Over de winnaars en verliezers van globalisering. Lees meer

Internationale handels- en investeringsverdragen als TTIP en CETA bevorderen de vrije handel tussen burgers, landen en continenten, leveren nieuwe banen op en geven het bedrijfsleven een impuls. Althans, dat is het idee. In werkelijkheid vinden de onderhandelingen achter gesloten deuren plaats en werken lobbygroepen hard om hun belangen veilig te stellen.

Er bestaan dan ook grote zorgen dat de verdragen niet de belangen van (EU-)burgers dienen, maar vooral die van grote ondernemingen. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen voor de kwaliteit van ons voedsel? Ons energiebeleid? Gaat de belastingbetaler straks opdraaien voor claims van Amerikaanse multinationals als we chloorkippen en -eieren uit onze schappen weren? Of als we kerncentrales sluiten? Follow the Money zoekt het antwoord op die vragen.

79 artikelen
11 juli 2022 · clock 9 MIN

De Eerste Kamer stemt over handelsverdrag CETA: wat staat er op het spel?
26 oktober 2021 · clock 10 MIN

Nationale Nederlanden eist half miljard van Argentinië om nationalisering pensioenstelsel
4 november 2020 · clock 16 MIN

Hoe Canada de Europese voedselveiligheid verwatert
4 april 2019 · clock 13 MIN

De wereld bespreekt ISDS, critici vrezen betekenisloze hervormingen
25 juli 2018 · clock 8 MIN

Europese vrijhandelsverdragen: werk als wisselgeld
10 mei 2017 · clock 6 MIN

5 Vragen over het vrijhandelsverdrag tussen de EU en Japan
13 april 2017 · clock 2 MIN

Tweede Kamer bepaalt: TTIP en CETA zijn geen controversiële onderwerpen
Interview · 18 februari 2017 · clock 22 MIN

De econoom die het waagde aan TTIP te tornen
15 februari 2017 · clock 4 MIN

Hoe een halve huilbui ons aan CETA hielp
24 januari 2017 · clock 4 MIN

Trump stopt met handelsverdrag TPP, bedrijven bieden banen aan
Bekijk artikelen

Claim 7: Transparantie en democratische besluitvorming zijn gewaarborgd onder #TTIP. Feit of fabel?

Platform Authentieke Journalistiek
10 Bijdragen

De TTIP-onderhandelingen worden de meest transparante ooit, was de verzekering. Volstrekt democratisch dus. Klopt deze claim wel? Deel zeven in feiten en fabels over TTIP.

De TTIP-onderhandelingen zouden de meest transparante ooit zijn. Deze transparantie geldt alleen niet voor burgers die, in tegenstelling tot het bedrijfsleven, geen enkele toegang krijgen tot de inhoud van dit veelomvattende verdrag. Een goed geïnformeerd publiek debat voeren over TTIP is daarom praktisch onmogelijk. Feiten & Fabels_CONCEPT 31-8-2.pdf (pagina 19 van 29) De TTIP-onderhandelingen vinden voor het grootste deel achter gesloten deuren plaats. Dat is volgens de Europese Commissie noodzakelijk omdat we tijdens de onderhandelingen niet meteen al onze kaarten op tafel willen leggen. De VS weet dan vanaf het begin wat de EU wil en dit zou leiden tot een slechtere onderhandelingspositie. Maar ook de kaarten die al gespeeld zijn, worden niet publiek gemaakt. Oftewel, zelfs wanneer de onderhandelaars elkaars positie kennen, mag de Europese en Amerikaanse bevolking hier niets over weten. Deze manier van handelen is geen uitzondering. Het is de standaardmethode waarop handels- en investeringsverdragen als TTIP tot stand komen. Ondanks dat de gevolgen van dit soort verdragen enorm zijn, weet eigenlijk bijna niemand iets over de daadwerkelijke inhoud, totdat het pakket is uitonderhandeld. Het democratiseren van handelsbeleid en verder toegankelijk maken van informatie rondom de onderhandelingen is van het grootste belang voor een duurzaam en rechtvaardig handelsbeleid. Zonder transparantie is het onmogelijk voor het publiek om de onderhandelingen te volgen en aan de uitkomsten bij te dragen. De Europese Ombudsman stelt dan ook, kijkende naar de TTIP-onderhandelingen: 'Toegang tot informatie is niet alleen een recht, maar vormt ook een onderdeel van goed bestuur'.

Verbeteringen onvoldoende

Na grote publieke verontwaardiging over gebrek aan transparantie en oneerlijk veel toegang voor het bedrijfsleven tot beleidsmakers en belangrijke beleidsdocumenten deed de nieuwe Europese Commissie eind 2014 en begin 2015 een aantal toezeggingen wat betreft TTIP en transparantie. Ook minister Ploumen steunt deze voorstellen. De belangrijkste onderdelen zijn betere publieke informatievoorziening en verbeterde toegang tot teksten voor leden van het Europees Parlement en de lidstaten. De Europese Ombudsvrouw, Emily O’Reilly, heeft zich positief uitgelaten over deze initiatieven, maar blijft bezorgd over de selectieve toegang voor bedrijven. O’Reilly wil dat ook de Europese burger toegang krijgt tot de definitieve teksten waarover de EU en VS al een akkoord hebben bereikt.

Teksten voor burgers geheim

Ondanks het feit dat er enige verbetering is aangebracht qua inzichtelijkheid van de EU-standpunten zoals publicatie van het onderhandelingsmandaat en bepaalde standpunten, blijven de uitkomsten van onderhandelingen geheim totdat het hele akkoord af is. Maar deze geheimhouding geldt niet voor iedereen. De Europese Commissie geeft de bedrijvenlobby rechtstreeks toegang tot gevoelige informatie over de TTIP-onderhandelingen. Informatie die publieke belangen- organisaties niet krijgen. Zodoende heeft het bedrijfsleven buitensporige invloed op de vormgeving van het handelsbeleid. Als gevolg hiervan zijn de ‘vingerafdrukken’ van het bedrijfsleven duidelijk zichtbaar in alle standpunten die de EU in TTIP inneemt.
Het verschil met de gebruikelijke gang van zaken kan niet groter zijn. Wanneer er op Europees of nationaal niveau nieuwe wetgeving wordt ingevoerd, is er normaal gesproken een publiek en politiek debat waarin wordt gediscussieerd over de inhoud, uitvoering en noodzaak van de nieuwe maatregel. Hoewel TTIP grote gevolgen heeft voor de Nederlandse en Europese bevolking is een dergelijke publieke beraadslaging onmogelijk. Onderhandelingsteksten en de uitkomsten van onderhandelingen blijven geheim en worden in geen van de betrokken landen vrijgegeven voor het publiek.

Meer transparantie noodzakelijk

Alle onderhandelingsposities en ontwerpteksten moeten onmiddellijk worden gepubliceerd. De Commissie, de lidstaten en parlementen moeten regelmatig en proactief online toegang verschaffen tot informatie over de vergaderingen en correspondentie tussen ambtenaren, parlementariërs en lobbyisten. Zo kan het publiek geïnformeerd worden over wie er probeert de handelsbesprekingen te beïnvloeden, met welke middelen dit gebeurt en wat het resultaat is geweest.
De betrokkenheid en rol van het Europese en Nederlandse parlement moet worden versterkt. Als democratie gaat over politieke beslissingen genomen door mensen en hun gekozen vertegenwoordigers, dan kunnen handels- en investeringsbeleid niet geconcentreerd blijven in handen van een niet-democratisch verkozen lichaam.
Bedrijven aan tafel bij onderhandelaars 
Uit onderzoek blijkt dat veel grote bedrijven wel toegang hebben tot de onderhandelaars. Van de honderden gesprekken die de Commissie heeft gevoerd in de aanloop naar de onderhandelingen was maar liefst 92 procent met het bedrijfsleven. Slechts acht procent was met organisaties die opkomen voor het algemeen belang.Welke bedrijven zaten het vaakst aan tafel bij de Europese Commissie? Met stip op nummer één staat de agro- en voedselindustrie, zoals Food and Drink Europe. Dat is de grootste lobbyclub op het gebied van voedsel in Europa, met klanten als Nestlé, Coca Cola en Unilever. Andere grote spelers kwamen uit de telecommunicatie, de autoindustrie, chemie en de financiële sector.
  Deze publicatie kwam tot stand door de samenwerking tussen de journalisten Sophia Beunder, Bas van Beek en Jilles Mast van Platform Authentieke Journalistiek (PAJ), Roos van Os van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) en Hilde van der Pas van het Transnational Institute (TNI) en Roeline Knottnerus (SOMO/TNI). Illustraties: Milo. 1 bron: Ploumen, L. Die Zombiekip trekt wel de aandacht voor dat verdrag, Facebookbericht, 26 maart 2015

Gerelateerde artikelen

Platform Authentieke Journalistiek
Platform Authentieke Journalistiek
Het Platform Authentieke Journalistiek wil met kritische berichtgeving een bijdrage leveren aan een eerlijkere samenleving.
Gevolgd door 821 leden

Meer lezen over dit onderwerp?

Volg dit dossier en krijg een seintje als er een nieuw artikel verschijnt

Internationale vrijhandelsverdragen
Toon

Door je te registreren stem je in met ons privacy- en cookiebeleid

10 Bijdragen

Oudste eerst
Nieuwste eerst

JoostdeV

Na de onthullingen van Snowden weten we dat de correspondentie en standpunten van de Europese onderhandelaars volledig transparant zijn voor de Amerikaanse overheid.


Feit is dat de Europese kaarten lagen vóór het begin van de onderhandelingen al op tafel lagen.


De EU onderhandelaars treden op namens internationale ondernemingen in de EU, niet voor de burgers binnen de EU.

Henk Friesland

Door deze manier van onderhandelen is er een groter kloof van burger en politiek gekomen en dit gaat maar door.

ALs de EU deze trend door zet, wat gaat gebeuren, dan moet Nederland maar uit de EU gaan. Desnoods door een Revolutie!!!

Yogibeer

Henk Friesland
Over revolutie gesproken. Zie nieuwe Labour-leider Jeremy Corbyn op de nieuwste voorpagina van The Economist:

jefcooper

Het is weer even geleden dat een journalist sprak met de EC commissaris verantwoordelijk voor de TTIP onderhandelingen, mij zweeft de naam De Gucht door m'n hoofd, maar ik twijfel.
Hoe dan ook, de journalist concludeerde dat de man van niets wist, 'het zou wel goed komen'.

Roland Horvath

jefcooper
Inderdaad, in de vorige EU Commissie was Karel De Gucht KDG, BE, liberaal, verantwoordelijk voor Handel. Studeerde rechten. Advocaat. Als KDG iets zegt over de Belgische politiek of de politiek in het algemeen, dan kan men beter luisteren want wat hij zegt is professioneel. Als hij het heeft over economie, over handel: Vergeet het maar.

Roland Horvath

De handel US -EU is 1% van het EU BBP. Het TTIP dient om vooral in de EU sociale -, ecologische - en gezondheidswetgeving en de democratie af te schaffen. Het TTIP heeft geen positieve doelstellingen, ook niet een standaard stellen aan de rest van de wereld. Dat kan nu ook in samenwerking met de BRICS landen. De EU heeft geen TTIP nodig. De handel US -EU heeft geen TTIP nodig. De US willen een TTIP om de EU blijvend te domineren als een kolonie met hun militaire bases, de NAVO en het TTIP =de economische NAVO.

Per saldo, we hebben het TTIP niet nodig en het is nergens goed voor.

Nota Bene: De vluchtelingen stromen worden door belanghebbenden zoals mensensmokkelaars aangewakkerd. En men mag stellen dat de US hier in betrokkenen zijn, een cadeautje aan de EU zodat ze zich niet met het TTIP zouden bezig houden. De US: uitschot, geweld, fraude en bedrog.