Maar liefst honderd Duitse opsporingsambtenaren doorzochten dinsdag dertien kantoren en privéwoningen in het kader van het zogeheten CumEx-onderzoek. Tijdens die actie werd opnieuw het kantoor van ABN Amro in Frankfurt doorzocht. Op verzoek van de Duitse justitie doorzocht het Nederlandse Openbaar Ministerie een woning in Nederland. 

De onderzoeken zijn gericht tegen zes mannen van tussen de 50 en 57 jaar oud. In 2008 en 2009 zouden zij bij de Duitse fiscus meermalen ten onrechte dividend hebben teruggevraagd. In een persbericht schat het Duitse OM de schade op 53,3 miljoen euro aan teveel terugbetaalde dividendbelasting. Dat bedrag is inmiddels door het Duitse ministerie van Financiën teruggevorderd en geïncasseerd.

De doorzoeking van het ABN Amro-kantoor in Frankfurt werd gisteren bevestigd door een woordvoerder van het hoofdkantoor in Amsterdam: ‘We kunnen bevestigen dat we vandaag informatie-uitvragen hebben gehad van de Duitse autoriteiten in het kader van de lopende cum/ex onderzoeken. Het betrof ABN AMRO in Duitsland, in Frankfurt. Daar is men langs geweest. Voorts was er een schriftelijk verzoek aan ABN AMRO in Nederland. Net als bij eerdere verzoeken werken we ook nu volledig mee.’ Of de inval in de Nederlandse woning in verband staat met het onderzoek naar ABN Amro, kon de woordvoerder niet vertellen.

‘Ook heeft ABN Amro vanaf die periode beleid ontwikkeld om betrokkenheid bij dividend stripping uit te sluiten’

De bank verwijst journalisten die naar de inval vragen, naar de webpagina die ABN Amro vorig jaar online zette in verband met de publicaties van het journalistieke consortium rond The CumEx Files. Daar stelt de bank: ‘ABN AMRO heeft vanaf 2010 activiteiten, die risico’s herbergden op betrokkenheid bij dividend stripping, verkocht en gestaakt. Ook is er vanaf die periode beleid ontwikkeld om betrokkenheid bij dividend stripping uit te sluiten.’

De eerste zin van deze mededeling van de bank werd dinsdag door Het Financieele Dagblad overgenomen. De beschrijving van ABN Amro klopt echter niet.

In oktober 2008 nam de Nederlandse Staat alle Nederlandse onderdelen over van de Belgisch-Nederlandse bank/verzekeraar Fortis, die dreigde te sneuvelen in de crisis. Met deze overname kwam de Staat ook in bezit van ABN Amro. In juli 2010 fuseerden Fortis en ABN Amro tot één bank.

‘In de eerste jaren na de verwerving van de Nederlandse delen van het “oude” ABN AMRO en Fortis Bank Nederland is gesproken over de nieuwe strategische richting van de verworven onderdelen. De staat en ABN AMRO hebben toen gezamenlijk besloten om activiteiten die verband houden met dividendstripping af te bouwen,’ zei een woordvoerder van het ministerie in december 2018 tegen FTM. Hij sprak van ‘afbouwen’, niet van ‘staken’.

En gestaakt werd het dividendstrippen inderdaad niet. Weliswaar stootte ABN Amro in 2010 zijn Luxemburgse dochter Kirchberg Investment Management af, maar de bank bleef nauwe handelsbetrekkingen met haar voormalige dochter onderhouden. Tot in februari 2016, toen legde de ABN Amro Clearing Bank de Luxemburgers handelsbeperkingen op. De reden? De bank had ‘ineens’ waargenomen dat bij Kirchberg handelstransacties plaatsvonden die tegen de zogeheten ‘principles of fair and orderly trading’ ingingen. Oftewel: Kirchberg voerde zaken uit die het daglicht niet konden velen. 

Twee weken later sneed ABN Amro definitief alle banden met de Luxemburgse firma door. In haar opzeggingsbrieven stelde de clearing bank dat Kirchberg handelsstrategieën hanteerde die onverenigbaar zijn met het risicoprofiel van de bank. Ze deden er aan ‘dividendstrippen’, stelde ABN Amro.

Maar daar had de bank eerder nooit een probleem van gemaakt, stelde Kirchberg, dat naar de rechter stapte. Die gaf ABN Amro begin 2016 gelijk. De rechter stelde dat de bank ‘een eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft om te voorkomen dat ontoelaatbare transacties plaatsvinden’. 

Gisteren was de derde keer dat Duitse opsporingsambtenaren ABN Amro doorzochten en informatie opvroegen

De Duitse officier van justitie Brorhilker heeft ook haar eigen verantwoordelijkheid. Zij klopte januari 2016 aan bij ABN Amro met een serie vragen over vennootschappen die in 2010 nog volle dochters van de Amsterdamse bank waren. Een van die vennootschappen: Kirchberg.

ABN Amro bleef onderwerp van belangstelling van Duitsland. In augustus 2016 vroeg een onderzoekscommissie van het Duitse parlement documenten op bij de ABN Amro-vestiging in Frankfurt. Toen de bank antwoordde dat de gevraagde stukken niet in Frankfurt of in Amsterdam lagen, besloot de commissie het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken in te schakelen. Maar opnieuw reageerde ABN Amro niet. De bank liet FTM eind 2018 weten dat het verzoek om documenten afkomstig was van een openbare onderzoekscommissie en daarom geen juridische grondslag had.

In maart 2016 bracht Het Financieele Dagblad het nieuws dat de Duitse fiscus de Duitse vennootschap ‘Mainhatten Finance & Trading GmbH’ in oktober 2012 had aangeslagen voor 98 miljoen euro wegens ‘illegaal dividendstrippen in de periode 2007-2009’. Mainhattan behoorde tot het vroegere Fortis-onderdeel GSLA Finance, dat inmiddels door ABN Amro was overgenomen. 

Ook in april van dit jaar kreeg ABN Amro in Frankfurt bezoek van de Duitse Justitie. Gisteren was het de derde keer dat Duitse opsporingsambtenaren ABN Amro doorzochten en informatie opvroegen. Tijdens het recente verhoor van kroongetuige Benjamin Frey in de rechtbank in Bonn werden de namen van enkele hoofdverdachten genoemd die bij het ABN Amro-kantoor in Dubai bankierden. 

ABN Amro stelt steeds dat de bank alle medewerking verleent. Maar al met al lijkt de bank, waarvan de Nederlandse Staat nog steeds meerderheidsaandeelhouder is, diep in het CumEx-schandaal verwikkeld te zijn.