De identiteitscrisis van de NAVO
De NAVO wil weer een rol op het wereldtoneel spelen. Maar ze moet eerst maar eens haar eigen zaakjes op orde zien te krijgen, vindt belegger Jan Dwarshuis.
Het ontstaan van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) in het voorjaar van 1949 is redelijk verklaarbaar, gezien het tijdsgewricht waarin dit plaatshad. Het Westen likte immers haar wonden na de Tweede Wereldoorlog en had behoefte aan rust en defensieve zekerheid. De NAVO is een militair verdrag dat de samenwerking van de legers van de westerse landen regelt en moest met name het communisme een halt toeroepen.
Ik kan me nog goed herinneren dat wanneer de Nederlandse voormalige secretaris-generaal van de NAVO – Joseph Luns – iets te melden had, er geluisterd werd. Als tegenhanger van de NAVO richtten de communisten het Warschaupact op dat in 1991 ophield te bestaan. Vandaag de dag laat Moskou weten de koers van de roebel over te laten aan de markt. Dat zijn geen uitspraken van een gezworen communist en bevestigt dat de Russen veel verder zijn in hun westerse ontwikkeling dan menigeen denkt.
Einde Koude Oorlog
Het behoeft geen betoog dat er sinds 1949 veel veranderd is in Europa. De Koude Oorlog en het IJzeren Gordijn liggen alweer een enige tijd achter ons, met dank aan Ronald Reagan, Michail Gorbatsjov en Helmut Kohl. Sinds de Val van de Berlijnse Muur kreeg het huidige Europa steeds meer vorm en rukte de NAVO stilzwijgend verder op richting het Oosten. Dit alles vond plaats tegen de eerder gemaakte afspraken in. Daarom is het niet zo verrassend dat Rusland het nu welletjes vindt. Na decennialang op de achtergrond geopereerd te hebben grijpt de NAVO nu haar kans om haar oude glansrijke rol weer te vervullen. Eigenlijk verkeerde de NAVO een lange periode in een identiteitscrisis. Het touwtrekken rondom de Krim komt de NAVO als geroepen.
Aardig om te vermelden is dat de Russische president Vladimir Poetin de situatie op de Krim onlangs vergeleek met de eerdere gebeurtenissen in Kosovo. Volgens Servië is Kosovo onderdeel van Servië, echter Kosovo is sinds juni 1999 onafhankelijk en in de praktijk heeft Servië geen gezag over Kosovo. Op 22 juli 2010 oordeelde het Internationaal Gerechtshof dat de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo niet in strijd is met het volkenrecht. 'Kosovo, which you mentioned, declared its independence by parliamentary decision alone. In Crimea, people did not just make a parliamentary decision, they held a referendum, and its results were simply stunning,' aldus Vladimir Poetin.
Meer geld
Hoe dan ook, de NAVO ruikt haar kans om weer een rol van betekenis op het wereldtoneel te spelen met alle risico’s van dien. Het eerste wat de NAVO wil is meer geld. Al eerder heb ik eens betoogd dat de huidige defensie-uitgaven van bijvoorbeeld Nederland een lachertje zijn.
DE HEREN VAN DE NAVO KUNNEN AL JAREN GEEN DEUGDELIJKE VERKLARING GEVEN OVER HUN UITGAVEN
Het Nederlandse leger krijgt dit jaar 100 miljoen euro extra te besteden, hetgeen een druppel op de gloeiende plaat is. In Europees verband lijkt het mij logisch dat de defensie-uitgaven naar een verantwoord niveau gebracht worden. Dit heeft niets te maken met een eventuele Russische dreiging, maar meer met het up to date houden van een fatsoenlijke krijgsmacht, omdat er aan veel randen van de EU het nodige aan de hand is.
Hand in eigen boezem
Bij de NAVO liggen de papieren er echter wat anders voor. De heren kunnen al jaren geen deugdelijke verklaring geven over hun uitgaven. Dat is voor een met publiek geld gesponsorde organisatie niet meer van deze tijd. In 2013 gaf de NAVO meer dan 12 miljard euro uit, de helft daarvan is door haar eigen controleorgaan IBAN niet te verklaren. Volgens Saskia Stuiveling, president van de Nederlandse Algemene Rekenkamer, zijn er 378 NAVO-projecten nooit afgerond. 'Dat zijn lijken in de kast,' aldus Stuiveling. Het lijkt mij zinvol dat de NAVO eerst de hand in eigen boezem steekt.
Rest mij u een goed weekend te wensen.
Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.
