
Roompot vakantiewoningen in aanbouw. Nieuwvliet-Bad, Zeeland. © Maikel Samuels
BouwputPitch: dit gaan we onderzoeken
We vroegen ons publiek in welke bouwput Follow the Money moet gaan graven. Dat leverde ruim 120 onderzoeksvoorstellen op, waarvan er één de duidelijke winnaar is geworden. De pitch over de ‘verroompottisering’ van de Nederlandse kust haalde de meeste stemmen binnen.
‘Machtsgreep in kustrecreatie: wie is gebaat bij de #verroompottisering?’
Dat is de intrigerende titel van de pitch van Jos van der Maarel. Met 365 van de in totaal 2743 stemmen kreeg dit voorstel duidelijk de meeste steun van onze lezers. Daarnaast werden er nog enkele voorstellen ingediend met een vergelijkbare strekking als dat van Van der Maarel. Bijeengevoegd zou het om een overweldigende meerderheid gaan.
Daardoor was de keuze voor de redactionele jury deze keer relatief eenvoudig: dit is het onderzoeksvoorstel dat we gaan uitvoeren. Het is bovendien een maatschappelijk relevant onderwerp, dat goed past in het bredere thema ‘Bouwput Nederland’.
Dat gold overigens ook voor de twee andere, uitstekende onderzoeksvoorstellen die de top 3 haalden: over de macht van projectontwikkelaars in Capelle aan de IJssel en de verwikkelingen rond de Lutkemeerpolder. Maar zij haalden beduidend minder stemmen dan het winnende.
Maar wat is dat, ‘verroompottisering’? Het woord verwijst naar Roompot, een van oorsprong Zeeuwse exploitant van campings. Roompot begon in 1965 en groeide uit tot een grote aanbieder van vakantiehuisjes en campings, in heel Nederland en ook in het buitenland. Het heeft nu 215 locaties in vijf Europese landen.
Roompot is sinds juni 2020 eigendom van het roemruchte Amerikaanse private equity-bedrijf KKR
Roompot was tot 2012 een familiebedrijf, maar is sindsdien in handen van verschillende participatiemaatschappijen. In juni 2020 werd het bedrijf eigendom van het roemruchte Amerikaanse private equity-bedrijf KKR. Dat geeft de nodige financiële slagkracht, zo blijkt. Vorige week maakte Roompot bekend concurrent Landal Greenparks over te nemen. De combinatie zou in een klap de grootste speler van de Europese markt worden, met parken in het Verenigd Koninkrijk en verschillende landen op het Europese vasteland.
Eenheidsworst en drukte
De spectaculaire groei van het aantal vakantieparken voldoet kennelijk aan een vraag, maar kan niet iedereen bekoren. In Nederland bestaan er al jaren zorgen dat het open karakter van de kust zal verdwijnen en dat klassieke duinlandschappen veranderen in een ‘eenheidsworst’ van parken.
Vast staat dat de druk op de kust sterk is toegenomen. Cijfers van het CBS laten zien dat er sinds 2012 een grote toename is van het aantal vakantieparken en van het aantal slaapplaatsen in vakantieparken. De toename van het aantal slaapplaatsen is het sterkst aan de Noordzee.
Pitcher Jos van der Maarel, zelf eigenaar van een huisje in het park Duinrand in Zeeland, beschrijft het fenomeen zo: ‘De kust komt in handen van buitenlandse investeerders. Campings en eigen huisjes/chalets moeten wijken voor mooie resorts met verplichte verhuur. Onbetaalbaar voor de modale burger.’
Ook zijn bescheiden vakantiehuisje dreigt te moeten wijken als gevolg van een voorgenomen upgrade van het park. Volgens Van der Maarel gaat het hier om een landelijke trend, die hij ‘verroompottisering’ noemt. 'Ik wil die term niet claimen, hij is niet van mij,’ zegt Van der Maarel. ‘Maar hij geeft goed weer wat ik bedoel en ik denk dat veel mensen er wel een beeld bij hebben.’
Intussen heeft Roompot ons via een mail laten weten niets te maken te hebben met het vakantiepark waar Van der Maarels vakantiehuisje staat. De woordvoerder zegt dat Roompot vaker te maken heeft met 'valse beschuldigingen en verwijten’ en spreekt de hoop uit dat Follow the Money daar ‘doorheen zal prikken’.
Uiteindelijk hebben 365 mensen op deze pitch gestemd en na 22 bijdragen van anderen heeft zich een team gevormd dat zou kunnen helpen bij het onderzoek. Hoe dit onderzoek er uit gaat zien, zal in de komende weken duidelijk worden. Voor Follow the Money staat voorop dat we onafhankelijk, journalistiek onderzoek doen. Dat betekent dat de uitkomst kan afwijken van wat de pitchers en hun voorstemmers beogen. We laten ons bij onze waarheidsvinding niet leiden door welk belang dan ook.
Zondag 27 juni publiceren we een interview met pitcher Van der Maarel. Klik hier om de winnende pitch en het verdere verloop van BouwputPitch te zien.
20 Bijdragen
Vincent Huijbers 8
Van wie is ons land? Hoe en voor wie gaan we dit inrichten? En hebben we daar nog iets over te vertellen? Amsterdam is niet meer van de Amsterdammers en die willen de stad weer terug. We moeten het strand en andere mooie gebieden behoeden voor hetzelfde lot. Maar ook weer niet achter een slot: ook toerisme zal moeten blijven bestaan maar is hiervoor een groter (nationaal) plan te bedenken? Een plan dat beschermd maar ook openstelt?
(Toevoeging 23-7-2021: het valt op dat iedere regio met zijn eigen soort opgedrongen veranderingen te maken heeft. Lees het artikel hieronder in VN. Ontwikkelaars en ondernemers hebben hierin een grote stem. Gemeenten een groot belang. In hoeverre is dit ook een gevolg van de Decentralisatie overheidstaken naar gemeenten? Als Nederland op economische noodzaak wordt vormgegeven vanuit gemeenten ontstaat er dan niet een onsamenhangend landschap waar we als bewoners het nakijken hebben? Andersom zullen we ook landelijk een antwoord op de NIMBY moeten hebben zodat de lusten en lasten over regio's wordt verdeeld)
Ook Vrij Nederland heeft hierover een aansluitend artikel: https://www.vn.nl/openbare-ruimte-omgevingswet/
Ik kijk uit naar het eerste artikel!
Astrid Tanis 1
Vincent Huijbersinez de Groote 1
De Kustvisie is: Een wassen neus, een maat voor niks, Sandkastenspiel, windowdressing of een papieren tijger…als er genoeg achterpoortjes zijn!
Een visie hoort een inspirerend, uitdagend en dynamisch beeld van de toekomst te verwoorden. De Kustvisie moest een ambitieus en collectief gedeeld beeld opleveren. Wie weet nog van de verwondering bij de hogere overheden dat de bebouwing aan de kust door de burgers zo negatief werd ervaren? Kordaat resultaat: geen bebouwing meer aan de kust. Was het maar waar! Het werd het startsein voor de geslepen projectontwikkelaars om toch hun zin te krijgen!
Want in de aanloop van de Kustvisie werden de plannetjes al uitgebroed om deze komende restricties te saboteren. De door de overheid ingehuurde consultants bevroegen vooral de grote verhuurketens en die voorspelden eensgezind: luxe, huisjes en comfort. Ze profeteerden de ondergang van de campings en tekenden enkel hun eigen toekomstverwachtingen en de overheid slikte de raad van experts, lokaal hebben ze toch niet elke competentie in huis?
De pijplijn werd uitgevonden als een soort orderboek voor de toekomst. Het kon niet schelen welke vorm je er aan gaf. Je diende een plannetje, projectje in en wie weet ging je dit ooit nog eens uitvoeren. Onder opschortende voorwaarde voor jaren en in tegenstelling tot het collectief inzicht dus de voorwaarden van de Kustvisie. De eerste horde was genomen, het werd manipuleren naar eigen zin.
Het achterpoortje werd een slinkse manier om alle maatregelen te omzeilen op een, min of meer, legale wijze. De Kustvisie is een visie en geen wet dus kan je hem saboteren via de eigen regelgeving van de gemeente. Daarvoor moet je niks aan de burgers vragen, want die hadden hun participatie toch al gehad in de Kustvisie?
Wat is dat achterpoortje dan??
Dat is slechts één woord: “recreatief nachtverblijf”. Om een beetje mee te blijven met de differentiatie in de recreatiesector, gooide men
Eveline Bernard 6
inez de GrootePost je de rest nog?
inez de Groote 1
Eveline BernardWat is dat achterpoortje dan??
Dat is slechts één woord: “recreatief nachtverblijf”. Om een beetje mee te blijven met de differentiatie in de recreatiesector, gooide men de volledige vrijheid van de recreatieondernemer qua invulling open. Tot 2018 was er immers de Wet Openlucht Recreatie (WOR) waar met heel strikte nationale regelgeving naar de invulling van de openbare ruimte werd gekeken. De decentralisatie naar de gemeenten leidden tot “copy paste” van elkaars normen en mogelijkheden via het Barro. Het ene dorp geeft 50 m² aan een standplaats, in Sluis kan het tot 110 m² zodat op die caravanplaats ook een bungalow, chalet of andere zaken kunnen ten koste van de duizenden bestaande recreanten die plots hun boeltje moeten pakken. Kan het nog erger? Ja vanaf 2021 in de Omgevingswet mag je collectief bouwen in het Kustfundament en wordt het verbod (waar Roompot toch al niet naar luisterde) opgeheven! De beer is dan helemaal los! Dankjewel Ollongren!
Al de oude benamingen van kampeerplaats, kampeerterrein, aantallen kunnen dus eenvoudigweg een huis, een bouwsel, vaststaand worden louter door de naamgeving “recreatief nachtverblijf”. Het verschil is makkelijk te becijferen voor een ondernemer: Een kampeerplek levert enkel standplaatsvergoeding op, +/- 5000 euro per jaar. Die is niet verloren, je vraagt die gewoon opnieuw zonder meer! En je kunt aan je nieuwe klant de grond verkopen, het huis, de inrichting, de verhuur, onderhoud, collectieve diensten en de toekomstige renovatie enz. enz. Mooi meegenomen is het feit dat je geen bouwvergunning moet aanvragen, dat je bouwoverlast kan maken tot in het oneindige van je terrein zonder meer en zonder ve
Eveline Bernard 6
inez de GrooteVincent Huijbers 8
inez de GrooteZoals ik het lees volgt het overal eenzelfde soort patroon waarbij burgerparticipatie bewust marginaal gemaakt wordt. Ontwikkelaars en ondernemers lijken daarentegen een gewillige partner te vinden bij gemeenten.
Eveline Bernard 6
Joke de Koeijer
Leo Geelhoed
Gerard van Dijk 6
Leo GeelhoedFrank Meijer 4
Leo GeelhoedAstrid Bakker
Vincent Huijbers 8
Bij toerisme zetten veranderingen misschien wel een keten aan veranderingen in gang omdat ook het sociale landschap veranderd. Door de vele tijdelijke bezoekers die op hun beurt ook weer veranderingen verlangen en zo het bestaande en vertrouwde langzaam verdrukken.
Zo viel het me op dat Sluis een hoog aantal cosmetica winkels heeft: een verschijnsel dat erg lijkt op de verarming van het winkellandschap in Amsterdam.
Het is verleidelijk de link met biologie te leggen waarbij exoten de inheemse soort verdringen het hele ecosysteem veranderen.
mary huwae 2
Karlijn Ligtenberg
Thijs Terpstra 2
Primaire woningen onvoldoende voorradig vakantie woningen in overvloed. Vakantiewoningen die er steeds meer uit gaan zien als een “normale” woning. Stel je eens voor dat je die energie van de arbeidskrachten zou inzetten in de reguliere woningbouw. Zou dat probleem dan niet sneller kunnen worden opgelost? Politieke onwil, onvoldoende zicht op water echt gebeurd of is het simpelweg het grote geld dat opnieuw bepalend is?
Wim Wildeboer 1
Thijs TerpstraMirjam Van Delft
Wim WildeboerMirjam Van Delft
Wim Wildeboer