
Paniek op de beurzen, oplopende spreads tussen de staatsobligaties van diverse eurozone landen en hommeles in het bestuur van de ECB... Maar volgens Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem ging het slechts om een 'correctie'.. Wat is het echte verhaal?
Terwijl politiek Nederland zich vooral bezighoudt met de vraag welke kleur Zwarte Piet voortaan moet aannemen en met betrekking tot de economie vooral benadrukt dat 'het dieptepunt van de crisis' nu toch echt voorbij is, daarin enthousiast bijgevallen door onze onvolprezen staatsmedia, rommelt het in werkelijkheid aan alle kanten in de eurozone. Zelfs in de doorgaans eurofiele NRC en Het Financieele Dagblad viel het op. Wees Caroline de Gruyter er in een stuk in de NRC van afgelopen zaterdag op, dat alle ogen nu op Italië gericht zijn (en dus dat de aloude as Berlijn-Parijs aan ernstige slijtage onderheving is), de Brusselse correspondent van het FD, Ulko Jonker, schreef zelfs in een stuk met de veelzeggende kop 'Doem van een nieuwe eurocrisis', en ik citeer:
"De trefwoorden zijn ijzingwekkend vertrouwd: recessie, Griekenland, onbeheerste begrotingstekorten, stijgende rente, periferie, confrontatiekoers. Samen vormen ze het woord ‘eurocrisis’."
Crisis is nooit weggeweest
Een crisis die weer helemaal terug is van nooit weggeweest, want bijna vijf jaar 'eurocrississen' verder is er helemaal niets verbeterd: de werkloosheid is nog altijd torenhoog, de economische vooruitzichten slecht en zelfs de economische motor van de EU -Duitsland- begint te haperen. En dat op het moment dat de ECB de bankenunie op wil tuigen. Een unie, die in feite neerkomt op een permanente transferunie. Want Frankrijk wil niet hervormen, Italië kan het niet en de rest van de Europese periferie heeft sowieso geen cent meer te makken. Waar zou die groei vandaan moeten komen dan? En uitgerekend op het moment dat de ECB van start gaat met het opkoopprogramma van 'verpakte leningen' (Asset Backed Securities). Volgens Bloomberg melden bronnen binnen de centrale bank dat de ECB vooral kortlopend Frans papier had opgekocht van Société Générale en BNP Paribas. Het valt niet uit te sluiten dat Merkel en Hollande dit gisteren met Draghi hebben besproken in aanloop naar de Eurotop later deze week. Echter, het besluit om die leningen op te kopen (om de vastgelopen kredietverlening door commerciële banken aan te zwengelen) is binnen het bestuur van de bank niet unaniem genomen. Zoals bekend is de Duitse Bundesbank president Weidmann fel tegen dit opkoopprogramma en hij wordt daarin bijgestaan door veel deskundigen.De Zuid-Europese industrieën zijn simpelweg niet concurrerend genoegOnder meer door de internationaal alom gerespecteerde Hans-Werner Sinn van het prestigieuze onderzoeksinstituut Ifo te München. Sinn verklaarde vanochtend tegen de Duitse zakenkrant Handelsblatt: "Die Kapitalmärkte haben lange die These geglaubt, dass es sich um eine vorübergehende Krise handelt, die mit viel Geld zu beheben ist. Dieser Glaube verflüchtigt sich jetzt. Die Industrien in Südeuropa sind nicht mehr wettbewerbsfähig.“
Méér geld lost problemen niet op
Méér geld lost de onderliggende -structurele- oorzaak van de eurocrisis niet op, zegt Sinn; de Zuid-Europese industrie is simpelweg niet concurrerend genoeg en dat beginnen de markten eindelijk ook te snappen, na vijf jaar voortmodderen. Sinn verwijst in dat verband naar de gestegen renteverschillen op staatsobligaties van de kernlanden en de periferie, op de gedaalde beurskoersen en stelt dat de maatregelen van de ECB niet zullen helpen, omdat ze de diepere economische oorzaken niet wegnemen. Uiteraard denken sommige centrale bankiers daar anders over. Nog afgelopen vrijdag beweerde de Oostenrijkse centrale bankpresident Ewald Nowotny dat het instrumentarium van de ECB nog niet uitgeput was en dat de bank nog wel meer zou kunnen doen om de conjunctuur aan te wakkeren.'ECB dreigt een 'bad bank' te worden met opkopen Asset Backed SecuritiesHij sprak ook tegen dat de ECB een 'bad bank' dreigde te worden door de opkoop van de verpakte leningen, zoals Weidmann, Sinn en anderen eerder al hadden gesuggereerd. En ik heb de neiging om de visie van Weidmann c.s. over te nemen. Bovendien is het maar de vraag in hoeverre dit voorgenomen beleid binnen het mandaat van de centrale bank past. Sinn en ook de juridisch deskundige Markus C. Kerber vinden van niet. Zij stellen dat het ECB opkoopbeleid in wezen neerkomt op monetaire financiering van lidstaten, wat het in feite ook is. Dat vindt ook het Bundesverfassungsgericht in Karlsruhe, dat de kwestie van massaal opkopen van schuldpapier door de ECB (het OMT programma) heeft voorgelegd aan het Europese Hof van Justitie. Gelukkig heeft het Duitse gerechtshof wel het voorbehoud gemaakt dat het definitieve eindoordeel alleen door haarzelf gegeven zal worden.
Bankenunie betekent permanente transferunie
Maar niet alleen op het opkoopprogramma van de ECB komt kritiek. Ook op de invulling die momenteel aan de bankenunie wordt gegeven. Zelfs Ognian Hishow van het Duitse onderzoeksinstituut SWP (Stiftung Wissenschaft und Politik) vindt dat de bankenunie 'te vroeg' komt en een opmaat vormt voor een permanente transferunie. Dat mag met recht opmerkelijk genoemd worden, want de meeste Duitse onderzoeksinstituten zijn nogal pro-Europese integratie. Waarschijnlijk om zijn broodheren niet teveel voor de schenen te schoppen noemt Hishow de bankenunie nog 'te vroeg', maar wie goed tussen de regels doorleest weet genoeg. Hishow: "Schließlich würden die unkonventionellen Maßnahmen zur Rettung angeschlagener Banken eine Kapitallücke bei der EZB öffnen, für die am Ende die Steuerzahler aufkommen müssen, und zwar die Steuerzahler in den wirtschaftlich gesunden Mitgliedstaaten. Deutschland müsste mindestens 25 Prozent des Ausfalls tragen. Damit verwandelt sich die WWU (Wirtschafts- und Währungsunion, red.) zunehmend in eine Transferunion – eine Entwicklung, die von der Bankenunion beschleunigt wird." De bankenunie zal dus van de eurozone een permanente transferunie maken, waarschuwt hij.Bankenunie maakt van de eurozone een permanente transferunieDat is hele andere koek dan de uitspraken van minister-president Rutte, om maar iemand te noemen, die de bankenunie juist een fraai voorbeeld vond van 'bescherming van de belastingbetaler'. Als nu een Nederlandse bank in de problemen komt, dan springen de Spaanse bij, aldus de premier. Jazeker, dat gelooft onmiddellijk iedereen natuurlijk... Hoe naïef kun je zijn? De Spaanse bankiers zorgen vooral erg goed voor zichzelf, zoals afgelopen week nog maar weer eens bleek. Het is verbazingwekkend en verontrustend tegelijkertijd om te moeten constateren dat er in de financiële wereld nog altijd (centrale) bankiers en economen rondlopen, die menen dat vergroting van de geldhoeveelheid als zodanig voor economische groei zorgt. Die groei zal toch echt moeten komen van producenten en kapitaalkrachtige consumenten. Maar het aantal kapitaalkrachtige consumenten in de eurozone neemt sterk af en dat geldt ook voor de industriële producenten. Zelfs in Duitsland. Het verhaal wordt eentonig, maar zolang er niets wordt gedaan aan de oorzaken van deze eurocrisis, zal er niets veranderen en dreigt een scenario van langdurige lage groei steeds waarschijnlijker te worden. De eurocrisis bezworen? Nog lange niet. U kunt mij hier volgen op twitter @trias_politica
26 Bijdragen
John_Rambo
Watching the Wheels
John_RamboJohn_Rambo
Watching the WheelsWatching the Wheels
John_RamboWat in het beleid ontbreekt is 'richting'. 'Waar gaan we met z'n allen aan werken?'. Stel dan bijvoorbeeld tot doel om 2025 de helft van de elektriciteit duurzaam om te wekken en de helft van de auto's elektrisch te laten rijden. Zorg dat nieuwe wegen energie op gaan wekking en warmte opslaan. Bijvoorbeeld winst maken stimuleren door belastingen te verlagen zodra burgers en bedrijven hun belastbaar inkomen verhogen tov. het jaar ervoor. 'Gefeliciteerd, het Rijk is blij met de extra belasting die u dit jaar betaalt, u krijgt 10% van de extra belasting terug, dank u wel.' Knallen met die handel, motiveren die hap :-).
boer breekt klomp
Anton
1. euro zonder transferunie = economische crisis
2. euro met transferunie = politieke crisis
Dames en heren politici, maak uw keuze (of zijn jullie slechts trekpoppen van de financiele elite?)
Jean
Antonbps
AntonJesse
bps
JesseIn een statisch systeem kan het wel lang duren.
Als er niets -of onvoldoende- verandert, is een crisis het voorportaal van een crash, of chaos.
Als er wel iets verandert, moet dat voldoende zijn om de richting te keren, niet om af te buigen (weg verlengen/tijd kopen).
Kering gebeurt alleen als de oorzaken van die richting worden weg genomen. Anders niet.
Een permanente -aan crash parallelle- crisissituatie is eindig vanwege de oneindig toenemende tegenmaatregelen die nodig zijn en is daarom onwaarschijnlijk.
Zeg maar dat Jantje uiteindelijk vingers tekort komt om alle nieuwe gaten in de dijk te dichten.
bps
Markt en markteconomie kun je daarom beter eerlijk, goed begeleiden en verzorgen, en ervan profiteren, door excessen te voorkomen, dan er tegen in gaan met veel one-size-fits-all geweld.
Die strijd werd en wordt verloren.
Goed verzorgen is bijv. optimale vrijheid -niet maximale- bieden in optimale valutagebieden onder
-en in- een optimaal €uro gebied. Dat is met een internationale €uro boven interne oca-munten. Zodat alle verschillen en verhoudingen zich optimaal kunnen aanpassen.
De waarheid verkeert toch echt ergens omtrent het midden in dynamische systemen, zoals economie er ook een is. Niet in excessen, extremen en wanverhoudingen.
Dergelijke weerbare systemen van systemen komen succesvol veel meer en vrijwel uitsluitend als zodanig voor, in natuur én in cultuur. Als economisch systeemvorm is het niet vreemd en niet nieuw.
Hoogstens de hervinding van evenwichts- en balanswerking in economie is misschien nieuw.
Alle verhoudingen in de economie dus optimaal -niet maximaal- laten kunnen zijn, in balans.
Dan komt alles goed.
Met optimale verhoudingen bedoel ik de verhoudingen tussen tegenstellingen als:
publiek en privaat, sparen en lenen, produceren en consumeren, importeren en exporteren, eigen
muntwaarde en stabiele €urowaarde, rente en risico, natuur en cultuur, enz.
Het gevaar bestaat dat je van het ene uiterste: links EUSSR socialistisch federalisme,
in het andere uiterste belandt: rechts nationalistisch separatisme en protectionisme.
Terwijl de waarheid die overeind blijft, toch echt ergens in het midden ligt, omtrent het evenwicht.
Hilterman
bpsKijk eens naar de verdampte pensioenen in Griekenland. Het was al niet veel nu zijn grote aantallen ouderen ook dat kleine pensioen geheel of gedeeltelijk kwijt.
Denk eens aan de zestig jarige man die zijn werk en inkomen verliest en moet zien rond te komen van het kleine pensioen dat zijn negentig jarige moeder heeft.
Eerst duwt hij zijn moeder van het flatgebouw af en springt daarna ook een wisse dood tegemoet.
Intussen genieten politici in Brussel en de lidstaten van hun royale toelage.
Gezien de ernstige ontwrichtende gevolgen die ontstaan zijn uit de onverantwoorde invoering van de eenheidsmunt zou een gang naar de strafrechter alleszins gerechtvaardigd zijn. Helaas kunnen de verantwoordelijken zich beroepen op hun immuniteit. Ze kunnen zich niet beroepen op onwetendheid. Er is door vele vooraanstaande economen gewaarschuwd voor de gevaren van de euro.
ps. Gevonden Jean, dank!
Jean
HiltermanNumoQuest®
2 problemen die helemaal niet zjn aangepakt.
1. De echte schulden cirkel
Heel eenvoudig. U leent € 100,00 van uw buurman, en die buurman wil u best helpen maar heeft die € 100,00 niet. Hij belt een paar 'vrindjes' en leent van één van hen € 100,00. Nu is zijn 'vrindje' niet helemaal van de pot gerukt en zegt, 'ik wil er € 110,00 voor terug. Uw buurman ook niet achterlijk en zegt tegen u,'Ik wil je wel helpen maar ik wil er wel € 112.00 voor terug. Zo is er een schuldcirkel geboren.
De Banken
Banken hadden heel vroeger ooit een dekkingsgraag van 100%. Dat betekende dat voor elke € dat werd uitgeleend, exact hetzelfde in de bank zelf aanwezig was. Met de komst van het papieren geld, allerlei financiële documenten, stelde men dat 'vertrouwen' genoeg was om iemand iets te lenen. Die dekking? Tja... die is er vaak helemaal niet eens meer.
Maar nu. De pest breekt uit en de ene bank word door de andere bank gedwongen tot terugbetalen. En snel graag. want de banken, die jaren lang eigen zakken hadden geveuld met allerhande dubieuze producten, waar u en ik schromelijk meer voor betaalden dan nodig, de chantabele torenhoge boetes op producten, wanneer u of ik er vanaf wilden, hebben de banken € Miljarden binnengeharkt.
Plots stelden de banken van elkaar, hela, u heeft schuld bij mij uitstaan, die feitelijk niet ze heel erg meer is gedekt, ik heb schuldeisers die aan staan te kloppen, betalen. En zo heb je een bankencrisis. Deze baken, dik in de problemen, krankzinnig miljarden aan u en mij hebben verdient, blijken dus geen eigen dekking meer te hebben. Lees, gaten in de eigen solvabiliteit van hier tot Tokio. Al deze bankdirecteurtjes en managers, gingen in paniek huiliehuilie naar de overheid. Help, anders vallen wij om.
Werkelijke V
martinvanderveen
NumoQuest®Theoretisch gesteld; Wil je het probleem van een stagnerende economie oplossen dan moet je geld wegdenken uit het systeem.
NumoQuest®
martinvanderveenJe kunt EU wijd dan een soort currency handhaven als zijnde handels currency, maar laat elke lidstaat vooral eigen problemen eerst oplossen tot een gelijk niveau. Accepteer niet dat je gedwongen word de shit of problemen van een ander lidstaat op te moeten lossen.
Uiteraard krijgen we hier heeeeeeel veel commentaar op vooral van landen en mensen die er een volkomen eigen belang bij hebben. Schuif dat ter zijde.
Economie
Wanneer je die EU geldstromen hard onderbreekt en dit in eigen economie jaagt, heb je in no-time een draaiende klinkende economie die op gezonde manier reflecteerd op omliggende randen enz enz.
De weg die Balkenende is ingeslagen en nu door Rutte word doorgezet, brengt geen oplossingen, alleen het verschuiven van het probleem. Maar natuurlijk mag je dit de veroorzakers, Balkenende en Rutte niet nawijzen. Zij dansen gracieus voor de werkelijke problemen weg. Die zou Brussel op moeten gaan lossen.
als we al iets hebben geleerd sinds 2008 dan is het dat Brussel heel veel doet, maar niet capabel is ook maar iets op te lossen. Zo ook de zittende politieke en bancaire kliek. Dat is iets wat zij tot nu toe grondg hebben bewezen.
wp200
Sorry, maar dat is onzin. Zelfs in Griekenland is er niks structureel anders: daar waren de staatsfinancieën altijd al een puinhoop.
Er is een crisis. Dat is conjunctuur, niet structuur, maar dat kost de overheid evengoed extra geld en scheelt inkomsten en daardoor loopt de staatsschuld op. De overheid hoort anti-cyclisch beleid te voeren en nu meer geld uit te geven, dus dat is juist de bedoeling. Veel neo-liberalen/austerianen durven niet openlijk anti-cyclisch te zijn, vooral omdat het onverdedigbaar dom is, en noemen dus maar alles "structureel". Voordat ze het "structureel" noemde, hadden ze het trouwens over Reinhardt en Rogoff die bewezen hadden dat schuld leidt tot tragere groei (het beruchte spreadsheet-error paper). En hierna zullen ze wel een ander excuus vinden. Ze willen namelijk gewoon korten op de sociale zekerheid.
Toch zijn er wel degelijk structurele hervormingen nodig. In Frankfurt en in Brussel:
1. Dankzij de euro zijn er geen wisselkoersen meer en blijven onevenwichtigheden jaren bestaan. Hierdoor konden Duitse banken dus jaren doorgaan met oliedom geld uitlenen voor de bouw van Spaanse vakantievilla's, zonder dat de peseta in waarde daalt en de mark in waarde stijgt. En moeten die Duitse banken nu via leningen aan (eigenlijk-failliete) Spaanse banken gered worden.
2. Dankzij het Stabiliteitspact wordt anti-cyclisch beleid beperkt tot 3% van BNP, wat veel en veel te weinig is. Als de banken en de huizenmarkt samen een crisis veroorzaken met een krimp van laten we zeggen 7% van BNP, ga je die crisis niet oplossen met een overheidstekort van 3%. Het is geen hogere wiskunde. In de VS is wel gestimuleerd, met overheidstekorten van 10% tot gevolg. Zelfs dat was niet genoeg, maar heeft er wel voor gezorgd dat de crisis daar veel minder erg was dan in Spanje of Griekenland. En die 10
bps
Is er ooit meegedeeld waarom er een Europese eenheidsunie, een politieke unie, een bankenunie, en een schuldenunie moet zijn? Als ik het geld volg, is het alleen incassogemak voor grootbankiers.
Behalve dat het “een sprong voorwaarts” zou zijn, volgens o.a. Kohl, maar het niet is en niet wordt.
Alle socialistische gelijkheidsparadijzen falen. Van Lenin tot Mao en van Venezuela en de EU thans.
En waarom moeten alle verschillen gelijk getimmerd worden ? Zonder verschil staat alles stil.
Jean
bpsIn antwoord op je vraag: een Schuldenunie zullen de officials in Brussel hun eigen heilige graal nimmer noemen, maar dat is wel wat het is.
Officieel wordt de volgende reden opgevoerd. In 1997 werd het Stabiliteits- en Groei Pact opgesteld (waarvoor in 1992 bij het Verdrag van Maastricht al de basis werd gelegd, inclusief de bekende criteria van de drie procentsnorm en de staatsschuldquote van 60% van het BBP van een eurozonelidstaat). De bedoeling van dat S&GP was om de economieën van de eurozone beter op elkaar af te stemmen.
Nadien bleek, dat na invoering van de euro (giraal in 1999 en chartaal in 2002) de economieën niet naar elkaar toe convergeerden, maar wel dat er een enorme schuldenberg werd gecreëerd, vooral in de zuidelijke eurolanden, die plots niet tegen 9%, maar tegen 3% of lager op de kapitaalmarkten terechtkonden. Een enorme 'boom' van staatsschulden was het gevolg. Niemand die bedacht dat die schulden ooit een keer terugbetaald zouden moeten worden...
Na de financiële crisis van 2008 was het over met de pret. Nog geen 2 jaar later was Griekenland failliet, maar het landje werd gered: in totaal werd er € 240 mrd Europees belastinggeld tegenaan gesmeten; voor een landje met een BBP van iets meer dan € 200 mrd. En zoals je hebt kunnen lezen heeft het geen barst geholpen. De staatsschuldquote van het huidige Griekenland bedraagt 173%, bijna driemaal het toegestane percentage...
Er werd na 2010 niet alleen in ruime mate Europees belastinggeld besteed aan de eurocrisis, óók wetgeving: eerst het sixpack, toen het two-pack, vervolgens het fiscal compact en tenslotte de afspraken in het kader van de (bindende, remember Rutte's 'engage') economische contracten.
Allemaal in de hoop dat het helpt de crisis op te lossen. Tevergeefs. De structuur van deze muntunie is verkeerd (één rente to rule them all) en kan niet werken in dit valutagebied met zulke divergente economieën.
bps
JeanIk ben meer van de systematiek en minder van de politiek.
In een reactie onder staat een systematieke variant op het Optica EU-advies 1975 in het verlengde van TMS.
Ik kon het niet laten, als proefballon, maar er komt weinig reactie en discussie van.
Nog steeds dank voor alle onderwerpen, toelichtingen, belichtingen, aandacht en discussie.
Zoals ik je begrijp, is de EU eigenlijk zelf onbedoeld en onvoorzien de schuldenunie “ingetuimeld”.
Hoewel ik vind dat de politiek de burgers aan de banken en de EU heeft uitgeleverd, zowel fiscaal als privaat met eerst HRA, NHG, vinex-koopwoningschaarste-beleid,
woekerpolissen, etc. en nu middels het gemartel met de schuldencrisis, de bankencrisis, stagnatie, inflatie, immigratie, belastingen en bezuinigingen, de
eurozonecrisis en verstikking en verarming als gevolg van de ontspoorde EU.
Naast het in- en intrieste ervan, is de eurozonecrisis en de schuldencrisis fascinerend om te volgen vanuit het oogpunt van systeemwerking.
***
Jean
bpsbps
JeanJean
bpsSpeculaas
Goed gezien Jean,
Het Duitse Bundesverfassungsgericht kent kennelijk zijn ''Pro Europa'' Papenheimers bij het EHvJ.
Hilterman
SpeculaasZe vragen eerst advies bij het EU hof. Dat schiet niet op.
Hun eigen oordeel van het constitutionele hof is veel belangrijker.
Goed kans dat het hof op grond van het ongecontroleerd besteden van Duits geld aan de EU afkeurt. Dit soort bestedingen kunnen alleen plaatsvinden na goedkeuring van het Duitse parlement. Dat staat nu buitenspel.
Hilterman
Zou hij echt denken dat de bestaande crisis al voorbij is?