
Nederland is een wereldtopper voor brievenbusfirma's. Onderzoekers Roos van Os en Indra Römgens van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen hekelen de manier waarop multinationals artificiële 'investeringen' doen met als voornaamste doel belastingontwijking en -ontduiking. Op de SOMO-site kun je vanaf vandaag die geldstromen volgen. Maar lang niet alles is zichtbaar; landen zijn nog verre van transparant.
Internationale geldstromen vinden opvallend vaak hun weg naar een aantal relatief kleine landen. Waarom is dit? Belastingen – en het ontwijken ervan – zijn de sleutel. De Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) lanceert vandaag een nieuwe, interactieve website die bilaterale investeringen in beeld brengt. Een nieuwe vergelijking tussen verschillende databronnen biedt inzicht in de omvang van belastingontwijking via brievenbusfirma’s en een aantal belastingparadijzen.

Welkom in de wereld van belastingontwijking
De cijfers laten een aantal interessante zaken zien, bijvoorbeeld:- Nederland is de grootste investeerder wereldwijd. Het totaal aan Nederlandse uitgaande investeringen is groter dan dat van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië samen.
- Het merendeel van de directe investeringen (meer dan 80 procent) vanuit Nederland naar de rest van de wereld wordt via brievenbusfirma’s gesluisd.
- 93 procent van de uit de hele wereld afkomstige investeringen in Luxemburg komt terecht in brievenbusfirma’s.
- Vanuit Luxemburg wordt ruim 450 miljard geïnvesteerd in de Verenigde Staten. Meer dan 99 procent van deze investeringen komt uit brievenbusfirma’s in Luxemburg.
Wat betekent dit?
Nederland en Luxemburg spelen beide een grote rol in het faciliteren van belastingontwijking. De reden dat deze kleine landen zo hoog op de ranglijst staan, is dat grote delen van de investeringen feitelijk worden gedaan door bedrijven en investeerders die in andere landen zijn gevestigd.Nederland en Luxemburg spelen beide een grote rol in het faciliteren van belastingontwijkingMaar deze investeringen worden toegeschreven aan Nederland en Luxemburg (en andere kleine doorvoereconomieën met grote investeringsstromen). Het gaat om investeringen die worden omgeleid via zogenaamde Special Purpose Entities – beter bekend als brievenbusbedrijven. Geld stroomt door deze brievenbusbedrijven om belasting te ontwijken. Het gaat dus niet om werkelijke investeringen maar om artificiële constructies.

De rol van brievenbusfirma’s
Verschillende onderzoeksrapporten, waaronder het UNCTAD World Investment Report 2015, hebben in de afgelopen jaren inzichtelijk gemaakt op welke manieren grote bedrijven brievenbusfirma’s gebruiken om winsten te verschuiven en belasting te ontwijken. Hierdoor wordt minder belasting afgedragen in de landen waar de werkelijke activiteiten plaatsvinden. Macro-economische data over investeringen onthullen of een land wordt gebruikt als doorsluisland of belastingparadijs.
De gevolgen voor andere landen
Voor landen die het merendeel van de buitenlandse investeringen ontvangen via brievenbusfirma’s heeft dit grote gevolgen. Zij verliezen belastinginkomsten, omdat multinationals zulke brievenbusfirma’s immers gebruiken om de winst naar elders te verschuiven. Een eerder dit jaar verschenen SOMO-rapport liet zien wat de impact is van de praktijken van één bedrijf met twaalf Nederlandse brievenbusfirma’s op de belastinginkomsten van Griekenland. De UNCTAD berekende dit jaar (2015) dat ontwikkelingslanden 100 miljard aan inkomsten verliezen door de belastingontwijking door multinationals. Dat is volgens de UNCTAD zelf een conservatief cijfer. Ook de Europese Unie verliest aan belastingontwijking, en wel 150 miljard per jaar.Ongelijkheid en belastingoorlog
Belastingontwijking door multinationals en de enorme schaal van deze schadelijke praktijken leidt tot een groeiende ongelijkheid. Overheden zullen immers ergens hun belastinginkomsten vandaan willen halen. Burgers, consumenten en het mkb betalen dus meer belastingen of, de enige andere mogelijkheid, er wordt flink bezuinigd op publieke voorzieningen. Bovendien wordt de concurrentie tussen grote en kleinere bedrijven er nog ongelijker op.Burgers, consumenten en het mkb betalen meer belastingen óf er wordt flink bezuinigd op publieke voorzieningenOverheden als die van Nederland, Luxemburg, Groot-Brittannië en Ierland dragen hier heel wat steentjes aan bij. Zij zijn verwikkeld in wat je een belastingoorlog zou kunnen noemen. Onder de noemer van ‘belastingconcurrentie’ worden tariefverlagingen, vrijstellingen en rulings ingezet als wapens om maar zoveel mogelijk investeringen aan te trekken. Als die investeringen echter vooral de brievenbussector vergroten, wie zijn dan de echte winnaars in deze belastingoorlogen? Juist: de multinationals die gretig gebruik maken van alle voordeeltjes die hun geboden worden. Zij kunnen landen tegen elkaar uitspelen door te dreigen hun activiteiten te verplaatsen naar elders.
50 Bijdragen
DrNomad
Maar ja. Als jij afhankelijk bent van de verzorgingsstaat dan wil je altijd meer, hoe dan ook, en dan zie je een rijpe boom met fruit in de tuin van de buurman staan. Dan denk je, dat wil ik stelen want ik heb niks, dus dan mag het, als je de overheid maar inuurt voor de diefstal.
Hogere belastingen zijn altijd slecht voor de economie, en handophouders ook. Race to the bottom en allemaal arm.
Red Mijniet
DrNomadTegen Draads
Red MijnietMvdB
Tegen DraadsDat doet mij toch ook sterk denken aan een utopistisch wereldbeeld voor naïevelingen.
Ik ben naïef maar zo erg nou ook weer niet.
Tegen Draads
MvdBRed Mijniet
Tegen DraadsTegen Draads
Red MijnietMijn opmerking over overheidsinmenging gaat dan ook niet om het sturen van maatregelen maar om de inmenging in de vrijmarkt (meer belasting, baan garantie e.d.) niet om de wetgeving die ervoor moet zorgen dat het geld ook bij de juiste plek aankomt. Dit is mijn inziens de taak van de overheid, structureren maar niet forceren. De overheid behoort zich op de achtergrond te bezig te houden met het beiden van een toekomst voor de samenleving en niet zoals nu prominent in het nieuws te zijn met futiliteiten. Wellicht dat ik hierdoor sceptisch ben over de alternatieven die ik in het dagelijks leven hoor en hierdoor, volgens u naïef, als voorstander bij het kapitalisme zal blijven.
docki
Red MijnietMet kapitalisme heeft dat niks te maken.
Roger Moore
Wat een retoriek weer.
Feit is dat er onlangs een administratiekantoor naar de beurs is gegaan. Dus zo'n mail box company vergt blijkbaar nogal wat handelingen. Ergo dekt de term mail box company de lading wel of is hier sprake van framing.
Het zou FTM sieren eens onderzoek te doen naar partijen als SOMO en hoe zij aan hun geld komen en waar zij het aan besteden en dan zou zomaar de conclusie zijn dat er sprake is van een zichzelf in stand houdende industrie. Immers de oplossingen die aangedragen worden zorgen enkel en alleen voor meer rapportages en nog meer retoriek. Een einde aan belastingplanning is zo niet te bereiken, wel op een andere manier maar dat zou tevens het einde van TaxJustice (whose justice?) en SOMO zijn. Kunnen we niet hebben natuurlijk.
MvdB
Roger Moorehttp://www.somo.nl/publications-nl/Publication_4074-nl
Yogibeer
Roger MooreBron: eigen beroepservaring en o.a. hier op internet: http://www.indexmundi.com/cayman_islands/economy_profile.html
Yogibeer
Yogibeerleonardozuid
YogibeerYogibeer
leonardozuidYogibeer
YogibeerYogibeer
leonardozuidEr zijn mensen die een andere voorstelling hebben over de taak en de omvang van een overheid in een democratie, namelijk dat dat middels algemene stemmen, bij meerderheid door vrije kiezers wordt bepaald.
leonardozuid
YogibeerSanne
YogibeerYogibeer
Sannedocki
Roger MooreRepelsteeltje
Roger MooreVoor zover ik het weet wordt SOMO gefinancierd door subsidies. De stichting die zo tegen belastingontwijking en -ontduiking ageert, betaalt zelf dus geen cent belasting. Dat heeft ze met Ewald Engelen gemeen.
leonardozuid
RepelsteeltjePeter
Het gaat allemaal om keuzes maken en in mijn beleving laat de overheid een constant onvermogen zien om de juist keuzes te maken op het gebied van de financiele huishouding, dat bedrijven naar mogelijkheden zoeken om daar niet langer volledig aan mee te betalen is dan ook hun volste recht. Bedrijven hebben ook verantwoordelijkheden, zelfs in toenemende mate opgelegd door diezelfde overheid, en dus is het, in ieder geval deels, een logisch gevolg dat bedrijven naar mogelijkheden zoeken om deze stijgende kosten te drukken. Die kant moet ook belicht worden, dus FTM volledig terecht artikel met een goede opzet en duidelijke constateringen. Ik daag jullie uit ook de andere kant te belichten, wat maakt weinig belasting betalen mogelijk voor aandeelhouders, (ontwikkeling en bezoldiging van) werknemers, innovatie/R&D, en hoe gaan de dienders van het volk met ons geld om.
Red Mijniet
PeterHet doet me toch weer denken aan die deskundige die de moleculaire eigenschappen van water beschrijft als er iemand aan het verdrinken is.
Yogibeer
PeterBij een wat dieper onderzoek kom je namelijk uit bij de uiteindelijke mensen, van vlees en bloed, ook wel genoemd de "natuurlijke personen", die de "ultimate beneficial owners" zijn van al die zogenaamd "zielige en arme" bedrijven.
Die mensen "van vlees en bloed" betalen, evenals hun "arme" bedrijven - waar ze als eigenaars de uiteindelijke de vruchten van plukken - nauwelijks ooit enige belasting, of slechts een schijntje, voor de vaak, middels ingenieuze juridische vehikels.
Deze "ultimate beneficial owners", waartoe ook natuurlijke personen behoren die - middels erfenissen - grote vermogens belastingvrij hebben verkregen. Deze "UBO's" hebben, namelijk, gezamenlijk - volgens voorzichtige schattingen - ruim 21 triljoen VS-dollar ondergebracht in belastingparadijzen. In cijfers dus 21.000.000.000.000 dollar.
De conclusie lijkt me eerder dat de overheid, of beter, de internationale instituties te klein zijn, want te machteloos, om aan deze schandelijke ongelijkheid iets te doen. Schandelijk omdat die ongelijke belastingbetaling ten koste gaat van alle hardwerkende MKB-ondernemers, alle mensen die werken tegen een loon of salaris en uitkeringsgerechtigden, die allemaal wel normaal hun belasting betalen.
Zie dit BBC-artikel, uit 2012:
http://www.bbc.com/news/business-18944097
frits
Yogibeerleonardozuid
fritsleonardozuid
YogibeerYogibeer
leonardozuidleonardozuid
YogibeerAnton
PeterDit lijkt me nu bij uitstek een politieke vraag. Want het publieke belang, dat is wat wij, het publiek, belangrijk vinden. En om dat publieke belang, ons belang, te behartigen, gaan we nu net naar het stemhokje, om op die politicus of partij te stemmen waarvan wij denken (hopen) dat die persoon ons belang, dat wat wij belangrijk vinden, te behartigen.
Of die persoon of partij dat dan ook doet, dat is een heel ander verhaal.
Guido
Peter"dat bedrijven naar mogelijkheden zoeken om daar niet langer volledig aan mee te betalen"... Bedrijven hebben niet te besluiten waar ze aan meebetalen op basis van wat ze van overheidsoptreden vinden. Overheidsoptreden wordt door burgers bij de stembus gestraft. Nergens anders.
Verder kun je onder bedrijven multinationals en MKB'ers verstaan. Bedrijven die steeds meer kunnen profiteren van een flexibiliserende arbeidsmarkt en gunstige belastingroutes hebben niet echt het recht om te klagen.
Yogibeer
http://www.coppolacomment.com/2015/12/when-world-turns.html?m=1
Yogibeer
(21 triljoen is: 21.000.000.000.000).
Yogibeer
Yogibeerleonardozuid
YogibeerYogibeer
leonardozuidEchter je moet niet bij mij zijn op deze manier. Succes dus verder.
leonardozuid
YogibeerYogibeer
leonardozuidleonardozuid
YogibeerYogibeer
YogibeerECHTER, de totale "beleggingen" van deze twintig landen bedragen, opgeteld, "slechts" ruim 7 triljoen, van de 21 triljoen, dus ruim 13 triljoen komt van elders vandaan, waaronder ook van Nederlandse beleggers. SOMO is een kleine organisatie, zonder winstoogmerk, die veel meer publieke steun verdient, vooral omdat zij moeten opboksen tegen enorme kapitaalkrachtige tegenstanders.
Yogibeer
Yogibeer
Yogibeertonydebree
YogibeerYogibeer
tonydebreetonydebree
Yogibeer
tonydebreeTenminste samenwerkende democratische staten zouden voldoende macht moet kunnen opbrengen - afzonderlijke landen zijn daartoe nauwelijks in staat - en door organisaties als SOMO, de journalistiek en de publieke opinie moeten worden aangezet. Zodat niet meer een kleine groep ultra-rijken alle belastingheffing ontwijkt en het minder bedeelde volk daar voor op moet draaien. Dat kan middels vermogensbelasting te heffen in het woonland over het wereldwijde vermogen.
In een vrije democratische wereld moet iedereen gelijke kansen hebben, ook de financieel zwakken en daardoor moet ieder naar verhouding van ieders mogelijkheden bijdragen aan een samenleving die voor iedereen leefbaar is. Dat er buiten de vrije democratische wereld ook nog een onvrije ondemocratisch wereld bestaat zou enkel maar een uitdaging moeten zijn om de oude liberale (!) democratische principes tegen de macht van adel en kerk, van "vrijheid, gelijkheid, broederschap" des te meer na te streven.
tonydebree
YogibeerYogibeer
tonydebreeMaar wie geen poging doet tot de eerste stappen komt nooit aan het doel. Het heeft duizenden jaren geduurd voordat de macht van adel en kerk werd gebroken en democratie haar intrede deed. Een kostbaar goed dat verdedigd moet worden.
tonydebree
Yogibeer