het wát. En nogmaals: ook ik ben thans een beste stuurlui. Misschien moet de overheid weer bezit nemen van de zgn. Essentiële sectoren en daarin voor baangarantie zorgen? Lijkt me in nagenoeg elk denkbaar scenario geen goed idee, dit 'neo-communisme' wat neo-liberalisme het hoofd moet bieden. Maar misschien is het wel het idee met de minste nadelen als het subsidiëren van bedrijven zo slecht is....
Rik van Dongen 4
Andries MunnikWat is er tegen om dat werk -vrijwillig en in samenspraak met je eigen gemeenschap - te doen als daar een (minimum) inkomen tegenover staat? Twee partijen zijn erbij gebaat zou ik zeggen.
Het voorstel verdient m.i. positieve aandacht.
Willem de Vroomen 4
Steun moet er zijn voor werknemers die door de crisis hun baan verliezen. De uitkeringen voor werkelozen moeten naar 100% van het laatst verdiende loon. De bijstand en de AOW moeten omhoog. Kleine ondernemers in het midden- en kleinbedrijf moeten ruim gesteund worden, evenals de kleine ondernemers zonder personeel: zzp-ers. Mensen van 65 jaar die nog niet met pensioen zijn moeten direct in aanmerking komen voor hun AOW en pensioen. De pensioenfondsen zullen daarbij door de overheid gesteund moeten worden. De slachtoffers van het toeslagenschandaal bij de belastingdienst worden per direct schadeloos gesteld. De lonen in de zorg (ziekenhuizen, thuiszorg, verpleeghuizen), in het basisonderwijs en in de publieke sector (politie, brandweer en ambulance) moeten direct met 10% verhoogd worden. De huurdersheffing (extra belasting voor woningcorporaties) moet gestopt worden. Die corporaties moeten financieel gesteund worden bij het realiseren van grote aantallen eenvoudige en goedkope prefab starterswoningen. Geproduceerd in een fabriek, gemonteerd op de bouwplaats. De mogelijkheden zijn er al, bedrijven in die sector moeten ondersteund worden. En de regels en voorschriften vereenvoudigd. Ook biologische en duurzame land- en tuinbouw moet een kans krijgen door boeren die hiermee een begin maken financieel te steunen. En eindelijk moet er ook geld beschikbaar komen om de jeugdzorg fatsoenlijk te organiseren. Huisuitzettingen als gevolg van huur- of hypotheekschulden zijn tot het einde van de crisis niet toegestaan. En het werk van deurwaarders wordt stil gelegd zo lang dat werk niet fatsoenlijk en eerlijk wordt georganiseerd. Er zijn nog veel meer zaken die het verdienen ondersteund te worden met de miljarden die minister Hoekstra tot zijn beschikking heeft. Beter dan die miljarden te storten in de bodemloze putten van de banken en de grote bedrijven.
Marten M.G.Meijer Holding BV 3
Willem de VroomenHoop geld uitgeven , wie betaalt dat ?
Nu wordt er al een hoop papier bedrukt, wat we geld noemen .Daar heeft Draghi Italie mee overeind gehouden .
Overheidsschulden ruim 130 % van het BBP .Italie hield zich totaal niet aan de EEG regels.Daarom moet Italie nu geholpen worden met miljarden van Europa , die o.a. besteed worden aan belastingverlagingen en vroegere pensionering.
Denk je nu echt dat dit werkt .Diverse arbeidsgroepen 10 % salarisverhoging , dat zijn tientallen miljarden , waar denk je dat vandaan te halen ? Nog meer papier bedrukken en dat geld noemen .Hieronder lees ik dat je vouchers ( ook een soort papiergeld ) niet besteed mogen worden bij supermarkten etc . Die gaan dan ook maar failliet . Blij dat ik met jouw plannen geen ondernemer meer ben.
Willem de Vroomen 4
Marten M.G.Meijer Holding BVMijn standpunt is gebaseerd op de analyses van Marx. Nu niet direct gaan wijzen op de 19-e eeuw en ook niet beginnen over Sovjet-Unie, China en Cuba, dat weten we nu wel. Maar er is meer nodig dan baangaranties en basisloon.
Jeroen van Beek 2
Willem de VroomenEveline Bernard 6
Willem de Vroomen[Verwijderd]
Willem de VroomenWillem de Vroomen 4
Willem de Vroomen 4
De kapitalistische economie verkeert nog steeds en weer in een ernstige crisis. De concurrentie, in eerste instantie aanjager van de economische groei, heeft geleid tot geleidelijk dalende winsten. En tot overproductie en onderconsumptie. De schulden- of kredietcrisis is overgegaan in een crisis in de kapitalistische economie. Economen en andere deskundigen proberen de indruk te wekken dat er voor de huidige economische crisis een haalbare oplossing bestaat. Wat minder invloed van Europa, wat minder privatisering en marktwerking, een extra belasting voor de banken en terug naar de overlegeconomie uit de jaren zestig en zeventig. Terug naar het “Rijnlandse model”. Of, volgens andere economen, juist meer invloed van Europa en Brussel, in combinatie met flink bezuinigen en hervormen.
In de plannen van de meer linkse of progressieve deskundigen wordt gedaan alsof de economische crisis een gevolg is van een aantal verkeerde inzichten en beslissingen in het nabije verleden. Dat het bij een verstandig minder neoliberaal beleid ook anders had gekund. Terwijl die crisis natuurlijk een rechtstreeks gevolg is van de ontwikkeling in de kapitalistische economie. De sociaaldemocratische benadering van de economie van na de tweede wereldoorlog was gebaseerd op de theorieën van de econoom Keynes: de overheid remt de economie in tijden van hoogconjunctuur en stimuleert in tijden van recessie. De Amerikaanse econoom Paul Krugman, winnaar van de Nobelprijs voor economie, bepleit ook in de huidige crisis een aanpak volgens de theorieën van Keynes: overheden moeten niet bezuinigen, maar juist de economie stimuleren door meer uitgaven. Toch zegt ook Krugman dat dat niet kan zonder grote invloed van de Europese Centrale Bank. En met behoud van de euro. Want ook hij ziet het verdwijnen van de euro en het uiteen vallen van de eurozone als een ramp. En dan blijft ook in zijn visie weinig anders over dan de kapitalistische uitweg waarvan de onbruikbaarheid weer blijkt.
Simone Te 1
Martin van den Broek 4
Evenmin of en welke regelgeving en instituten noodzakelijk worden om een gratis geld (banen) uitdelende overheid te controleren..
Of de dwangmiddelen die noodzakelijk zullen blijken om andersdenkenden in het 'gareel' te houden..
En de sociale klassen die zullen... enzovoort
Dat neo-kapitalisme aan grondige revisie toe is ben ik met o.a. Stiglitz volkomen eens, maar de neo-communistische experimenten waar Thomas hier voor pleit gaan me een aantal bruggen te ver.
PS
Dit artikel heeft niets met Following of Money vandoen.
Willem de Vroomen 4
Martin van den BroekHou eens op met dat gezeur uit de koudeoorlogtijd.
Martin van den Broek 4
Willem de VroomenHeeft u enig idee waar dit over gaat.?
Marc Fahrner 7
Dat een minimale werkeloosheid wenselijk zou zijn omdat anders de bestedingen teveel zouden toenemen, waardoor inflatie kan ontstaan lijkt mij te pareren.
Maak veel consumptiegoederen bewust duurder. We zijn hier o zo bang zijn voor onze koopkracht. Niks mis met bewust hogere prijzen om ook de arbeider in Bangladesh eens mee te laten profiteren, toch? Nu nog een mechanisme om dat geld ook echt bij die arbeiders te krijgen...
Annemiek van Moorst 11
De enige echte oplossing die wel hout snijdt, is een basisinkomen. Basisinkomen is logischer, democratischer en toekomstgerichter. Aan alle mensen de keuze waar en wanneer ze willen werken.
Geld geven aan bedrijven, zoals KLM e.d. is gewoon geld weggooien - er wordt nu weer om een steunpakket gevraagd; laat het bedrijf toch omvallen; dat geld had je veel beter direct onder burgers kunnen verdelen in de vorm van een basisinkomen en dan alle toelagen afschaffen etc. Een enorme administratieve vereenvoudiging. En een enorme creatieve impuls. Van onderuit worden betere banen gecreeerd.
Harry van der Velde 2
Annemiek van MoorstMartin van den Broek 4
Annemiek van MoorstEn toeslagen naargelang persoonlijke omstandigheden.
Wat u wil is een riant(er) inkomen zonder verplichtingen
Van gratis geld gaat niets creatiefs uit.
Annemiek van Moorst 11
Martin van den BroekMartin van den Broek 4
Annemiek van Moorst(6 jaren collegegeld weggegooid)
Ondertussen delibereert 🙂 u niets verstandigs over de kwaliteit van het Nlds sociaal stelsel, regelgeving en haar instituten.
Wilt u dat vervangen door een algemeen basisinkomen..?
Alle wetgeving in decennia opgebouwd maar gewoon overboord.?
En hoe ziet u de onmiddellijke toekomst voor de 100.000den die in de Randstad werkloos zullen worden bij KLM, Schiphol en honderden technische service verleners en toeleveranciers..?
Zouden we niet minstens een poging moeten doen om die activiteiten te 'redden'?
En aanpassen aan de ontwikkelingen..?
U delibereert geen onzin maar u delibereert 'wishful thinking' en dat is minstens zo onzinnig..
Neo communisme avant la lettre..🙂
Annemiek van Moorst 11
Martin van den BroekJe kunt natuurlijk beter geld direct aan medewerkers geven dan aan bedrijven die zeker zullen omvallen zoals KLM.
Als het basisinkomen wordt ingevoerd, zie ik de toekomst van al deze mensen rooskleurig in. En zij met mij. Er komen genoeg banen in andere sectoren die wel bijdragen aan een beter milieu.
Martin van den Broek 4
Annemiek van MoorstIemand die u niet kent, het niet met u eens is en uw boeken niet leest weet dus niet waar hij het over heeft?
Omdat u in uw glazen bol de toekomst rooskleuriger ziet..?
Of gebruikt u koffiedras..?
Tsja.. 🥱
Pieter Jongejan 7
De te verwachten uitkomst van hogere lonen en hogere overheidsuitgaven is te vinden in Argentinië. Onder de gouden standaard (omstreeks 1910) behoorde Argentinië tot de 10 rijkste landen ter wereld. Buenes Aires was het Parijs van Zuid-Amerika. Tegenwoordig behoort Argentinië tot de armere landen in de wereldgekenmerkt door grote ongelijkheid in inkomen en vermogen.
De populist Juan Peron voerde na de tweede wereldoorlog het economisch beleid dat door de Amerikaanse professor in het artikel van Thomas wordt aanbevolen. Dwz hogere lonen en hogere overheidsuitgaven. Dat leverde in de eerste twee jaar als er nog veel schulden gemaakt kunnen worden extra groei en inkomen op. Maar als vervolgens de tekorten op e betalingsbalans toenemen en de wisselkoers gaat dalen breekt er totale ellende uit.
Degenen die profiteren van dit populistische MMT beleid zijn de grootgrondbezitters van Argentinië. Zij kunnen heel goedkoop arbeiders aantrekken, terwijl hun exportprijzen voor vlees, graan en wijn hoog blijven.
Het populistische beleid van Peron blijkt achteraf dus in het belang van de rechtse grootgrondbezitters te zijn geweest. In heel Zuid-Amerika dat gekenmerkt wordt door grootgrondbezit is dit linkse MMT beleid populair geweest (denk aan Peru, Bolivia, Venezuela, Suriname, Ecuador e.a.)
Moet Nederland volgens Thomas Bollen het voorbeeld van Argentinië volgen door een baangarantie af te geven voor heel Europa, waarvan de kosten worden betaald uit de pensioenpot van 1500 miljard euro die de Nederlandse bevolking in de afgelopen 40 jaar bijeen heeft gespaard? Ik erger me blauw aan dit ondermaatse artikel van FTM.
Wat er moet gebeuren is het belasten van fossiele energie en de opbrengsten gebruiken voor het bevorderen van de produktie van goedkope duurzame energie. Tegelijkertijd moet de rente omhoog naar 2 tot 3%. Hiervoor is nodig dat Nederland monetair weer soeverein wordt.
Wim Verver 5
Pieter JongejanDoor deze loonmatiging gaan de arbeiders sparen op hun grootse uitgaven. In Nederland zijn dit hypotheeklasten. Als de rente weer omhoog gaat gaan zij nog meer aflossen. Daarmee is de belegger niet geholpen want die leeft van geldontwaarding zoals asset inflatie op woningen. Dit stoort de reële economie niet behalve als de regering de inflatie probeert aan te wakkeren door de huren te koppelen aan de huizenprijzen op de vrije markt. Het is een zelfde koppeling als "een natuurlijk werkloosheidsniveau wordt misbruikt om de beleidsprioriteit bij inflatiebeheersing te leggen, in plaats van bij werkloosheidsbestrijding."
De financiële sector heeft zich in de hoek geverfd waaruit ze niet meer zonder afbraak uitkomt. Dit ten voordele van de reële economie met de lage rente.
Pieter Jongejan 7
Wim VerverHet gevolg is massale verarming bij de lagere en middeninkomens zonder assets en werkzaam in de reële economie. In Argentinië had je links populisme en in Turkije heb je nu rechts populisme. (net als in de USA, de UK, Rusland, Hongarije, Israel, Italië en een aantal landen in Azië.
Een wetenschappelijke onderbouwing van het goedkoop geldbeleid (MMT) ontbreekt. Landen met een sterke munt doen het beter dan landen met een zwakke munt. Dus waarom wil Nederland (Klaas Knot) de zwakke euro behouden? Kennelijk wegen de financiële korte termijn belangen van de financiële sector (voorkomen dat de euro valt en banken failliet gaan) zwaarder dan de lange termijn belangen (werkgelegenheid en koopkracht) van de Nederlandse bevolking. En onze politieke partijen van links en rechts zijn het daar kennelijk mee eens.
Wim Verver 5
Pieter JongejanDe euro is een verworvenheid van globalisatie die de veroorzaakt dat zoals nu een totale globale economische ramp zich volstrekt. Die globalisatie is ook de trigger van de pandemie. Meerdere munteenheden zij noodzaak en de soevereine staat moet blijven.
Pieter Jongejan 7
Wim VerverHet is zonneklaar dat de trendmatige stijging van de private en publieke schulden van een dieptepunt in de eerste helft van de jaren zeventig tot een top van boven de 100% in veel Europese landen tot een onhoudbare situatie leidt. Hogere overheidsinvesteringen bieden onvoldoende winst. De instandhoudingskosten laten al al 50 jaar een trendmatige stijging zien. Het percentage 65 plussers is gestegen van 6% in de jaren vijftig tot ruim 20% nu De zorgkosten gaan dit jaar met 5% omhoog. En dan nog het milieu!. MMTers denken de hogere instandhoudingskosten te kunnen opvangen met nog hogere schulden en een nog lagere reële rente. Maar dit gaat natuurlijk nooit lukken. Bij een krimpende bevolking en een steeds kleinere werkzame bevolking zullen steeds meer mensen hun vertrouwen in het fiatgeld (van de MMTers) opzeggen en hun fiatgeld zo snel mogelijk omzetten in waardevaste activa. Je hebt een dictatuur nodig om dit (deels) tegen te gaan
Turkije is het land dat in het afgelopen jaar het meeste goud heeft geïmporteerd. De USA importeert nu ook grote hoeveelheden goud. En terecht want MMT betekent dat de geschiedenis van Argentinië zich dreigt te gaan herhalenen nit alleen in Amerika. Het populisme van links en rechts wint omdat de economische problemen (dalende werkgelegenheid en dalende koopkracht) toenemen en het goede antwoord (prijsstabiliteit in combinatie met hogere investeringen in goedkope duurzame energie en hogere belastingen op fossiele brandstoffen en elektriciteit opgewekt met fossiele brandstoffen) uitblijft. .
Wim Verver 5
Pieter JongejanHet populisme is antwoord op verkeerd economisch beleid van regeringen. Na de financiële crisis in 2008 is de bezuinigingsdrift van Rutte 1 2 en 3 losgebarsten. Het resultaat kennen we. Groningen investerings- achterstand. Geen compensatie derving kinderopvangtoeslag. Geen aanvulling gemeenten budgetten. Woning corporaties kunnen niet genoeg betaalbare huurwoningen bouwen door afdracht verhuurdersheffing. Geen opvang meer voor hulpbehoevende ouderen die niet langer thuis kunnen wonen. Semi en overheidspersoneel te lage salariëring. Allemaal kosten die buiten jouw genoemde onderhoudskosten vallen, welke eerst moeten worden betaald uit de staatskas voordat noodzakelijke klimaat em milieu investeringen een aanvang kunnen nemen.
Dalende koopkracht en werkgelegenheid zijn steeds opgevangen door goedkope arbeid uit ander lage lonen landen. Het resultaat dat er veel laagbetaalde flexarbeid is ontstaan en mensen uit de arbeidsmilieus tegenover universitair geschoolde elite zorgt dat de middenklasse is verdwenen, want 50% verdient nauwelijks meer dan bijstandsniveau dat is netto 2100 euro. Wil men uit de armoedeval komen dan is de enige manier een reuzensprong te maken en tweemaal zoveel te verdienen. Twee maal modaal is 5700 euro maar slecht 5% verdient dat
Pieter Jongejan 7
Wim VerverIn de praktijk blijkt dit niet het geval. De schulden als percentage van het BBP vertonen al 50 jaar een trendmatige stijging. Eerst stegen de private schulden tot een maximaal niveau. Toen dat te gevaarlijk werd voor de banken stelde Koo van Nomura voor om de overheidsschulden op te voeren, waardoor de vermogensverliezen voor de speculerende investeringsbanken werden beperkt. De rekening werd met succes neergelegd bij de Japanse spaarders. Op korte termijn hebben die vanwege het overschot op de lopende rekening en de lage werkloosheid nog geen last van de sterke stijging van de totale schulden.
De Japanse yen blijft om die redenen ondanks torenhoge schulden voorlopig hard.
Of dit op lange termijn ook nog het geval zal zijn hangt af van de productiviteitsontwikkeling. Die ziet er in Japan dankzij de krimp van de bevolking, de lage werkloosheid, de wens om de culturele waarden te behouden en immigratie zoveel mogelijk te beperken veel gunstiger uit dan in Europa. Japan kan daarom voor automatisering kiezen ipv lagere lonen.
De stelling van MMT en van een aantal Nederlandse economen dat de hoogte van de schulden geen rol zou spelen (kijk maar naar Japan!) ervaar ik als een intellectuele belediging.
Europa staat er totaal anders voor. Nederland is bij blijvende deelname aan de euro gedoemd om kaalgeplukt te worden door de andere Europese landen. Die landen hebben niet gespaard en hebben te maken met snel oplopende instandhoudingsuitgaven.
Japan kan devalueren als het moet, maar Eurolanden kunnen niet devalueren. En dus zal de overgrote meerderheid noodgedwongen kiezen voor permanente geldontwaarding van de euro of m.a.w. voor MMT.
Voor Nederland levert dit een gigantisch nadeel op. Nederland is geen Atlas die Europa op zijn rug kan nemen. De verplichting om in staatsobligaties met een negatieve rente te beleggen moet gelet op MMT zo snel mogelijk opgeheven worde
Wim Verver 5
Pieter JongejanHet MMT komt goed van pas in de strategie van de naar macht hunkerende EU strategen. Maar wat kunnen we er aan doen. Toen Rutte 2 als demissionair kabinet samen met de PvdA bobo's Timmermans, Dijsselbloem en Samson, zo nodig mee wilden regeren in een toekomstig VVD/PvdA kabinet, wat geen Nederlander wenste, hebben zij op aandringen van Merkel het verfoeilijke ESM geratificeerd. Hierdoor zijn we machteloos geworden door het afgeven van onze portemonnee.
Dave Wils
Annemiek van Moorst 11
Dave WilsHarry van der Velde 2
1. De staat is niet de uitgever van ons geld. Was dat maar waar. De geldschepping is het monopolie van de private bankwereld.
2. De belangrijkste sociale functie van werkgelegenheid is de distributie van welvaart. Het werkt niet goed en houdt onnodig overbodige werkgelegenheid in stand.
Stel je eens een economie voor met een basisinkomen waarin de staat het geld schept en beheert.
Banken zijn technisch overbodig.
Martin van den Broek 4
Want onmogelijk te organiseren, besturen en controleren op nationaal niveau.
Uitgedragen door een Bulgaarse die haar communistisch verleden romantiseert.
Dat zij medestanders heeft zegt niets: ook Willem Engel heeft die..
De ongeremde fascinatie van Thomas Bollen met een Neo-communistisch Federaal Europa is een extreem gedachtegoed waarin niet alleen de bestuurlijke en financiële consequenties genegeerd worden maar ook de tegenkrachten die dit zal oproepen.
Zulke politieke bespiegelingen horen binnen de huidige GL/D66 bubbel waarbinnen de laatsten zich overigens al op het hoofd beginnen te krabben.
Robert Voorhoeve 4
Engelen noemde Friedman iemand met wie je niet meer over wetenschappelijke uitgangspunten kon spreken : ‘ hij gelooft in het neo-liberalisme, en religie verdraagt geen discussie ‘ . of gelijke bewoordingen.
Hij vertelde dat vorig jaar in de Groene.
Dus zou het mooi zijn als je een maximale hoeveelheid economen v gelovigen in wetenschappers kunt veranderen. Veel succes ! robert voorhoeve
.