‘Hou op, schei uit.’ Curator Tian Herstel schrikt als hem wordt gevraagd waar de NOW-uitkering is gebleven die het UWV heeft overgemaakt aan het Gelderse bedrijf Copal Development. De onderneming uit ’s-Heerenberg kreeg in de maanden voor het faillissement nog 672.000 euro aan loonsubsidie, maar dat geld bevindt zich niet meer in de boedel.

‘Oh jeetje. Ik heb van alles aangetroffen. Maar cash heb ik niet gevonden. Zoveel personeel was er niet, 672.000 euro zegt u? Dat zijn aanzienlijke bedragen. NOW-gelden? Zegt mij even niks.’

Curator Herstel vlooit door de boekhouding van Copal Development: een technologiebedrijf dat een grijpmachine ontwikkelde om kleine pakjes in dozen te kunnen plaatsen. In Copal Development is in vijf jaar tijd meer dan 20 miljoen geïnvesteerd maar het maakt over 2019 nog altijd een verlies van 5,2 miljoen euro (op een omzet van 3,8 miljoen euro).

De uitvinding had geestdodend mensenwerk overbodig moeten maken. Copal hoopte op een verbod voor zulke werkzaamheden, maar de verlangde restrictie van dergelijke monnikenarbeid is er nooit gekomen.

Copal ging op 20 november 2020 failliet. Het bedrijf, dat bij omvallen nog 27 mensen in dienst had, ontving eerder al meer dan vier ton NOW. ‘Of dat in de geest van de regeling is? Oei, dat denk ik niet’, reageert curator Herstel. ‘Ik ga er meteen achteraan. Nee, van het UWV heb ik niets gehoord.’

Noodmaatregel

De NOW is de afkorting voor Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Minister Koolmees van het ministerie van Sociale Zaken lanceerde de (tijdelijke) maatregel nadat de coronacrisis ons land trof en bedrijven moesten sluiten om verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het NOW-geld is bedoeld om werkgelegenheid te redden en nadrukkelijk niet om verliezen te compenseren. Bedrijven kunnen, afhankelijk van hun omzetverlies, in eerste instantie tot 90 procent van de loonkosten gecompenseerd krijgen, met een maximum van 9.538 euro per werknemer per maand.

Inmiddels heeft het UWV vier tranches volledig uitgekeerd en de eerste subsidies uit de vijfde ronde overgemaakt. Van drie ronden zijn de bedragen bekend, omdat het UWV deze publiceert. In de eerste drie ronden betaalde het UWV in totaal 14,5 miljard euro aan ruim 155.000 bedrijven. Gemiddeld 93.759 euro per toekenning tussen maart en december 2020.

Follow the Money heeft onderzoek verricht naar de ondernemingen die NOW-subsidie ontvingen en publiceert de komende weken over mogelijk misbruik door bedrijven van de regeling. Hierbij bestudeerden we alle toegekende NOW-uitkeringen door de data van het UWV te verrijken met onder andere informatie over faillissementen, aantal werknemers per bedrijf en omzetontwikkelingen in de branche waar de begunstigde ondernemingen actief zijn. 

De 1.578 bedrijven die meer dan 1 miljoen euro ontvingen zijn extra goed bekeken: iets meer dan 1 procent van de ruim 155.000 aanvragen. Deze gegevens zijn terug te vinden bij het UWV. 

Verder maakten we gebruik van jaarverslagen, curatorenrapporten, CBS-gegevens en Kamer van Koophandeldata. 

In deze verhalenserie spreken we curatoren die zeggen dat het UWV nalatig is in het terugvorderen van gelden, dat sommige bedrijven voorwaarden hebben overtreden om in aanmerking te komen voor een NOW-subsidie, we kijken of er opvallend hoge bedragen zijn uitgekeerd per werknemer, welke rol accountants hebben gespeeld en of er ondanks het ontvangen van subsidies toch ontslagen zijn gevallen. 

Daarnaast hebben we gekeken of bedrijven NOW hebben aangevraagd terwijl ze opereren in sectoren waar het coronaleed te overzien was. Daarbij baseren we ons op CBS-cijfers. 

Luxeprobleem omzetstijging

Een van de belangrijkste voorwaarden voor NOW-toekenning is dat de omzet van een bedrijf gemiddeld met 20 procent is gedaald over een periode van drie maanden. Ook hierbij stuitten we op gevallen die niet aan de voorwaarden voldoen. 

Dat is niet wat minister Koolmees van Sociale Zaken beoogde. Hij deed ten tijde van de lancering van de NOW-regeling in maart 2020 ‘een appel’ om vooral eerlijk te werk te gaan, aangezien de regeling ruim en generiek was. Tegen de Volkskrant zei hij: ‘Je kunt overal een aanvraag voor doen, ook al heb je het niet echt nodig, maar dan zou ik me toch wel even achter de oren krabben. Er kan met deze maatregel gefraudeerd worden, maar we zullen ook controleren.’

Is dat gebeurd? 

Sommige bedrijven die NOW aanvroegen hebben hun jaarcijfers over 2020 gedeponeerd en daaruit blijkt soms dat de omzet niet is gedaald, maar gestegen. Een flagrante schending van de voorwaarden.

Bouwinstallatiebedrijven met meer dan 10 werknemers zagen vorig jaar hun omzet ten opzichte van 2019 met 1,2 procent groeien. Des te opmerkelijker is de NOW-aanvraag van een bedrijf uit deze bedrijfstak die beperkt te lijden heeft gehad onder de coronacrisis: Kropman Installatietechniek uit Nijmegen. 

Dit installatiebedrijf, dat bestaat uit een tiental zelfstandig opererende dochters, zag de omzet in 2020 weliswaar met 19 procent dalen tot 160 miljoen euro, maar de winst plussen naar het hoogste niveau in vijf jaar: 11 miljoen euro (in 2019: 9,5 miljoen). 

De NOW-injectie van 7,7 miljoen euro deed Kropman goed. Het eigen vermogen stijgt in 2020 met bijna 7 miljoen naar 28 miljoen. In het jaarverslag over 2020 staat dat het bedrijf een poging zal doen om de aanvraag van NOW 2 (van 3,3 miljoen) nog te verhogen naar bijna 6 miljoen. Dat verzoek moet nog wel worden goedgekeurd door de accountant, schrijft bestuursvoorzitter Remko Hellenberg in het jaarverslag. Daarmee komt de aangevraagde uitkering uiteindelijk uit op 8,5 miljoen. Hellenberg wil geen reactie geven aan FTM.

‘Reken maar uit: als je voor 240.000 euro fraudeert en je moet 24 uur papier prikken, dan heb je 10.000 euro per uur verdiend’

Faillissementen

We stuitten tijdens onze research ook op ogenschijnlijk misbruik, zoals bij het bedrijf Energiebespaarkozijn BV uit Enschede. De kozijnenboer ging op 17 november 2020 failliet, maar kreeg nog in november 27.442 euro NOW-subsidie. Vier dagen na het faillissement werd de schuldeiser afbetaald en het vonnis vernietigd. 

De grootaandeelhouder van het bedrijf – Gerrit Spijkers – heeft een discutabele financiële reputatie. In 2019 ging hij met rechtsvoorganger Kozijnwens BV op de fles en de dienstdoende curator Phillippe Schol constateerde toen al in zijn verslag dat Spijkers geld probeerde weg te sluizen via ‘een katvanger dan wel een sterfhuisconstructie’. 

Hij trof in 2019 een gebrekkig bijgehouden boekhouding aan. ‘De door, namens, de heer Spijkers aangeleverde (incomplete) administratie maakt niet inzichtelijk of alle debiteuren hebben betaald’, schrijft Schol in het faillessementsverslag. 

De curator, niet betrokken bij het huidige faillissement, is niet verbaasd dat de Enschedeër opnieuw heeft toegeslagen. ‘Die man had een spoor van vernielingen aangericht en is nu weer opgedoken.’

De curator wordt er moedeloos van en stoort zich aan de lakse houding van de subsidieverstrekker. Tegen FTM zegt hij: ‘Natuurlijk had dit voorkomen kunnen worden. Door gebrek aan middelen en privacyvoorschriften wordt het jagen op fraude beperkt. Het is altijd een kosten-batenanalyse. Zolang de baten onvoldoende zichtbaar zijn om dit soort malversaties aan te pakken, houden we dit in stand. Het is nu vooral het kale-kipsyndroom.’.

Zolang strafvervolging ‘een utopie’ blijft zal de gelegenheid dieven maken, mokt curator Schol. ‘Als mensen denken dat het wel goed komt, dan komt het niet goed. Als de fraude al tot vervolging leidt, levert dit ten hoogste een taakstraf op. Dan lach je je rot toch? Als je gepakt wordt, is het domweg de moeite waard geweest. Reken maar uit: als je voor 240.000 euro fraudeert en je moet 24 uur papier prikken, dan heb je 10.000 euro per uur verdiend.’

De curator, die eerder aan een aanslag ontsnapte, meent dat uiteindelijk de schuldeisers en belastingbetaler de dupe zijn. ‘Je kunt er laks over doen, maar al deze kleine beetjes tellen wel op. Geen enkel systeem is perfect, maar in Nederland zijn we meesters in windowdressing. Het wordt tijd dat er eens aandacht komt voor deze waanzin. Maar ik maak me geen illusies: dit zal ook weer overwaaien.'

Bij het faillissement van Energiebespaarkozijn, een doorstart van het failliete Kozijnwens, lijkt Spijkers opnieuw een grote verdwijntruc te hebben uitgehaald. Vlak voor de ondergang is er nog een fiks bedrag bij het bedrijf binnengestroomd. De curator die de boedel nu moet afhandelen, Tom Brouwer, blijkt daar niet van de hoogte te zijn als we hem ermee confronteren. 

Energiebespaarkozijn BV betaalde een paar dagen na het omvallen de achterstallige vorderingen, zodat het faillissement meteen werd opgeheven en er geen zicht meer was op de geldstromen, vertelt curator Tom Brouwer van BrouwerLegal.  

‘Als een faillissementsaanvrager alsnog zijn geld krijgt, dan is er geen reden voor ons om nog onderzoek te doen.’ Brouwer is niet bekend dat er vlak voor het omvallen kennelijk nog een cash-injectie van het UWV heeft plaatsgevonden. ’Als wij geen onderzoek doen, dan hebben wij daar geen inzicht in.’ 

Of hij beseft dat ‘een katvanger’ mogelijk ruim twee ton heeft weggesluisd om schuldeisers af te kopen? Brouwer reageert: ‘Een katvanger? Dat zou kunnen. Maar dit is niet iets waarmee ik u kan helpen.’

Het UWV heeft zich ook nog niet gemeld, zegt hij. ‘Of in dit geval de NOW op onjuiste wijze is gebruikt kan ik u dus niet zeggen. Die toetsing hebben wij niet gedaan en kunnen wij niet doen. Maar als ik dit zo aanhoor, is dit niet zoals het hoort.’

Een van de boekhouders van het bedrijf laat aan FTM weten dat het NOW-geld inderdaad is binnengekomen, maar verwijst voor commentaar naar Gerrit Spijkers. Die bevestigt dat hij vooral werkt met zzp’ers, afgezien van een tiental medewerkers op de administratie. 

Spijkers reageert gebeten als hem wordt gevraagd naar de bestemming van de NOW-gelden. ‘Zeg ik hoef jou niet uit te leggen wat ik doe toch? Journalisten en curatoren, ik haat ze,’ zegt hij, waarna hij de verbinding verbreekt.

D-Reizen

Uit onderzoek van FTM blijkt dat van alle ondernemingen die NOW hebben aangevraagd, er bijna 600 bedrijven failliet zijn gegaan: iets meer dan 0,35 procent van alle ruim 155.000 aanvragen. Samen ontvingen zij iets meer dan 66,9 miljoen euro. Slechts een klein percentage NOW-bedrijven bankroet is gegaan dus de doelstelling om werkgelegenheid te redden is geslaagd. Maar is daarmee ook al het geld juist besteed?

De grootste NOW-aanvrager die failliet ging, is D-Reizen met een uitgekeerd bedrag van 17,7 miljoen. Curator Ton Tekstra schrijft in zijn verslag dat hij onderzoek doet naar de bestemming van de gelden. D-Reizen is met een omzet van 600 miljoen en 1150 werknemers een grootverbruiker geweest, maar heeft het niet gered.

Marije Haeck, een van de directeuren, laat aan FTM weten dat ‘wij eerder te weinig dan te veel NOW hebben gekregen. We hebben 1150 mensen aan het werk gehouden om 23.000 boekingen voor de reisbranche te blijven doen. Daar werden we niet voor gecompenseerd. De salarissen kregen we maar deels terug, onder de streep ongeveer 80 procent. 

‘Door het bedrijf te continueren teerden we nog verder in. Ons grootste probleem was niet de NOW, maar het feit dat we geen aanspraak konden maken op een voucherfonds om de geannuleerde reizen van klanten terug te betalen. Dat nekte ons uiteindelijk,’ zegt ze.

Verliescompensatie voor Verolme

In het FTM-faillissementsoverzicht duikt ook een oude bekende op: Verolme Special Equipment, een rechtsopvolger van de bv die ooit tot de boedel behoorde van het Rijn-Schelde-Verolme concern. 

RSV ging in 1983 onder wild geraas ten onder, nadat de overheid ruim 2 miljard gulden had verspijkerd aan de redding van de gefuseerde scheepswerf. Een parlementair onderzoek naar aanleiding van de ondergang toonde aan dat er veel geld was verkwist. 

De ervaren curator Marcel Windt, founding father van kantoor Windt Le Grand Leeuwenburgh, wil niet meteen een vergelijking maken met het RSV-debacle. Daarvoor verschillen de bedragen te veel, maar hij ziet wel parallellen. De nu omgevallen bv kreeg 1,2 miljoen euro aan NOW-subsidie, dat deels lijkt te zijn gebruikt als een vorm van ‘verliescompensatie’.  

Bij Verolme Special Equipment werkten ten tijde van het faillissement 15 monteurs die sleutelden aan een machine die vervuilende ruwe olie moest verdunnen, opdat die zwavelvrij kon worden uitgestoten. 

Het gesleutel aan de machine werd in coronatijd zinloos omdat de prijs van olie zo ver daalde dat zwavelvrije schonere olie aantrekkelijker werd om te kopen. De vraag naar het Verolme-apparaat droogde daarmee ook op, met een faillissement tot gevolg. 

‘De grote kwestie is hoe lang moet je blijven trekken. Soms zit er maar een paar jaar tussen overleven en een glorieuze doorstart, maar ja, wie zet de volgende stap? Is het helemaal end of cycle? Of zit er nog potentie?,’ zegt curator Windt.

Of dat helemaal de bedoeling is geweest van de NOW-regeling, durft hij te betwijfelen. Windt: ‘Het is net als iedere andere subsidieregeling. Had het bedrijf daar wel of niet recht op? Was het bij aanvragen voorzien dat het fout zou gaan? Was er hindsight bias? Als je dat kan aantonen is dat gedrag zeer, zeer verwerpelijk’, zegt de boedelscheider die de vraag daarom nu onderzoekt.

De curator verwacht dat een deel van de gelden – hij schat zo’n 450.000 euro – terugbetaald moet worden. ‘Ik vond in de boedel een rapportje waarin er al werd gezinspeeld dat er rekening gehouden moest worden met een terugvordering. 

‘Reden: de eigenaar van deze Verolme-tak, private equitypartij Bencis, vreest dat er voorwaarden worden opgelegd waar ze niet aan kunnen en willen voldoen. Dat heeft vooral te maken met het uitkeren van dividend. Ik moet kijken hoe we dat oplossen.’ 

Van het UWV heeft Windt geen bericht ontvangen.

Koper is vorige eigenaar  

Het vorige management heeft recentelijk een doorstart gemaakt met Verolme Special Equipment. Is dat niet vreemd? Heeft de koper daarmee geprofiteerd van een NOW-geldinjectie van 1,2 miljoen en tevens een schone balans gecreëerd om door te starten? De koper betaalde negen ton voor de onderneming, en mocht voor 375.000 euro vijf projecten uit de boedel overnemen.

Windt snapt de wrevel: ‘25 partijen kwamen op het biedproces af, maar dan doet zich vaak een klassiek verschijnsel voor. The truth lies in the eyes of the beholder, in dit geval de bieder. De moeder kende de onderneming van haver tot gort en had de beste propositie’, verdedigt Windt zijn beslissing. 

Julius IJzermans, de oude directeur die de doorstart namens de Nederlandse private equity-partij Bencis regelde, is tevreden met de tegemoetkoming, maar had liever een andere vorm van ‘overheidssteun’ gezien. ‘NOW is een prachtige regeling, maar voor Verolme is die niet nuttig geweest. Uiteindelijk was de grootste bottleneck een ABN AMRO-banklening die afliep. Het was een perfect storm waarin we terechtkwamen. We hadden te veel schulden.’ IJzermans, die zelf een klein belang heeft in de doorstart, benadrukt dat er ‘geen NOW-geld’ bij de bank is terechtgekomen. ‘Elke euro is naar het personeel gegaan. We moesten kiezen: of bijstorten met de aandeelhouders of stoppen,’ zegt hij. 

Het UWV, de verstrekker van de looncompensatie, is niet op de hoogte van al deze ontwikkelingen, zegt curator Windt. ‘Die hebben een heleboel aan de fiets hangen volgens mij. Met een beetje deskresearch kun je al prima zien dat sommige balansen er niet goed uitzagen. Dat de rechterkant van de balans wel heel erg uit het lood stond. Dit wordt nog wel een dingetje,’ waarschuwt Windt. ‘Hier zou je een rol voor het UWV verwachten.’

Slapende UWV

Ook curator Angelina Bakker bij advocatenkantoor Dentons vindt het onoplettende gedrag van UWV opvallend. Zij onderzocht het faillissement van Belvar Life, een vastgoedclub die advies geeft aan het hotelwezen en in 2020 wilde starten met een keten voor het hogere segment. De Nederlandse tak van deze bv vraagt NOW 1 en 2 aan voor ruim 1,1 miljoen euro, maar gaat ten tijde van de tweede aanvraag failliet. Bij de start-up werken dan 43 mensen. 

‘De NOW-gelden bevonden zich nog keurig op de bankrekening. Daar hebben ze niet aangezeten,’ zegt Bakker. De curator, die de afhandeling doet, heeft uiteindelijk de laatste achterstallige betalingen van het personeel zelf moeten voldoen. ‘Ik denk dat ze wel snapten dat het niet correct zou zijn om nog iets met dat geld te doen toen ze wisten dat het faillissement aanstaande was.’

De Noorse moederholding (Maribel AS) was al omgevallen toen de aanvraag werd gedaan. ‘Uit angst om iets verkeerds te doen hebben ze geen betalingen meer gedaan. Dat hebben ze me verteld, dus het NOW-geld zat nog in de boedel.’

Het UWV-geld bevindt zich nog in de boedel, maar van de uitkeringsinstantie heeft Bakker nog niets vernomen. ‘Het ligt in de rede dat het UWV contact met mij had opgenomen, maar daar is nog tijd voor. Het UWV heeft, zoals gebruikelijk in faillissementen, uit hoofde van de loongarantieregeling de achterstallige salarissen van de werknemers en de salarissen over de opzegtermijn voldaan. Daaruit trek ik de conclusie dat het UWV op de hoogte is van het faillissement’, zegt Bakker. Het moet zich nog wel melden. ‘Het UWV kan de NOW-gelden niet zozeer terugvorderen, zij kan een vordering indienen in het faillissement ter zake van ten onrechte uitgekeerde NOW-gelden.’ 

Bakker verwacht dat de uitkeringsinstantie ook nog een zogeheten ‘regresvordering’ indient voor de betaalde achterstallige salarissen en daarmee vooraan komt te staan bij de verdeling van de boedel. ‘Deze in te dienen regresvordering (dus uit hoofde van de loongarantieregeling en niet uit hoofde van onverschuldigde NOW-gelden) heeft een hele hoge status in het faillissement.’

‘Die regeling is tot stand gekomen in een proces van kokend water. Maar nu zijn we verder in de tijd. Klopt alles nog?’

Tian Herstel die het faillissement van technologiebedrijf Copal Development afhandelt, is na het telefoontje van FTM ook in de boeken gedoken. ‘Ja, sorry, maar dit was niet top of mind’, verontschuldigt hij zich. Nieuws heeft hij wel. Hij heeft de betalingen van het UWV teruggevonden in het grootboek. 

Hij leest voor uit eigen werk. ‘Ik heb gezien dat het in tranches is binnengekomen. Aanzienlijke bedragen ja.’ 

Hij vindt het wel bijzonder dat er niets meer was terug te vinden in de boedel. ‘De aandeelhouder heeft er zelf nog 1,5 miljoen ingestopt. Je zou ook kunnen redeneren: hij had er 2,6 miljoen in moeten stoppen, want hier is de NOW natuurlijk niet voor bestemd.’

Aan de andere kant van de lijn valt het even stil. ‘Die regeling is tot stand gekomen in een proces van kokend water. Maar nu zijn we verder in de tijd. Klopt alles nog? Hadden ze bij alle aanvragen daadwerkelijk 100 procent omzetverlies? Daar ben ik op aan het inzoomen.’ 

Ook Herstel heeft geen bericht vernomen van het UWV. Hij weet niet of hij een vordering voor ze moet aanmaken en twijfelt of het geld nog is terug te halen. ‘Ik denk dat het UWV van voren niet weet dat ze van achteren leven. Ze hebben mij in ieder geval niet benaderd.’

Sommige andere overheidsinstellingen zijn al wel begonnen met terugvorderen van coronagelden. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, de uitvoeringsinstantie die de tegemoetkoming van vaste lasten (TVL) verstrekt, heeft een eigen onderzoeksdesk opgezet die naar fraude speurt. 

Inmiddels is op een totaal van 241.000 subsidieaanvragen 1.133 keer aangifte van fraude gedaan (0,5 procent) en is er bij 679 (0,3 procent) gevallen de subsidie ingetrokken na constatering van misbruik. Bij deze regeling strandde het grootste deel van de pogingen tot misbruik al bij de uitgebreide controles vooraf. Woordvoerder Birgit Oosterhuis van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zegt tegen FTM: ‘Maar het gebeurt steeds meer ook op basis van tips.’

UWV laat controle aan werkgevers en accountants

Het UWV laat bij monde van een woordvoerder naar aanleiding van dit artikel het volgende weten:

‘Voor elke regeling geldt dat er risico’s zijn op misbruik en oneigenlijk gebruik. Dat geldt zeker ook voor de NOW, gezien de snelheid waarmee de noodmaatregel tot stand is gekomen en de noodzaak van het op zeer korte termijn beschikbaar stellen van voorschotten en de consequentie daarvan dat de definitieve subsidie achteraf wordt vastgesteld door UWV. Het is realistisch te verwachten dat er op dit moment nog onvolkomenheden in de aanpak van deze risico’s zullen zijn. Vanwege het grote maatschappelijke belang van de NOW voor behoud van bedrijvigheid en banen, worden deze onvolkomenheden geaccepteerd door het ministerie van SZW.’ 

Op individuele gevallen gaat het UWV niet in, want het wil niet in ‘casuïstiek’ treden. Het UWV baseert zich op gegevens van de aanvrager.

Boven een voorschotbedrag van 20.000 euro of een definitief subsidiebedrag van 25.000 euro geldt dat een verklaring is verplicht van een ‘deskundige derde’, zoals een boekhouder of een administratiekantoor. Boven een voorschotbedrag van 100.000 euro of een definitief subsidiebedrag van 125.000 euro is een accountantsverklaring vereist.

Controles vinden achteraf plaats op basis van aangeleverde stukken van de aanvrager. ‘Uiteraard is er controle op de bankgegevens om te zorgen dat het geld bij de aanvrager terechtkomt. Hiervoor wordt samengewerkt met de Belastingdienst.’

Ook controleert het UWV of bedrijven tussentijds failliet gaan. In dat geval wordt de voorschotbetaling stopgezet. UWV zegt data-analyses te doen naar misbruikrisico’s om te kijken of aanvullende beheersmaatregelen nodig zijn. Daarnaast onderzoekt het UWV samen met de Belastingdienst en FIOD meldingen van mogelijk misbruik. De risicoanalyses worden uitgevoerd door de divisie Uitvoering Van Beleid van het ministerie van SZW. Deze controleurs kunnen werkgevers om aanvullende gegevens vragen en nader onderzoek doen. Curatoren moeten de bestemming van NOW-gelden van failliete bedrijven onderzoeken.

Van de ruim 150.000 aanvragen van de NOW 1 zijn er op dit moment 49.000 definitief aangevraagd. In ruim 20.000 gevallen moeten bedrijven geld terugbetalen, ruim 290 miljoen euro.

Het ministerie gaat het controlesysteem vooralsnog niet aanpassen. De Algemene Rekenkamer bepleitte in september dat bij aanvraag van NOW 3 een striktere controle vooraf zou moeten plaatsvinden. Dat verzoek werd afgewezen door het ministerie. ‘Voor controle vooraf is geen capaciteit beschikbaar zonder dat dit ten koste gaat van meer effectief gebleken controles achteraf’, schrijft minister Koolmees op 3 maart aan de Tweede Kamer. Het UWV heeft 1400 ‘signalen’ ontvangen van mogelijke overtreding. Dat betreft 1100 werkgevers.

De meeste signalen die UWV in 2020 ontving, betroffen mogelijke manipulatie van de omzet en mogelijke manipulatie van de loonsom, samen goed voor 80 procent van alle mogelijke fraudegevallen. Daarnaast ontving het UWV meldingen van identiteitsfraude. In 2020 is de subsidie in elf gevallen stopgezet. De inspectie heeft in 2020 van verschillende partijen 650 signalen ontvangen van strafbare feiten in relatie tot alle subsidiemaatregelen, het NOW maakt daar onderdeel van uit.

De komende weken onderzoekt Follow the Money hoe, waar en wanneer het misgaat met de verschillende steunmaatregelen die voor de coronacrisis in het leven zijn geroepen.

In volgende artikelen zal FTM onder andere de rol van accountants belichten bij de aanvraag en beoordeling van NOW-gelden.