
De Fyra moest Nederland opstoten in de vaart der door snelle, efficiënte spoortrajecten verbonden volken. Het tegenovergestelde gebeurde. Treinen staan stil, een kaartje kopen is duur en ingewikkeld en wie nu naar Brussel wil pakt liever de auto. Dieptepunt: de Europese aanbesteding van HSL-Zuid waarover een trein van Italiaanse makelij zou gaan rijden: de Fyra. Dat liep anders. Het Fyra-debacle was een ‘accident waiting to happen’ en de Nederlandse overheid is zelf verantwoordelijk voor het fiasco. Dat blijkt uit De Ontsporing, het boek dat Marcel van Silfhout en Andries van den Berg hierover schreven en dat mogelijk werd gemaakt door financiering van vakbond FNV. Van Silfhout volgt de Parlementaire enquête Fyra (Fyra-enquête) over de geruchtmakende aanbesteding van die Italiaanse hogesnelheidstrein van dag tot dag.
Fyra-fiasco leidt tot bezinning op Nederlandse spoortoekomst
‘Alstom trok zich niet terug uit Fyra-aanbesteding’
Dijksma zet met ‘marktverkenning’ de verhouding NS en Den Haag weer op scherp
Politiek Den Haag is het spoor bijster
De Fyra-enquête. Dag #13. Hoofdrolspelers: ‘Parlementaire Fyracommissie partijdig’
De Fyra-enquête. Dag #12: Arie Slob boos over uitschakeling controlerende rol parlement
De Fyra-enquête. Dag #11: Van Fyra-fiasco naar totaal debacle
De Fyra-enquête. Dag #10: kroniek van een aangekondigde Fyra-dood
De Fyra-enquête. Dag #9: Liberaliserend Europa schaft onafhankelijk toezicht af
De Fyra-enquête. Dag #8: Marktwerking hielp technisch toezicht om zeep
De Fyra-enquête. Dag #8: Marktwerking hielp technisch toezicht om zeep
Gastauteur Marcel van Silfhout, co-auteur van het boek ‘De Ontsporing’ over ‘het Fyra fiasco’, volgt de Fyra-enquête van dag tot dag. Hij noteert de verschillen en overeenkomsten met het boek én doet, met een nieuwsanalyse, verslag. Na een uitputtende achtste dag is de trieste conclusie in één woord samen te vatten: 'marktfalen'.
Brakke Fyra
Dat de brakke Fyra het HSL-spoor op is gerommeld, heeft talrijke oorzaken. Het geduld met de Italiaanse bouwer was op. De levering van Neerlands eerste hogesnelheidstrein was maar liefst vijf jaar vertraagd. En dus werd de druk vanuit NS-dochter HSA heel groot, die moest immers de dure HSL-concessie betalen voor een gloednieuw, tot dan toe slechts met alternatief treinmaterieel (de Traxx-locomotieven) bereden spoor. Ook politiek en publiek waren de megavertraging beu. En zo kon het gebeuren dat alle betrokken toezichthouders, de private inspectie van Lloyd’s Register Nederland, certificeringbureaus, onze van Staatswege aangestelde Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT, voorheen de Inspectie van Verkeer en Waterstaat) en nog zo wat van de pakweg tien veiligheid en betrouwbaarheid bewakende organisaties akkoord gingen met een juridisch vage voorlopige voorafname. De mankementen, was het motto, lossen we wel gaandeweg de dienstregeling op bij het onderhoudsbedrijf NedTrain. De gevolgen van die beslissing bleken, we weten het allemaal, fataal. Nieuwe treinen kampen altijd met kinderziektes, heel fikse ook soms. Maar de Fyra sloeg alles.Nieuwe treinen kampen altijd met kinderziektes. Maar de Fyra sloeg alles.NedTrain kon het oplapwerk op zeker moment niet meer aan. Pijnlijk voor die NS-dochter, want, zoals beschreven in ons boek De Ontsporing, hun oud-directeur Arie van As had in 2006 en 2009 al aan de noodrem getrokken. Hij was zich rot geschrokken van het absoluut onvoldoende assemblageproces in Pistoia. 'Uit deze fabriek kunnen geen fatsoenlijke treinen komen', had hij gewaarschuwd. In 2009 was de situatie zelfs erger dan in 2006. Maar ook toen al, in feite vanaf dag één, was de druk groot wegens het prestigieuze project dat ook al een beroerd aanbestedingsproces achter de rug had. De NS-directie verwachtte de trein op dat moment nog binnen afzienbare tijd in Nederland. Afbestellen zou wederom leiden tot zo’n vijf jaar vertraging.
Inspecteur murw
De lange achtste verhoordag, geheel in het teken van de bouw en het toezicht daarop, leverde geen nieuwe opzienbarende feiten op. Het bestaan van een totaal falend systeem van toezicht en inspectie werd niettemin tot in de finesses uit de doeken gedaan. Met een door kwaliteit, kennis en expertise gedreven inspecteur als Lloyd’s-man Tinus Jonker, de eerste getuige, kun je bijna alleen maar medelijden hebben.met Tinus Jonker, de eerste getuige, kun je bijna alleen maar medelijden hebbenAcht jaar van zijn leven besteedde hij aan een trein die uiteindelijk al binnen een maand verdween uit Nederlands spoorlandschap. En die acht jaar waren al zo slopend. Talrijke keren waarschuwde de man die nu bij het private inspectiebedrijf Lloyd’s werkt, voor de soms wel 400 tot 500 afwijkingen, waar 200 toch echt wel het ontoelaatbare maximum is en nul het streven. De man schetste een onwerkbare situatie. Maar zijn taak als inspecteur was niet meer wat die ooit was geweest. Voor de tijd van privatisering, marktwerking en contractmanagement kon hij als keurmeester nog iets goed- of afkeuren. Bij het private Lloyd’s en opdrachtgevers als de Ierse NS-leasedochter NS Financial Services Company (NSFSC), zei Jonker, bestond zijn werk uit drie woorden: ‘Inspecteren, constateren en rapporteren’. That’s it. Verder had hij ‘geen enkele inbreng in het proces’. En ja, dat was ‘frustrerend’. Want keer op keer op dezelfde fout moeten wijzen en weer dezelfde controles moeten uitvoeren, dat maakt een door kwaliteit gedreven ingenieur als Jonker murw.
Bouwer controleert eigen trein
Het valt te hopen dat de enquêtecommissie in haar eindrapport de vroegere controle en keuringssituatie er toch nog eens bij pakt. Voor de NS versplinterde, voorsorterend op de spoorprivatisering, bestond daar een speciale afdeling met gespecialiseerde en steng toekijkende inspecteurs die hielpen bij het bouwproces, vaak in nauwe samenwerking met de treinenbouwer. Zo nodig sleutelden ze mee, bij wijze van spreken. Die tijd is voorgoed voorbij, aldus de tweede getuige op deze achtste enquêtedag. Onno Roelofs, van 2004 tot 2006 projectleider bij Lloyd’s Register, legde doodleuk uit dat de tijd van de technisch onderlegde inspecties voorbij is. Europese regels zouden voorschrijven dat treinfabrikanten net als in de auto-industrie en de luchtvaart volledig verantwoordelijk zijn voor hun product. Sindsdien is er ‘contractmanagement’ en is de koopovereenkomst een ‘turnkey-contract’ naar Brits-Amerikaanse snit. Ofwel: de koper is pas bij aflevering verantwoordelijk als eigenaar van de trein.AnsaldoBreda moet dus de eigen kwaliteit- en veiligheidscontroles uitvoerenAnsaldoBreda moet dus de eigen kwaliteit- en veiligheidscontroles uitvoeren. Daarbovenop is er alleen nog maar een toetsing van juristen en consultants die waken of de mijlpalen – de levertermijnen – worden gehaald. Kundige inspecteurs van de koper die zich actief bemoeien met het bouwproces zijn als het ware ‘levensgevaarlijk’, want doen ze dat, dan maken ze de contractant alsnog verantwoordelijk voor de fouten in het bouwproces. In dit geval was dat leasemaatschappij NSFSC die de treinen in bezit zou nemen om ze NS-dochter HSA te verhuren voor de duur van de consessie. Op die manier, is de gedachte, kunnen de NS-dochters een ondeugdelijke trein niet meer terugsturen naar de fabrikant. Boetes op vertraagde termijnen moesten voorkomen dat AnsaldoBreda er met de pet naar zou gooien. Maar die boetes bereikten al snel het maximumbedrag, dus daarvan ging geen gevaar meer uit.
Af en toe steekproefje
De komende dagen zal duidelijk worden dat de rol van Lloyd’s ernstige vragen oproept. De zogeheten notified body (nobo zeggen de Engelsen, van wie Europa de kunst van het openbaar aanbesteden heeft afgekeken) is een door Europese regelgeving bij wet aangewezen onafhankelijke private toezichthouder. Maar, het bleek al uit De Ontsporing en nu uit het verhoor van Lloyd’s-man Tinus Jonker, die vorm van toezicht is haast tandeloos en leunt bovendien op een vorm van inspectie middels papieren certificeringen en heel af en toe een steekproefje. En zo kon het gebeuren dat in 2013, bij het totaal derailleren van de Fyra, in een rapport ook talrijke kwalijke punten zijn gevonden die al die moderne toezichthouders nooit hadden ontdekt. Woensdag staat ook inspecteur Jenny Thunnissen op het programma, niet heel lang geleden degene die van de Nederlandse Belastingdienst een wanpresterende organisatie maakte. Een voormalig NS-directeur verklaarde tegenover ons dat hij Thunissens Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in geen velden of spoorwegen heeft gezien. Zorgwekkend, want ‘het is goed als NS en alle andere betrokkenen scherp worden gehouden’. De directeur is om een andere reden geschrokken van de vrijwel totale absentie van de ILT.Voormalig Ns-directeur: 'Als burger vind ik deze ontwikkeling echt eng''Als burger vind ik deze ontwikkeling echt eng. De ILT leunde volledig op Lloyd’s omdat die de wettelijke inspectietaken heeft overgenomen.' Nog een saillant gegeven: het is nog maar de vraag of Lloyd’s überhaupt de juiste certificeringspapieren en accreditaties had die nodig zijn om jezelf een nobo te noemen. Kijken dus woensdag, want dan wordt het totaal falende toezicht, zowel bij de NS als privaat en bij de Staat, nog scherper zichtbaar.
26 Bijdragen
DrNomad
Waarom sprake van overheidsfalen? Brusselse regels zijn overheid. Een inspecteur die geen inspecties mag doen is bureaucratie, overgeërft van de overheid/politiek. Als we iets overnemen van Britten zouden we dat goed moeten doen, de House of Lords zit toch tjokvol met mensen uit een klasse-cultuur die verstand hebben van geld verdienen, terwijl Nederlandse politici vooral willen stelen van de rijken en geven aan de armen, en dan ben je niet gekwalificeerd voor treintjesbouw. Buiten dat is vanuit Ministeries succesvolle actie gevoerd om marktwerking met opzet te saboteren, want marktwerking is in strijd met de belangen van de ambtenarij. Er is verder ook geen reden om te denken dat een overheidstraject betere resultaten zou geven, dat scenario bestaat alleen in fantasie, volgens de lijnen van 'misschien dat...'.
Neem de auteur dus niet al te serieus. De wens is de vader van zijn conclusie.
Force 16
DrNomadDat geldt met name ook voor deze DrNomad zélf !
Hij is een motorbende in zijn eentje ,gespecialiseerd in de klassieke "agitprop"
en waarschijnlijk gelieerd en gefinancieerd door ultra-rechtse Israelische ex-russische joden.
Van zijn ideeen lusten de honden geen brood :
uit bovenstaande reactie kun je slechts concluderen :"Wat hij zegt ,is hij zelf !"
Neem maar eens de moeite om zijn discussies via Disqus te analyseren :
https://disqus.com/by/DrNomad/
Peteur
Force 16Force 16
PeteurDrNomad
Force 16Force 16
DrNomadU kunt ongetwijfeld goed behandeld worden voor Uw problemen .
(behalve natuurlijk Uw masochisme :dat is in principe een blijvende persoonlijkheids-stoornis.)
Peteur
DrNomadook voor een goed functionerende op kapitalistische princies gestoelde maatschappij moet je bepaalde openbare voorzieningen hebben en dat kost geld. De marktwerking in de zorg, de energiemarkt en het ov heeft waarschijnlijk een veelvoud gekost van het bedrag dat we kwijt waren toen het nog semi-overheden waren.
DrNomad
PeteurMichiel
DrNomadDrNomad
MichielKritische Gast
DrNomadWe weten dat alle marktwerking ondergeschikt is aan het belang van de banken, met of zonder overheidsfalen. Technische kwaliteit is dan altijd ondergeschikt aan politieke corruptie, bankiersbelangen en boekhoudkundige trucs. Bij de NS, de Fyra, de JSF, Vestia , de files, de gaswinning, milieurampen, kerncentrales, clusterbommen, medicijnenmaffia, de Megachip, de Betuwelijn, Wifi-straling, GSM-straling, Schiphol, ICT projecten, Chemische wapens, HSL, MH-17, Chroomverf, Vuurwerkramp, genetisch gemanipuleerd voedsel, Monstertruck en gesubsidieerde windmolens EVENZO.
Zolang de politiek gebonden is aan spelletjes van de banken zullen we opgescheept blijven met technische rotzooi, schadelijke en inefficiënte producten en falende diensten.
DrNomad
Kritische GastKritische Gast
DrNomadUw idealisering van marktwerking en uw onderwaardering van de principiële overheidstaak gaat mij echter te ver.
Het is tenslotte wel de overheid geweest die de banken heeft moeten "redden", omdat de banken door de "marktwerking" zichzelf niet konden beheersen.
Banken beroven mensen en de overheidsfunctie (wetgeving, bestuur en rechtelijke macht) is in onze huidige wereld helaas ondergeschikt aan het bancaire stelsel, waardoor er principe geen echte overheid is.
Of je nou links, rechts, gelovig of atheïst bent, iedereen met een beetje gezond verstand weet dat dat zo is.
De Fyra-affaire is evenzo een voorbeeld van beroven (middels technische wanprestatie) van mensen door de banken. De verspilde miljarden zijn echt niet weg, néé, ze staan nu alleen geboekt als extra staatschuld waarover ook nog eens rente en aflossing (aan de banken !) betaald moet worden.
Dat is namelijk de grote truc.
DrNomad
Kritische GastKritische Gast
DrNomadToch bedankt voor uw reactie.
dicko
DrNomadAls u dat niet ziet, hebt u echt een paar biertjes teveel op.
DrNomad
dickoDan maar ideologie.
Ik vind dat de overheid moet branden.
Geen enkele misstand in de markt is een excuus voor een overheidsoplossing. Een overheidsoplossing is wat mij betreft uitgesloten.
dicko
DrNomadDe overheid geeft de markt het vertrouwen om (tegen riante vergoeding) adequaat te inspecteren.
De markt reageert door maximaal te factureren tegen minimale prestatie.
Dát is het door u geadoreerde systeem.
Geld vragen om vanachter je buro een krantje te lezen op kosten van de belastingbetalers, het lijken wel ambtenaren.
Zolang de markt op deze wijze in het eigen bed blijft schijten, is mijn standpunt dat we snel toe moeten naar méér overheidsregulering. De markt toont keer op keer aan dat het de verantwoordelijkheid niet aan kan.
DrNomad
dickoWat heeft het volk u misdaan dat u hen wilt plunderen? Dat u hen wilt dwingen om mee te betalen aan uw arbitraire mening? Mag ik mijn buurman beroven en het geld doneren aan het HSL budget om het probleem van nu op te lossen? Of heb ik daar persé overheidscertificering voor nodig?
dicko
DrNomadU lijkt, voor zover ik uw tekst begrijp, echter volledig voorbij te gaan aan het gegeven dat de door u zo geadoreerde zegeningen van de markt (zoals blijkt uit het artikel) neerkomen op veel declareren voor weinig doen, gepaard gaand met het afschuiven van verantwoordelijkheid. Wanneer dat uw wensbeeld is, begrijp ik uw aversie tegen overheid en ambtenaren niet.
Ko Pernicus
Ik heb wel 's het idee dat met contract management een wereld te winnen valt. Het is een zo verjuridiseerde wereld, met vuistdikke contracten - als jij dit, dan ik dat, als jij dit niet, dan ik dit ook niet. Allemaal gebasseerd op wantrouwen. I'll see you in court!!!
Het kan ook anders - een vriend van mij met een goed lopende onderneming, niet heel groot, maar zeker ook niet klein. Heeft al dat wantrouwen eruit gegooid. De klant kan opzeggen, hij kan opzeggen. Dat maakt erg onzeker, maar het maakt ook dat zijn mensen iedere dag hun uiterste best doen om met de klant mee te denken (= want hij kan opzeggen), en andersom heeft de klant ook er belang bij dat de samenwerking optimaal is.
Dus - contract pipo's... Ga innoveren! Kan ook bij jullie.
jopie1978
Daarnaast hoeft een 1 faalproject niet representatief te zijn voor alle overheidsprojecten. Het impliceren van "marktfalen" lijkt mij daarom ook erg suggestief en een beetje voorbarig. Mijn ervaring zegt me dat als projecten op een ramp uitdraaien, je de initiele problemen in het voortraject moet zoeken en niet in beginsel bij de uitvoerende partijen. Het lijkt er dan ook een beetje op dat beslissingsbevoegden uit het voortraject, hun veranwoordelijkheid proberen af te wentelen op uitvoerende partijen om hun eigen falen te maskeren.
Peteur
Michiel
Peteurpubben
Uit de link naar NRC artikel geschreven door Joep Dohmen. Medeschrijver boek: 'Werk Arthur Gotlieb de deur uit.'
In mijn ogen is het markt falen en ICT falen.
We hebben overal bestuurders zitten die echte kennis en echte know how aanpassen aan bureaucratische ICT regels en bureaucratisch ICT toezicht. Allen op grote afstand van de werkelijkheid. Die rondpomp machine, zonder echte verantwoordelijkheid, is een NL probleem. Links of rechtsom moet dat op de politieke agenda.
Ook al zijn ze (onze politici en bestuurders) er zelf verantwoordelijk voor.
Journalisten hoe?
Moet ik nog iets schrijven over privacy in de zorg en hoe die ontspoort is?
Kijk naar de PGB chaos, mensen krijgen geen geld en zijn druk doende hun zorggegevens nu weer naar de SVB te sturen. Die rondpomp machine. Ze liggen al voor iedereen ter inzage bij de zorgverzekeraars en de gemeenten. Waar liggen ze eigenlijk niet?
jefcooper
Beide gebreken lijken me niet herstelbaar.