
Hoe de cocaïne-business een onstuitbare vijand werd. Lees meer
Cocaïne is van een legaal medicijn uitgegroeid tot een illegaal succesproduct waarmee heel veel geld wordt verdiend. Waarom is de handel in cocaïne zo gegroeid? En waarin schuilt het gevaar voor de samenleving? Heeft bestrijding op nationaal niveau wel zin? FTM verdiept zich in de internationale cocaïnehandel.
Blijven praten over ‘ondermijning’ hindert opsporing van drugs
De onderschatting van de cocaïnehandel
Video explainer: drugskartels bestaan niet
Het succes van de cocaïne-business
Zonnige cocaïne-vertakkingen zonder einde
Hoe de cocaïnehandel mondiaal explodeerde
De roots van cocaïne
De harde waarheid over cocaïnehandel
Beeld © Lisa van Casand en Rinus Bot
De harde waarheid over cocaïnehandel
Follow the Money duikt in de internationale wereld van de cocaïne-business. Het dossier schetst in zes afleveringen het probleem van een onstuitbare vijand. De geschiedenis van de drug verklaart hoe cocaïne wereldwijd kon uitgroeien tot een legaal en later illegaal succesproduct waarmee heel veel geld wordt verdiend. Een analyse van de business erachter toont dat onderschatting van dat systeem voor Nederland risico’s met zich meebrengt. Vandaag het eerste deel: ‘Alle inzet van politie ten spijt is de drugshandel in Nederland alleen maar toegenomen.’
Over hun avonturen met cocaïne zullen collega’s op maandagochtend bij de koffieautomaat niet snel vertellen. Waar smakelijk gelachen wordt over alcoholische escapades in de nasleep van de vrijdagmiddagborrel, blijven de ‘pakjes’ en de ‘nakkies’ onbesproken.
Cocaïne gebruiken is niet bon ton. Toch komt het in veel kringen, van hoog tot laag, in de provincie en in de stad, veel voor. Gebruikers onderling herkennen elkaar en het bijbehorende gedrag. Op een feestje wendt iemand zich een paar minuten af om even geconcentreerd te appen. Een half uurtje later loopt hij al bellend naar de gang. Misschien hoort iemand op het toilet hem nog zeggen: ‘Waar sta je dan?’ De één zal er niks achter zoeken, een ander weet genoeg.
In de stad weten sommige jonge vaders en moeders die op het schoolplein van de basisschool hun kinderen opwachten dat je bij die leuke vader van dat blonde jongetje nauwelijks versneden coke kunt bestellen. Even verderop staan vaders en moeders die denken dat je bij diezelfde leuke vader moet zijn als je je badkamer wilt laten opknappen.
Cocaïnegebruik, je ziet het pas als je het door hebt.

Schrik over corona
Van alle Nederlandse volwassenen in 2018 had 1,6 procent in het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Dat zijn ongeveer 220.000 mensen, een vergelijkbaar aantal dat (bijna) dagelijks cannabis consumeert. In 2019 gebruikte ruim 1 op de 5 Amsterdamse cafébezoekers in de voorgaande maand cocaïne, en er lijkt daarin een stijgende trend te zijn. Veel twintigers en dertigers zien coke bij een feestje als de gewoonste zaak van de wereld. Even wat gas bijtanken voor de voortzetting van de vrijdagmiddagborrel in het café in de stad.
Covid-19 heeft vooralsnog geen blijvend effect op de cocaïnehandel gehad. Na een korte hapering in het voorjaar van 2020, bij aanvang van de pandemie, functioneert het mondiale cocaïne-systeem weer als vanouds. Toch leek het er even op dat Covid-19 de wereldwijde cocaïnehandel zou treffen. In de zomer van 2020 ontstond in Zuid-Amerika rumoer in de media over dalende prijzen van cocabladeren. De schrik over de coronacrisis en de lockdown hielden opkopers van deze bladeren – de grondstof voor cocaïne – van de markt. Maar niet voor lang; reeds een paar maanden later was alles stilaan bij het oude. In december was het in de coca-regio’s van Peru en Colombia gewoon weer business as usual.
Covid-19 heeft vooralsnog geen blijvend effect op de cocaïnehandel gehad
Of de collega’s bij de koffieautomaat en de vaders en moeders op het schoolplein minder cocaïne zijn gaan gebruiken, valt te betwijfelen. De dealer komt gewoon opdraven. ‘Het enige verschil is dat hij geen hand geeft,’ vertrouwde een recreatieve gebruiker vorige zomer toe aan de Volkskrant.
Straatwaarde
Op 23 maart jl. werden er ergens in de Rotterdamse haven een paar pakketten cocaïne van een zeeschip in het water gegooid. De politie had dat in de gaten. Agenten van de Douane en Zeehavenpolitie pikten een Belg uit het water die de pakketten aan het opduiken was. Twee van zijn kompanen die op de kade stonden te wachten, werden ook gearresteerd. Het was maar klein bier: volgens het Rotterdamse parket 26 kilo.
Berichten over inbeslagnames van cocaïne lijken wel scheepvaartberichten of meldingen van hoogwaterstanden. Vrijwel wekelijks brengen douane, politie of justitie persberichten naar buiten over inbeslagnames in Nederland van enorme voorraden cocaïne. Trouw wordt daarbij de duizelingwekkende straatwaarde vermeld.
Vrijwel wekelijks brengen douane, politie of justitie persberichten naar buiten over inbeslagnames in Nederland van enorme voorraden cocaïne
Iets minder frequent komen persberichten naar buiten over criminele organisaties die voor de rechter verschijnen. Eind januari eiste een officier van justitie tegen een Brabander, die zijn transportbedrijf ter beschikking had gesteld voor de smokkel van vijf ton cocaïne, negen jaar cel. De officier sprak streng dat zulke grootschalige smokkel ‘wat het Openbaar Ministerie (OM) betreft stevig moet worden bestraft’. Volgens het OM lopen de uitwassen van de georganiseerde cocaïnehandel ‘namelijk de spuigaten uit’. De verdachte had volgens de officier bijgedragen ‘aan het in stand houden van de internationale cocaïnehandel’.
De clichés zijn in zulke zaken niet van de lucht. Soms zijn de frases van de officieren en rechters letterlijk kopieën uit vorige zaken. De uitgesproken verontwaardiging werkt vaak komisch; dergelijke rechtszaken zijn lopendebandwerk.
"Journalisten tonen over de decennia heen een welhaast ontroerende en hoopvolle toewijding aan de inspanningen van de politie tegen het kwaad van de drugshandel"
Clichés
‘Politie deelt flinke klap uit aan Utrechtse drugshandel,’ zo meldde het Algemeen Dagblad in februari. Het ritueel is al tientallen jaren hetzelfde: zendingen met drugs worden onderschept, verdachten worden soms gegrepen, journalisten maken stukjes. Soms vertellen media, het OM of de politie dat er sprake was van een ‘flinke klap’ voor de drugshandel. Het AD en een politiewoordvoerder deden dat hier ook. Die woordvoerder toonde zich tegelijk ‘realistisch’ en voegde toe te weten ‘dat er nieuwe spelers klaar staan om dit ‘gat’ te dichten’. Journalisten tonen over de decennia heen een welhaast ontroerende en hoopvolle toewijding aan de inspanningen van de politie tegen het kwaad van de drugshandel. Er verandert niettemin weinig.
Al sinds de tijd van hasjhandelaar Klaas Bruinsma verdwijnen er in Nederland criminelen. Bruinsma’s lijfwacht en kickbokser André Brilleman (25) werd in 1985 in stukken gesneden, in beton gegoten en uiteindelijk bij de veerpont Brakel-Herwijnen uit de Waal opgedregd. Anderen werden op een rijtje gezet en door het hoofd geschoten en gedumpt bij het Brielse Meer. Ook waren er criminele ontvoeringen en zijn mensen met boormachines bewerkt. De recent met veel verbazing en verontwaardiging beschreven ‘martelcontainers’ die de politie ontdekte, zijn slechts meer van hetzelfde.
De feiten die de media vandaag de dag brengen over drugshandel en crimineel geweld zijn geenszins nieuw. Toegegeven, er zijn wel ‘innovaties’ zoals het afgesneden hoofd op de stoep voor een shisha-lounge op de Amstelveenseweg in Amsterdam in 2016. In Mexico komt zoiets vaker voor, voor Nederlandse begrippen was het uniek. Ook vergismoorden met onschuldige slachtoffers zijn een nieuwe, hartverscheurende ontwikkeling. Het laatste decennium valt tevens het aantal jonge daders onder de huurmoordenaars op.

Cryptocommunicatie
De politie is de laatste jaren steeds beter in staat om geheime PGP-communicatie – speciale cryptotelefoons waarmee vertrouwelijke informatie versleuteld verstuurd kan worden – van criminelen te ontcijferen. Daardoor kan het grote publiek nu thuis op de bank meelezen en gruwelen over moordenaars die overleggen over rivalen die moeten ‘slapen’ of ‘na hell’ geschoten moeten worden. De liquidaties zijn geen nieuws. Ze worden in deze netwerksamenleving alleen beter uitgelicht en hebben een aanzienlijk groter bereik dan vroeger – een snéller bereik vooral ook.
Journalistiek over zware misdaad is een economie op zichzelf geworden – zie de vele crime-websites, de misdaadprogramma’s op tv en de ruim bemeten aandacht in de kranten. Journalisten en publiek lijken geen genoeg te krijgen van anekdotes over bloeddorst en details over het kwaad. Het publiek streamt speelfilms en series over cocaïne-baronnen als Pablo Escobar en El Chapo, en over Nederlandse drugsbazen in bijvoorbeeld Penoza, Undercover en Mocromaffia. De angst voor het kwaad gaat hand in hand met fascinatie en angst voor de slechte ‘ander’. Zo bezien leveren cocaïne-bazen de media ook flink veel geld op.
Journalisten en publiek lijken geen genoeg te krijgen van anekdotes over bloeddorst en details over het kwaad
Alle inzet van politie ten spijt is de drugshandel in Nederland alleen maar toegenomen. Ook de omvang van de wereldhandel in cocaïne en van het aantal in beslag genomen kilo’s vertoont een stijgende trend. Recent bleek de politie in Hamburg en Antwerpen twee transporten van samen liefst 23 ton in beslag te hebben genomen, een nieuw Europees record. Maar waarom is er die groeiende stroom van cocaïne? Die hamvraag krijgt helaas vrijwel geen aandacht tegenover de oneindige reproductie van anekdotes over gruweldaden van zware criminelen en de eindeloze reeks berichten over inbeslagnames.
De stelling dat er een causaal verband is tussen cocaïnehandel en allerlei ellende en geweld, is niet zo relevant. Veel belangrijker is te kijken naar hoe het proces verloopt dat alle ellende veroorzaakt. Hoe werkt de cocaïne-economie waar criminelen puissant rijk mee kunnen worden? Op welke manier is die handel een gevaar voor de samenleving?
Derk Wiersum
Terug naar Amsterdam. Op 18 september 2019 werd strafrechtadvocaat Derk Wiersum vlak voor zijn huis in de wijk Buitenveldert vermoord. Voor Nederlandse begrippen was deze kille moord op een deelnemer aan een strafproces een ongehoorde schennis van de rechtsstaat. Breed in de samenleving klonk verdriet. Er was diepe verontwaardiging en woede over de brutaliteit van deze aanslag op een advocaat en vader van twee jonge kinderen.
De link met criminelen uit de cocaïnehandel werd snel gelegd. Maar wie dacht dat dan ook initiatieven zouden volgen voor een uitputtende zoektocht naar diepere achtergronden van deze vergaande misdaad, had het mis. De nadruk lag vooral op beschuldigingen tegen Ridouan Taghi, momenteel verdachte van een serie andere moorden. Diverse media suggereerden dat Taghi ook achter deze moord zou zitten. Wiersum was immers advocaat van kroongetuige Nabil B. die tegen ‘cocaïne-baron’ Taghi is ingezet. Maar bewijs tegen Taghi is in deze zaak na anderhalf jaar vooralsnog niet geleverd, laat staan dat er een link met cocaïnehandel is vastgesteld.
Inmiddels demissionair minister Ferd Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid beloofde dat in de toekomst meer criminele cocaïne-organisaties zullen worden ontmanteld. Een speciaal team – het Multidisciplinaire Interventie Team (MIT) – zou nu de cocaïnehandel gaan aanpakken. Anderhalf jaar later lijkt de recherche zelf hier al niet meer in te geloven, getuige gelekte e-mails over grote kritiek op het MIT.
De dood van Wiersum heeft geleid tot een nog hogere prioritering van de strijd tegen cocaïnehandel en drugshandel in het algemeen
Twee maanden na de dood van Derk Wiersum maakte het kabinet bekend 110 miljoen euro extra te gaan spenderen aan drugsbestrijding. Deze extra investering komt bovenop het anti-ondermijningsfonds van 100 miljoen euro en de 291 miljoen euro extra die de politie van het kabinet eerder als steuntje in de rug kreeg. De dood van Wiersum heeft geleid tot een nog hogere prioritering van de strijd tegen cocaïnehandel en drugshandel in het algemeen. Grapperhaus noemt dat ‘intensivering’ van de strategieën tegen ondermijning. Hij roept daarnaast Nederlanders op te stoppen met drugs te gebruiken en stelt zich vierkant op tegen iedere vorm van legalisering.

Ondermijning
‘Ondermijning’, zo heet inmiddels de strijd tegen de drugs van de Nederlandse overheid. Gezien de snelle inburgering van het woord bij (politie)ambtenaren is ondermijning in beleidstermen al een succes – hoewel uit nota’s blijkt dat de organisaties binnen de Rijksoverheid die de strijd aansturen zelf niet precies weten wat de term inhoudt.
Wetenschappers hebben gewaarschuwd dat de slagkracht van de overheid tegen georganiseerde criminaliteit met het begrip niet wordt vergroot. Het duo Jan Tromp (Volkskrant-journalist) en Pieter Tops (docent Politieacademie) munt het fenomeen ondermijning publicitair desalniettemin met veel succes uit. Ze schreven boeken en geven ambtelijke organisaties adviezen over de aanpak van die ondermijning. In lezingen bepleiten ze een meer intelligente aanpak van georganiseerde criminaliteit en effectievere samenwerking tussen overheidsorganisaties.
Over cocaïnehandel brengt het duo in hun boeken evenwel geen nieuws. Ze citeren politiebronnen en plaatsen (anonieme) extreem rijke cocaïne-baronnen op een voetstuk die zouden kunnen doen wat ze willen. Verder dan de stelling dat de uiterst lucratieve cocaïnehandel in Nederland prominent aanwezig is en een ernstige verwevenheid met de bovenwereld vertoont, komen ze niet. Wel komen Tromp en Tops met een feitelijke onjuistheid (naast verschillende andere) over de prioriteit die drugshandel in Nederland heeft gehad. De aanpak van cocaïne, xtc en wietteelt zou bij de politie ‘een ondergeschoven kindje’ zijn.
De aanpak van cocaïne, xtc en wietteelt zou bij de politie ‘een ondergeschoven kindje’ zijn
Niets is minder waar. Sinds 2004 publiceert de politie over georganiseerde (drugs)criminaliteit vierjaarlijks het ‘Nationaal Dreigingsbeeld Georganiseerde Criminaliteit’. Voordat de parlementaire commissie-Van Traa in 1996 zijn inventarisatie van de georganiseerde misdaad in Nederland publiceerde, begonnen al in 1989 interregionale rechercheteams dit tegen te werken. In de nationale Veiligheidsagenda is het thema vanaf begin 2015 prioriteit. En voor de miljoeneninjectie van 2019 slokten de kostenverslindende drugsonderzoeken al decennialang zo’n 70 procent van de opsporingscapaciteit op.
"Cocaïne houdt zich net als andere handelsgoederen strikt rationeel aan één wet: die van vraag en aanbod"
Emotie
Cocaïne is een (illegaal) product met een waarde en een prijs. En het heeft ook een sterk imago. Sommige mensen associëren cocaïne met succes of geld. Anderen worden door cocaïne emotioneel omdat het gebruik en de handel erin ellende veroorzaakt, zoals de moord op Wiersum.
In Nederland en (bijvoorbeeld) de Verenigde Staten roept cocaïne hier en daar felle weerstand op. Men vindt het terecht dat voor bestrijding (met onzekere effectiviteit) honderden miljoenen worden uitgetrokken. In Zuid-Amerika treft men daarentegen vaak meer nuchterheid. Naast de negatieve gevolgen van de handel in cocaïne vinden velen daar tegelijk dat het probleem toch vooral een consumentenprobleem is in de verschillende landen. De boeren die in de Andes-landen cocabladeren telen of cocapasta maken, willen daar niet mee stoppen omdat dit hun dagelijks brood is. In die landen is de discussie over coca en cocaïne soms ook ronduit emotioneel.
‘Je ziet hier dat er in Nederland weerstand is om de drugsproblematiek in al zijn facetten aan de orde te stellen’
Ondanks alle emotie – en wetteloosheid – rond de cocaïnehandel houdt cocaïne zich net als andere handelsgoederen strikt rationeel aan één wet: die van vraag en aanbod. Een analyse over cocaïnehandel moet hoe dan ook rationeel worden gemaakt. Zo viel een groep Harvard-economen die zich verdiepte in de effecten van een miljarden verslindende coca-vernietigingscampagne in Colombia de emotionele (en soms moralistische toon) in de discussie over cocaïne op: ‘Evidence based arguments are usually absent.’ De Nederlandse criminoloog Hans Boutellier kaartte recent in NRC Handelsblad eveneens de noodzaak aan voor een op feiten gebaseerd drugsbeleid. ‘Je ziet hier dat er in Nederland weerstand is om de drugsproblematiek in al zijn facetten aan de orde te stellen.’
Een mondiaal systeem
De verschrikkelijke moord op Wiersum heeft helaas niet geleid tot grondige analyses van de cocaïnehandel – waar de moord toch uit voort zou komen. Dat is opmerkelijk. De dood van Wiersum vormt immers juist bij uitstek aanleiding te onderzoeken hoe cocaïnehandel nu precies samenhangt met dodelijk geweld. Demissionair minister Grapperhaus had de aanzet kunnen geven voor solide (internationaal) academisch onderzoek. In plaats daarvan is zijn antwoord meer repressie. Zoals hij in EW Magazine zei: ‘Door een keiharde aanpak van criminele netwerken gaan we ervoor zorgen dat de rol van Nederland kleiner wordt. Dat doen we door meer crimineel vermogen af te pakken en een betere internationale samenwerking. Ook komen er hogere straffen voor deelname aan een criminele organisatie.’
In de publieke beeldvorming is Ridouan Taghi de zondebok en daarmee is de kous af. Maar al heeft Taghi deze misdaad begaan: zijn figuren zoals hij dan het probleem of is er heel veel meer aan de hand?
De verschrikkelijke moord op Wiersum heeft helaas niet geleid tot grondige analyses van de cocaïnehandel
Wie zich verdiept in de internationale cocaïnehandel, ziet een veel gevaarlijkere vijand opdoemen: het mondiale cocaïne-systeem. Transportland Nederland trekt met de haven van Rotterdam een internationaal immense stroom cocaïne aan. Dat is geen verschijnsel dat we hier in Nederland simpelweg een halt kunnen toeroepen. Cocaïnehandel is een mondiaal systeem dat alleen in die samenhang is te begrijpen – en dus ook internationaal bestreden dient te worden.
Vanaf het moment dat na de Tweede Wereldoorlog de internationale strijd tegen cocaïne werd ontketend, is het aantal landen en mensen dat bij cocaïnehandel betrokken raakt explosief gegroeid. Er is heden ten dage meer (illegale) cocaïne op de wereldmarkt dan ooit. In dat almaar voortgaande proces corrumpeert de cocaïne-economie legale bedrijfstakken en overheidsdiensten, ook in Nederland. In iedere grote cokezaak in het nieuws is sprake van corrupte douaniers en/of politiemensen. Ons land ligt op de route van een onstuitbaar globaliserende vijand – en die vijand is niet een persoon, niet iemand als Ridouan Taghi. Het is een economisch systeem dat altijd attractief zal blijven voor mensen die snel geld willen verdienen.
De geschiedenis van de cocaïnehandel leert dat er weinig reden is te veronderstellen dat de bestrijding hier in Nederland niet dezelfde nare gevolgen kan hebben die landen in Zuid- en Midden-Amerika hebben getroffen. Cocaïne is een niet te onderschatten tegenstander.
Wat kan er worden geleerd van de geschiedenis van de globalisering van cocaïne? Hoe zouden de honderden miljoenen beschikbare euro aan de war on cocaine moeten worden gespendeerd? Om te weten hoe we de weerbarstige cocaïnehandel kunnen aanpakken, moeten we die beter leren kennen. Eerst moet de geschiedenis van het product erbij worden gehaald. Vervolgens moeten de mechanismen worden ontleed die de productie en handel van cocaïne sturen.
Het succes van de legale cocaïne is onderwerp van het tweede deel van deze serie. Cocaïne kwam in de tweede helft van de negentiende eeuw op als een vuurpijl: een lucratieve business voor chemiebedrijven. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was de handel in cocaïne morsdood. Toch maakte het spul vanaf 1949 een comeback, als een uit een lab ontsnapt virus. Wat veroorzaakte die comeback? En waarom is het meest succesvolle product dat Zuid-Amerika ooit heeft voortgebracht illegaal geworden? Hoe hangt dat samen met de politieke geschiedenis van Noord- en Zuid-Amerika? En hoe met de geschiedenis van The Coca-Cola Company dat zonder cocaïne nooit zou hebben bestaan? De geschiedenis van cocaïne, zo zal blijken, zit vol paradoxen en dubbele bodems.
Hoe kon cocaïne exploderen tot het illegale succesproduct dat het nu is? Dat is onderwerp van deel drie. Cocaïne lijkt de wereld te gaan veroveren, met alle schade van dien. Opvallend genoeg maakten juist de allereerste schuchtere pogingen om de cocateelt in Peru te verdrijven de weg vrij voor de grootschalige illegale cocaïne-productie: die van het Medellín-kartel van de wereldberoemde Pablo Escobar.
Nadat de Amerikanen met alle macht de Colombiaanse kartels hadden ontmanteld werd een proces van bestrijding en ontwijking ontketend. Steeds als politiediensten dachten de cocaïnehandel de pas te hebben afgesneden, doken productie en handel elders opnieuw op. Zo begon het systeem van de cocaïnehandel zich wereldwijd te vertakken en verspreiden. Dat staat centraal in het vierde deel van deze serie.
Hoe stuwt de werking van het economische systeem de productieketen en handel in cocaïne voort? Oost-Europa en Azië ontpoppen zich inmiddels als groeimarkten en de gigantische capaciteit van de havens van de Lage Landen zijn een knooppunt. Dat mondiale systeem is er de oorzaak van dat cocaïnehandel zo onstuitbaar is en heel moeilijk effectief te bestrijden. Deel vijf gaat daar dieper op in.
In hoeverre zijn de Nederlandse opsporing en het Nederlandse strafrecht tegen dit mondiale systeem opgewassen? Welke methoden zet de overheid in? Wat zijn de onvolkomenheden van die methoden? Wat zijn de oorzaken waarom ze niet werken? Slechts doorgaan op de ingeslagen weg van repressie lijkt onverstandig, zo zal het zesde en afsluitende deel laten zien.
86 Bijdragen
Timo Slinger 2
Theo Min 1
En lees alvast op voor hand het boek van Teun Voeten 'Het Mexicaanse drugsgeweld' dan krijg je een glimp van de cocaïne toekomst in Europa.
Co Stuifbergen 5
Theo MinWe hebben al
- vergismoord
- moord op een advokaat
- moord op een familielid van een kroongetuige
- martelcontainers
We kunnen nog niet afvinken:
- gemartelde lijken worden aan een viaduct opgehangen
- journalisten worden gemarteld of vermoord door drugshandelaars
Gladius Amores 4
“Er is heden ten dage meer (illegale) cocaïne op de wereldmarkt dan ooit. In dat almaar voortgaande proces corrumpeert de cocaïne-economie legale bedrijfstakken en overheidsdiensten, ook in Nederland. In iedere grote cokezaak in het nieuws is sprake van corrupte douaniers en/of politiemensen.“
VRAAG: Kan op het corrumperen van legale bedrijfstakken ook iets meer worden ingegaan? Waar moet je aan denken, hoe werkt het precies qua systematiek? Wat zijn de negatieve gevolgen precies in de maatschappij. Vast dank
Yhomas 1
Gladius AmoresMarco Fredriks 4
Gladius Amorescleaude
Gladius AmoresNa 50 jaar drugsbestrijding in Nederland is mij dit al meer dan 30 jaar duidelijk, en u bent nu nog met onderzoek bezig? Wie betaalt dat onderzoek? ; ) Uiteindelijk verdient u er waarschijnlijk ook aan.
Andries Munnik 3
cleaudeDe straatprijs van Cocaine is net als vele andere drugs tamelijk gelijk gebleven. Als ik mijn eigen, schamele kennis opdit vlak raadpleeg is dat al ongeveer zo vanaf 1985, hier en daar een piekje en dalletje, maar vrij vlakke lijn. Corrigeer dan voor inflatie en de prijs is dan bijna continu aan het
dalen. Het effect van de steeds duurdere bestrijding is dus negatief.
Mogelijk worden de kosten voor de 'mafia' lager en verklaard dat, naast de steeds groeiende afzet, de stijgende rijkdom van deze lieden.
Petrus Harts 3
Andries MunnikGerrie Corino
Gladius AmoresMarco Fredriks 4
Gerrie CorinoNiek Jansen 9
Gladius AmoresJan Sinke 10
Bart de Koning 4
Jan SinkeNiek Jansen 9
Bart de KoningLegalisering is de enige oplossing.
Martine Groenendijk 5
Niek Jansenj.a. karman 5
Niek JansenDe enige oplossing is dat mensen dat soort middelen van drugs massaal afwijzen.
Het is wat lastiger maar mensen zijn beinvloedbaar, daar maken ze vanuit die foute handel gebruik van.
GJ van Broekhoven 9
j.a. karmanIndien mensen geen drugs gebruiken, dan is er ook geen handel voor drugscriminelen.
Het is alleen de vraag hoe dit bewerkstelligd kan worden.
GJ van Broekhoven 9
Niek JansenTheo van Beuningen 4
GJ van BroekhovenGJ van Broekhoven 9
Theo van BeuningenDe meeste verslaafden krijgen eerst een detox. Erg vaak is er niet direct opvolgend een plek in een kliniek beschikbaar. Het gevolg is dat een verslaafde in de tussentijd niet meer clean is. Beter zou het zijn een combi behandeling te hebben; detox en kliniek.
Een ander probleem is, dat de behandeling vroeger zo lang heeft geduurd zoals het nodig is. Omdat gemeenten er panisch voor zijn dan men steuntrekkers binnenhaalt (na twee jaar kan men niet meer worden weggestuurd), worden dergelijke patiënten te snel weer losgelaten op de maatschappij.
Het probleem is ook niet de verslaafden die behandeld willen worden, maar; zij die de consumptie van tal van verdovende middeltjes bijna als een soort van primaire levensbehoefte beschouwen. Hiermee houden zij de hele keten aan het werk.
Stefan Vlaminckx 2
GJ van BroekhovenEn ook uw mening dat de onbehandelde gebruiker die de hele keten aan de gang houdt deel ik niet. En ik zou het toch moeten weten.
Mijn inziens is geld en de zuiverheid en daarmee het effect bij gebruik van cocaïne het grote probleem.
Geld, omdat als ik op maandag met 50 euro in de cocaïnehandel stap, ik op vrijdag, zonder iets extreems te doen, een bedrag van tussen de 15 en 20 duizend euro in handen kan hebben.
Een gedisciplineerd straatdealer kan van nul gram per dag groeien naar 1 kilo verkoop per week in minder als een halfjaar. Zonder moeite, grof geweld of lange dagen werken.
Toen ik ik in de jaren negentig op het platteland van oost Brabant ging wonen, en op verzoek van nieuwe vrienden en kennissen mijn contacten in 's-Hertogenbosch aanboorde, om hoge kwaliteit snuifcocaine te regelen, belandde ik in minder als 1 maand, in een rollercoaster van feesten, héél veel geld en enorme luxe.
Het geld klotste niet tegen de plinten omhoog. Het spoot als water uit een kraan mijn kant op.
Als dat even duurt, ga dan nog maar eens terug naar een leven van middelmatigheid en regelmaat.
En kom je op een bepaald niveau in de handel, dan worden je problemen heel snel, heel groot.
Het gaat opvallen dat je veel geld hebt. Concurrenten zitten ook niet stil, en jouw marktaandeel een buit op zich.
Dat is ook meestal het moment dat je op het radar van de politie verschijnt. En je gedwongen wordt te gaan bouwen aan je eigen netwerk van straatdealers, koeriers en beveiliging.
Bij mij stopte het net daarvoor, door een bezoekje van een grote regionale concurrent die en mijn leverancier wilde weten en mij een "vriendelijk" aanbod deed mij 1 bedrag cash te betalen voor dat leverancierscontact en mijn telefoon met klanten bestand. Ik heb dat aanbod aangenomen, en ben samen met mijn vriendin voor vele maanden naar een resort gegaan
GJ van Broekhoven 9
Stefan VlaminckxWaar ik op doel is het probleem dat zij die verslaafd zijn aan die troep. Wat in de regel de straatdealers zijn, die vaak hun verslaving met drugshandel bekostigen.
Zonder gebruikers geen handel. Bijgevolg iedereen die een dergelijk middel gebruikt, welk middel dan ook, houdt de keten aan het vreten.
Stefan Vlaminckx 2
GJ van BroekhovenMaar eenmaal de werking ervaren hebben, maakt het er weer mee stoppen moeilijk. Mij heeft het jaren gekost.
Verslavingszorg is zeker verbeterd. Maar dan nog is er nog veel te winnen.
Dank voor uw reactie
GJ van Broekhoven 9
Stefan VlaminckxBeroepsmatig heb ik gemerkt hoe iemand ongewild in die wereld verstrikt kan raken. En ja, beginnen is erg gemakkelijk, stoppen is dat zeker niet, Het probleem is dat het drugsmilieu een tamelijk feodaal beleid erop na blijkt te houden. Wie stopt moet dood is het te vaak.
Verslavingszorg kan natuurlijk altijd beter. Maar vergeleken met Duitsland is het in Nederland echt stukken beter.
Waar men slagen kan winnen; indien bekend is waarom de ene verslaafd raakt en de andere niet. Of, waarom de ene verslaafde wel kan afkicken en de andere niet. Helaas weten wij nog niet genoeg hoe ons brein werkt.
Stefan Vlaminckx 2
GJ van BroekhovenGJ van Broekhoven 9
Stefan VlaminckxDe staat en gemeenten moeten er meer aan doen om de jeugd voor dat milieu te behoeden.
Stefan Vlaminckx 2
GJ van BroekhovenTegenwoordig wordt je domweg van de straat geknald en klaar.
Ik trek het vergelijk in mijn lezingen weleens met de zogenaamde Amsterdamse penoze. De generatie criminelen voor de komst van Klaas Bruinsma.
Hadden die een probleem met elkaar, dan werd het matten. Geen wapens kwamen eraan te pas. Dat is nu wel anders.
Die kentering is veroorzaakt door de Balkanoorlog. Toen die eindigde kwamen, en komen nog steeds, bergen illegaal wapentuig hier naartoe.
Een pistool kocht je bij Martien R. uit Oss voor 500 euro, wat ongeveer de standaard is voor een 9 mm pistool.
Dat baart mij op allerlei manieren zorgen, zeker ook nu de jeugdzorg op instorten staat en met de name de multi gediagnosticeerde jong volwassenen met een licht verstandelijke beperking, zijn een perfect doelwit voor criminelen om voor hun karretje te spannen. Je geeft ze een wapen en een scooter en ze knallen zo iemand uit het leven voor je.
Blijven die jongvolwassenen ingebed in een veilige omgeving met ruim voldoende zorg en welzijn, dan krijgen criminelen geen grip op die groep omdat zij de urgentie dan niet voelen om aan (veel) geld te komen.
De verleidingen, die ik in mijn eerste commentaar beschreef zijn voor veel jongeren het summum van succes. De gangster-rapcultuur, overgewaaid uit Amerika is vaak een voorbeeld voor veel jongeren.
Als rappers als Snoop Dogg rappen dat ze mensen hebben vermoord, pooier zijn of zijn geweest, en vervolgens niet vastzitten en honderden miljoenen verdient hebben, ga je als jongere uit een achterstandswijk van een grote stad snel denken dat dat voor jou ook mogelijk moet zijn.
Sinds ik mij inzet voor de doelgroep psychisch kwetsbare mensen, heb ik al vele malen gewezen op het belang van bescherming van met name jong volwassenen en daarvoor, pubers in ee
GJ van Broekhoven 9
Stefan VlaminckxBij uw laatste zin beginnend. Een ervaringsdeskundige, die de jeugd kan bereiken, behaalt mijns inziens veel meer succes dan het hele korps aan psychologen en co. Die denken vanuit een verkeerd perspectief. Vaak te lief. Indien men als ervaringsdeskundige op de harde realiteit wijst, voorzien van eigen ervaringen, dan volgt vaker succes.
Geeft de hulp u niet meer voldoening dan het vele foute geld die u in het verleden verdiend heeft?
Zelf heb ik ook een aantal personen proberen te helpen. Waarbij ik gemerkt heb dat echte betrokkenheid, en, niet strak het geleerde oplepelen, meer succesvol kan zijn.
In Apeldoorn is enige tijd geleden Geert Nijkamp geliquideerd. De opdrachtgevers, die veroordeeld zijn, hebben een autistische jongen een wapen gegeven. Dus hij naar de lagere school van die man, waarna hij hem overhoop heeft geschoten. In vroegere tijden zou zoiets niet zijn voorgekomen.
Tijdens en na de balkanoorlog zijn inderdaad veel van de geloof ik Yugo's binnen gehaald. Echt mis is het mijns inziens gegaan rond de Moccro-maffia. Waarbij het die lui niets kan schelen of een jeugdige geschaad wordt of niet.
Ben het ook met u eens dat die gansta rappers enorm veel ellende hebben bezorgd en dat nog steeds aan het bezorgen zijn. Verbieden zal kansloos zijn vrees ik, maar er moet wel wat aan worden gedaan lijkt mij.
GJ van Broekhoven 9
Stefan VlaminckxJan Sinke 10
Bart de KoningGJ van Broekhoven 9
Jan SinkeJan Sinke 10
GJ van BroekhovenGJ van Broekhoven 9
Bart de KoningDe VS is qua straffen tamelijk gestoord bezig. De keerzijde van te draconische straffen is; dat het dan toch niet meer uitmaakt of men iemand doodmaakt of niet.
Indien men de opgelegde straffen in Nederland vergelijkt met Europa, wordt in Nederland simpelweg fors gestraft. Indien taakstraffen worden opgelegd is het gemor vaak enorm. Wat vergeten wordt; bij taakstraffen horen bijkomende voorwaarden. Die behoorlijk vaak helpen om iemand weer op de goede weg te helpen; wat beter is voor de maatschappij.
Ben, omdat de rechtspraak in Nederland goed functioneert, tegen het verplicht moeten opleggen van minimumstraffen. Dit brengt helemaal niets, buiten ellende. in de gevangenis leren de meesten niet al teveel goeds.
Wat in Nederland wel goed werkt is; ISD (instelling stelselmatige daders). Dit houdt in dat veelplegers, vaak ook verslaafd, gedurende twee jaar achter slot en grendel verdwijnen, maar wel een behandeling krijgen. De echte harde gevallen zullen weer terugvallen in hun oude wijze van leven, maar, een behoorlijk aantal laat hun oude leven achter zich.
cleaude
Jan SinkeJan Sinke 10
cleaudeTheo van Beuningen 4
Jan SinkeJan Sinke 10
Theo van BeuningenTheo van Beuningen 4
Jan SinkeGJ van Broekhoven 9
Jan SinkeIndien ik zou hebben geschreven wat cleaude heeft geschreven, zou ik hebben geschreven;
"wat pessimistisch, gewoon vrij geven en de hele criminele mafia markt stort in, valt geen moer meer in te verdienen, scheelt honderden miljoenen bestrijdings/belasting geld, politie kan tijd weer aan andere dingen besteden".
Ben ik het met diens visie denk ik niet eens, en, worden bepaalde namen waar een ander aanstoot aan kan nemen niet nodeloos gebruikt.
Jan Sinke 10
GJ van BroekhovenReinier van der Drift 2
Theo van Beuningen 4
Reinier van der DriftMartin Spanjaard
Wij mensen hebben blijkbaar een grote behoefte aan het gebruiken van drugs, een behoefte die niet weggaat door het te verbieden.
De hoeveelheid geld die er gaat zitten in de bestrijding, de misdaad, de corruptie en de honderdduizenden moorden (alleen al in Mexico) die er het gevolg van zijn wegen op geen enkele manier op tegen de gevaren van het gebruik. Alcohol is legaal, en voorzover ik weet schadelijker en gevaarlijker dan cocaïne en hash. Maar hetzelfde geldt voor alle drugs: legaliseren, goede voorlichting en begeleiding geven zijn vele malen veiliger, goedkoper en dus verstandiger dan verbieden.
Niek Jansen 9
Martin SpanjaardIk kijk uit naar het tweede deel in deze serie waar het zal gaan over legale cocaïne.
En iedereen weet dat en toch gaan we door met die ‘war on drugs’.
https://youtu.be/wJUXLqNHCaI
Kan Portugal als voorbeeld dienen, dat in 2001 als eerste land in de wereld alle drugs legaliseerde?
https://youtu.be/lba9nkK-DDY
Overigens niet Rotterdam maar de haven van Antwerpen is de grootste draaischijf voor cocaïne import in Europa.
En alle kosten , politie en militaire middelen ten spijt weet de burgemeester van Antwerpen Bart de Wever dat de war on drugs niet te winnen is. Hij zegt het zelf en toch gaat hij door met grootschalige verspilling van overheidsgeld.
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2020/09/11/de-antwerpse-war-on-drugs-is-een-criminele-vorm-van-geldverkwisting/
j.a. karman 5
Niek JansenDat is wel een heel vreemde kronkel welke alleen maar tot erger kwaad leidt.
Martin Spanjaard
j.a. karmanIn de 16e en 17e eeuw was koffie verboden en liep men met hondjes door de straten van Amsterdam om koffiebranderijen op te sporen. Klinkt dat misschien bekend?
Zoals ik al schreef: juist het verbod op het gebruik, en dus het tot misdaad maken van het gebruik, maakt de productie en de handel er in tot misdaad. En omdat de drugshandel zich niet tot de rechterlijke macht kan wenden om anderen, die zich in die handel misdragen, tot de orde te roepen, zit er niets anders op dan het recht in eigen hand te nemen en die mensen uit de weg te ruimen. Vandaar die enorme hoeveelheid geweld.
Maar zoals we inmiddels toch wel kunnen weten leidt het verbod op drugs niet of nauwelijks tot minder gebruik, alleen tot enorm veel ellende. Ellende die in geen enkele verhouding staat tot de problemen die het gebruik van drugs wel degelijk ook kan opleveren. Zoals alcohol, wel legaal - vreemd, niet? -, bij sommige mensen tot grote problemen kan leiden, maar bij de meerderheid van de drinkers ('gebruikers') niet.
j.a. karman 5
Martin SpanjaardAlcohol misbruik was zeker een probleem om dezelfde reden van de sociale aantasting. Dat je het verantwoord kan gebruiken maakt het daarmee nog niet een vrijbrief voor de misdadige handel.
Het niet meer wekelijks uitbetalen van salaris in de kroeg is vermoedelijk de grootste verandering.
Nog een verschil is da de bron zeker niet onschuldig is. Neem Colombia Afghanistan en andere oorden waar de oorlog gefinanceerd wordt met deze "handel". Daarbij wordt tevens de armoe aangewakkerd en voedselbron voor de bevolking aangetast.
Geschiedenis is altijd verrassend https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-geschiedenis-van-het-nederlandse-koffiehuis De wereldreizigers en de totaal andere leefwereld van de normale bevolking kan je niet met de huidige vergelijken. Neem nu eens https://voc-kenniscentrum.nl/prod-koffie.html mokka is Jemen.
Voor ACF, je bedoeld: https://nl.wikipedia.org/wiki/Amsterdam_Chemie_Farmacie_NV ?
voor jouw verhaal moet zijn bij https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandsche_Coca%C3%AFnefabriek blijkt dat toch anders in elkaar te zitten.
Vrij leuk om te lezen dat een FTM artikel voor die tijd op zijn plaats geweest zou zijn.
https://onsamsterdam.nl/legaal-snuiven-slikken-en-spuiten
Mike Vis 3
j.a. karmanOvergens mis je (weer eens) compleet het punt wat Niek probeert te maken.
Misschien helpt een quote van albert einstein je opweg in de beweegredenen van Niek :"stupidity: doing the same thing over and over again expecting different results".
Ik begrijp je wens in de utopie dat mensen drugs zullen laten, maar de geschiedenis leert dat dit niet het geval is. We hebben jouw oplossing voor dit probleem nu al een halve eeuw gepeobeerd en die werkt dus niet. Zelfs niet een beetje. Laten we t nu dus eens op een andere manier proberen.
j.a. karman 5
Mike VisHet verwijt van dommigheid van de mensen gaat inderdaad goed op in het geloof dat je zoiets de vrije hand zou kunnen geven. Natuurlijk zul je altijd gevallen hebben die vallen voor de verleiding maar daarom hoef je niet iedereen maar naar de verdommenis te laten gaan.
Mike Vis 3
j.a. karmanIk geloof dat er geen verschil van mening bestaat over het feit dat drugs gebruikt wordt door hen die dit willen. Legaal of illegaal, zij die het willen, krijgen het.
Dus,
We kunnen doen of het slecht is, het bestreiden met alle gevolgen en excessen die we nu zien, OF, we kunnen t legaliseren, er standaarden en minimumvereisten voor opstellen, er belasting over heffen en er mee omgaan net als met alcohol, cafeïne en/of suiker.
Waarom denk je dat bovengenoemde drugs een veel kleinere sociale impact hebben dan de drugs die we nu uit alle macht vergeefs lopen te bestreiden? Ze helpen nog steeds gebruikers naar de verdoemenis, maar de impact op de samenleving is een stuk kleiner en dat heeft alles te maken met het feit dat die zaken legaal en gereguleerd zijn en niet met het feit dat deze minder schadelijk zijn voor het individu of het geld wat erin om gaat.
j.a. karman 5
Mike VisTheo van Beuningen 4
j.a. karmanj.a. karman 5
Theo van BeuningenNiet geheel verrassend komt daar het privacy argument als belangrijke factor dat het niet zou mogen.
Theo van Beuningen 4
j.a. karmanj.a. karman 5
Theo van BeuningenJe krijgt dan meteen privacy activisten over je heen wat bij voorbaat schuldig verklaard, sleepnet etc.
Daar krijg ik een raar gevoel bij, alsof zaken die het daglicht niet kunnen verdragen verborgen moeten blijven. Juist een FTM (follow the money) kan die foute bias en vooringenomenheid wat tegen gaan.
Die mondkapjes affaire met de al di verdiensten zal iemand een persoonlijke kwestie vinden.
Theo van Beuningen 4
j.a. karmanj.a. karman 5
Theo van Beuningenhttps://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nieuwe-piek-in-drugsoverdoses-vs-bijna-72-duizend-in-2019~be7ec7b8/ https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/04/24/wat-is-de-amerikaanse-drugscrisis/ https://isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-het-amerikaanse-drugsbeleid.
De stijgende lijn met overdosis en meer macht voor de misdaadkartels is niet volgens jouw stelling
Theo van Beuningen 4
j.a. karmanTheo van Beuningen 4
j.a. karmanj.a. karman 5
Theo van BeuningenDat is een kronkel die van kwaad tot erger leidt.
Mensenhandel afpersing, vervuiling en erger, tot een gewelddadige oorlog om het geld.
Dat is de wereld van de drugshandel als bijzaak of als doel, maakt weinig uit. Het is niet best.
Theo van Beuningen 4
j.a. karmanEn dat alles dankzij de huidige wetgeving.
Hendrik Eelhart 2
Martin SpanjaardAnnemiek van Moorst 10
Martin SpanjaardEen op de zeven mensen raakt ergens aan verslaafd naar het (b)lijkt. Daar lijdt nu iedereen onder. Velen, meest religieus, proberen genot te verbieden. Anderen, ook velen, hebben voordeel aan het verbieden. Dat moet allemaal aan de orde komen en overkomen worden.
Fred Horbeek
Thomas Martinelli
Wat ik wel jammer vind is dat je collega's beticht van clichés en er zelf ook een paar ingooit. Waarom zou je "afgelopen jaar" gebruik van coke naast "dagelijks" gebruik van wiet zetten? Oneerlijke vergelijking lijkt me. En "Veel twintigers en dertigers zien coke bij een feestje als de gewoonste zaak van de wereld.", veel meer twintigers en dertigers zien dat helemaal niet zo. De normaliseringsthesis uit de jaren '80 is achterhaald. Het blijft een minderheid die regelmatig drugs gebruikt. De stijgende trend die je aanhaalt (die alleen in Amsterdam is gesignaleerd) is ook niet sterk onderbouwd. Mijn punt is: waarom die neiging tot sensatie voor de meest besproken drug van Nederland? Volgens mij heb je dat helemaal niet nodig. Een eerlijk verhaal met eerlijke cijfers over de proportie van het fenomeen doet niets af aan de relevantie.
De afsluiter is trouwens tegenstrijdig. Bestrijding heeft inderdaad laten zien nare gevolgen te hebben, maar dat maakt dus niet cocaïne, maar juist op hol geslagen repressie de 'tegenstander' waar we voor moeten oppassen.
Bernard Van Dijk 1
René Nadorp
Hopelijk wordt dit allemaal duidelijk in de rest van de afleveringen.
Annemiek van Moorst 10
“De nieuwe president is van dezelfde partij, maar staat onder druk van de Verenigde Staten en het Bureau voor Drugs en Criminaliteit van de Verenigde Naties (UNODC) om de in Bolivia legale cocateelt in te perken. Toen het besluit over de 9.000 hectare vorig jaar genomen werd, leidde dat tot massale protesten van cocaboeren in de hoofdstad La Paz.“
De vraag blijft, aanbod wordt dan synthetische teelt.
Wie wil dat? O ja....
Niek Jansen 9
Annemiek van Moorstwillem tannemaat 1
Niek JansenVoor de hand liggend is dat de coke industrie de tegenstanders van legalisering steunt. Immers de legalisering betekent het einde van hun profijtelijk "business model".
En de egocentrische snuivende gebruiker zal het allemaal een rotzorg zijn.
Theo van Beuningen 4
willem tannemaatwillem tannemaat 1
In hoeverre hebben de bestrijders belang bij het NIET legaliseren van cocaïne etc.
En hoe zit het met de profiteurs van de drugshandel, denk aan advocaten, notarissen, financiële experts, vastgoed-boys&girls, aanbieders van luxe goederen.
In hoeverre "sponsort" of beïnvloedt de coke industrie de tegenstanders van legalisering. Immers de legalisering betekent het einde van hun profijtelijk "business model".
Ik ben benieuwd naar het vervolg.
Niek Jansen 9
willem tannemaatGirma
willem tannemaatHans van Swoll 5
Wat me wel opvalt is dat alle aandacht is gericht op de handel en het vele geld dat er in rond gaat.
Nu denk ikzelf dat het cocaïne-circuit bestaat uit drie basiselementen: de gebruikers, de producenten en de handel. Die laatste brengt gebruikers en producenten bi elkaar. Nu schijnt het bij cocaïne het vervelende te zijn dat de productie in andere landen plaats vindt dan het gebruik. Sterker, de productie is legaal in de productielanden terwijl in de gebruikerslanden, het gebruik plus de handel illegaal is.
De huidige mainsteram is dat het gebruik weliswaar illegaal is; dat je er niet bij de koffie-automaat over kan praten - wat overigens ook geldt voor je sex leven - maar dat die gebruikers oogluikend gepruimd worden, dat wil zeggen ze worden niet met de nek aangekeken. Popsterren maken van hun gebruik geen geheim, schrijven er ook liedjes over en bereiken met die liedjes hitparades. Kortom, als je gebruiker bent ben je geen sociale outcast, als je handelaar bent waarschijnlijk een stuk meer .
Terwijl je als gebruiker net zo illegaal bezig bent als een handelaar, gaat de zwarte piet naar de handelaar. Ook in dit artikel is de handelaar duidelijk de boosdoener.
In mijn optiek zou de gebruiker de boosdoener moeten zijn want zonder gebruikers, geen handel.
Dus ik denk, dat als de overheid de boel illegaal wil houden, maar toch het probleem wil oplossen dat ze iets aan de sociale acceptatie van gebruikers dient te doen. Vergelijkbaar met wat de overheid met rokers heeft gedaan.
Tim Gorree 3
Hans van SwollHans van Swoll 5
Tim GorreeJan de Groot
Hans van SwollGino Hartgers
Leo van der Hoef
Gino HartgersMisschien een extra aflevering aan het eind over wat maakt dat we als mens naar dergelijke zware verdovingen grijpen. Weet niet of de journalistiek van FTM de juiste ingang daarvoor is.
What is addiction van Gabor Maté op Youtube geeft een mooie en helder perspectief.
Gino Hartgers
Leo van der HoefTheo van Beuningen 4
Leo van der HoefRobert Voorhoeve 4
De dood v Wiersum lijkt me een aanmoediging voor deze 6-delige serie.
Mijn hoop is dat iedereen die betrokken is bij de bestrijding ruggesteun vergaart door
dit overzicht en inzicht in dit wespennest.
Succes toegewenst voor deze speurtocht, robert voorhoeve
Johan Theunissen (Theunissen.nl) 2
Stefan Vlaminckx 2
En daarna gaat het pas echt hard.
Wat ik maar wil zeggen is: Dit gaat nooit meer stoppen. Niet met zulke verdiensten.