Ooit was hij als CDA-senator het juridische geweten van zijn fractie, maar sinds een aantal jaren voert advocaat Rob van de Beeten een verwoede juridische strijd met een voormalige zakenpartner. Een strijd, die hem op een tuchtrechtelijke veroordeling is komen te staan. Dat was de uitkomst na een serie van nederlagen die hij bij de rechtbank en het gerechtshof leed en waarbij hij tot ruim 30 duizend euro aan proceskostenvergoeding werd veroordeeld – twee keer zo veel als het bedrag waar het oorspronkelijke conflict over ging. Maar in zijn strijd tegen zijn voormalige zakenpartner Albert Ritchi lijkt Van de Beeten telkens zijn grenzen te blijven verleggen.

Het is een pijnlijke serie vonnissen voor een advocaat die zichzelf op de site van zijn kantoor, Wiggers Ross Advocaten | Belastingkundigen, aanprijst als procesexpert: ‘Door zijn proceservaring kan hij goed inschatten wat wel en wat niet haalbaar is bij een rechter, maar ook wanneer bijvoorbeeld een hoger beroep wel degelijk kansen biedt.’

Van de Beeten stond bekend als het juridisch geweten van de CDA-fractie

Naast advocaat is Rob van de Beeten prominent CDA-politicus. Hij was van 1986 tot 1994 vicevoorzitter van de partij en van 2001 tot 2011 lid van de Eerste Kamer, waar hij voorzitter was van de vaste Commissie voor Justitie. Hij stond algemeen bekend als het juridisch geweten van zijn fractie. Ethiek loopt als een rode draad door zijn carrière. Zo was hij een van de prominente christendemocraten die zich in 2010 principieel verzetten tegen de samenwerking met de PVV in het kabinet-Rutte I. Van de Beeten hield zich bezig met de wetgeving voor ambtsdelicten van Kamerleden en bewindspersonen en was lid van het bestuur van de Stichting Beheer & Toezicht inzake Seksueel Misbruik in de RK-Kerk in Nederland. Op dit moment is hij namens het ministerie van Justitie toezichthouder bij een jeugdzorgorganisatie.

Des te opmerkelijker dat uitgerekend deze prominente jurist een eenvoudig zakelijk geschil totaal uit de hand heeft laten lopen en ondanks een indrukwekkende serie juridische nederlagen gewoon doorgaat. Het mag dan een relatief kleine zaak zijn, het laat goed zien hoe ver advocaten kunnen gaan – en hoe belangrijk het is dat rechters alert zijn en de wederpartij daartegen beschermen. Als advocaten voor zichzelf procederen doen ze dat in hun eigen tijd. Hun tegenpartij moet de rechtsbijstand zelf betalen en dat loopt met uurtarieven van honderden euro’s per uur hard op.

Misbruik van procesrecht

De zaak draait, heel simpel, om geld. In 2012 richtten Albert Ritchi en het advocatenkantoor Fiscale en Financiële Advocatuur Velp (FFA) samen Coöperatie bewindvoeringskantoor Velp (BK) op. BK deed de bewindvoering voor mensen die in de schuldsanering terecht waren gekomen. Bewindvoerders krijgen daar een vergoeding voor. De coöperatie BK was in feite een soort joint venture, waarin FFA en Ritchi beide zelfstandig bestuurder waren. Ritchi was zowel door de rechtbank Gelderland als die van Oost-Brabant benoemd als bewindvoerder in schuldsaneringsregelingen.

In het najaar van 2015 besloten de advocaten van FFA te fuseren met het kantoor van Van de Beeten – Ross Advocaten in Zevenaar – en verder te gaan onder de naam Wiggers Ross en zich te vestigen in Zevenaar. BK zou wel mee verhuizen, maar juridisch niet opgaan in het nieuwe kantoor.

Er volgden allerlei interne verwikkelingen, waarbij het nieuwe advocatenkantoor Wiggers Ross een medewerkster, die schulddossiers behandelde, van BK overnam. Daarmee hengelden ze ook alle schuldsaneringsdossiers binnen die vanuit de rechtbank Gelderland aan Ritchi en BK waren toebedeeld. Ritchi raakte de door hem in de loop der jaren opgebouwde praktijk – met de daarbij behorende inkomsten – kwijt, zonder dat daar een cent vergoeding tegenover stond. 

Van de Beeten speelt het vanaf het begin hard en probeert Ritchi vooral privé te raken

In januari 2019 besloten een paar advocaat-partners eenzijdig om namens hun oude kantoor FFA een aantal zaken af te wikkelen. Zij betaalden vanuit de coöperatie BK een bedrag van 16.323 euro aan Wiggers Ross, het kantoor van henzelf en van Van de Beeten. Ritchi vond dat zij dat geld niet uit de coöperatie hadden mogen halen: het ging om inkomsten uit dossiers die hij zelf behandeld had.

Er ontstond dus een conflict tussen Ritchi en Wiggers Ross over wie wie schadevergoeding moest betalen. Dat werd al snel persoonlijk. Rob van de Beeten, managing partner van Wigger Ross, treedt op voor zijn eigen kantoor en speelt het vanaf het begin hard. Hij probeert Ritchi vooral privé te raken door hem als privépersoon te dagvaarden en beslag te leggen op zijn huis. Van de Beeten heeft hem sinds 2019 al zeven keer gedagvaard en bedelft hem onder een reeks rechtszaken. In vier daarvan is inmiddels uitspraak gedaan – stuk voor stuk nederlagen voor Van de Beeten.

Half april kwamen er weer twee vernietigende uitspraken. Voor de derde keer verweet een rechter Van de Beeten dat hij misbruik had gemaakt van procesrecht door steeds tegen Ritchi in persoon te procederen. Weer volgde een veroordeling in de werkelijke proceskosten: 11.838,08 euro. Dit gebeurt in Nederland zelden. Het mag, zo schreef de rechter, alleen ‘onder buitengewone omstandigheden’, bijvoorbeeld bij misbruik van procesrecht.

Van de Beeten had al eerder bij de rechtbank en in hoger beroep het Hof Arnhem-Leeuwarden zo’n uitzonderlijke veroordeling in de werkelijke proceskosten om zijn oren gekregen. Ook daar oordeelden de rechters dat Van de Beeten misbruik had gemaakt van het procesrecht. Het Hof haalde hard uit naar Van den Beeten en zijn kantoor door te stellen dat het van belang is dat Ritchi ‘gevrijwaard blijft van dit soort procedures tegen hem waarin de wederpartij (een advocatenkantoor) volhardt op een ingeslagen weg waarvan men had moeten begrijpen dat deze geen kans van slagen had en waardoor Ritchi onnodig op kosten wordt gejaagd’.

In totaal moet het kantoor van Van de Beeten tot nu toe meer dan dertigduizend euro aan proceskosten vergoeden, bijna het dubbele van de oorspronkelijke 16 duizend euro waar het allemaal om draaide.

Onhoudbaar standpunt

Naar aanleiding van het optreden van Van de Beeten diende Ritchi ook een aantal klachten in tegen Van de Beeten bij de Raad van Discipline. Ritchi verweet Van den Beeten dat hij zowel optreedt als advocaat van de coöperatie BK als van zijn eigen kantoor. Voor je eigen kantoren optreden is toegestaan, zo oordeelde de Raad, maar voor beiden optreden kan niet, ‘omdat de leden van de coöperatie het op vele punten oneens zijn en daarover in procedures verwikkeld zijn.’

Van den Beeten kreeg een waarschuwing. De Raad vond het kwalijk dat ‘hij geen inzicht in het verwijtbare van zijn handelen heeft getoond’. Van de Beeten ging in reactie hierop in beroep bij het Hof van Discipline. Dat scherpte begin april de ‘waarschuwing’ aan tot een ‘berisping’. Het Hof vond het ‘laakbaar’ dat Van de Beeten tegen beter weten in vasthield aan een onhoudbaar standpunt, hoewel ook de deken hem gemaand had zich terug te trekken.

‘Het is een bijzondere zaak,’ vindt Ton Jongbloed, hoogleraar recht in Utrecht en gespecialiseerd in burgerlijk procesrecht en executie- en beslagrecht. ‘De proceskostenvergoeding is aan de hoge kant. Het is wel veel.’ Volgens Jongbloed zijn rechters doorgaans heel terughoudend om iets als ‘misbruik van procesrecht’ te beoordelen, omdat advocaten de vrijheid moeten hebben om voor de belangen van cliënten op te komen. ‘Ik ben dit heel weinig tegengekomen.’ Jongbloed verbaast zich erover dat Van de Beeten ondanks het tegenstrijdige belang (dat van zijn eigen kantoor en de coöperatie) toch heeft doorgezet: ‘Hij is senator geweest, is al jarenlang advocaat: dan is het vreemd om toch op de ingeslagen weg door te gaan. Het is een kernwaarde voor een advocaat dat je geen tegenstrijdig belang hebt.’

Moreel kompas kwijt

Ritchi is blij met de overwinningen, maar er lopen nog andere procedures. ‘Ze pakken me steeds privé. Er ligt al sinds november 2020 beslag op mijn huis. Dat raakt je natuurlijk wel. Ik ben zelf bewindvoerder van mensen in de schuldsanering, dan is het wel een ervaring om dat zelf ook eens mee te maken. Tegelijk vind ik het ontluisterend dat advocaten van dit kaliber hun morele en juridische kompas kwijtraken uit eigen belang.’

Wat Rob van de Beeten bezielt is onduidelijk. Hij laat weten dat hij ‘in dit stadium’ geen commentaar wil geven. Een paar dagen nadat Follow the Money hem belde, vlak voordat de laatste twee vonnissen gewezen zouden worden, liet Van de Beeten aan de rechtbank weten dat hij zich in die twee zaken terugtrok als advocaat van de coöperatie. Dat was echter te laat en de rechtbank heeft daarover ‘in een ‘overweging ten overvloede’ geschreven dat Ritchi Van de Beeten persoonlijk zou kunnen aanspreken op grond van onrechtmatige daad. 

‘Ik vind het ontluisterend dat advocaten van dit kaliber hun morele en juridische kompas kwijtraken uit eigen belang’

Na alle veroordelingen lijkt Van de Beeten eindelijk in te zien dat hij op de verkeerde weg is: hij heeft zich op het laatste moment als advocaat onttrokken uit een procedure. Afgelopen vrijdag 3 juni diende er weer een zaak bij de rechtbank Arnhem. Het was de zevende rechtszaak die Van de Beeten tegen Ritchi in persoon heeft aangespannen.

Van de Beeten eiste deze keer dat FFA weer lid van de coöperatie BK wordt, het oude schuldsaneringskantoor dat FFA en Ritchi samen dreven toen alles nog koek en ei was. Ritchi was destijds voorzitter van die coöperatie. Een onbegrijpelijke actie, vertelde Ritchi al voor de zitting aan Follow the money: ‘Ieder weldenkend mens weet dat een eis tot herstel van een lidmaatschap moet worden ingesteld tegen de vereniging waar je lid van wil worden en niet tegen de voorzitter persoonlijk. Dat geldt zelfs bij de visvereniging.’ 

Wat deze procedure helemaal onbegrijpelijk maakte is dat de rechter die de zaak behandelde al in een van de eerdere vonnissen had geoordeeld dat FFA nog steeds lid is van de coöperatie. ‘De procedure is dus niet alleen tegen de verkeerde persoon ingesteld, maar ook totaal overbodig.’ Van de meer dan veertig vorderingen die Van de Beeten in totaal tegen Ritchi heeft ingediend is er nog geen een toegewezen.

Kort voor de zitting kreeg Ritchi te horen dat Van de Beeten zich eindelijk had teruggetrokken als advocaat. In zijn plaats trad Rinke Dulack aan, die ook al als raadsman was opgetreden voor Van de Beeten bij het Hof van Discipline. Over die plotselinge wisseling van advocaat waren Ritchi en de rechtbank niet correct geïnformeerd.

Dulack verklaarde dat FFA geen belang heeft bij de ingediende vorderingen: hij trok dus ter plekke alle eisen in. Het was blijkbaar eindelijk doorgedrongen dat deze procedure volkomen kansloos was. Dulack bleek ook bereid om een deel van de gemaakte proceskosten te vergoeden. Hoewel het maar om fractie gaat van Ritchi’s werkelijke advocatenkosten, heeft hij de vergoeding toch maar geaccepteerd om een eind aan deze procedure te maken. Of dit ook betekent dat Van de Beeten bereid is om de strijdbijl definitief te begraven is op dit moment onbekend.