
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Wie profiteert? En hoe lossen we dit op? Lees meer
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Honderdduizenden trekken naar de steden en de verantwoordelijke gemeenten lukt het niet om genoeg te bouwen om dit op te vangen. Dat die binnenlandse migratie eraan zat te komen was al heel lang bekend. Waarom zijn stadbesturen niet veel beter voorbereid op deze trend? Heeft de regering steken laten vallen? Wie profiteren van de trend? Wat zijn de oplossingen?
Tientallen grote bouwlocaties door klimaatverandering ongeschikt voor woningbouw
De Rotterdamse Pompenburgflat moet wijken voor wolkenkrabbers
In memoriam: de verhuurderheffing – afscheid van een neoliberale wensdroom
Oude huurwoning krijgt vaak de sloopkogel, maar renovatie is de nieuwe trend
Corporaties bezitten 101 miljard euro en huurders worden steeds armer
Hoogleraar renovatie: ‘Jaarlijks duizenden goede woningen slopen in ruil voor nieuwbouw is idioot’
Kabinet smijt geld over de balk om woningbouw te stimuleren
VVD dwingt met hervorming huurtoeslag kleinere sociale woningen af
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
De stoere taal van Hugo de Jonge lost de woningcrisis niet op
Ruimte is een schaars goed in Nederland. Wie trekt in deze strijd aan het langste eind? Lees meer
We willen natuur en recreatie, maar er moeten ook woonwijken en energiecentrales worden gebouwd. De stikstofcrisis dwingt tot het maken van scherpe keuzes. Wie trekt in deze strijd aan het langste eind? En wie delft het onderspit? In dit dossier trekt Follow the Money het land in om dat te onderzoeken.
In de strijd om openbare ruimte gaat het vaak om ontwikkelingen waar veel (belasting-)geld mee gemoeid is. Bij wie komt dit geld terecht? Wordt het in dienst van de samenleving besteed? Het is regelmatig moeilijk te controleren. Bovendien is de openbare ruimte van ons allemaal: hoe meer die onder druk komt te staan, des te belangrijker het is om een vinger aan de pols te houden hoe deze wordt ingericht.
Podcast | Waar gaan we huizen bouwen?
Tientallen grote bouwlocaties door klimaatverandering ongeschikt voor woningbouw
Strafrechtelijk onderzoek naar hotelstrand richt zich ook op de bestuurders van Bonaire
Boeren profiteren met meer dan een half miljard euro van vrijstelling OZB
Vijfde keer uitstel Omgevingswet dreigt na negatief ICT-advies
Door Den Haag aangestelde gezaghebber van Bonaire laat illegaal de kust volbouwen
Ambtenaren kunnen waarschuwen wat ze willen, de Omgevingswet moet een goednieuwsshow zijn
Hugo de Jonge wil de verroompottisering van Nederland niet stoppen
Waterexpert over klimaatverandering: ‘Als we nu niet vooruit denken, moeten we later te veel doen in te korte tijd’
Bouwplannen VVD-Kamerlid sluiten naadloos aan op lobby van speculanten
Bouwwerkzaamheden in de wijk Warande in de gemeente Lelystad. © Daniel Niessen
Lelystad wil razendsnel groeien, maar wie gaat er wonen?
Lelystad wil binnen vijftien jaar verdubbelen tot zeker 160.000 inwoners. Ruimte om te bouwen is het probleem niet, die is er volop. Maar de gemeentelijke rekenkamer vreest leegstand. En is er wel voldoende werk in de polder voor zoveel nieuwe inwoners?
- Lelystad kampt met een slecht imago, maar wil niettemin hard groeien. In vijftien jaar moet het aantal inwoners verdubbelen, van 80.000 naar 160.000.
- Daarmee behoort de polderstad tot de top 3 van Nederlandse gemeenten met de grootste bouwplannen.
- Met deze ambitie wil Lelystad bijdragen aan de oplossing voor het huidige woningtekort. Daarnaast is groei noodzakelijk om het voorzieningenniveau op peil te houden en de gemeentelijke infrastructuur te kunnen bekostigen.
- Aan ruimte voor de nieuwbouw is geen gebrek. Maar of Lelystad voldoende bewoners aan zal trekken voor de nieuwe wijken is de vraag, volgens de gemeentelijke rekenkamer.
- Dit is het zesde artikel in een reeks artikelen in samenwerking met Cobouw. Eerder verschenen:
‘Kabinet gooit roer om: het ‘woonmiljard’ gaat er in een noodtempo uit’
‘De mythe van één miljoen woningen: hoe de bouwcijfers worden opgerekt’
‘Aanpak woningnood op drijfzand: plannen voor 1,2 miljoen nieuwe woningen gebaseerd op wensdenken’
‘Het kleine Ouder-Amstel speelt met woningbouw in de Champions League’
‘Poldergemeente Zuidplas steekt 750 miljoen in een nieuw dorp: ‘Een historische vergissing’’
Lelystad staat, net als Almere, aan de vooravond van een schaalsprong. De polderstad heeft veel meer ruimte om uit te breiden dan steden op het oude land en gaat daar volop gebruik van maken. In 1967 werden er de eerste huizen gebouwd, maar pas in 1980 kreeg de 'New Town' de status van gemeente. De stad kampt met het imago van lelijke zusje van Almere. De achterhaalde bloemkoolwijken en armetierig ogende buurten werden dertig jaar na de bouw al bestempeld tot ‘oude wijken’.
Ondanks haar reputatie is Lelystad een van de gemeenten die de komende decennia het snelst gaan groeien. Dat bleek uit het gezamenlijk onderzoek van Cobouw en Follow the Money naar de woningbouwplannen in Nederland. Lelystad staat, samen met Ouder-Amstel en de Zuidplaspolder, in de top van gemeenten met de meeste bouwplannen.

De bestuurders van Lelystad zijn ambitieus: ze willen dat hun stad onderdeel wordt van de Randstad. De Hanzelijn, die Lelystad sinds 2012 verbindt met Zwolle, brengt ook het Oosten dichtbij. Zwolle ligt maar 25 minuten reistijd verwijderd.
En dan is er ook nog de luchthaven Lelystad Airport, die op den duur vakantieverkeer zou moeten overnemen van Schiphol. Ook al is de luchthaven omstreden, die internationale verbinding zou de polderstad de glans kunnen geven die ze nu ontbeert.
De groeiambitie is verwoord en verbeeld in het Uitvoeringsprogramma Lelystad Next Level 2021-2022. Volgens dit glossy vormgegeven rapport moet het aantal woningen tot 2050 met 40.000 toenemen. Op het moment heeft de gemeente 80.000 inwoners. Bij een gemiddelde gezinsgrootte van 2,3 personen zou met de bouwplannen het inwoneraantal verdubbelen tot zeker 160.000.
Bouwen, bouwen, bouwen. Dat is de mantra voor het vlottrekken van de vastgelopen woningmarkt. Dat er woningen bij moeten komen, staat buiten kijf. Maar is er werkelijk behoefte aan een miljoen nieuwe woningen? Hoe en waar moeten – en kunnen – die eigenlijk worden gebouwd? Wat kost ons dat? En welke belangen zijn daarmee gediend?
Onze ruimte is schaars en een land volbouwen kun je maar één keer doen. Dat vraagt om journalistieke controle. Cobouw en Follow the Money deden samen aan een groot onderzoek naar bouwplannen en -putten.
Drie redenen
Waarom heeft de gemeente de ambitie om meer dan te verdubbelen in inwonertal? Groter betekent voor een gemeente immers niet per definitie beter, of mooier. De gemeente vroeg Friso de Zeeuw, emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de TU Delft, en Sjoerd Soeters, architect en stedenbouwkundige, de haalbaarheid van de plannen in kaart te brengen. De twee noemen in hun rapportage, die ze op 23 juni 2021 presenteerden aan de gemeenteraad, drie redenen voor de groeiambitie.
De eerste is de wens om een bijdrage te leveren aan het oplossen van het grote gebrek aan woningen in Nederland. Lelystad heeft meer ruimte om uit te breiden dan de meeste andere steden en zegt daarom dat het haar verantwoordelijkheid wil nemen.
De tweede reden heeft te maken met de kwaliteit van leven in Lelystad. Door te verdubbelen in inwonertal, denkt het college tegelijk ook het voorzieningenniveau naar een hoger plateau te kunnen tillen. Meer en een gevarieerder winkelaanbod, een groot theater, restaurants, bioscopen, scholen en ziekenhuizen. Een groter Lelystad leidt vanzelf tot een aantrekkelijkere woonplaats voor nieuwe inwoners, is de gedachte.
De twee experts spreken al van een ‘Waterstad’, Lelystad Beach
Soeters verduidelijkt die visie: ‘De Zeeuw en ik denken dat Lelystad gerevitaliseerd kan worden, maar makkelijk is dat niet. De gemeente moet de binnenstad nieuw leven inblazen. Er moeten daar meer woongebouwen komen en er moeten pleinen en straatjes komen. Het moet gaan leven. Als je niets doet dan zet de neerwaartse spiraal zich voort. Mensen met een goed inkomen vertrekken en je blijft zitten met een groep die weinig te besteden heeft.’
De derde reden is puur financieel. De Zeeuw en Soeters leggen uit dat in de jaren zestig van de vorige eeuw de centrale overheid een infrastructuur heeft neergelegd die was gebaseerd op een stad met 100.000 inwoners. Het idee was dat Lelystad de hoofdstad van de Flevopolder en de nog droog te leggen Markerwaard zou worden. De Markerwaard is er nooit gekomen, met als gevolg dat dat beoogde aantal woningen nooit is bereikt.
Kortom: Lelystad heeft te veel wegen ten opzichte van het aantal inwoners. Het Rijk past jaarlijks 15,3 miljoen bij voor het onderhouden en beheren van die wegen, maar wil dat bedrag afbouwen. Lelystad heeft daarom extra inkomsten uit de Onroerendezaakbelasting (OZB) en het Gemeentefonds nodig. Groei is dus pure noodzaak, om de dure bestaande infrastructuur te kunnen bekostigen.

Waterstad aan het Markermeer
De Zeeuw en Soeters achten het verdubbelingsproject op zich haalbaar, maar adviseren om van de 40.000 beoogde woningen er zo’n 10.000 buitendijks aan het Markermeer te bouwen. De twee experts spreken al van een ‘Waterstad’, Lelystad Beach. Soeters: ‘Wij geloven vooral dat een zone met hoge dichtheid aan het water, met winkels, restaurants en cafés heel belangrijk is. Daar kun je een woonmilieu maken dat ontbreekt in Lelystad en dat jonge mensen aanspreekt.’ Soeters wijst op succesvolle waterprojecten in Kopenhagen (Sluseholmen) en Diemen (Holland Park).
‘Het is vragen om problemen en leidt onherroepelijk tot leegstand’
De voorgenomen groei van Lelystad lijkt op het eerste gezicht logisch. Er is ruimte en in tegenstelling tot bij andere grote bouwlocaties is de maatschappelijke acceptatie groot. Maar zijn de ambitieuze groeiplannen wel haalbaar?
Daarover blijkt niet iedereen het eens. De Rekenkamer van Lelystad maant bijvoorbeeld tot voorzichtigheid. In het Rekenkamerrapport ‘Verstandig Vooruit’ stellen de rekenmeesters dat de gemeenteraad de plaatselijke woningmarkt steeds moet beschouwen vanuit de ontstaansgeschiedenis van Lelystad als ‘new town’. ‘De groei van Lelystad vond zelden plaats door de aantrekkingskracht van de stad zelf. De gemeenteraad doet er daarom verstandig aan om vanuit bescheidenheid en realiteitszin te bouwen,’ aldus het rapport. De rekenkamer wond er geen doekjes om: ‘Het bouwen van 10.000 nieuwe woningen of een veelvoud daarvan is vragen om problemen en leidt onherroepelijk tot leegstand in bestaande en nieuwbouwwijken van de stad.’

Wethouder Adam Elzakalai (VVD), die verantwoordelijk is voor Wonen en Huisvesting heeft een andere kijk op de zaak: ‘Ik denk niet dat Lelystad een kansloze new town is. Onze verbindingen met Amsterdam en ook Zwolle zijn uitstekend. We hebben wel bepaalde problemen, die je ook ziet bij decentraal gelegen steden als Den Helder en Delfzijl.’
‘We zijn de hoofstad van de nieuwe natuur’
‘Er is in de loop der jaren te weinig geïnvesteerd en ondertussen heeft Almere de hoofdstadfunctie een beetje overgenomen. Ik geloof echter dat de potentie van de stad vele malen groter is dan wat er nu uitkomt. Als je door de stad fietst dan zie je dat het een zeer groene stad is. Dat geldt ook voor die slechte wijken. Dat is een pré. Mensen zijn op zoek naar rust en ruimte en wij kunnen die bieden. We zijn de hoofstad van de nieuwe natuur.’

Waar de woningen moeten komen
De gemeente zegt met de uitbreiding ‘in fasen’ te denken. Lelystad heeft nu concrete plannen voor 15.000 woningen. Die woningen moeten tussen 2030 en 2035 worden opgeleverd. Daarna volgen nog eens 25.000 woningen.
Lelystad bouwde tot voor kort slechts 300 woningen per jaar. De gemeente gaat dat nu opschalen naar 1000 woningen en daarna nog verder, met als doel om 15.000 woningen in tien jaar te bouwen. Het aantal inwoners zal over die termijn toenemen van 80.000 tot ruim 100.000, maar uiteindelijk verwacht de gemeente uit te komen op 160.000 inwoners.
De uitbreiding met de eerste 15.000 woningen vindt vooral plaats op de locatie Warande, een gebied ten zuiden van Lelystad. Daar staan 10.000 woningen gepland. Aan de kust in het noorden van de stad, bij winkelgebied Batavia Stad, is een locatie waarop 1700 woningen staan ingetekend. Ondanks dat er volop ruimte is buiten de stad, kijkt Lelystad ook naar de mogelijkheid om binnenstedelijk te bouwen, het zogeheten verdichten. Binnen de stadsgrenzen moeten er 3500 woningen bijkomen.
De beschikbare ruimte rond Lelystad zal veel gemeenten doen watertanden. De gemeente heeft voor de nu geplande projecten ongeveer 600 hectare grond beschikbaar. Hoeveel daarvan beschikbaar komt voor woningbouw, en hoeveel voor voorzieningen, infrastructuur en openbare ruimte is echter nog niet bekend.
Hoogbouw en zelfbouwkavels
Het gaat bij elkaar om tientallen aparte projecten. Over de dichtheid is volgens de gemeente niets te zeggen. Binnen de al bestaande bebouwde ruimte zal veel hoogbouw komen. In het nieuw te ontwikkelen Warande zullen ook zelfbouwkavels komen met volledig vrijstaande huizen in een bomenrijke omgeving.
Die zelfbouw is een belangrijk onderdeel van de plannen. Over het algemeen trekt dat meer vermogende kopers. Lelystad behoort met een gemiddeld inkomen van 25.200 euro tot de armere gemeenten in Nederland. In Deelgebied 1 van Warande zijn 250 zelfbouwkavels uitgegeven op een totaal van 1650 woningen.
Van wie is de grond
De grond rond Lelystad is nog steeds in handen van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). De gemeente Lelystad heeft de grond van Deelgebied 1 van de Warande-locatie direct overgenomen van het RVB. Daar zullen die eerder genoemde 1650 woningen verrijzen en die leveren de gemeente ook geld op. De grond van de toekomstige deelgebieden is nu nog in eigendom van het RVB. Hoe die grond precies beschikbaar zal komen voor woningbouw is nog onduidelijk.
Niet alle grond is overigens in bezit van het Rijksvastgoedbedrijf. Er zijn ook wat kleinere projectontwikkelaars die in het verleden grond van boeren hebben overgenomen, speculerend op snelle bebouwing. Dat is tot op heden niet gebeurd. Volgens de gemeente is dat voorlopig ook niet aan de orde, omdat er voldoende grond in bezit van de overheid is.

Beoogde woningbouwlocaties al lang in beeld
Waarom geeft de provincie Flevoland zo gemakkelijk toestemming voor bouwen op locaties buiten de stad? In andere provincies is dat vaak een serieus probleem dat noodzakelijke bouwprojecten onmogelijk maakt.
Volgens bestuursadviseur Pam Roelofs is Flevoland niet goed vergelijkbaar met andere provincies. Ze vindt het ook niet correct om in het geval van Lelystad te spreken van buitenstedelijk bouwen. ‘De locaties die daarvoor in beeld zijn, stonden eigenlijk allemaal al in onze omgevingsvisie uit het jaar 2000. Vergeet niet dat Flevoland door de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders op de tekentafel is ontworpen. Vrijwel alle beoogde woningbouwlocaties zijn sindsdien al in beeld en hebben meestal kortlopende pachtconstructies.’
Sociale en middenhuur
Op het moment is 27 procent van de woningen in Lelystad sociale en 8 procent middenhuur. Dat is in lijn met het landelijke gemiddelde, maar die 27 procent ligt wel 3 procentpunt onder de doelstelling van Hugo de Jonge, minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening (VRO). De rest bestaat uit koopwoningen in alle prijssegmenten.
Een stad met 160.000 inwoners kan geen slaapstad zijn. Er zal dus meer werkgelegenheid moeten komen
Voor de uitbreidingsgebieden binnen en buiten de stad wordt gekoerst op 50 procent sociale en middenhuur en goedkope koop. De rest bestaat uit duurdere koop- en huurwoningen.
Om te voorkomen dat ontwikkelaars woningen bouwen die bedoeld zijn voor de sociale doelgroep – maar die vervolgens te duur om sociaal te kunnen exploiteren – werkt de gemeente nauw samen met verschillende corporaties.
Waar gaan al die nieuwe inwoners werken?
De nieuwe bewoners van de nieuwe wijken zullen volgens de gemeente vooral komen uit Lelystad zelf, Almere en Amsterdam. Lelystad heeft een rapport laten opstellen over de economische toekomst van de stad: Lelystad Next Level Economie.
De gemeente is in elk geval positief gestemd over de kansen voor de uitbreidingen. Reden hiervoor is dat er sinds 2020 per dag meer mensen naar Lelystad komen om te werken, dan er de gemeente verlaten om elders te werken. Of dat voldoende reden is voor optimisme is de vraag. Lelystad telt op dit moment 42 arbeidsplaatsen per 100 inwoners. Ter vergelijking: Utrecht telt 80 banen per 100 inwoners.
Een stad met 160.000 inwoners kan geen slaapstad zijn. Er zal dus meer werkgelegenheid moeten komen. Lelystad is tot op heden bepaald geen economisch centrum, dus waar moeten al die nieuwe banen vandaan komen?
De eerste doelstelling is om de gemeente te laten uitgroeien tot een toekomstbestendige, logistieke hotspot. Daarnaast wordt de vrijetijdssector gezien als een groeisector.

Verder is het de bedoeling om Flevokust Haven door te ontwikkelen als ‘topwerklocatie voor circulaire bedrijvigheid en intermodale infrastructuur voor de regio.’ Ook de mogelijkheden die de agrosector biedt, moet Lelystad benutten. Daarbij gaat het zowel om voedselverwerking als logistiek.
Banen in de zorg en op Lelystad Airport moeten het plaatje compleet maken. De gemeente verwacht dat de luchthaven 2000 directe banen oplevert en 400 indirecte. ‘De gemeente Lelystad gaat er vanuit dat Lelystad Airport opengaat voor groothandelsverkeer (commerciële en vakantievluchten) en dat het kabinet haar toezegging gestand doet om nog dit jaar tot een besluit te komen.’
Wethouder Elzakalai hecht veel waarde aan de luchthaven: ‘De luchthaven brengt directe en indirecte werkgelegenheid met zich mee. Ik hoor nu dat ketens best een hotel willen bouwen en dat brengt natuurlijk werkgelegenheid met zich mee, maar voorlopig wachten ze af hoe het met de luchthaven afloopt. De schepen voor riviercruises zeggen dat ze best Lelystad als beginpunt willen nemen, maar het is dan wel handig als er een luchthaven is.’
Of de luchthaven ooit echt operationeel wordt, is nog steeds onzeker. Het besluit daarover ligt bij de landelijke politiek. Daarmee staat ook een deel van de bouwplannen van Lelystad op los zand.
35 Bijdragen
Vincent Huijbers 9
De vraag is of groei de voorwaarde voor de leefbaarheid van de toekomstige stad zou kunnen zijn. Dat is nogal een voorschot nemen op de toekomst met al zijn onzekerheden. Interessant is misschien de ontwikkeling van Chinese 'spook'steden die als een verdord grasveld langzaam in bloei lijken te komen:
https://www.bloomberg.com/news/features/2021-09-01/chinese-ghost-cities-2021-binhai-zhengdong-new-districts-fill-up
Maar is Nederland zo maakbaar als de geleide economie in China? Daar lijkt het niet op.
Peter Hendriks 7
Vincent HuijbersVincent Huijbers 9
Peter HendriksHet spanningsveld zit hem wat mij betreft in de schaal als voorwaarde. Waar stuur je dan op? Welke functies en architectuur zullen het gewenste effect teweeg brengen? En wanneer en hoe stuur je bij? Er zijn zoveel variabelen.
Je hoopt op een sneeuwbal effect op een plek waar het nog niet sneeuwt.
Petrus Harts 3
Vincent HuijbersGeniaal.
Arthur Venis 3
Peter HendriksAnneke Van der Winden
Vincent HuijbersKomen oorspronkelijk uit de Randstad. Hebben daar ook gewerkt, maar nooit in dezelfde plaats als waar wij woonden. Lelystad heeft prima openbare verbindingen met de Randstad, ook voor studenten!
Het probleem is dat Lelystad een slechte naam heeft en daar nooit meer vanaf komt.
Iedereen verklaart je voor gek als je daar wilt gaan wonen. En dat is geheel onterecht.
Vincent Huijbers 9
Anneke Van der WindenHet is meer de (te) hoge ambitie die in het stuk beschreven is die Lelystad in heel zijn bestaansgeschiedenis lijkt na te streven.
Dit artikel is als een echo van een artikel in de Groene uit 2018:
https://www.groene.nl/artikel/vervlogen-kansen
Wat op zijn beurt weer een echo is van de oorspronkelijke droom (of utopie). Ook lees je hier al de contouren van problemen die nu spelen met Schiphol en naar Lelystad Airport uitstralen. Maar ook de verdozing door ditributiecentra komt aan bod.
De stad lijkt niet met veranderingen om te kunnen gaan. Bij iedere tegenslag valt er een gat in het oorspronkelijke plan dat kennelijk hierin niet flexibel genoeg is. In organisch ontwikkelende steden is een gat een nieuwe kans.
Misschien hier ook groot denken en klein doen.
Petrus Harts 3
Anneke Van der WindenVincent Huijbers 9
Petrus HartsIn deze tijd zal dit alleen een vrij dure wijk worden vrees ik.
Wouter de Heij 5
Anneke Van der Winden** 1973, in mijn paspoort staat niet eens Lelystad.
Vincent Huijbers 9
Wouter de HeijHet maritieme karakter lijkt de mooiste kans maar ik vraag me af waarom dat tot nu toe niet echt geholpen heeft.
John Janssen 4
Als je op dit moment maar voor 48% van je inwoners werkgelegenheid biedt, heeft een banenmotor prioriteit. Komt niets concreets uit rapport naar voren, bijv. "we halen West Europese fabriek van Tesla naar Lelystad"!
Tijdelijke huisvesting wordt genoemd voor binnenkort te verwachten 5000 FTE's in de logistiek. Hoe de 'tijdelijke' huisvesting eruit komt te zien en waar die 5K FTE's dan komen te werken is nog onduidelijk.
Vincent Huijbers 9
John JanssenEn Eindhoven dan zou je denken? De gebouwen van Philips hebben de tijd doorstaan en vormen het decor van een compleet nieuwe stad. Zou dat wat met de oorspronkelijke verantwoordelijkheid van deze werkgever te maken kunnen hebben? Denk aan Philipsdorp.
Er is een duurzame visie nodig die niet enkel op economische waarden is gebaseerd denk ik.
John Janssen 4
Vincent HuijbersMaar is wel een soort van kip/ei verhaal. Er moet wel iets komen qua werkgelegenheid wil je jonge aanwas aantrekken.
Duurzaam altijd prima, maar dient wel economisch haalbaar te zijn, anders gaat de rest van Nederland dat langdurig 'subsidiëren'.
Vincent Huijbers 9
John JanssenDaarbij is de identiteit belangrijk. Ben je een dependance van Amstedam of een zelfverzekerder stad met potentie.
En veel wegen zijn een kans maar niet als ze nergens naar toe gaan: dan is die gemist. Denk aan een doodlopende weg en je draait je om. Het straalt iets troosteloos uit. Dan kun je beter een weiland zien waar nog vanalles kan gebeuren.
R. Eman 8
Vincent HuijbersIk ben er van overtuigd dat stedelijke ontwikkeling/groei vooral afhankelijk is van werkgelegenheid en niet zozeer andersom. Alleen wat betreft vestigingsplaatskeuze van bedrijven heb ik de indruk dat daarbij de rationele component veel kleiner is dan de emotionele component. Misschien dat de huidige randstedelijke problemen een aanleiding blijken te zijn om de spreekwoordelijke wal het schip te laten keren.
Vincent Huijbers 9
R. EmanDe visie brainport lijkt ook bijna een voortzetting van wat er al was. Maar zonder de kwaliteit van de gebouwen zou het misschien heel anders uitgepakt kunnen hebben. De transitie van Eindhoven lijkt ook heel geleidelijk te hebben plaatsgevonden. Wellicht is dat een beter recept voor succes dan een kant en klaar stad op een tekentafel.
Het heruitvinden van een stad is misschien ook noodzakelijk. Interessant is bijvoorbeeld de verkenning Midsize Brabant:
https://www.brabantkennis.nl/trend/midsize-brabant
John Janssen 4
Vincent HuijbersVincent Huijbers 9
John JanssenGerard van Dijk 6
Wanneer de plannen rond zijn. We weten hoe de wijk eruit ziet en hoeveel huizen er gebouwd worden. Dan volgt de verkoop en daarmee ook verkoop voor verhuur. Pas dan word het gebied bouwrijp gemaakt en de huizen gebouwd. Alles is dus al verkocht voordat daadwerkelijk iets van de plannen gerealiseerd word. Dat betekent dat als niet alles verkocht is dan is het geld er ook niet om te bouwen. In de praktijk gaat er geen paal de grond in voordat die paal is betaald door de toekomstige bewoners. Als er een x ( hooguit 5%?) percentage niet verkocht is dan zal het plan dus ook niet worden uitgevoerd. Dat lijkt mij logisch.
Veel leegstand lijkt mij dan ook heel onwaarschijnlijk!
Zelf kom ik uit een klein dorp en het plan waarin gekozen moest worden of het zwembad gerenoveerd dan wel geheel opnieuw gebouwd moet worden. Alleen dat plan koste al € 500.000,-. Laat staan dat een heel gebied volgebouwd moet worden dat echt heel aantrekkelijk moet zijn om er te willen wonen. Dan kosten die plannen al gauw minstens tientallen miljoenen of nog een veelvoud daarvan en volgens mij zijn die plannen de grootste risico voor dit soort projecten.
Daarnaast is de werkgelegenheid zeker een issue. In deze is het ook relevant hoe de werkgelegenheid in Almere is. Een grote stad nabij Lelystad. Zoals het voorbeeld van Utrecht kan die niet zelf alle benodigde werkgelegenheid bieden van zijn inwoners en trekt dan ook werknemers uit de regio. Als dat bij Almere ook het geval is dan zou dat goed nieuws zijn. Is dat niet het geval dan word de reistijd/afstand en kosten te groot.
Dit is zoals ik het zie. Echter ik ben maar een leek en kan mij voorstellen dat de werkelijkheid toch anders in elkaar steekt! Klopt mijn waarneming of hoe zit het anders in elkaar?
GJ Hd 1
Gerard van Dijkbouke bunnik 1
GJ HdMaar De discussie hierboven over wat voor werkgelegenheid, in Lelystad _en_ Almere (en ook Zwolle en omgeving) is wel een issue denk ik. We hebben gezien hoe moeizaam dat in Noordoost NL (Delfzijl werd genoemd) en ook in het zuiden is.
Jan Ooms 10
GJ HdJohn Janssen 4
Jan OomsArthur Venis 3
John Janssenben wellerdieck 4
John JanssenJohn Janssen 4
ben wellerdieckcecile graven 3
Anneke Van der Winden
cecile gravenVoor werkgelegenheid ontzettend goed openbaar vervoer: snelweg A6, bussen en treinverbinding!
Nieuwbouw veel meer waar voor je geld dan in de Randstad!
Ruimere kavels en mooiere huizen voor hetzelfde geld.
Arthur Venis 3
cecile gravenMensen moeten er willen wonen en hebben daarvoor bepaalde wensen. Voor het succes lijkt het mij dan wel handig mensen naar die wensen te vragen en te zien of die in te passen zijn. Burgers zijn echt niet dom. Ze hoeven geen verkiezingen te winnen en kijken wat verder dan de waan van de dag. In tegenstelling tot politici.
De wethouder ook: “de potentie is vele malen groter”. Oh? Kwantificeer dat eens, wat bedoelt hij daarmee? Nietszeggende marketing prietpraat, net zoals zijn argumentatie waarom Lelystad airport direct open moet om de Schiphol ellende op te lossen.
Of denk ik nou te weinig “Next Level”?
Petrus Harts 3
Enerzijds denk ik: kijk naar Dubai: build it and they will come. Anderzijds denk ik aan Chinese spooksteden (waarvan één persoon hier laat zien dat ze toch ook langzaam vol lopen) en natuurlijk in Noord Nederland den ik aan… de Blauwestad!
U weet wel, dat stuk polder wat moedwillig onder water is gezet in Groningen om er ruimte te maken voor huizen. Grote kavels waren er te koop. Het is jarenlang niet goed gegaan. Maar ook hier zie je dat de woningnood inderdaad als een vangnet (zij het achteraf) onder het project is gespannen en 85 vierkante meter er inmiddels ook meer dan een half miljoen kost.
Mijn dubbeltje valt naar: bouwen bouwen bouwen: build it and they will come.
Peter Hendriks 7
Petrus HartsArthur Venis 3
Peter HendriksHet is het bewijs dat de burgerberaden waar Eva Rovers in haar boekje over schrijft echt nodig zijn. De vraag is of de politieke bestuurscultuur dat wel aankan. De vraag stellen is die waarschijnlijk ook beantwoorden. Maar we houden hoop.
John Janssen 4
Petrus HartsRonco Muller
Minder grootschalig denken, maar wel bouwen. Want de woningcrisis is daarvoor zeker aanleiding.