'Voor de problemen waarin vastgoedbedrijf Multi nu terecht komt is maar één man verantwoordelijk: Hans van Veggel,' zo oordeelt Ruud de Wit.
Het bericht van twee dagen geleden dat Hans van Veggel zijn bestuursfunctie bij Multi Development per direct neerlegt, lijkt een logische stap. De publiciteit rond zijn persoon over mogelijke fiscale fraude bij een transactie bijna zeven jaar geleden, heeft hem tot deze beslissing gebracht. Of die stap veel effect heeft op de toekomst van zijn ‘kind’ Multi, is nog maar de vraag. Het vastgoed ontwikkelingsbedrijf Multi verkeert al langer in de problemen en is inmiddels een prooi voor Blackstone. Deze Amerikaanse private investeerder zal zich aan de Van Veggel-affaire weinig gelegen laten liggen en rustig en gestaag doorgaan met het binnenhalen van de onderneming en haar vervolgens opknippen.
De verkoop van Center Parcs leverde van Veggel aanzienlijke liquiditeiten op
Negatief daglicht
Misschien ten overvloede toch hier Van Veggel’s persoonlijke toelichting op het terugtreden als chairman van de onderneming: ‘Ik ben de afgelopen week geconfronteerd met een buitensporige aanvaring met de Nederlandse fiscale autoriteiten betreffende een privé zaak. Het daaropvolgende media tumult heeft mijns inziens voor mijn reputatie disproportioneel schadelijk gewerkt. Ik acht normaal functioneren voor mij in deze omstandigheden niet meer mogelijk. Ik heb daarom besloten mijn functies bij Multi neer te leggen en afscheid te nemen. Ik doe dit met groot respect naar Multi en vooral haar mensen, directie en meer dan 600 medewerkers. Voor degenen die mij kennen en met mij gewerkt hebben, heb ik mij als oprichter en begeleider van de design en development filosofie van Multi met alles wat in me is ingezet voor de realisatie van projecten, die daadwerkelijk wat betekenen. Projecten maken die de mensen raken; ware ontmoetingsplaatsen. In mijn tijd zijn er inmiddels zo’n 184 projecten in 11 landen neergezet, waar we binnen Multi zonder uitzondering met zijn allen trots op kunnen zijn. Daarnaast managen we meer dan 50 grote winkelcentra in Europa. Het bedrijf is bij het management in goede handen zodat ik in die zin gelukkig met een gerust gevoel afstand kan nemen. Ik spreek de hoop uit dat, na de onrust van de afgelopen periode, mijn privacy en behoefte aan rust gerespecteerd zullen worden.’Hoge bomen vangen veel wind. Van Veggel is daarop geen uitzondering. De geplaagde ex-wethouder van Roermond Jos van Rey kan er over mee praten, net als zoveel andere bekende Nederlanders en wereldburgers, die van de ene dag op de andere in een negatief daglicht worden geplaatst. En natuurlijk komt het allemaal door de media. Dat is ook een welhaast vanzelfsprekende reactie van de ‘slachtoffers’.
Het zijn dan ook krokodillentranen, waarmee Hans van Veggel zijn aftreden bij Multi – hij blijft natuurlijk wel aandeelhouder en dus intensief betrokken bij het bedrijf – naar buiten heeft gebracht. Want het onheil waarmee hij nu wordt geconfronteerd, heeft hij toch echt zelf over zich afgeroepen. 25 miljoen euro niet afdragen aan de belasting als gevolg van een onjuiste ‘interpretatie’ van fiscale wetgeving is geen ‘kattenpis’, zegt een wat platte uitdrukking. Teleurstellend is verder dat hij de verantwoordelijkheid daarvoor niet bij zich zelf legt, maar op de accountant Ernst & Young afschuift. Dat is laf en goedkoop.
De persoon van Veggel
Over mijn bewondering voor de persoon van Van Veggel en hetgeen hij met Multi heeft bereikt, kan overigens geen twijfel bestaan. Hij werd mede onder mijn verantwoordelijkheid als hoofdredacteur door Vastgoedmarkt uitgeroepen tot Vastgoedman van het jaar. Ik heb Van Veggel altijd een van de meest succesvolle en inspirerende Nederlandse ondernemers na de Tweede Wereldoorlog genoemd. Niet alleen in Nederland, maar ook daarbuiten heeft hij gegrossierd in succesvolle winkelcentra.
In zijn persverklaring van gisteren, licht hij dat succes trouwens nog even weinig subtiel toe. Zo zit Van Veggel in elkaar. Hij maakt er een soort omgekeerd Calimero-gevoel van: ‘Zij zijn klein en ik ben groot en daarom doen ze dus zo lullig tegen mij.’ Zelfkennis en bescheidenheid is dit soort leiderstypes vreemd. Het is hetzelfde reactiepatroon waarmee ook de door het OM als verdachte aangemerkte Jos van Rey de afgelopen maanden keer op keer de confrontatie zocht. Van Rey en Van Veggel hebben identieke karakters.
In de Telegraaf van afgelopen zaterdag heb ik, desgevraagd, Van Veggel ook ‘meedogenloos, arrogant en rancuneus’ genoemd. Dat zijn negatieve kwalificaties, hoewel ik me realiseer dat je zonder ze waarschijnlijk niet succesvol kunt zijn. Maar ze kloppen daarom niet minder. Dat schrijf ik zonder te weten of de beschuldigingen tegen Van Veggel stand houden. Ik hoop in mijn hart dat het OM ongelijk heeft en dat wij als media ook het boetekleed moeten aantrekken. Maar ik betwijfel of het vervolgproces hem zal vrijpleiten. In het geval van Van Veggel zijn er genoeg aanwijzingen dat er wel degelijk het een en ander niet klopte bij de gewraakte transactie en de fiscale afhandeling ervan.
Gebrek aan transparantie
Vier kanttekeningen wil ik bij de zaak-Van Veggel maken. Wat deze case opnieuw duidelijk maakt, is dat meer transparantie in de vastgoedsector niet alleen noodzakelijk is, maar een vereiste voor een betrouwbaar en controleerbaar transactie-proces. De afgelopen dagen hebben velen – onder meer journalisten – zich gebogen over de vraag welke Van Veggel-transactie in 2006 de Fiod nu eigenlijk onderzoekt. Dat was nog niet zo makkelijk te achterhalen. In zijn publieke reacties heeft Van Veggel ook niet toegelicht over welke transactie er een ‘fiscaal meningsverschil’ bestaat, waardoor het geruchtencircuit de rest kon doen. Dat is toch eigenlijk te gek om los te lopen. Zelf dacht ik de afgelopen dagen onder meer aan zijn eerder al bekritiseerde Rochdale-transactie in Amsterdam, maar het had ook om de Klimop-affaire kunnen gaan, waarin hij privé is opgedoken met een transactie. Het had echter net zo goed iets te maken kunnen hebben gehad met zijn betrokkenheid bij het eens zo succesvolle, op de VS gerichte vastgoedfonds ZOM, dat hij eerst samen met Bouwfonds REIM bezat maar dat nu weer helemaal onder zijn eigen vehikel Timeless Investments valt!Pas na heel veel spitten – met name door de collega’s van Vastgoedmarkt en de Telegraaf – lijkt het erop dat de gewraakte transactie gaat over Van Veggel’s deelname in het investeringsfonds Green Buyco. Dat is een in Amsterdam gevestigd trustbedrijf dat niemand kent, maar dat blijkens het archief van Vastgoedmarkt in 2006 wel betrokken was bij een enorme deal met een aantal vakantieparken van Pierre & Vacances/Centerparcs. Zolang dit soort transacties door alle betrokkenen niet uitgebreid en gedetailleerd in de relevante vastgoedmedia wordt gemeld – dus inclusief bedrag, financier, adviseur, omvang, en de onderliggende, betrokken partijen en afspraken – en vervolgens ook niet worden opgeslagen in de relevante databases, zal de noodzakelijke transparantie in de vastgoedsector niet worden bereikt. En zullen dit soort transacties zelfs vele jaren later nog voor integriteitstwijfels en vraagtekens blijven zorgen.
De verkoop van Center Parcs leverde van Veggel aanzienlijke liquiditeiten opEen tweede opmerking die ik wil maken – en dat gaat ook voert de transparantie – is de dubbele pet waarmee Van Veggel jarenlang binnen de vastgoedsector heeft geopereerd en heeft kunnen opereren. Aan de ene kant als succesvolle en inspirerende ontwikkelaar met Multi – een tijdje zelfs beursgenoteerd! – en aan de andere kant als veelal in het geheim opererende private vastgoedbelegger en -ontwikkelaar, waarbij er soms onduidelijke deelverbindingen aanwezig waren. Dat staat in mijn opvattingen haaks op iedere vorm van governance. Toch liet iedereen dit gewoon gebeuren: de overheden, de financiers, de institutionele collega’s, de adviseurs, de accountants en niet te vergeten, ook de medewerkers van Multi zelf.
Multi en Van Veggel
Dat brengt me op een derde punt. In zijn hierboven opgenomen persverklaring beargumenteert Van Veggel zijn opstappen als chairman vooral als ingegeven door het belang van Multi. Dat had hij zich eerder moeten realiseren. In mijn vorige blog schreef ik al: ‘Multi is Van Veggel’ en ‘Van Veggel is Multi’, en dan bedoel ik niet alleen zijn financieel belang in de onderneming. Juist de afgelopen twintig, misschien wel dertig jaar zijn vrijwel alle grote transacties en deals van Multi én van Van Veggel privé gedaan door hetzelfde kleine team rond zijn persoon. Dit team profiteerde ook nadrukkelijk mee bij deze deals, privaat en als werknemer van Multi. Daar werd in ieder geval geen onderscheid gemaakt tussen het privé-belang van Van Veggel en dat van Multi.
Tenslotte dit. De verstrengeling van Multi en Van Veggel privé is er ook anderszins altijd geweest. Dit werd nog eens duidelijk, toen de toenmalige partner in Multi Development, Morgan Stanley, in 2009 eiste dat er zou worden gestopt met het ontwikkelen van kantoorgebouwen in Nederland. Toen Van Veggel als chairman er vervolgens niet in slaagde de kantorenportefeuille van Multi ergens anders onder te brengen – hij voerde daarvoor onder meer gesprekken met zowel Coen van Oostrom van OVG en Roeland Voerman van Fortress – nam hij die portefeuille begin 2010 privé over. Op zich was dat al een rare move.
Waar de marktpartijen zich echter nog het meest over verbaasden was dat hij Ton van Oosten aanstelde als CEO van dit nieuwe private ontwikkelingsbedrijf met de hoogdravende naam Cradle of Development (COD). Want binnen de sector was algemeen bekend dat er ook tegen Van Oosten vanwege ‘een fiscaal meningsverschil’ een Fiod-zaak liep. Toen een jaar geleden alsnog bekend werd dat Van Oosten een schikking overeen was gekomen met Justitie – dus effectief schuld had bekend – kon Van Veggel niet anders doen dan Van Oosten naar huis te sturen. Ook deze affaire liet duidelijk zien, dat Van Veggel misschien wel met de mond integriteit belijdt, maar daar wel heel eigen opvattingen over nahoudt.
Conclusie
Wie de lange, tumultueuze en veelal succesvolle loopbaan van Hans van Veggel overziet, kan er moeilijk om heen dat hij vaak op de randjes van wat wel en niet acceptabel is, heeft gelopen. Hij weet dat zelf als geen ander. Dat hij er nu nadrukkelijk op wijst zich zorgen te maken over de toekomst van de 600 medewerkers van Multi, komt aantoonbaar te laat. Voor de problemen waarin Multi nu terecht is gekomen, is in mijn ogen maar één persoon verantwoordelijk, en dat is chairman, grootaandeelhouder en gezichtsbepaler Van Veggel in hoogsteigen persoon. En dus niet Blackstone, de Fiod en al helemaal niet de media, zoals hij mede suggereert. Al met al een hard gelag voor iemand die nog niet zolang geleden het boegbeeld was van een onderneming die het begrip modern winkelcentrum in Europa niet alleen op de kaart zette maar ook daadwerkelijk gestalte gaf.
2 Bijdragen
Hendrik_NL
EricSmit
Hendrik_NL