
De EU investeert honderden miljarden in verduurzaming. In dit dossier leggen we de belangen bloot. Lees meer
In 2019 presenteerde de Europese Commissie de Europese Green Deal: een ambitieus plan om de economie van de Europese Unie in een rap tempo te vergroenen. Een van de doelstellingen: in 2050 moet de EU volledig klimaatneutraal zijn. De plannen zullen onze economie ingrijpend veranderen.
In dit dossier analyseren we de belangen achter de groene ambities, volgen we de strijd om het geld en zoeken we uit wie er aan het langste en kortste eind trekken.
Burgers hebben hoop en visie nodig voor de energietransitie, zegt hoogleraar omgevingspsychologie
Wiebe Draijer hoopte de Rabo en de landbouw te vergroenen – hij bleef steken in gepolder
Zeewind in overvloed, toch wil de lobby honderden extra molens op land
Spoorweg-activist Jon Worth: ‘In Brussel lobbyt niemand voor de Europese treinreiziger’
Zelfs zonder energiecrisis verdienen deze windboeren extreem veel – met hulp van de belastingbetaler
Podcast | De minder florissante kant van windmolens
Brussel wil Europa volbouwen met nutteloze waterstoftankstations
Gas en kernenergie krijgen een groen label van Europa
Europa’s groene label wordt grijzer dan dat van Rusland, tenzij het Europees Parlement ingrijpt
Honderden miljarden op tafel toveren zonder een cent op zak: zo doet Brussel het
Windpark Fryslân © Peter Hilz / ANP
Zelfs zonder energiecrisis verdienen deze windboeren extreem veel – met hulp van de belastingbetaler
Windpark Fryslân – het grootste van Nederland op land – draait dit jaar volle bak. Dankzij de energiecrisis lopen de grootaandeelhouders, twee boerenfamilies, compleet binnen. Dat gebeurt ook zonder prijsexplosie. Met behulp van een subsidieregeling kan de winst de komende vijftien jaar oplopen tot 384 miljoen euro meer dan die regeling beoogt. ‘Dit is een exorbitant rendement.’
- Producenten van windenergie en zonne-energie verdienen op dit moment extreem veel geld dankzij de vertienvoudigde stroomprijzen. Dat komt omdat hun kosten niet zijn gestegen, die van gasgestookte energiecentrales wel.
- Ook de aandeelhouders van Windpark Fryslân in het IJsselmeer lopen binnen. Maar dat zou ook zonder energiecrisis wel gebeuren, dankzij royale overheidssubsidies.
- Bij normale stroomprijzen verdienen de aandeelhouders 384 miljoen euro meer dan volgens het subsidiemodel de bedoeling is. Dit blijkt uit een berekening die energie-econoom Daan Hulshof maakte op verzoek van Follow the Money.
- Volgens de econoom zorgt het systeem niet voor meer hernieuwbare energie maar voor een verschuiving van geld van energiegebruikers en belastingbetalers naar investeerders. ‘Dat is niet rechtvaardig en bedreigt daarom de steun voor de noodzakelijke klimaatmaatregelen.’
- Minister Rob Jetten (D66) voor Klimaat en Energie ontkent dat door het subsidiesysteem overwinsten ontstaan.
Rijdend over de Afsluitdijk zie je ze opdoemen aan de kant van het IJsselmeer: 89 windturbines, 180 meter hoog, opgesteld in een zeshoek. Het is Windpark Fryslân, het grootste ter wereld in een binnenwater, en in Nederland het grootste op land (want niet in zee). De molens zijn goed voor de stroomvoorziening van een half miljoen huishoudens.
Al in 2008 startten de voorbereidingen voor de aanleg, de laatste turbine ging eind vorig jaar draaien. De initiatiefnemers moesten vele hordes nemen: van milieuvergunningen tot de aanbesteding, en de jarenlange bouw in het water. Er ging een investering mee gepaard van 789 miljoen euro.
Windparken zijn cruciaal voor het halen van de doelstellingen voor duurzame energie. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gaat ervan uit dat windenergie zonder grootschalige hulp niet rendabel te krijgen is, en dus niet te financieren. Om die reden stelt de overheid er miljarden voor beschikbaar.
Ook voor Windpark Fryslân staat een subsidie klaar, de Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE): maximaal 1,5 miljard euro voor vijftien jaar.
Dankzij de door de overheid gegarandeerde minimumprijs van stroom zijn banken bereid enorme sommen geld uit te lenen voor de bouw van windparken. Met die zekerheid van inkomsten uit windenergie zijn rente en aflossing geen probleem. Na betaling van alle kosten moeten investeerders een redelijk rendement kunnen maken. Daarop is de subsidie afgestemd: die moet overwinsten voorkomen.
Althans, dat is het idee. Nu de werkelijkheid.
Vertienvoudigde stroomprijzen
Na de gasprijzen zijn ook de stroomprijzen volledig de pan uit gerezen – tot ongeveer het tienvoudige van normaal (lange tijd zo’n 4 cent per kilowattuur). Dat komt omdat de stroomprijs grotendeels wordt bepaald door de gasprijs. En de prijs die afnemer Eneco betaalt aan Windpark Fryslân, zo blijkt uit het jaarverslag (2021), beweegt mee met de markt. Omhoog dus.
Maar de wind voor de 65 meter lange wieken is gratis, en het park heeft nauwelijks variabele kosten, in tegenstelling tot gasgestookte centrales. Er zijn hoofdzakelijk voorspelbare, vaste kosten – voor een groot deel de rente en aflossing van de banklening. Met vertienvoudigde stroomprijzen boeken dit park en vele andere grote winsten. Hetzelfde geldt voor zonneparken.
Subsidie is dit jaar niet nodig. Die wordt alleen uitgekeerd onder een bepaald prijsniveau. Maar wanneer de stroomprijzen normaliseren, krijgen de windparken weer wel gewoon subsidie: er is dus amper risico.
Zonder subsidie zou er überhaupt geen windpark zijn. Die zijn er alleen omdat een groot deel van het risico – lage stroomprijzen – is afgewenteld op de belastingbetaler.
Akkerbouwers met rugwind
Ook zonder extreme prijzen is Windpark Fryslân buitengewoon lucratief, blijkt uit het jaarverslag. In de tweede helft van vorig jaar – toen het volledig in bedrijf ging – lagen de stroomprijzen gemiddeld meer dan vier keer hoger dan normaal. Dat resulteerde in een omzet van 73 miljoen euro uit de verkoop van stroom en een nettowinst van 33 miljoen euro. Desondanks kreeg Fryslân vorig jaar bijna 4 miljoen euro subsidie.
Dat geld verdwijnt grotendeels in de zakken van de familie Meulendijks en de familie De Groot, van oorsprong akkerbouwers in de Noordoostpolder, en de initiatiefnemers van het project. Zij hadden al de nodige ervaring als ontwikkelaars, met gezamenlijke investeringen in onder meer Windpark Delfzijl en Windpark Westermeerwind in het IJsselmeer. Anne de Groot – zoon van een van de oprichters – is de projectleider van Windpark Fryslân.
Samen bezitten de twee families 85 procent van de aandelen van het park. Daarvoor hebben ze 11,8 miljoen euro betaald, zo vermeldt het jaarverslag van 2019. De overige 15 procent van de aandelen is in handen van de provincie Friesland, die daarvoor 20 miljoen euro neertelde – per aandeel ongeveer tien keer zoveel dus. Bovendien verstrekte de provincie een (achtergestelde) lening van 80 miljoen.
Waarom het provinciebestuur zulke voorwaarden accepteerde, is niet duidelijk: vragen van lokale politici over financiële details werden afgewimpeld met een verwijzing naar de vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie.
Slechts 4 procent van de totale investering komt uit eigen geld van de families en de provincie. Met dat kleine beetje eigen inleg hebben ze een grote hefboom gecreëerd: een schuld van 757 miljoen euro in verhouding tot een aandelenvermogen van 31,8 miljoen euro.
Oftewel: het windpark levert veel rendement tegen weinig risico.
Het contrast met de subsidieregeling is groot: de daarin gebruikte modelberekening gaat uit van 20 procent aandelenvermogen (eigen vermogen). In dat scenario zouden de aandeelhouders zelf meer dan 150 miljoen euro hebben ingebracht. Dat de banken akkoord gingen met een veel lagere inbreng aan eigen vermogen (die kleine 32 miljoen euro) wijst erop dat zij weinig risico zien.
‘Redelijk rendement’
De voorlopige conclusie is dat de inleg van de twee families na een half jaar draaien al dik is terugverdiend met een dividend van circa 28 miljoen euro (85 procent van de winst). En dat de families veel meer rendement maken op hun (relatief kleine) investering dan de provincie.
Maar, zo kun je betogen, 2021 was met hoge stroomprijzen een bijzonder jaar. Wanneer de crisis is bezworen en de tarieven terugzakken naar een normaal niveau, verdwijnen extreme winsten als sneeuw voor de zon.
Met de overheidsgarantie van 9,5 cent per kilowattuur zou dan een ‘redelijk rendement’ op het eigen vermogen’ overblijven van 14,5 procent per jaar. Dit is aan de hoge kant: het gemiddelde rendement op zulke windprojecten in West-Europa is circa 8,4 procent.
Het ‘redelijke’ rendement volgt uit het model voor de Stimuleringsregeling Duurzame Energie uit 2017 van het Planbureau voor de Leefomgeving. Dit wordt gebruikt om het subsidiebedrag voor een windpark te berekenen, door allerlei aannames te maken voor de opbrengst en kosten. De subsidie wordt dus niet toegespitst op de specifieke situatie van een windpark.
Wie in dat model de aannames vervangt door de daadwerkelijke cijfers van Windpark Fryslân (denk aan bouwkosten, schuld, afschrijvingstermijnen), krijgt een andere uitkomst. Het benodigde subsidiebedrag per kilowattuur is veel lager dan de door de SDE-regeling gegarandeerde prijs van 9,5 cent per kilowattuur. Hierdoor krijgt het park gegarandeerde overwinsten, crisis of niet.
384 miljoen euro overwinst
Energie-econoom Daan Hulshof (Rijksuniversiteit Groningen) promoveerde onder meer op dit onderwerp en waarschuwt al jaren voor het fenomeen oversubsidiëring – volgens hem een structureel probleem bij het toepassen van (generieke) modellen voor de berekening van subsidies.
Op verzoek van Follow the Money berekende hij het rendement van Windpark Fryslân met behulp van het model. Hulshof ging uit van dezelfde aannames als de overheid, behalve bij kenmerken waarvan de werkelijke gegevens te vinden zijn op de website en in het jaarverslag van Fryslân (zie de toelichting op de berekening in het kader hieronder).
In vijftien jaar tijd gaat het bij benadering om een overwinst van 384 miljoen euro (zie dit spreadsheet).
Let wel: dit bedrag komt bovenop de 14,5 procent rendement per jaar, dat al in het model zit ingebakken: 209 miljoen euro over de gehele looptijd. Opgeteld wordt de totale winst in vijftien jaar 593 miljoen euro, gerekend met normale stroomprijzen waarbij subsidie nodig is. Dat komt neer op een jaarlijks rendement op de investering van 93 procent – meer dan het zesvoudige van het rendement dat redelijk wordt geacht als de belastingbetaler meehelpt.
Dit rendement is meer dan drie keer zo hoog als dat van een bijzonder winstgevend bedrijf als Apple. Het zijn opbrengsten die je normaal gesproken alleen ziet bij zeer risicovolle investeringen in start-ups.
Om voor Windpark Fryslân een berekening te kunnen maken heb je de volgende gegevens nodig:
- Totale investeringskosten (789 miljoen euro)
- Totale onderhouds- en beheerkosten (gerekend met modelaanname, want de daadwerkelijke kosten zijn nog niet duidelijk na een half jaar draaien met een nieuw windpark)
- Opgesteld vermogen (838 Megawatt)
- Jaarlijkse stroomproductie (naar eigen opgaaf: 1,5 megawattuur ofwel 3916 zogeheten vollasturen)
- Omvang lening (757 miljoen = 96 procent van de totale investering)
- Omvang eigen vermogen (31,8 miljoen euro = 4 procent van de totale investering)
- Rentekosten (gerekend met modelaanname, zie toelichting hieronder )
- Afschrijvingstermijn en -methode (20 jaar lineair)
- Gegarandeerde stroomprijs (9,5 cent per kilowattuur). Dit is de SDE-subsidie die is toegekend aan het park. Die is niet 100 procent gegarandeerd. Als de stroomprijs onder de 2,5 cent per kilowattuur zakt, krijgt het park minder.
- Vennootschapsbelasting (gerekend met modelaanname van 25 procent)
Toelichting
We gebruiken de aannames van de overheid (die zijn gebaseerd op jaarlijkse gesprekken met de windenergiesector), tenzij we zeker weten dat het voor dit windpark anders zit.
Zo gaat de overheid uit van 2,5 procent vaste rente op een lening, terwijl dit park het variabele Euribor-tarief betaalt, vermeerderd met 1,2 procent. De afgelopen jaren is de rente van het park veel lager geweest dan 2,5 procent. Maar het is moeilijk te zeggen hoe die zich ontwikkelt. Daarom hebben we een rente van 2,5 procent gehandhaafd in de berekening.
‘Voor een project met nauwelijks marktrisico's is dit rendement exorbitant,’ zegt Hulshof. ‘De overwinst is hoger dan ik gemiddeld tegenkom in mijn eigen analyse.’
Met de huidige stroomprijzen ontvangt Windpark Fryslân geen subsidie. Maar dit betekent niet dat het park geen overwinst genereert. Hulshof: ‘Sterker, het park genereert juist nóg hogere overwinsten. Die komen nu alleen uit de hoge stroomprijzen in plaats van uit de subsidie. Zodra de stroomprijzen weer zakken zal het park wel weer royale subsidies ontvangen. Uiteindelijk worden die opgebracht door dezelfde partij: de stroomgebruiker. Op deze manier is de overwinst gegarandeerd.’
‘Dit bedreigt steun voor klimaatmaatregelen’
‘Dit systeem zorgt niet voor meer hernieuwbare energie,’ stelt de econoom, ‘maar wel voor een verschuiving van geld van energiegebruikers en belastingbetalers naar investeerders. Het resultaat van genereuze subsidies is dus een kleine groep investeerders met hoge lusten, terwijl de samenleving te maken heeft met hogere lasten. Dat is niet rechtvaardig en bedreigt daarom de steun voor de noodzakelijke klimaatmaatregelen.’
Wat is de oorzaak van het falen van het systeem?
‘Het blijkt niet mogelijk om de subsidie te laten aansluiten bij de daadwerkelijke behoefte, omdat de huidige regeling nog steeds generiek is. De overheid wil veel projecten mogelijk maken, terwijl projecten binnen een categorie vaak erg van elkaar verschillen. Het is dan onvermijdelijk dat het subsidiebedrag voor een groot deel van de projecten te hoog is.’
Het gaat ‘in belangrijke mate’ mis vanwege onderschatting van de windsnelheid. In het onderzoek van Hulshof en hoogleraar energie-economie Machiel Mulder blijkt eveneens dat er vaak verkeerde inschattingen worden gemaakt voor het aandeel eigen/vreemd vermogen, de levensduur, en het vereiste rendement op eigen vermogen. ‘Daardoor schat de overheid ook de benodigde subsidie te genereus in.’
Precies dat gebeurt bij het Windpark Fryslȃn: de banklening is in werkelijkheid veel groter dan in het model geraamd. Dat zorgt voor de hefboom, waardoor het rendement aanmerkelijk hoger uitpakt dan waar de overheid vanuit gaat.
Deze hefboom is het directe gevolg van het systeem, legt Hulshof uit: Bij oversubsidiëring ontstaat meer financiële ruimte (vrije kasstroom) voor het betalen van rente en aflossing, waardoor banken bereid zijn meer uit te lenen.
Begrip voor beteugeling overwinsten
‘We begrijpen dat deze vragen op dit moment gesteld worden,’ zegt Huib Morelisse, directeur van Windpark Fryslân in een uitgebreide reactie (onderaan dit artikel staat die in zijn geheel). ‘Ook wij vinden het wrang dat er zoveel mensen in de problemen komen door de hoge energieprijzen.’
Morelisse zegt begrip te hebben voor initiatieven die ‘de onbedoelde winsten ten gevolge van de huidige verstoring op de energiemarkt’ kunnen beteugelen.
Hij wijst erop dat Hulshofs berekening uitgaat van gerealiseerde cijfers achteraf. Terwijl zijn windpark vooraf moest rekenen, met nog onzekere cijfers en mogelijke tegenvallers. ‘Het goede resultaat is mede beïnvloed door onder andere voordelige aanbesteding, het uitblijven van tegenvallers en gunstiger financieringsvoorwaarden dan gedacht.’
De investeerders lopen volgens de directeur wel degelijk risico. De jaren van voorbereiding sinds 2008 hadden immers ook ‘met nul’ kunnen eindigen. ‘De lange aanloopperiode, waarin ontwikkelaars het risico lopen dat projecten niet doorgaan, moet ook gefinancierd worden.’
Jetten ontkent overwinsten
De kritiek op de berekening van SDE-subsidies is bekend bij Rob Jetten (D66), de minister voor Klimaat en Energie. In antwoord op Kamervragen over Hulshofs onderzoek, stelde Jetten in maart dit jaar dat de bedragen voor wind op land ‘doorgaans goed ingeschat lijken te zijn om overwinsten te beperken’. De minister deed deze uitspraak op basis van eigen onderzoek. ‘Ongeloofwaardig’, vindt Hulshof.
Jetten liet begin juli aan de Kamer weten op korte termijn niets te voelen voor een belasting op excessieve winsten van energiebedrijven. Bij de Europese Commissie circuleren nu voorstellen voor zo’n belasting.
De woordvoerder van Jetten heeft niet gereageerd op vragen van Follow the Money.
Groot-Brittannië roomt overwinst af
Groot-Brittannië laat zien dat het ook anders kan. Daar zijn bij gesubsidieerde projecten sinds enige jaren geen overwinsten mogelijk, dankzij een systeem dat contracts for difference heet. Energieproducenten verkopen hun stroom gewoon op de markt, maar als de tarieven daar enorm dalen, krijgen ze toch een vergoeding tot aan de vaste prijs. Andersom, als de marktprijs enorm stijgt, moeten de producenten het te veel verdiende terugbetalen.
Had Windpark Fryslân een contract for difference in plaats van SDE-subsidie, dan zou het alle inkomsten boven 9,5 cent per kilowattuur moeten afstaan aan de overheid. En zelfs dan had het park nog overwinsten gerealiseerd. Zo bezien is contracts for difference alleen een oplossing voor overwinsten veroorzaakt door extreme prijzen.
‘Wij hebben jarenlang gelobbyd voor een contract for difference,’ zegt Ron Eman, directeur van de Nederlandse WindEnergie Associatie. ‘Maar hier heb je geen overheid die daarover wilde nadenken.’
‘We begrijpen dat deze vragen op dit moment gesteld worden. We hebben onszelf zulke vragen ook al gesteld. Windpark Fryslân is tot stand gekomen binnen de financiële spelregels van het SDE-regime van de overheid, die pasten bij de ambitie om versneld te komen tot meer duurzame energie bij een toen nog stabiele energiemarkt. De situatie is nu anders. Het project is vanaf het eerste jaar financieel succesvol en dat is deels te danken aan de realisering van het windpark binnen budget en planning en deels dankzij de uitzonderlijke energiemarkt.
De uitzonderlijke marktomstandigheden van vandaag die leiden tot uitzonderlijke effecten. De schaarste aan gas jaagt de energieprijzen in Europa op. Dat leidt enerzijds tot hogere energiekosten voor huishoudens en bedrijven en – met name voor duurzameenergieprojecten – tot fors hogere winsten dan voorzien en beoogd bij energieproducenten.
Ook wij vinden het wrang dat er zoveel mensen in de problemen komen door de hoge energieprijzen. Hoewel WPF niet rechtstreeks windstroom levert aan huishoudens en bedrijven, hebben we de afgelopen tijd voor onszelf – ook in samenspraak met de sector – onderzocht hoe wij als energieproducent kunnen bijdragen aan het oplossen van de problemen die bij huishoudens en bedrijven ontstaan door de fors hogere energiekosten.
We hebben dan ook alle begrip voor initiatieven op Europees en landelijk niveau om te kijken hoe de onbedoelde winsten ten gevolge van de huidige verstoring op de energiemarkt beteugeld kunnen worden. We hebben daarbij een voorkeur voor generiek, liefst Europees beleid voor de hele sector en met oog voor de toekomst. Energieproducenten hebben stabiliteit en gepaste winsten nodig om te kunnen blijven investeren in de energietransitie.
Op de gedetailleerde becijferingen die Follow the Money zelf heeft opgesteld over WindparkFryslân geven we geen commentaar. Wel delen we graag een aantal aanvullende feiten en onze eigen standpunten.
1. T.a.v. subsidie vorig jaar...
Vorig jaar was de stroomprijs aan het eind van het jaar weliswaar hoog, maar aan het begin nog niet. Op basis van de SDE-systematiek is rekening gehouden met de gemiddelde stroomprijs. Er is daarom wel subsidie verstrekt, maar in veel beperkter mate dan waar vooraf van was uitgegaan. Uitgekeerd is € 5,3 miljoen. Op basis van de huidige stroomprijzen (boven € 95/MWh) is geen subsidie meer nodig. Op basis van de huidige hoge stroomprijs hoeft de rijksoverheid alleen al voor Windpark Fryslân jaarlijks ongeveer € 100 miljoen gereserveerde subsidie niet uit te keren.
2. T.a.v. Overdracht van gezinnen naar windparken ...
Deze kritische vraag is zeker gerechtvaardigd. Wij hebben de hogere energieprijzen en onze hogere winst ook niet verwacht. Op dit moment zien we zowel nationaal als internationaal initiatieven om hier iets tegen te doen. Wij hebben daar zeker begrip voor. Hierbij moet welgekeken worden naar de langere termijn.
3. T.a.v. Upside voor de aandeelhouders...
Zekerheid van subsidie was nodig om projecten financierbaar te krijgen. Zonder subsidiegarantie was ook dit windpark niet ontwikkeld en gebouwd. De ontwikkeling van het windpark loopt al vanaf 2008. Die eerste jaren is het volledige risico voor de ondernemers geweest. De vele jaren van voorbereiding hadden tot financial close nog steeds met nul kunnen eindigen en veel initiatieven hebben de eindstreep nooit gehaald, terwijl er wel kosten zijn gemaakt. De lange aanloopperiode, waarbij ontwikkelaars het risico lopen dat projecten niet doorgaan, moet ook gefinancierd worden.
4. T.a.v. Sommetje van overwinst over 15 jaar
De FtM-berekening gaat uit van gerealiseerde cijfers achteraf, terwijl wij vooraf hebben moeten rekenen met nog onzekere cijfers en mogelijke tegenvallers. Het goede resultaat is mede beïnvloed door o.a. voordelige aanbesteding, het uitblijven van tegenvallers en gunstiger financieringsvoorwaarden dan gedacht.
5. T.a.v. Belasting op overwinst...
Het zou een begrijpelijke maatregel kunnen zijn.
6. T.a.v. Subsidie is instrumenteel geweest...
Zonder subsidietoezegging vooraf was het windpark niet financierbaar geweest. Dus ja, de subsidie was ‘hiel belangryk’. De huidige resultaten waren toen niet te voorzien. Net zomin als we nu kunnen overzien hoe lang deze uitzonderlijke marktomstandigheden voortduren.’
92 Bijdragen
Roland Horvath 7
Het MPS systeem zorgt ook zonder prijs inflatie van het gas voor een onredelijke elektriciteitsprijs bij de consumenten.
Bij een gemiddelde van de werkingskosten prijs van alle centrales in de EU, is de consumenten prijs -veel- lager. Aan elke centrale wordt dan wel een verschillend bedrag per KWh betaald. De eigen kosten + een opslag.
Woekerwinsten, zoals nu, verkregen door misbruik te maken van de omstandigheden, zijn in de regel door de wetgeving verboden. De EU Commissie EC beweert dat de bepaling van een gemiddelde prijs van de elektriciteit te gecompliceerd is terwijl dat makkelijk is. De werkingskosten prijs en de hoeveelheid geproduceerde elektriciteit van alle centrales zijn bekend bij de EC.
De EC wil het MPS systeem niet veranderen en de gemiddelde prijs rekenen.
Dus 1/ er zijn onwettige woekerwinsten ten bate van de producenten van elektriciteit en 2/ er wordt bespaard op energie.
1- De centrales hebben dan geld voor groene investeringen ter vervanging van de bestaande productie, waarbij de EC weet dat het geld verdwijnt in de zakken van aandeelhouders.
2- Het zet de gebruikers aan tot het besparen van energie, een valabel argument. Als er geen of te weinig of te duur gas aangekocht wordt en er komt een strenge winter, dan zullen tal van arme mensen in de EU sterven van de kou bij honderd duizenden of miljoenen.
De EU Raad gisteren ging over een prijsplafond voor gas.
Het vervangen van het MPS systeem door een gemiddelde prijs is belangrijk en makkelijker te realiseren. De EC. Onbekwaam en dictatoriaal gaan veelal samen.
Robert Schipperhein 3
Roland HorvathEn het ‘MPS systeem’ geldt dan toch in alle uniforme markten (prei, plaatstaal, benzine, karton). Zou een beetje raar zijn als we een boer meer voor z’n prei gaan geven omdat ie meer kosten heeft. Dan hebben ze een jaar later allemaal meer kosten. MPS - systeem is helemaal geen systeem maar een gevolg van een markt waar voor hetzelfde product dezelfde prijs wordt betaald.
Roland Horvath 7
Robert SchipperheinMaar hier gaat het niet om een koper uit zovelen die prei koopt en daar voor aan alle verkopers dezelfde prijs wil betalen. Het gaat om een koper, de EU Commissie, EC, die alle geproduceerde elektriciteit koopt, op de hele markt. Wat die koper, de EC, aan ieder van de elektriciteit centrales betaalt als de EC uitgaat van een gemiddelde werkingskostprijs is, is de werkingskosten prijs van de betreffende centrale plus een redelijke ondernemersvergoeding. Dus de prijs voor de elektriciteit, die de EC betaalt aan de centrales, is variabel naar gelang de werkingskosten verschillen.
Bij het MPS systeem betaalt de EC aan iedere centrale per geproduceerde KWh het zelfde bedrag namelijk de werkingskosten van de duurste centrale, bijvoorbeeld gas of bruinkool gestookt, plus een bijkomende ondernemingsvergoeding. Daardoor maken de centrales met bijna geen werkingskosten, zoals waterkracht centrales, miljarden winst. En daardoor is de elektriciteitsprijs bij de consumenten nu exorbitant veel hoger.
Bedankt voor jouw commentaar.
Robert Schipperhein 3
Roland HorvathWat natuurlijk wel waar is, is dat we gascentrales nodig hebben om onze gebruikelijke electriciteitsconsumptie te voorzien en dat gas momenteel heel duur is. Die gascentrales bepalen nu de e-prijs en alle goedkopere e-producenten verdienen daardoor goed geld. Net als Spaanse tomatenkwekers meer marge maken als de gasprijzen voor Nederlandse kastuinders stijgen.
En ja, hoge prijzen zorgt voor druk om te bezuinigen/efficiënter te worden en de ‘goedkopere’ productiemethoden op te schalen. Vreemd genoeg was er voor de oorlog een enorme beweging fan van ‘energietransitie’ en nu het gebeurt, is het ineens heel erg.
Roland Horvath 7
Robert SchipperheinAlthans dat is de bedoeling, de hele EU te omvatten.
Daar hebben de geprivatiseerde e-centrales gezamenlijk op aangedrongen.
Het MPS Marginal Pricing System resulteert in miljarden winst voor de private sector.
Daar dient de EU voor.
Het grootkapitaal wordt schatrijk, door gelegaliseerde corruptie van de EU overheid.
En bij een strenge winter gaan de armste onder de EU ingezetenen dood van de kou.
Democratisch, sociaal en egalitair is anders.
Al het waardevolle wordt door de overheden weggeven aan de private ondernemingen.
En die geven de kennis, de productie en de aandelen, voor miljarden, weg aan het buitenland
bijvoorbeeld aan China, Bangladesh, de VS, en dan blijft er in de EU niets over dan armoede en werkloosheid. In die zin is dat aspect van de globalisering een totale mislukking.
De miljarden van de superrijken maken de EU burgers straatarm en weerloos.
De gesloten mega industriële concentratie stallen voor runderen, varkens, schapen, kippen zijn een ander voorbeeld van een globale wanordelijke landbouw die uiteindelijk voor niemand nuttig is.
Om de gevolgen van al die corruptie te compenseren voor burgers en bedrijven is er veel geld nodig van de overheden. Dat is hun taak niet, die gaan daaraan kapot.
Hoog tijd voor 2 collectieve banken: Een bank voor sparen / betalen. En een bank voor krediet verlening aan ingezetenen, ondernemingen en de overheid voor projecten in de eigen staat.
Het krediet al dan niet schuldvrij. Het mee betalen van de gasprijzen is dan schuldvrij.
De grens voor het krediet is een productie zonder prijs inflatie.
Ruud Wierda 1
Roland HorvathEchter geld dit niet voor collectieve diensten en voorzieningen.
Dit betreft het produceren van bijvoorbeeld water en el.vermogen.
Het laatste is zelfs een natuurlijk monopolie en kan in gekoppeld Europees het goedkoopste worden georganiseerd.
(En Water het beste in regionaal verband).
Voor deze producten is een gemiddelde periodieke tarief bepaling voor alle betrokken afnemers de oplossing. Het gaat dan om een uniforme product kwaliteit / uniforme voorziening.
Er is : geen concurrentie ; geen markt ; geen prijsvorming mogelijk.
Dus : tarieven voor m3 en kWh. Gemiddelde vergoedingen per periode, eventueel met een dag/nacht tarief onderscheiding om pieksturing te realiseren.
Roland Horvath 7
Ruud WierdaArthur Venis 3
Robert SchipperheinDat is nog maar de vraag. Wanneer de tussenhandel de producent dezelfde prijzen betaalt als voorheen in Spanje, maar in bijvoorbeeld NL de verkoopprijzen van de Nederlandse producenten hanteert, dan stromen de euro's toch in de zakken van de tussenhandel en niet in die van de Spaanse producent?
Het lijkt erop dat u hier appels met peren vergelijkt.
Robert Schipperhein 3
Arthur VenisArthur Venis 3
Robert SchipperheinHet is precies dat waar we ook boeren altijd over horen. De macht van grootgruttersdeel van de keten is volgens mij behoorlijk groot.
En in de energiebusiness zien we door alle koppelingen nu ook prijzen die geen reflectie meer zijn van de onderliggende kosten.
Robert Schipperhein 3
Arthur VenisEchte tussenhandelaren kennen vaak een paar goeie jaren en vallen dan om als ze een keer miskleunen. tenzij ze op strategische assets kunnen leunen.
Anyway, Spaanse telers gaan een mooi seizoen tegemoet lijkt me zo. Tenzij oogst mislukt door gek weer of zo. Zo dicht zit ik niet op dit voorbeeld.
Henk van Eldik
Robert SchipperheinRuud Wierda 1
Roland HorvathDe daardoor mogelijk geworden “vrije leveranciers keuze” bepleit door VEMW c.s. doorbrak de solidariteit van het nutsbedrijf ( het natuurlijk monopolie) en gaf gelegenheid tot cherry picking voor de grootverbruikers.
Geen dictatoriaal maar democratisch regiem…., door misleiding. “Groene stroom een illusie” waar we nu de gevolgen van meemaken door de extreme omstandigheden zijn blootgelegd.
Deze fout is met gemak te herstellen.
Jazeker: terug naar de gemiddelde kostprijs. Periodiek aan te passen door TenneT
( voorheen SEP toen heette dat de nationale brandstofverrekenprijs waarin ook de kosten van geïmporteerde waterkracht mWh en atoom mWh zaten ….)
Roland Horvath 7
Ruud WierdaEveline Bernard 6
25 euro per milliWattuur? Belachelijk!
De schrijver heeft geen benul van het onderwerp, zo blijkt.
John Janssen 4
Eveline BernardArne van der Wal 10
John JanssenMartijn van der Veen
Eveline BernardArne van der Wal 10
Martijn van der VeenNico Janssen 7
Martijn van der VeenBauke Hofman
Eveline BernardArne van der Wal 10
Bauke HofmanArne van der Wal 10
Eveline BernardJolande Colder 1
Eveline BernardEveline Bernard 6
Jolande ColderMega en mili: het scheelt een factor miljard. Al je dat niet helder hebt kan je er beter niet over schrijven..
Tom Nijbacker 3
Eveline BernardArthur Venis 3
Eveline BernardEn nou houden we erover op. Het was gewoon een typo.
John Janssen 4
Anton Opperman
John JanssenAndré Ockers 1
Nico Janssen 7
André OckersVincent Huijbers 9
https://eenvandaag.avrotros.nl/item/570-miljoen-subsidie-te-veel-naar-windparken-geld-gaat-naar-investeerders-in-plaats-van-de-klimaatdoelen/
Het artikel past in de discussie over het gebruik van wind om onze energievoorziening te vergroenen. Wat opvalt is wat er voor nodig is om investeerders te verleiden om deze parken te bouwen. Maar ook als de (zelfvervulde?) bevestiging van de denegerende opmerking in 2010 van Rutte.
Daarbij moet misschien ook gekeken worden naar de maatschappelijke onwil en weerstand. Zo kan het zijn dat een wijk die steeds meer elektrische voertuigen en laadpalen krijgt zich fel verzet tegen de komst van een windpark ernaast. In hoeverre komen deze subsidies niet indirect voort uit deze weerstand?
Cor Broeders 4
Vincent HuijbersVincent Huijbers 9
Cor BroedersDaarbij kun je inderdaad ook afvragen hoe in een tijd van vrijwel volledige automatisering zo'n generieke subsidieregeling is bedacht.
Elmar Otter 6
Vincent HuijbersDie bestaan ook voor natuurlijke personen die in de bijstand zitten en een onderneming starten. Die krijgen na de start nog een aantal jaren bijstand. Is de gestarte onderneming succesvol dan dient de bijstand terug betaald te worden.
In zo'n systeem zouden de subsidies terug betaald worden aan de Rijksoverheid.
Voor het probleem met de prijs voor energie zitten we nu in een overgangsfase, waarbij de gascentrales als laatste schakel de prijs bepalen. Het lijkt me goed om te onderzoeken of er andere prijsmechanismes mogelijk zijn die extreme prijzen voorkomen, zonder dat zij de markt verstoren en/of ervoor zorgen dat er niet meer in duurzame energie zal worden geïnvesteerd.
Nico Janssen 7
Cor BroedersStef Van Hout
Overigens denk ik dat deze ondernemers ook best met grote afnemers (zoals eneco of grote industriële afnemers) hadden willen praten over een vaste prijs die boven de SDE vergoeding zou liggen - dan was het rendement nog zekerder geweest, maar was er nu ook geen sprake van de koppeling van de elektriciteitsprijs aan de marginale prijs in de markt.
Hans Veldhuis 2
Blijkbaar was de subsidie in 2008 noodzakelijk om ondernemers te stimuleren het investeringsrisico te nemen. Want dat was er wel natuurlijk. Daar wordt gewoon aan voorbij gegaan in het artikel. Ik heb respect voor deze mensen dat zij toen het risico hebben genomen en gun ze nu het rendement.
Verder veel ophef om niets. Er wordt geen subsidie meer verstrekt door de hoge energieprijzen. De belastingbetaler draagt niets meer bij.
Robert Schipperhein 3
Hans VeldhuisDirk-Jan van Waaijen 1
Hans VeldhuisVerder zou invoering van een windfall tax’s https://en.m.wikipedia.org/wiki/Windfall_tax gezien de huidige omstandigheden, die helaas nog lang aanhouden want Putin gaat EU deze winter testen op haar weerbaarheid, een prima beslissing zijn om superwinsten af te romen. Ook van deze 2 boerenfamilies, in EU verband is niet nodig, want gaat om bescherming van onze eigenburgers in NL nu
Nico Janssen 7
Dirk-Jan van WaaijenVincent Huijbers 9
Hans Veldhuishttps://www.universiteitleiden.nl/wetenschapsdossiers/duurzame-energie/weerstand-tegen-energieprojecten
Het heeft ook te maken met hoe we ons land laten besturen. Besluiten én het rendement zijn uitbesteed.
Daar valt wat te winnen.
John Janssen 4
Hans VeldhuisVincent Huijbers 9
Hans VeldhuisNu de betaalbaarheid onder druk komt te staan en we daar bar weinig aan kunnen doen zou die controle door collectieve initiatieven terug kunnen komen samen met de motivatie om hiervoor belasting te betalen. Nog mooier is wanneer die energie uit zo'n paal direct naar de bewoners in een buurt stroomt.
Lia 4
Vincent Huijbers‘Zo slapen sommige mensen slecht door geluidoverlast en kan het bijdragen aan overgewicht. Ook kan het hoge bloeddruk veroorzaken waardoor het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. Ongeveer 84 hartinfarcten per jaar worden in Nederland veroorzaakt door geluidhinder van wegverkeer. Ook kan geluid een negatieve invloed hebben op de leerprestaties van kinderen.‘
Maar ook:
‘ Gezondheidseffecten zijn gedeeltelijk afhankelijk van de eigenschappen van het geluid, zoals intensiteit, frequentie (toonhoogte) en duur. Daarnaast spelen zogenaamde niet-akoestische aspecten een rol, zoals context, hoe men over de bron van het geluid denkt (attitude), verwerkingsgedrag (copingstijl), angst en gevoeligheid voor geluid.’
Het lijkt me zeer aannemelijk dat de ‘attitude’ (hoe men over de bron van het geluid denkt) veel positiever zal zijn als alle buurtbewoners echt inspraak hebben gehad en ook rechtstreeks (ook financieel) meeprofiteren van de windmolens.
Dus inderdaad ‘wanneer die energie uit zo'n paal direct naar de bewoners in een buurt stroomt’ en de winst niet alleen bij de windboer terecht komt.
Vincent Huijbers 9
LiaIk vind dat heel fascinerend: verbruik zal in dit geval fysiek waarneembaar worden. Misschien zal het minder vanzelfsprekend worden om te verbruiken wanneer de molens stil staan. Het valt op dat mensen die zonnepanelen hebben de statistieken in de gaten houden of op zonnige dagen bijna trots kunnen hinten op dat hun stroomverbruik die dag door de zon voorzien is.
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/geluid-windturbines-toch-hinderlijk/
Lia 4
Vincent HuijbersMooi hoe uit je link blijkt dat niet alleen attitude, maar ook controle over het geluid belangrijk is (“Als wij last hebben of als de buren klagen, zetten we de turbine gewoon uit”). Precies als bij geluidsoverlast van de buren eigenlijk...
'Misschien zal het minder vanzelfsprekend worden om te verbruiken wanneer de molens stil staan.'
Leuk dat je daarop wijst. Dit is precies wat ook de schrijver van LowTechMagazine steeds benoemt. Dit artikel gaat er specifiek in op in:
https://solar.lowtechmagazine.com/nl/2022/06/keeping-some-of-the-lights-on-redefining-energy-security.html
'De gebruikers van autonome energiesystemen gebruiken over het algemeen minder elektriciteit en passen hun energiebehoefte aan het weer en de seizoenen aan.'
Cor Broeders 4
Dat de onderhoudskosten niet in te schatten zijn is raar: dit is niet het eerste windpark.
Ook in 2008 was al bekend dat "windmolens draaien op subsidie, en niet op wind". En onze volksvertegenwoordigers gaven ook toen al grif geld voor deze initiatieven.
Als oliemaatschappijen moeten bijdragen aan solidariteitsheffingen over hun overwinsten, dan moeten ook elektriciteitsmaatschappijen als dit windpark. bijdragen. Maar wat nu met al die goed bedoelde plaatselijke energie coöperaties? Krijgen die ook een naheffing?
Henk van Eldik
Cor BroedersNanko Van Dijk 1
Het kost meer om ze te maken dan dat ze ooit opleveren!
Eveline Bernard 6
Nanko Van DijkWindenergie is een prima winstgevende sector. Zo winstgevend dat windparken op zee volop commerciël gebouwd en geëxploiteerd worden.
Zie https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Windenergie
Nanko Van Dijk 1
Eveline BernardZou u mij het rendement van een windmolen kunnen noemen?
Zou u mij ook de ecologische schade aangericht door windmolens kunnen noemen?
Zou u mij ook kunnen vertellen hoe groot de bijdrage van windmolens is aan ons totale energieverbruik?
En tot slot: hoe groot zijn de kosten en milieu last om een windmolen af te breken en milieuvriendelijk te recyclen?
Want we zijn toch duurzaam bezig, niet dan?
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkEn bij TNO wordt gewerkt aan het duurzaam recyclen van de wieken.
Voor de andere antwoorden moet je zelf zoeken op internet.
Nanko Van Dijk 1
Tom NijbackerTom Nijbacker 3
Nanko Van DijkRoland Horvath 7
Nanko Van DijkWe moeten na overleg andere methoden vinden om uit wind en zon bewegingsenergie of elektrische energie te verkrijgen.
Eveline Bernard 6
Nanko Van DijkNanko Van Dijk 1
Eveline BernardROFLOL!
https://youtu.be/KtPvnEQDc7Y
Eveline Bernard 6
Nanko Van DijkTom Nijbacker 3
Nanko Van DijkRoland Horvath 7
Eveline BernardBovendien gebruiken de windmolens zeer zeldzame materialen/ metalen. Dat is verspilling.
Windmolens en elektrische auto's zijn om die redenen geen groene, geen duurzame investeringen.
Met zonpanelen is het een ietsje beter. De warmte van het zonlicht kan ook met thermische methoden omgezet worden in beweging, of in elektriciteit.
Er bestaan sinds lang waterkracht centrales, die water van hoog in de bergen bijvoorbeeld zo'n 800 meter naar beneden leiden via een hoge drukleiding. De druk van het water is dan zo'n 80 bar, en door een turbine wordt dynamisch vermogen geleverd. Met warme lucht kan men bijvoorbeeld het omgekeerde doen.
Eveline Bernard 6
Roland HorvathVincent Huijbers 9
Eveline Bernardhttps://economie.groningen.nl/nieuws/eemshaven-heeft-wereldprimeur-met-windmolenrecycling
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkAfhankelijk of een molen op land of op zee staat is de energetische terugverdientijd 4 tot 8 maanden. Een miniwindmolen voor thuisgebruik kost inderdaad meer energie dan hij ooit zal opleveren tijdens zijn levensduur.
Zie hier: https://decorrespondent.nl/4256/factcheck-windmolens-kosten-meer-energie-dan-ze-opleveren-en-helpen-het-klimaat-niet/12760491756320-4a621041
Als je Wikipedia zo lachwekkend vindt zorg dan dat de feiten daar geüpdate worden!
Nanko Van Dijk 1
Tom NijbackerArthur Venis 3
Nanko Van DijkVanochtend bij WNL zat Remco de Boer, met de volgende uitleg. Misschien moeten we ook gewoon realistisch zijn en onder ogen zien wat onze keuzes betekenen.
https://www.gids.tv/video/489948/remco-de-boer-in-wnl-op-zondag-met-alleen-groene-energie-redden-we-het-niet
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkWaarom plaats jij hier beweringen die niet waar zijn?
Lia 4
Tom NijbackerVolgens dit artikel geldt dit inderdaad voor commercieel verkrijgbare kleine windturbines, maar niet voor houten windturbines: er zouden veel minder fossiele brandstoffen nodig zijn om die te produceren en te plaatsen.
https://www.lowtechmagazine.be/2019/07/de-heruitvinding-van-de-kleine-windturbine.html
Anton Opperman
Nanko Van DijkVincent Huijbers 9
Zolang de fossiele industrie subsidies slurpt, is het dweilen met de oliekraan open
https://decorrespondent.nl/13737/zolang-de-fossiele-industrie-subsidies-slurpt-is-het-dweilen-met-de-oliekraan-open/
Eveline Bernard 6
https://decorrespondent.nl/13737/zolang-de-fossiele-industrie-subsidies-slurpt-is-het-dweilen-met-de-oliekraan-open/5202394300422-1289949e
De fossiele industrie ontvangt een veelvoud aan subsidie en kortingen vergeleken met de duurzame energiesector!
Nanko Van Dijk 1
Eveline BernardAardolie wordt gevonden op dieptes van meer dan 10km en in graniet (Vietnam).
Fossiele resten tot 4800m diepte.
Hoezo fossiele brandstof?
Iedere oliebron heeft een unieke chemische fingerprint.
90% van de aardolie gevonden in het Arabische schiereiland (enorm gebied) heeft dezelfde chemische fingerprint.
Hoe kan dat?
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkHet klopt dat er olie door thermische processen onder druk diep in de aarde wordt gevormd. Dit zijn uitzonderingen en meestal wordt olie niet van zo diep gehaald. Het merendeel is afkomstig van plankton en algen uit de zee. Dus fossiel.
Zie hier voor de uitleg waar de ‘fossiele’ olie in het midden oosten vandaan komt.
https://www.geoexpro.com/articles/2010/07/why-so-much-oil-in-the-middle-east
Nanko Van Dijk 1
Tom NijbackerWaarom raakt aardolie nooit op, ondanks decennia lange voorspellingen?
Dat aardolie door de aarde zélf wordt aangemaakt kunt hier lezen:
“Abiogenic Deep Origin of Hydrocarbons and Oil and Gas Deposits Formation”
https://api.intechopen.com/chapter/pdf-download/41889
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkIk ontken ook niet dat olie en gas abiotisch gevormd worden. Alleen dat de olie die gewonnen wordt voornamelijk biotische oorspong heeft want die hoeft minder diep gewonnen te worden en is dus makkelijker te winnen. Dit staat in jouw rapport: "...there are 496 oil and gas fields in which commercial reserves occur partly or entirely in the crystalline rocks of that basement. 55 of them are classified as giant fields...They contain 9432x10^9m3 of natural gas and 32,837x10^6 tons of crude oil, i.e., 18 % of the total
world proven reserves of oil and about 5.4 % of the total world proven reserves of natural gas..."
Das dus geen heel grote bijdrage. Er is vast wel veel meer maar dat zit vaak te diep.
Wel aardig is deze zin in het rapport dat jij noemt: "...Dunnington [1958; 1967] established the genetic relationship, i.e. the single common source of all crude oils."
Weet jij hoe de genetische relatie van olie wordt bepaald? ...... Door te kijken naar de 'BIOmarkers' die er in zitten! Hier worden die genoemd: https://www.academia.edu/es/8764502/A_Genetic_Relation_Between_Organic_Matters_and_Crude_Oils_in_the_North_Gulf_of_Suez_Egypt
Biomarkers zijn verbindingen gevormd door levende wezens (algen/bacterieën/enz).
Uiteindelijk maakt het natuurlijk niks uit waar de olie en gas vandaan komt. Het gaat er om dat we er vooral niet meer van moeten opstoken en daardoor nog meer CO2 uitstoten. Het is ondertussen duidelijk aangetoond dat er een verband is tussen temperatuur en CO2 gehalte.
Nog een laatste vraag: Waarom ben je zo tegen groene energie? Dat wil ik graag weten.
Nanko Van Dijk 1
Tom Nijbackerhttps://www.ftm.nl/artikelen/de-excessieve-winst-van-windpark-fryslan?share=umACJ1IBBXkH7MIwY4tQ5Em2MTBZ3crKwNQ021U2g%2F%2BWr29n6lu9azg9BRdxlQ%3D%3D
Tom Nijbacker 3
Nanko Van DijkDeze subsidies waren nodig om dit soort projecten aan de gang te krijgen. Zijn niet heel goed ingeschat, dat ben ik met de schrijver eens. Toch was het nodig. Anders was er nu nog niks geweest aan groene energie.
Heeft u zonnepanelen of een zonneboiler? Ik wel heeft subsidie aardig bij meegeholpen. Anders had ik die toen (2003) niet gekocht.
Vincent Huijbers 9
Eveline BernardLia 4
Vincent HuijbersIs dit niet net zoiets als met biologisch vlees? Gangbaar is nu te goedkoop omdat een groot deel van de kosten uit algemene middelen worden betaald, terwijl biologisch een reële - of tenminste reëlere - prijs heeft en waarschijnlijk als goedkoopste uit de bus zou komen als alle kosten doorberekend zouden worden. Maar of biologisch daarmee ook goedkoper zou zijn dan gangbaar nu? Dat betwijfel ik.
Om duurzame voeding en duurzame energie echt betaalbaar te maken, is denk ik óók nodig: hogere minimuminkomens en/of lager gebruik. Of mis ik iets?
Vincent Huijbers 9
LiaBen benieuwd wat de prijs zou doen. Wanneer je de infrastructuur waarmee de energie bruikbaar gemaakt wordt vergelijkt (fossiel/wind) zou je denken dat het goedkoper kan. Maar er zal nog veel moeten gebeuren aan het netwerk.
https://www.kennisplatform.nl/gelijkspanning-in-toekomst-in-woonwijken/#:~:text=Gelijkspanning%20in%20huis&text=De%20meeste%20onderdelen%20in%20die,bijvoorbeeld%2010%20of%2020%20volt.
Investeren in groen blijkt kennelijk nog zo'n risico dat subsidies nodig zijn om het aantrekkelijk te maken. Een lokmiddel. De subsidies voor fossiel zijn een infuus voor stervende belangen of de transitie 'pijnlozer' te maken. Een rekmiddel. Wanneer je leest dat de energieprijzen gekoppeld zijn is het nog maar de vraag of het goedkoper zal worden.
Wat betreft verduurzamen van woningen en daarmee besparen kan zeker een slag gemaakt worden. Nu wordt ook vooral tegen de investering opgekeken en zorgen de hoge prijzen voor een impuls. Maar veel mensen dralen. Uitgesteld voordeel lijkt heel moelijk te verkopen én er is veel onduidelijkheid over wat men kan doen. Voor minima zijn ook initiatieven (bijvoorbeeld leningen met 0% rente) maar ik denk dat mensen aan de hand moeten worden genomen. Niet om te betuttelen maar om als collectief een straat/wijk in een keer aan te pakken. Dat vraagt visie en collectieve middelen.
Wat betreft de minimumloon ben ik helemaal voor. Al ben ik ook bezorgd over de neveneffecten:
https://eenvandaag.avrotros.nl/item/medewerkers-blij-om-loonsverhoging-maar-bakker-loes-maakt-zich-zorgen-of-ze-het-wel-kan-betalen/
Kennelijk is onze maatschapij een weg in geslagen waarmee we ons op alle mogelijke manieren hebben vastgezet. Het economisch van elkaar afhankelijk zijn begint letterlijk te beklemmen en houdt ons in een wurggreep.
Lia 4
Vincent HuijbersLokmiddel vs rekmiddel, precies. Terwijl ze in dienst zouden moeten staan van: hoe willen we dat Nederland (Europa) er over vijf, tien, twintig, honderd jaar uitziet? lijken ze nu in de eerste plaats bedoeld om verdienmodellen te waarborgen.
Huurders met een minimuminkomen zouden in mijn ogen niet aan de hand genomen hóéven worden wat betreft isolatie, zonnepanelen, waterbesparende douches etc. Dat lijkt me bij uitstek een verantwoordelijkheid van de verhuurder. Een verhuurder met meerdere huizen kan meerdere woningen ineens aanpakken en voor tientallen huizen tegelijk subsidie aanvragen.
Het lijkt me wel belangrijk om minima aan de hand te nemen wat betreft gebruik: hoe je energiezuinig kunt koken, gordijnen dicht, handige momenten om te ventileren, comfortabel blijven bij een lagere kamertemperatuur (dekentjes, warme kleding, regelmatig bewegen), stekkers uit het stopcontact bij geen gebruik, etc.
Wat ik erg verdrietig vind in het verhaal van bakker Loes is dit:
'De energierekening voor deze ondernemers gaat omhoog en we hebben twee coronajaren gehad. Die lening moeten ze in oktober terug betalen. Er komt veel op de ondernemer af. Hou het dan maar eens vol, zegt Biesheuvel.'
Serieus uitgerekend NU de coronalening terugbetalen???
Cui bono? Kan dat niet anders? Waarom bedenkt het kabinet dáár niet iets op?
Dit artikel blijft maar relevant: https://nos.nl/artikel/2401433-nederlanders-wereldwijd-op-4de-plek-rijkste-burgers
Geld is er genoeg in Nederland. Wanneer gaan de topvermogens en topinkomens eindelijk meebetalen aan deze oorlogssituatie?
Eveline Bernard 6
Vincent HuijbersLia 4
Vincent HuijbersTom Nijbacker 3
In het kader staat: “ Jaarlijkse stroomproductie (naar eigen opgaaf: 1,5 megawattuur ofwel 3916 zogeheten vollast uren ) ”
Dit is, volgens mij, 1.5TWh (Terawattuur). En hoezo naar eigen opgaaf? Als je de vollast uren vermenigvuldigd met het verwachte vermogen van 383 MW komt daar die 1.5 TWh uit. Die berekening staat ook in het Excel sheet.
W. Baars 3
Lia 4
W. BaarsRuud Wierda 1
Arthur Venis 3
Ruud WierdaLia 4
Hadden we zoiets niet eerder meegemaakt, nog geen twee jaar geleden? Met de supermarkten, toen de horeca en meeste kleine winkels dicht moesten vanwege corona.
Dankzij dit overheidsbesluit kregen de supermarkten er enorm veel klandizie bij waar ze relatief weinig voor hoefden te doen. De winsten gingen door het dak. ‘Ahold-topman Frans Muller zag zijn beloning met dank aan een bonus 38 procent stijgen, tot ruim 6 miljoen euro.’ https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/meeste-grote-bedrijven-keren-bonussen-ondanks-corona-gewoon-uit
We leren niet van de geschiedenis. Het maakt niet uit hoe ernstig de crisis is, hoe zwaar de lagere inkomens het hebben: de beloningen van de hoogstbetaalden blijven heilig.
Roland Horvath 7
LiaAls 27 personen, vertegenwoordigers van hun lidstaat, in dezelfde mate bevoegd en verantwoordelijk zijn voor een beleid, dan is nadien iedereen bevoegd voor het beleid maar niemand is verantwoordelijk. Dat geldt voor de EU Raad ER en de EU Commissie EC.
Met nadruk moet gesteld worden dat de EU overheid, Raad en Commissie, de bevoegdheid heeft om het MPS systeem te vervangen door een berekening van de werkelijke kosten plus een toeslag, dus een systeem dat rekent met de gemiddelde werkingskosten van de elektriciteitsproductie. Dat kan gebeuren van vandaag op morgen.
De EU weigert dat te doen. Er zullen belastingen geheven worden op de winsten, en de opbrengst zo'n 140 miljard zal aan de klanten teruggeven worden. Dat kan zo'n drie jaar duren en tal van klanten zullen niets van de 140 miljard euro zien. De staten doen even gek. Die gaan de klanten tegemoet komen, hen helpen. Het is Kurieren am Symptom. Dat is niet nodig want de oplossing zit bij de het begin. Het MPS systeem er uit.
De redenen waarom het MPS blijft, zijn dat de centrales zullen investeren in 'groene' productie methodes. Die niet groen is. Het geld verdwijnt vooral in de zakken van de aandeelhouders.
En dat het de klanten aanzet tot besparen van energie. En alles moet vlug gaan. Dat alles is wensdenken. Miljoenen mensen worden nu geruïneerd en honderd duizenden of miljoenen kunnen in de winter sterven van de kou. Dit alles is de NL toeslagenaffaire maal 100. Het gebrek aan realiteitszin van de EC en de ER is schokkend.
Een verbetering is een progressieve prijs. Een 1e hoeveelheid verbruikte elektriciteit wordt door niemand betaald. Voor een 2e hoeveelheid is de prijs bijvoorbeeld 50% van de 3e prijs, voorgesteld door Samsom. De 3e prijs geldt voor al het meerdere aan verbruik.
De EU overheid is onredelijk. Ze heeft geen voeling met armen. Het is denkbaar dat door de MPS affaire de EU uiteen valt in meerdere delen, een soort balkaniseren à la Woodrow Wilson na WO1.
Lia 4
Roland HorvathDat lijkt me nou een uitstekend plan!
Viktor Lindeboom