En toen was er een akkoord. Na wekenlang gedoe in achterkamertjes bleken uiteindelijk D66, CU en SGP bereid het kabinet een reddingsboei toe te werpen. Naar eigen zeggen stonden uiteindelijk het landsbelang en verantwoordelijkheidsgevoel van de nieuwe gedoogpartners voorop, maar die retoriek is van alle tijden. Wat nog resteert, is om ook dit zoveelste van een lange reeks akkoorden van een passende naam te voorzien. Omdat er wekenlang letterlijk met god en iedereen gepraat is, en er tussen de politieke restanten zo uitgebreid gesprokkeld is naar geschikt materiaal, kan met recht en reden van het Brandhout Akkoord gesproken worden.

Het derde politieke monster

Met deze nieuwe en unieke wijze van coalitievorming is Mark Rutte er binnen een paar jaar in geslaagd zijn derde politieke monster te scheppen. Van de slechte herinneringen aan het VVD-CDA kabinet met gedoogsteun van de PVV waren we nauwelijks bekomen, of er werd een VVD-PvdA regering gevormd die niet kon rekenen op voldoende steun in de Staten Generaal. De toenmalige formateur heeft zich dus niet op een verantwoorde manier van zijn opgave gekweten door maar even de Eerste Kamer te vergeten. Ondanks alle waarschuwingen van veel kanten werden de te verwachten problemen vervolgens maandenlang ontkend of gebagatelliseerd. Het resultaat kennen we. En dan nu het nieuwe politieke monster: de Brandhout Coalitie. Als we met Mark Rutte over één ding niet te klagen hebben, dan zijn het zijn pogingen om tot bestuurlijke vernieuwing te komen. Dat hij de Nederlandse samenleving achterlaat in totale wanorde en stagnatie, en de burger een gevoel geeft van toenemend wantrouwen en steeds groeiende frustratie, moeten we maar op de koop toe nemen.

Mark Rutte is er binnen een paar jaar in geslaagd zijn derde politieke monster te scheppen

Het is te midden van alle uitingen van breedsprakige tevredenheid en euforie bijna onfatsoenlijk om te vragen naar de inhoud van het akkoord. Naar beweerd wordt, is het immers gunstig voor gezinnen, alleenstaanden, werkgevers en iedereen die maar werkt. Dat is met recht een heel lijstje van wat de Telegraaf “de hardwerkende Nederlanders” noemt. Zo bezien moet het dus zeker goed zitten. Maar toch…. toch zijn er zo hier en daar nog wat vragen. Een centrale vraag zou kunnen zijn in hoeverre de huidige coalitiegenoten de Eerste Kamerfracties van D66, CU en SGP aan een touwtje hebben. Mij dunkt dat alleen een debat in de Eerste Kamer op dat punt enige zekerheid kan bieden. Of is toch weer achterkamertjesoverleg in de plaats van het normale democratische proces gekomen?

De slagschaduw van Olli Rehn

We mogen dan in Nederland zo’n mooi gevoel hebben over ons begrotingsbeleid voor 2014, dat laat onverlet dat alles zich afspeelt in de slagschaduw van de Brusselse begrotingspaus Olli Rehn. En die heeft ‘ex cathedra’ verordonneert dat Nederland 6 miljard moet bezuinigen en hij wordt echt boos als we dat niet doen. En dat moet natuurlijk voorkomen worden. Dus gaat onze onwaarschijnlijke gelegenheidscoalitie dat ook gezagsgetrouw uitvoeren. Maar hoe? Tot afgelopen dinsdagavond probeerde de regering ongeveer de helft van de door Rehn verstrekte bezuinigingsopgave van zo’n 6 miljard binnen te halen via een verlaging in de pensioenopbouw die desastreus is voor de huidige jongeren. Het moet voor de staatssecretarissen Weekers en Klijnsma, en het gehele kabinet, een traumatische ervaring zijn geweest om hun voorstellen zo kansloos te zien sneuvelen in de Eerste Kamer. Dit overigens met de enthousiaste steun van D66, CU en SGP. Weg begroting 2014. Maar hoe nu verder?

De Eerste test

Bij alle mooie verhalen over een akkoord is curieus genoeg het woord ‘pensioen’ op opvallende wijze afwezig. Dat is te begrijpen, want de ravage van wat er vorige week dinsdag in de Eerste Kamer gebeurde, moet waarschijnlijk eerst nog onder ogen gezien en verwerkt worden. Maar toch….. Gaan we straks meemaken dat D66, CU en SGP - de partijen die zich toen  nog zo bevlogen hebben gekeerd tegen de onberaden pensioenvoorstellen van het kabinet - nu opeens 180 graden gaan draaien? Is de politiek inderdaad zo cynisch dat ons binnenkort een dergelijk onsmakelijk schouwspel te wachten staat? Dit wordt dan meteen de eerste test aan de hand waarvan de burger kan besluiten of de Brandhout Coalitie haar naam al dan niet verdient. We gaan het zien en beleven.   Kees de Lange Senator Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF)