Als landbouwkundige deed Erik Sauër (1964) tien jaar lang ontwikkelingswerk in Latijns-Amerika tot hij zich realiseerde dat hij dit werk niet te lang meer kon opbrengen. Hij was klaar met het voortdurend moeten wisselen van werklocatie en vreesde een toekomst waarin hij zijn enthousiasme zou verliezen. ‘Ik zag om mij heen oudere collega’s op de automatische piloot werken, dat wilde ik niet, dan lever je niet meer de kwaliteit die nodig is.’ Veertig jaar zag hij als uiterste leeftijd om zijn leven nog om te kunnen gooien. Hij keerde terug naar Nederland, solliciteerde, werkte als projectmanager, maar het boterde niet meer tussen hem, zijn bazen en grote organisaties. Hij voelde zich in de rol van werknemer ook niet meer thuis. De echte ommezwaai kwam pas enkele jaren later. Ondernemen bleek de enige optie.

Naïeve ondernemer

‘Op een beurs ontmoette ik Santiago Peralta en Carla Barboto uit Ecuador. Zij waren net bezig met hun chocolademerk Pacari. De wikkels moesten nog worden ontworpen.’ Het klikte en een jaar later liep Sauër met de eerste repen Pacari onder zijn arm door Amsterdam op zoek naar winkels die het merk wilden verkopen. ‘Dat was een spannende onderneming. Ik had weinig ervaring in de commerciële handel en moest leren hoe die wereld werkt.’ Zeven jaar verder in 2013 heeft Sauër eindelijk het geld verdiend dat hij ook uitgeeft, en teert hij niet meer in op spaargeld. ‘Wat ik vooral heb geleerd is prospects in te schatten. Iedereen wilde samples, maar wie is daadwerkelijk geïnteresseerd om ook de producten af te nemen?’  ‘Om een onderneming helemaal vanaf de grond op te bouwen heb je een gezonde mate van naïviteit nodig. Je kunt nooit overzien wat je allemaal tegenkomt.’ Als hij had geweten waar hij allemaal tegenaan zou lopen, was Sauër er misschien niet aan begonnen en dat zou jammer zijn geweest.

Sauër is de grote man achter de introductie van single origin chocolade op de Nederlandse markt

Inmiddels is Erik Sauër de grote man achter de introductie van single origin chocolade op de Nederlandse markt. Als groothandel - al geeft die titel een iets vertekend beeld van de eenmanszaak - levert El Sauco aan circa 300 delicatesse- en gespecialiseerde winkels. Tot voor kort stonden in zijn huis de dozen chocolade van vloer tot aan plafond. Onlangs is de opslag van de chocolade verplaatst van zijn huis naar een grotere kelder een paar straten verderop. Een professionaliseringsslag. Inmiddels pakt Sauër ook niet meer zelf de pakketten in. Daar is hij blij om. Hij kan zich nu op andere taken richten, zoals strategie van het bedrijf en het bestendigen van zijn onderneming.

Chocolade is als koffie

Toen Sauër in 2007 zijn onderneming begon dachten de meeste mensen bij chocolade in puur of melk. Maar net als bij koffie, kent chocolade een veel grotere diversiteit. Hij is aan een missie begonnen om mensen bekend te maken met de rijke verscheidenheid van chocolade. ‘Ik heb het voordeel dat de chocolademarkt en de koffiemarkt vergelijkbaar zijn. De koffiemarkt loopt net een paar stappen voorop en plaveit de weg voor de chocolademarkt. Vroeger had je twee soorten koffie: Goud-merk en Rood-merk. Tegenwoordig zijn er allerlei soorten blends en origin koffie te koop en ontwikkelen mensen voorkeuren.’ Hoe hij aan zijn merken komt? Via zijn netwerk. Het begon met Pacari. Daarna volgden andere merken. Zijn klant Kees Raat, de bekende Amsterdamse chocolatier en ijsmaker, tipte hem The Grenada Chocolate Company. Ook het eerste contact met het Vietnamese merk Marou verliep via een bestaande klant. Hij heeft nu tien merken in zijn aanbod en met alle producenten onderhoudt hij nauwe contacten en hij denkt mee met de productontwikkeling.

Pure en eerlijke chocolade

Het productieproces van de chocolade die El Sauco verkoopt is transparant. De keten van boon naar reep is kort. De repen bestaan uit natuurlijke ingrediënten en de cacao van een reep is afkomstig van een plantage. De naam zegt het al single origin. Veruit de meeste chocolade op de Nederlandse markt is niet puur en eerlijk, zelfs niet de chocolade met een keurmerk. Niet puur want de repen zitten vol met toevoegingen, en de repen zijn veelal gemaakt met bonen die dankzij kindslaven zijn geoogst, dus niet eerlijk. De single origin chocolade die el Sauco verhandelt is zowel puur als eerlijk.

‘In mijn ogen is FairTrade flinterdun. Het keurmerk pretendeert meer dan het waarmaakt'

Een deel van de merken van el Sauco draagt het direct cacao label. Het is geen officieel certificaat, wel een tegenwicht voor het FairTrade-keurmerk. ‘In mijn ogen is FairTrade flinterdun,' zegt Sauër. 'Het keurmerk pretendeert meer dan het waarmaakt. Voor zover ik weet, is de keten bij Fairtrade-chocolade niet volledig transparant, alleen het stukje van handelaar tot inkoper en of de extra incentives van het keurmerk ook bij de boeren terechtkomen is niet duidelijk. En wanneer er een onderzoek wordt gedaan, blijkt er elke keer iets mis te zijn. Andere keurmerken als Rainforest Alliance en UTZ Certified zijn meer van hetzelfde. UTZ is bovendien opgericht door Albert Heijn, en dan moet je je afvragen of het nu echt zo moet zijn dat de slager ook zijn eigen vlees gaat controleren.’

Fraudegevoelig

Sauër noemt de keurmerken fraudegevoelig. ‘Vanuit een voorgaande dienstbetrekking, heb ik ervaring met controles van dergelijke keurmerken. Ze komen een keer per jaar controleren, daarvoor hebben ze een dag. Ze nemen de boeken van de coöperatie door en spreken met drie boeren.’ Ter achtergrond: bij coöperaties zijn soms meer dan 10.000 boeren aangesloten. Sauër vraagt zich dan ook af: ‘klopt het goede gevoel dat je als consument bij een keurmerk hebt dan nog wel met de waarheid? Je kunt je ook afvragen hoe fair Fairtrade is. De boeren krijgen 200 dollar meer per ton cacao, wat neerkomt op 20 cent meer per kilo. Maar is dat ook wat de boeren nodig hebben? Per saldo krijgen de boeren maar 7 cent meer per kilo. Want slechts één derde van de cacao wordt als Fairtrade verkocht. Als je bedenkt dat je 400 tot 500 kilo van een hectare afhaalt, waar gaat het dan om?’ Sauër benadrukt ook dat het keurmerk betrekking heeft op de arme boeren en niet op de kwaliteit van hun product. ‘In de productie van single origin cacao hebben de boeren een heel andere uitgangspositie. In hun cacao zit diversiteit, zij hebben kennis van het delicate verwerkingsproces van de boon en zij weten wat er met hun cacao gebeurt, in tegenstelling tot boeren die cacao produceren voor de productie van bulkchocolade. Deze boeren hebben een onderhandelingspositie. Biedt een partij meer voor hun cacao, dan kunnen zij overstappen. De boeren kunnen zich ontwikkelen tot zelfstandige spelers in de chocoladeketen.’   Wil je ook de diversiteit van single origin chocolade proeven, kom dan op 25 oktober naar het Origin Chocolate Event. Cacaoproducenten en chocolademakers uit de hele wereld komen naar Amsterdam om het publiek te informeren en vooral te laten proeven. Toegang tot het evenement kost 12,50 euro en voor dat bedrag neem je deel aan workshops, proeverijen en lezingen.