Herberg de Pol in de Twentse plaats Diepenheim mocht afgelopen weekend Henk Kamp verwelkomen in hun politieke talkshow. De minister van Economische Zaken ging daar onder meer in op het pootje lichten door de PvdA die de geplande bijstook van biomassa uit het Energieakkoord wist te dwarsbomen. ‘Dat betekent dat ik nu echt ongerust ben. Als ik dat zou gaan doen, denk ik dat ik die 14 procent niet haal,’ aldus Kamp tijdens de politieke talkshow waarin hij verwees naar het in 2013 gesloten Energieakkoord waarin is afgesproken dat er in 2020 in Nederland 14 procent duurzame energie wordt opgewekt. Er is daarin opgenomen dat een fors deel daarvan, 1,2 procentpunt, op het conto moet komen van het bijstoken van biomassa in kolencentrales. Snelheid is geboden. 'Ik moet snel doorgaan met die biomassa om in 2020 m'n eerste doelstelling te kunnen halen.' Maar de minister lijkt meer tijd te hebben voor een evaluatie.

Streep door de berekening

De snelheid werd er vorige week uitgehaald via een motie van PvdA-er Jan Vos. Hij kon vorige week dinsdag rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer waardoor de voorgenomen bijstooksubsidie van 3 à 4 miljard euro – kaltgestellt moet worden. Deze subsidie zou op 1 maart aanstaande al opengesteld worden voor kolencentrales. Een Kamermeerderheid wil dat dit wordt opgeschort zolang er nog onduidelijkheid is over het al dan niet geleidelijk sluiten van de laatste vijf Nederlandse kolencentrales. Naast de uitfasering dient het kabinet ook eerst een plan de campagne hebben hoe er in 2020 een CO2-reductie van 25 procent wordt gehaald. Dit naar aanleiding van de gerechtelijke uitspraak daarover in de bijzondere Urgenda-zaak waar de rechter in eerste aanleg oordeelde dat de Nederlandse regering CO2-uitstoot drastisch moet terugdringen. Het sluiten van de laatste vijf kolencentrales is dan mogelijk onvermijdelijk.

Geen haast

Henk Kamp is woensdag ingegaan op de ophef over bijstook. Hij gaf tijdens een Kameroverleg aan dat hij eind van dit jaar een besluit neemt over de toekomst van de kolencentrales. Ondanks deze toezegging gaf de minister geen duidelijkheid over het al dan niet uitvoeren van de motie. Oftewel, of hij de bijstooksubsidie gaat opschorten zolang er geen duidelijkheid is over de toekomst van kolencentrales.

Volgens Ron Wit (public affairs Eneco) kan Kamp rustig de bijstooksubsidie opschorten zónder het Energieakkoord op te blazen. ‘Het zijn krokodillentranen, want biomassa kun je met gemak een jaar uitstellen zonder dat je het Energieakkoord in gevaar brengt.’ Hij doelt daarbij op de datum van 1 maart 2016 waarop de subsidieprocedure gestart zou worden – en die nu nog in de lucht hangt. Volgens Wit kan de procedure rustig een jaar of mogelijk zelfs twee jaar opgeschoven worden. ‘Als je pas in 2017 gaat aanbesteden dan is er niks aan de hand, want dan hebben centrales meer dan een jaar om de logistiek te bouwen [zoals silo’s voor de opslag van houtpellets, red.] en kunnen daarna beginnen met bijstoken. Dan zijn ze ruim op tijd voor de deadline van het Energieakkoord. Volgens de letter van het Energieakkoord moeten ze op 31 december 2020 operationeel zijn.’

'Het zijn krokodillentranen, want biomassa kun je met gemak een jaar uitstellen zonder dat je het Energieakkoord in gevaar brengt'

Bij de Amercentrale 9 van Essent kan Kamp de houtkegels zelfs helemaal last-minute in de kolencentrale gooien. ‘Wij hebben een biomassa-centrale die geschikt is voor pellets dus het enige wat even tijd kost is de verscheping van de pellets vanuit Noord-Amerika,’ zegt Essent-woordvoerder Ronald Sutmuller. Het is vooralsnog echter stil in Geertruidenberg. ‘We zijn een voorstander van biomassa, willen onze rol vervullen binnen het Energieakkoord, maar wachten op de benodigde subsidies. Op dit moment is die er niet dus vindt er geen bijstook plaats.’

Motie uitvoeren?

Het is nog onzeker óf, en per wanneer de bijstooksubsidie er komt. Kamp heeft daar nog geen uitsluitsel over gegeven. In Herberg de Pol liet Kamp doorschemeren dat het zomaar zou kunnen dat hij de motie niet gaan uitvoeren, omdat de 25 petajoule zwart-op-wit is opgenomen in het Energieakkoord. Volgens Wit komt de minister in een lastig parket als hij op 1 maart de poorten naar de bijstooksubsidie toch open zet. ‘Hij zal continu aan Nederlandse bevolking moet uitleggen waarom hij 4 miljard belastinggeld verbrandt in kolencentrales en hij komt in de knoop met betrekking tot het uitfaseringsplan van kolencentrales en de Urgenda-zaak [25 procent CO2-reductie in 2020, red.] waarvan hij heeft gezegd dat hij het gaat uitvoeren. Als er bijvoorbeeld wordt besloten om meer kolencentrales te sluiten dan hoeft er ook minder te worden bijgestookt. Misschien helemaal niets meer.’