Een definitieve stap naar een Europese bankenunie zet de Europese Commissie nog niet maar de koers in die richting wordt wel gezet, zo melden Europese bronnen aan persbureau Belga.

Het Belgische dagblad De Morgen heeft het nog even precies uitgerekend: Tussen oktober 2008 en oktober 2011 is er voor 4,5 biljoen euro opgegaan aan staatssteun voor financiële instellingen met goedkeuring van de Europese Commissie. Ofwel 37 procent van het Europese bruto binnenlands product.

Ten einde te vermijden dat de belastingbetaler bij een komende kredietcrisis weer moet bijspringen, heeft de Europese Commissie een nauwkeurig schema opgezet die de overheden en de bancaire sector beter moet voorbereidt op noodsituaties.

Bovendien heeft het nieuwe Europese plan ook tot doel de financiële stabiliteit te garanderen en de kosten over te hevelen naar de financiële sector zelf. Op die manier wordt ook tegemoet gekomen aan de 'moral hazard' die met name kan opspelen bij gevestigde zakenbanken die zich 'te groot voelen' om niet gered te worden, zo redeneert de EU-Commissie.

Sneller ingrijpen
Het complexe hervormingsvoorstel op het vlak van financiële regelgeving moet bovenal de banken beter voorbereiden op crisissituaties. Tevens voorziet het plan in een dominante rol van overheden: die moeten sneller kunnen ingrijpen wanneer de zaken de verkeerde kant uitgaan.

En die rol kan ver gaan wat betreft Brussel: zo zouden de autoriteiten ervoor kunnen zorgen dat het management nog voor een faillissement aan de kant wordt geschoven, dat een vergadering van de aandeelhouders wordt belegd om dringende hervormingen goed te keuren of dat de bank een plan voor schuldensanering per direct uitwerkt met de crediteuren.


Mocht het toch tot een faillissement leiden, dan pleit de EU-Commissie voor verschillende opties. Deze receptuur omvat veel meer dan bijvoorbeeld de verkoop van activa zonder de toestemming van aandeelhouders, de oprichting van een tijdelijke overbruggingsbank om essentiële functies te verzekeren of de onderbrenging van rommelkredieten in een 'bad bank'.

'Bail in'
Naast zulke opties voorziet het voorstel ook in een zogenaamde "bail in". In dat schema is het niet langer de belastingbetaler die de schade moet opvangen, maar juist de aandeelhouders en kredietverleners van de bank. Deze zouden ook nog eens volgens een bepaalde hiërarchie afstand moeten doen van hun claims. Hierbij wordt de houder van de depositorekening gespaard.



Dit stelsel van maatregelen valt of staat met nationale 'crisisresolutiefondsen', die door de banken worden gevuld en de begeleiding van noodlijdende banken moeten financieren. De Commissie zorgt ervoor dat deze fondsen samen worden gevoegd met garantiefondsen voor depositorekeninghouders. Gaat het om grensoverschrijdende dossiers, dan kunnen de betrokken noodfondsen onder regie van de nationale toezichthouders bijeen worden gebracht om elkaar te ondersteunen. Maar dat geldt ook voor andere fasen bij de begeleiding van bijna omvallende banken.

Proloog van de koers naar bankenunie
Volgens de EU-Commissie is het voorstel geen reactie op de Spaanse bankencrisis. Het plan is niets minder dan het slotakkoord van een reeks verplichtingen die de G20-landen enkele jaren geleden zijn aangegaan ter versteviging van de regulering van de financiële markten.

 

Maar niemand in Brussel twijfelt eraan dat het voorstel de proloog is van de koers naar een Europese bankenunie, waarvan onder meer Commissievoorzitter José Manuel Barroso en ECB-voorzitter Mario Draghi warme pleitbezorgers zijn.

Tegelijkertijd impliceert een bankenunie één Europees resolutiefonds voor noodlijdende banken. Maar daarvoor is het nog veel te vroeg binnen Europa, zo constateert De Morgen. Zo veronderstelt een eenduidig Europees regime het toezicht op banken, een uniform Europees schema voor depositogaranties en daarbovenop de oprichting van één Europese toezichthouder, die spijkers met koppen moet slaan in de bancaire sector in de eurozone.

En dat is nou net voor de Duitse bondskanselier Angela Merkel een heet hangijzer, zo bleek na haar onderhoud na met Commmissievoorzitter Barroso.

(L)