Geen beroep is zo afhankelijk van de grillen der natuur als de boer dat is. Droogte, overstroming of een insectenplaag kunnen het verschil maken tussen winst of verlies, of zelfs tussen voortzetting en faillissement. Braziliaanse koffieboeren ondervinden dat op dit moment aan den lijve. De afgelopen maanden teistert een extreme droogte het Zuid-Amerikaanse land. Vooral in januari was het ongekend droog in de koffiestreek. De Braziliaanse koffiemannen vrezen daarom dat hun oogst gemiddeld dertig procent lager kan uitpakken dan normaal. De hittegolf in het grootste exportland van koffiebonen heeft een significant effect op de wereldmarkt. De koffieprijs is dit jaar tot nu toe met meer dan vijftig procent gestegen. Dat is de hoogste stijging in tien jaar tijd. De prijs van de Arabica-boon schoot vorige week in een tijdsbestek van twaalf uur met meer dan negen procent omhoog - een dagrecord sinds november 2004. Arabica is voor koffie de meest gebruikte boonsoort ter wereld. De Rabobank heeft vandaag zijn prijsdoel voor de zwarte drank verhoogd.

Prijs aan de kassa

Er is een kans dat de westerse supermarktganger de droogte terug gaat zien in de prijs. Niet onmiddellijk, want branders kopen de bonen van de boeren meestal enkele maanden vooruit. Grote ketens als D.E. Master Blenders en Starbucks hebben zelfs al voor het hele jaar 2014 bonen ingekocht. De vraag is of de grote koffiebedrijven - met enige vertraging - de duurdere prijs doorberekenen aan de consument of hun aandeelhouders teleur gaan stellen met een lagere winst. Starbucks wilde daar tegenover de Wall Street Journal niet op in gaan. De droogte is een ramp voor de Braziliaanse boeren die er door worden geteisterd, maar een zegen voor buitenlandse collega's die minder of geen last hebben van de hitte. Deze boeren kunnen hun bonen nu namelijk door de schaarste voor een hogere prijs verkopen. In Colombia, het land ten noorden van Brazilië, is de productie van de Arabica-boon in januari bijvoorbeeld juist gestegen met vijftien procent. Zij zullen de droogte en de daarmee gepaarde prijsstijging bij hun buren stiekem als een zegen beschouwen. Net als veel Zuid-Amerikaanse koffieverbouwers, hebben de Colombianen hun bonen namelijk lange tijd beneden de kostprijs moeten verkopen. De prijs van koffie was in 2013 gehalveerd ten opzichte van 2011.

Caballeros del Café

FTM-redacteur Fleur Launspach reisde met compagnon Bram van Lieshout afgelopen zomer naar Colombia af om te kijken wat de dalende koffieprijs van vorig jaar in de praktijk betekende voor een boer aldaar. Het resultaat is de minidocumentaire Caballeros del Café (heren van de koffie). Zou de hoofdpersoon uit de documentaire gered zijn dankzij de droogte in Brazilië?