‘Wat je van ver haalt is lekker, zeggen we altijd. En ze komen ook nog uit het Oosten dus er komt veel wijsheid bij. Het lijkt ons een fantastische gouden formule,’ aldus Slotervaart-bestuurder Dees Brandjes tijdens de ingelaste persconferentie in een vergaderzaaltje in het Slotervaartziekenhuis. Brandjes gebruikt de superlatieven om de overname van het Slotervaartziekenhuis door de Limburgse zorgondernemer Loek Winter te duiden. Alle bestuurders achter de microfoon – Wim van Harten (directeur Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis), Loek Winter (directeur MC Groep), Willem de Boer (financieel directeur MC Groep), Jos Beijnen (bestuurder Slotervaart) en Dees Brandjes (bestuurder Slotervaart) – benadrukken de zakelijke en patiëntenzorg-gerelateerde voordelen van de overname van 29 miljoen euro. Dat de deal van alle kanten omstreden is, komt pas na 10 minuten aan bod tijdens de vragenronde. Evenals het beslag op de aandelen dat vrijdag - vrijwel direct nadat bewindvoerder Charlotte Insinger had besloten om de verkoop door te laten gaan - werd gelegd door de advocaat van Aysel Erbudak.

De beslaglegging op de aandelen

Zorgondernemer Loek Winter heeft desgevraagd geen boodschap aan het beslag op de aandelen. ‘We hebben een koopovereenkomst en daarmee is de overname een feit. Wij hebben geen rol in de aandeelhoudersproblematiek van afgelopen half jaar en weten daar ook niets van. Mevrouw Insinger (bewindvoerder Slotervaart, red) heeft ingestemd, de koop is daarmee een feit en de continuïteit van het ziekenhuis is gewaarborgd.' Hij vergelijkt de situatie met een beslaglegging op een huis. ‘Ik heb weinig ervaring met beslagen, maar ik weet wel dat als er beslag op uw huis wordt gelegd, dat u er gewoon in kunt blijven wonen. Er is nu alleen een verschil tussen de datum van koop en het krijgen van de sleutel. Tussen koop en levering zal een paar maanden gaan zitten.’ Ook Slotervaart-bestuurder Beijnen gelooft in de koopovereenkomst. ‘De koop is gesloten en financiers (huisbankier ING, red) hebben er volledig vertrouwen in, daar ging het om.’

De prijs: 'Daar hebben wij geen accountant voor nodig'

Kwestie nummer 2 vormt de berekening van de verkoopprijs. De advocaten van beslaglegger Erbudak c.s., spraken onlangs de vermoedens uit dat de verkoopprijs van 29 miljoen euro was gemanipuleerd door twee financieel managers van Loek Winter die per september werkzaam zijn bij het Slotervaart. Volgens de raadsheren hebben zij de derde-kwartaal-rapportage van het Slotervaartziekenhuis opgesteld die vervolgens weer werd gebruikt om de verkoopprijs te bepalen. Winter's financieel directeur Willem de Boer bestrijdt die suggestie. ‘De kwartaalrapportage heeft niets te maken met de waardebepaling. Er is een prijs betaald voor de aandelen en het overnemen van een lening van 21 miljoen euro.’ Hij en Winter wijzen op hun ervaring in de ziekenhuiswereld en stellen dat ze daardoor een goed beeld hebben van hoe hoog de prijs moest zijn. Of zoals Winter het verwoordt: 'Daar hebben wij geen accountant voor nodig.' Desondanks geeft De Boer aan dat het inschakelen van een onafhankelijke partij misschien toch wel verstandig was. ‘Achteraf zou je op die manier daarover kunnen nadenken.' Jos Beijnen wijst vervolgens naar een waardering die begin dit jaar door 'een groot accountantskantoor' is afgegeven en die zou overeenstemmen met de huidige overnameprijs.

Aflossing

Kwestie nummer 3: de aflossing. Winter heeft voor 29 miljoen euro het Slotervaartziekenhuis overgenomen en heeft tegelijkertijd de intensive care, de apotheek en een stuk grond verkocht aan het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis. Dat bedrag van 9,5 miljoen euro blijft echter niet in het Slotervaartziekenhuis, maar wordt gebruikt om een deel van de lening – die Winter door de overname heeft overgenomen – af te lossen. Oftewel, hij gebruikt de opbrengst van de verkochte onderdelen om zichzelf af te lossen. De aanwezige bestuurders zien vooral voordelen. ‘Als we de lening aflossen dan verbetert de liquiditeitspositie van het ziekenhuis. We hoeven minder rente te betalen.’

Oud-rechter Pieter Kalbfleisch

Punt 4: de rol van oud-rechter Pieter Kalbfleisch. Follow The Money wist onlangs de hand te leggen op de notulen van de vergadering van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van het Slotervaart Ziekenhuis van 11 maart 2013. Wat bleek? Oud-rechter Pieter Kalbfleisch schoof aan als adviseur van de RvB en adviseerde om 5 miljoen nieuwe preferente aandelen uit te geven. Waardoor het belang van Erbudak vrijwel volledig verwaterde en zij dus werd kaltgestellt. Met de overname heeft hij zich volgens Brandjes niet bemoeid. De naam ‘de heer Kalbfleisch’ doet in eerste instantie geen belletje rinkelen. ‘Wie bedoelt u?’ Als ook de voornaam wordt genoemd geeft Brandjes aan dat de adviserende rol van Kalbfleisch ‘oude koeien’ zijn. ‘In deze deal heeft hij niet geadviseerd. Niet de Raad van Bestuur en naar mijn idee ook niet de Raad van Commissarissen.’   Foto: Loek Winter (midden) geflankeerd door Willem de Boer (links) en Jos Beijnen.  

Black box

Issue 5: hoe gaat het noodlijdende ziekenhuis onder de hoede van Winter overleven? Over mogelijk gedwongen ontslagen houdt Winter zich op de vlakte. ‘We hebben nog geen goed beeld van het verschil tussen opbrengst en kosten. We zullen dat in kaart moeten brengen. Maar we zijn geen voorstander van gedwongen ontslagen, dat proberen we te vermijden. We gaan eerst kosten reduceren door afdelingen samen te voegen met ons ziekenhuis Lelystad en Emmeloord. Denk aan afdeling zoals P&O, ICT, facilitair, afdeling Kwaliteit en Veiligheid.’ Opmerkelijk genoeg geeft investeerder Winter aan dat hij geen goed beeld heeft van het rendement van het ziekenhuis. Hoe kan dat? ‘De exploitatie van een ziekenhuis is ingewikkeld, zeker aan de opbrengstenkant zijn er allerlei verrekeningmodellen, zogeheten transitiefinancieringen. Pas later in het jaar zijn daar pas cijfers over. Daarnaast waren er begin dit jaar problemen met de zorgverzekeraar waardoor er enkele maanden lang aanmerkelijk minder klanten zijn geweest. Het is daarom moeilijk vast te stellen wat het verschil is tussen kosten en opbrengsten.’ De investeerder vindt het desgevraagd niet vreemd dat hij - ondanks de black box - toch miljoenen heeft neergelegd voor het ziekenhuis. ‘Dat is ondernemerschap,’ aldus Winter. Maar u gokt toch niet? ‘Nee, we hebben kennis van de problemen (met de facturering aan zorgverzekeraar Achmea, red.) dat hebben we gecorrigeerd en daar maak ik me verder geen zorgen over. De problemen uit het verleden zijn opgelost.’

Pannenkoekenbeslag en oliebollenbeslag! Dat raakt ook op

In de Ondernemingskamer werd maandag echter nog gesteld dat juist de factureringsproblemen een acute noodzaak vormden voor de verkoop van het ziekenhuis. Voorzitter Ingelse vroeg daarop al door: 'Als er een probleem bestaat met de facturering dan ligt het toch voor de hand om dat op te lossen en niet om de tent meteen te verkopen?'

Pannenkoekenbeslag

Aan het einde van de persconferentie komt Brandjes nog even terug op de eerder gebezigde term "gokken". ‘Wij zijn ziekenhuisbestuurders en wij gokken niet. En als er een plan ligt dat voldoet aan de criteria dan is het onzinnig om daar geen gebruik van te maken.’ En waarom kon de verkoop niet wachten? Beijnen: ‘Dat is hetzelfde als bij een patiënt op de intensive care die ziek is en antibiotica nodig heeft. Wanneer ga je dat gebruiken? Bij 39 graden, 40 graden? Iedere dag dat je wacht met antibiotica wordt het erger. Er is nu financiële nood en de oplossing is aanwezig. We moeten een veilige, rustige omgeving hebben en willen af van al dat gedonder met financiën.’ Hij haalt afsluitend nog uit naar de media die voor onrust zouden zorgen bij patiënten en verplegers. ‘Laat ons alsjeblieft met rust. Houd er toch eens mee op. Het is opgelost!’ Als Follow The Money opmerkt dat er toch echt nog beslag ligt op de aandelen, reageert Brandjes geprikkeld. ‘Weet je hoe wij dat noemen? Pannenkoekenbeslag en oliebollenbeslag! Dat raakt ook op.’

Kamervragen

De rust die Brandjes wenst, is voorlopig nog ver te zoeken. Naast het beslag op de aandelen, en de daaropvolgende gang naar de rechter, stellen kamerleden Renske Leijten en Henk van Gerven (SP) kamervragen over de Slag om het Slotervaart. Van Gerven en Leijten willen onder andere weten wat de gevolgen zijn van de plannen van Winter om 'het ziekenhuis uit te kleden' en of nu duidelijk is wie de eigenaar van het Slotervaart is.   Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Eelke Nijhof.