
Bron beeld: Google Earth
Pitch en bepaal mee: in welke bouwput moet Follow the Money gaan graven?
Follow the Money gaat graven in de schimmige wereld van grondspeculatie, grootschalige bouwprojecten en infrastructuur. Als alle plannen doorgaan verandert Nederland de komende decennia in een grote bouwput. Bepaal mee in welke onze redactie haar schop gaat steken.
Onbetaalbare koopwoningen, bizarre huren, hoge schulden, speculatie, huisjesmelkers uit binnen-en buitenland, lange wachttijden. PFAS- en stikstofproblematiek, gebrek aan personeel en bouwmateriaal – de Nederlandse woningmarkt kraakt op alle fronten. Volgens berekeningen van de Rijksoverheid is er nu een tekort aan zo’n 300.000 woningen.
En daar blijft het niet bij. Als de bevolking doorgroeit – voorspelling 2035: 18,8 miljoen inwoners – zijn er tot 2030 circa 900.000 nieuwe woningen nodig, stelt het Rijk. Dat getal, voor het gemak naar boven afgerond tot een miljoen, is een eigen leven gaan leiden. In de verkiezingscampagne werd het alom gezien als een vaststaand feit.
Maar klopt die aanname wel? Is het de bouwlobby die hier spreekt, of is het een statistisch gegeven?
Hoe dan ook, de constatering doet niets af aan het feit dat er de komende jaren honderdduizenden nieuwe woningen nodig zijn. Lobby of niet, bijna iedere Nederlander die op zoek is naar een huis voelt aan den lijve dat vraag en aanbod nu simpelweg niet op elkaar aansluiten. En dat levert enorme spanningen op.
Dat is de achtergrond van een nieuw Follow the Money-dossier. Er is veel wat we willen onderzoeken. Maar we trappen af met een pitch onder onze leden. Waar wil jij dat we gaan graven?
Bouwen-bouwen-bouwen?
De roep om ‘versnelling’ van de woningbouw klinkt luider dan ooit. Maar is bouwen-bouwen-bouwen het enige antwoord? Nederland telt bijvoorbeeld zo’n vijf miljoen eengezinswoningen, maar in slechts twee miljoen woont een gezin met kinderen. Het is daarom verstandiger om eerst de behoefte in kaart te brengen, zei Rijksbouwmeester Floris Alkemade onlangs in een interview met vakblad Cobouw. Zijn angstbeeld: een Nederland dat opnieuw grootschalig gaat bouwen en, net als in de jaren 90, het land volplempt met eengezinswoningen in Vinex-wijken die over een tijdje ook weer half worden gebruikt.
In 2020 werden er 69.000 woningen opgeleverd, de prognose voor dit jaar is 65.000. Met zulke cijfers kunnen we lang wachten op een miljoen nieuwe woningen. Het gaat traag. Moet het Rijk de regie van de woningproductie weer in eigen hand nemen, zoals in de jaren 50? Gemeenten en provincies zouden zich dan weer moeten schikken naar oekazes van de planbureaus in Den Haag.
Anderen menen dat gemeenten, projectontwikkelaars en bouwers juist meer ruimte moeten krijgen om zelf te bepalen hoe en waar ze de heipalen de grond in rammen. Als hen minder beperkingen en regels wordt opgelegd doet de markt vanzelf zijn werk, is het achterliggende idee. Op die manier voorkom je ook de eenvormigheid en lage kwaliteit van woningen uit die schrale wederopbouwjaren en kan het aanbod worden bepaald door de vraag, is de redenering.
Wie, wat, waar en hoe? En: hoeveel?
De vraag is niet alleen hoe, hoeveel en wat we gaan bouwen. De vraag is vooral ook waar. Nederland is een dichtbevolkt land. Beton, glas en staal vreten het groen op.
Gigantische distributiecentra en intensieve veehouderijen hebben het pittoreske landschap van Noord-Brabant en delen van Limburg al veranderd in een aaneenschakeling van blokkendozen. Dagelijks wordt er in Nederland 8 hectare open ruimte voor uiteenlopende doeleinden bebouwd.
Voorlopig komt daar geen einde aan: wie alle plannen bekijkt voor de ontwikkeling van woningen, distributie- en winkelcentra, nieuwe wegen, en wind-en zonneparken begint het te duizelen. Nederland dreigt een enorme bouwput te worden.
Dat er bij het bedenken en verwezenlijken van bouwplannen belangen botsen is onvermijdelijk. Windmolens en wonen laten zich bijvoorbeeld moeilijk verenigen, zo blijkt uit de tientallen procedures die inwoners aanspannen tegen de groene ambities van hun gemeentebestuur. Hetzelfde geldt voor intensieve landbouw en de volksgezondheid, zo liet de Q-koortsepidemie zien.
Eldorado
Bij veel bouw- en ontwikkelingsplannen draait het niet zozeer om wat goed is voor het land, de samenleving of de bevolking. Ze worden vaak onderbouwd met ingewikkelde economische modellen, maar daarin draait het om geld en dus om financiële belangen.
Bouwput Nederland is een eldorado waar de geur van geld een bedwelmende werking heeft. En waar geld zo’n grote rol speelt, is journalistieke controle nodig.
Denk met ons mee over een journalistiek onderzoek dat de fysieke staat en toekomst van Nederland tegen het licht houdt. Net als veel van onze leden vinden we dit een belangrijk onderwerp. Wellicht heb je er al een uitgesproken en goed onderbouwde mening over. Of beschik je over expertise die je wilt delen. Of ben je gestuit op een misstand die nader onderzoek verdient.
17 Bijdragen
Alex Hoen 4
Edwin Brouwmeester
De handel in energie echter, die in veel opzichten vergelijkbaar is met handel in financiële producten, vindt plaats zonder financiële regels, zonder financieel toezicht door bijvoorbeeld de AFM en zonder bonnetjes. Daar komt bij dat een 'miskoop' op de groothandelsmarkt altijd kan worden afgeschoven op onze landelijke netbeheerders (waarvan alle aandelen in handen zijn van de Staat) waardoor deze netbeheerders en niet de handelaren met de financiële risico's van een verkeerde deal worden opgescheept. U begrijpt wellicht dat dit ook figuren aantrekt die nog minder geven om de plaatselijke flora en fauna dan de gemiddelde steenkolen boer.
WILMA Gijsbers 1
Edwin BrouwmeesterWaarom zo? Zijn er niet al lang andere mogelijkheden qua energie? Vgls kenners wel... Waarom komt dit niet naar buiten? Geheim gehouden? Prestige projecten? Wordt er niet geluisterd naar de experts en andere invalshoeken net als nu bij gezondheids kwesties?
Co Stuifbergen 5
Edwin BrouwmeesterLia Mets
Edwin BrouwmeesterGerard van Dijk 6
Doe net als in de agrarische sector, daar werd van het ene op andere moment de persistente middelen verboden. Kunnen we dat in combinatie met stimulering van hennepteelt hetzelfde verbieden voor steen en cement?
Andries Munnik 3
Gerard van DijkHeleen Becu
Gerard van DijkGerard van Dijk 6
Heleen BecuXavèr Co 1
Gerard van DijkOftewel, het gebruik van andere materialen naast hout helpt ook mee.
Verder verspreidt vuur zich via de inrichting (meubels ed)
Ant
Jos Ouwehand 1
AntDe aanzienlijke meerderheid van de bevolking (75%) wil grongebonden wonen en dat is met die 1% landbouwgrond prima te realiseren.
Nederland is leeg! Slechts 14% is bebouwing en infra.
In Nederland wordt niet gebouwd om prettig te wonen maar om er flink aan te verdienen.
(1) De Woningnoodramp: Miljoenen mensen zitten klem - Radar - het consumentenprogramma van AVROTROS minuut 36
Van Leeuwenhoeklezing | De woningnoodramp: oorzaken en oplossingen | Peter Boelhouwer - YouTube minuut 31
Ant
Jos OuwehandJan Lindeboom
Jacques De la Haye 8
Het boerenbedrijf, agri, ken ik een klein beetje maar genoeg om te kunnen erkennen dat dit een keiharde industrie is geworden en die die zeggen zo van hun dieren te houden kun je gerust met een korrel zout nemen. Dieren door landen jakkeren om in Nederland een Parma ham te maken is natuurlijk kul, lokaal zou dat alles moeten gebeuren met lokale varkens (als we dat überhaupt nog willen in de toekomst, ik niet).
Bomen worden her en der gekapt zonder een toekomstplan, omdat er iets anders ruimte moet hebben terwijl we honderden miljoenen bomen goed kunnen gebruiken om CO2 op te vangen. Grond hebben we genoeg en met de wetenschap dat Europa vroeger éen woud was kunnen we op zijn minst iets terugdraaien, minder vee, veel minder, meer bos en dan kan er iets van de grond gebruikt worden om ook te bouwen.
MÁÁRRR..... Is bouwen werkelijk nodig als we eindelijk eens een visie voor de komende zeg, 100 jaar zouden neerleggen? Wie durft? Ik wel..... afschieten mag. Maar ik denk, zoals ik Nederland ken, er voldoen plekken zijn waar meer of zeg beter en anders, gebouwd kan worden, deels in de hoogte, deels uibreiding van bestaande gebieden in Zuid, Noord, Oost en dan laten we West een beetje zoals het is met als uitzondering Rotterdam, Den Haag en Amsterdam waar we de hoogte ingaan. Op al die andere plekken kunnen hele wijken gereorganiseerd worden en meteen verduurzaamd, verbeterd en aan de vraag voldoenend. Neem bijv. Zuid, plaatsen als Kerkrade, Brunssum, Geleen, die kunnen een goeie make over gebruiken en tevens aan g
Jacques De la Haye 8
Daarbij moet ook NU de keus gemaakt worden of we totaal op alleen hernieuwbare energie inzetten, zon wind of direct naar waterstof gaan ondersteund door zon. Dan moeten we misschien toch denken aan 1 kerncentrale in Groningen voor de productie van waterstof (daar zit de kennis al en doet men het al) en dan hoeft het leidingwerk om te koken op gas niet weg maar kan gebruikt worden en is daarmee koken op electra een eigen keuze, kan via zon als je ruimte ervoor hebt, of via het zonnet van alle daken die verplicht vol moeten met zonnepanelen, let wel, van grote industriële, platte daken, en dan ook alle. Dozen voor logistiek (beperken) maar wel vol met zonnepanelen en zonder subsidie.
Op deze simplistisch voorgestelde manier kan er veel bereikt worden als je maar visie toont en ook uitvoert, en dwing het rustig af via de rechter zoals Urgenda bijv.
Woon/werk langer dan 20 minuten? verplicht OV. En laat het groene hart groen, laat de wolf lopen en verplicht omheining voor de nacht, of binnenstand of honden zoals in de Alpen of Pyreneëen, werkt prima en zelfs tegen beren... want die komen misschien ook nog. Wordt het toch nog gezellig......
Marinel van Walsum