
Als je dezer dagen een hypotheek neemt, kan je met een beetje mazzel de rente voor 20 of zelfs 30 jaar vastzetten rond de drie procent. Hoe somber moeten institutionele beleggers de toekomst inzien als zij daar genoegen mee nemen? Daniel Mügge hoort hier een financiële tijdbom tikken, en de politiek zal uiteindelijk genoodzaakt zijn om de rendementscrisis te lijf te gaan. Maar hoe gaat dat eruit zien?
Het probleem is makkelijk samengevat. Er valt nergens echt geld te verdienen ondanks, of juist omdat, de rente op een historisch lage peil staat. En dat blijft zo de komende twee jaar, heeft de voorzitter van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi, al beloofd. Nu zijn wij aan lage rente wel gewend. Maar eigenlijk was het idee om daarmee kort en krachtig de economie te stimuleren en dan weer terug te gaan naar een normaler niveau. Maar het langetermijnperspectief is inmiddels ook behoorlijk vertroebeld. Een gezond rendement is nergens aan de horizon te bekennen.
Politieke backlash
In het voorjaar was het rendement op Nederlandse staatsschuld met een looptijd van 30 jaar tot onder een procent gezonken. Langlopende hypotheken zijn eveneens ongekend goedkoop. Breng een beetje eigen kapitaal mee, en je kan twee decennia lang voor minder dan drie procent lenen. Vijf jaar geleden was dat nog twee keer zoveel, rond de zes procent. Grote Nederlandse verzekeraars en andere investeerders zijn bereid hun geld voor decennia vast te zetten in beleggingen die, als je de risicotoeslag eruit rekent en de inflatie weer een beetje oploopt, nagenoeg niets opbrengen.Hoe moeten we ons een land voorstellen waar een generatie lang amper rendement te behalen valt?Dat is snel opgeschreven maar wel iets om bij stil te staan. Hoe moeten we ons een land voorstellen waar voor een generatie lang amper rendement te behalen valt? Wat doet dat met de economische verhoudingen? En is dat politiek überhaupt vol te houden? Economische voorspellingen rollen vaak automatisch uit een Excel-sheet, maar houden zelden rekening met de politieke backlash die je mag verwachten als het te lang mis gaat. Het begint met de veronderstelling dat de inflatie duidelijk onder het officiële Europese streefcijfer van twee procent blijft. Dat is een belangrijke assumptie in economische voorspellingen, want als die ook maar een beetje oploopt, blijft van het rendement niets over. Binnen Europa zijn er op dit moment weinig krachten die prijzen omhoog duwen. De oliekoers is tussen zomer 2014 en begin 2015 gehalveerd is (en sindsdien grofweg stabiel); dat heeft inflatie recentelijk in toom gehouden. Maar dit soort effecten zijn tijdelijk. En onze importprijzen stijgen. Ten opzichte van de dollar staat de euro op het laagste niveau in maar liefst 13 jaar. Tendens: dalend. Daarmee stijgt de kans dat Europa inflatie gaat importeren. Zou dat niet goed nieuws zijn, een inflatiecijfer van 2 procent? Dat is immers het niveau dat de Europese Centrale Bank graag ziet – geen prikkel dus om aan de renteschroef te draaien. Maar twee procent inflatie bij een rentepeil van pakweg nul procent betekent een reële rente van ongeveer min twee procent. Spaartegoeden zouden wegsmelten als sneeuw in de zon.
inflatie als grote gelijkmaker tussen arm en rijk is een naïef ideeAls je je zorgen maakt over groeiende bezitsongelijkheid in Nederland, lijkt dat misschien goed nieuws. Bezit verdient dan slechter dan arbeid, en de kloof tussen arm en rijk wordt weer kleiner. Maar inflatie als grote gelijkmaker is een naïef idee. De echt rijken vinden wel manieren om hun geld elders te stallen dan bij de lokale bank, en zo wordt de sparende middenklasse het voornaamste slachtoffer van een negatieve reële rente. Stel je voor zo’n situatie houdt een paar jaar aan – precies wat je zou verwachten als je naar de langetermijnrente op dit moment kijkt. De politieke effecten van zo’n sluipende rendementscrisis zijn moeilijk in te schatten. Hoeveel extra economische onzekerheid kan de sparende middenklasser er nog bij hebben? Hypotheekschulden blijven torenhoog. Baanzekerheid kalft verder af, een gat dat gevuld wordt door meer risicovolle werkvormen zoals tijdelijke contracten, flexwerk en zelfstandigheid. Als dan ook je spaargeld nog wegsmelt, heb je weinig om je aan vast te klampen. Vergeleken met de rest van Europa (en de VS – denk aan Trump) valt het in Nederland tot nu toe mee met anti-establishment politiek die gevoed wordt door angst en onzekerheid. Geert Wilders is inmiddels een oude bekende op het politieke toneel en voor de meeste Nederlanders blijft hij onverkiesbaar. Maar als hij ooit het veld ruimt op populistisch rechts, ontstaat er ruimte waar een minder agressieve politicus of politica – iemand als Marine Le Pen – fors zou kunnen profiteren van die aanhoudende malaise en haar sociale gevolgen.
Pensioenafkalving
Die dynamiek wordt verergerd door wat pensioenfondsen te wachten staat. Mijn ABP-pensioenoverzicht roept bij mij plaatsvervangende schaamte op. Voor het zoveelste jaar op rij, verstopt tussen cijferkolommen en vage taal, wordt een verdere versobering van mijn oudedagsvoorziening aangekondigd. Hoe lang kan die pensioenafkalving doorgaan? Als je de langetermijnrente als orakel bevraagt, moet je concluderen: best lang. De markt verwacht geen enorme opleving in de komende jaren of zelfs decennia.De markt verwacht geen enorme opleving in de komende jaren of zelfs decenniaScenario’s die uit spreadsheets rollen, hoeven daarom politiek nog niet levensvatbaar te zijn. Denk aan mensen die ook op hun oude dag nog steeds een woning huren en voor een levensstandaard boven AOW-niveau zijn aangewezen op hun aanvullend pensioen. Die komen door een lage rente dusdanig in het nauw dat de politiek linksom of rechtsom zal moeten bijspringen. De hamvraag is hoe dat eruit gaat zien: directe steun aan pensioenfondsen in zwaar weer? Een AOW-verhoging? Fiscale prikkels voor pensioenfondsen om de woningmarkt verder aan te zwengelen en uit de bubbel geld te trekken? Of zal de officiële rente in Europa toch omhoog moeten? Aangezien lage rendementen overal op het continent problemen veroorzaken, zou daar best steun voor kunnen komen. Niet vandaag of morgen, maar als quantitative easing steeds meer beleggers in het nauw drijft. Op dit moment is het credo nog: goedkoop geld moet de economie stimuleren, en zo lang economische groei tegenvalt, blijft de rente laag. Maar dat beleid heeft weinig effect gehad. Op de middellange termijn is er dus ruimte voor een heroriëntatie in de geldpolitiek. Weg van krachteloze 'stimulering' via goedkoop krediet, op naar een historisch gezien normaler renteniveau. Dat is op dit moment nog moeilijk voor te stellen. Maar het is niet minder plausibel dan nog eens twintig jaar ultragoedkoop geld. De langetermijnrente op dit moment suggereert dat er de komende decennia voor beleggers weinig geld te verdienen valt. Als je de dingen gewoon hun gang laat gaan, is dat inderdaad wat je zou verwachten. Maar in de scenario’s wordt geen rekening gehouden met de politieke tegenreactie die zal komen als de rendementscrisis echt nijpend wordt. Tenzij je denkt dat ons economisch stelsel 20 jaar schamel rendement kan verteren, mag je je alvast voorbereiden op een enorme politieke strijd die in slow motion – slepend over jaren – voor ons aller ogen uitgevochten zal worden.
84 Bijdragen
Matt
Er wordt te veel gekeken naar en verwacht van monetair beleid. Alsof het de centrale banken zijn die in hun eentje met een knopje aan de rente draaien en daarmee de hele economie kunnen sturen. Dat is gewoon niet zo. Lage rentes zijn echt niet alleen het gevolg van centrale bankenbeleid, maar net zo goed (of nog meer?) een gevolg van de langdurige economische stagnatie. Als mensen te weinig te besteden hebben, hebben investeerders geen reden om te investeren. Als investeerders niet investeren, hebben mensen weer weinig nieuw inkomen. Etc. Als iedereen tegelijkertijd probeert te sparen en minder uitgeeft, is het aanbod van geld hoog en de vraag laag. Dus de rente laag. Als tegelijkertijd overheden zoals in de eurozone via verdragen gedwongen worden te weinig te investeren, kan van die kant ook niet veel verwacht worden.
Iedereen kijkt maar hoopvol naar Draghi en Yellen, maar die kunnen echt niet zo veel doen als er van ze verwacht wordt. Tenzij je over QE for the people gaat praten natuurlijk, maar dat zal er voorlopig niet komen.
De bottom line is dat je niet met zijn allen tegelijkertijd rijk kunt worden (cq sparen voor pensioen) zonder dat er in de echte economie iets gebeurt. Uiteindelijk zijn rendementen op spaargeld/pensioenpotjes afhankelijk van wat er in de echte economie gedaan wordt. Investeringen en bestedingen in echte goederen en diensten, daar gaat het om.
goof
MattDrNomad
goofAnton
MattIn de decennia na de tweede wereldoorlog kenden we het Keynesiaanse groeimodel, waarin de koppeling van loongroei aan economische groei de duurzame motor was van die economische groei.
Rond 1970 is die koppeling met de verdringing van het Keynesiaanse groeimodel door het Neoliberale groeimodel verloren gegaan, en is die loongroei-gedreven economische groei vervangen door (op termijn onhoudbare) schuld-gedreven economische groei. En het lijkt erop dat dit moment van onhoudbaarheid nu is bereikt.
Zie o.a.:
http://www.boeckler.de/pdf/p_imk_wp_151_2015.pdf
https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2012/wp12161.pdf
http://www.ftm.nl/column/voor-nederland-geen-qe-maar-een-schulden-jubilee/
Pieter Jongerjan
Antonjsmid
MattVERTROUWEN.
Matt
jsmidjsmid
MattRichardBanLvMI
Matthet aanbod van geld hoog en de vraag laag. Dus de rente laag."</i></blockquote>Sparen is uitgestelde consumptie. Het aanbod van geld hoog als er gespaard wordt, klopt dat wel? Het gaat bij rente toch om bestedingspreferenties over een tijdsspanne? Misschien is het duidelijker om te stellen dat de geldhoeveelheid voor <i>onmiddellijke</i> consumptie juist wordt verkleind als er wordt gespaard. Sparen is geassocieerd met hoge(re) rente. Sparen is een signaal dat mensen hun consumptie uitstellen. Dit signaal leidt tot investeringen (uit spaartegoeden dus) in kapitaalgoederen die op de langere termijn renderen; zo levert de uitgestelde consumptie een bijdrage aan een gezonde economie. Als de overheid de rente kunstmatig laag houdt, dan verstoort dat de normale signaalwerking die uitgaat van een marktrente. Er worden allerlei investeringen gedaan die niet zijn afgestemd op de werkelijke voorkeuren van de bevolking en vanaf dat moment treedt het "Concorde misverstand" in werking waarbij nóg meer geld in "de economie" wordt gepompt om het circus draaiende te houden (e.e.a. nog verder aangewakkerd door QE, al of niet "for the people" wat echt een waardeloze, misleidende slogan is btw). Anyhew, mijn 2 centjes ;)
Matt
RichardBanLvMIRobin Fransman schrijft hier ook veel over (in zijn boekje en in artikelen, zijn wel online te vinden).
Ik zie het zelf zo voor me: een economie bestaat uit goederen en diensten die geproduceerd en geconsumeerd worden. Bedrijven verdienen er aan, betalen loon waar mensen weer van consumeren, etc. Bedrijven/investeerders investeren ook (al dan niet nieuw geld), in de verwachting in de toekomst er aan te verdienen. Als nu die cirkel van investering en consumptie vertraagt, heeft het geen zin om met z'n allen meer geld opzij te zetten. Er valt dan niets te verdienen met dat geld.
Stel je je een mini economie voor met tien mensen, die telkens hun 100 euro verdienen en het aan de ander uitgeven. Zolang iedereen dat doet gaat het goed. En als er één of enkele zijn die wat geld opzij zetten en dat uitlenen aan degenen die nu meer nodig hebben (voor consumptie of investeren), dan kan het ook nog goed gaan. Maar als iedereen tegelijk de helft van z'n geld opzij wil gaan zetten (om te "sparen"), dan kom je in een negatieve spiraal terecht. Wat iemand opzij zet/spaart en niet uitgeeft aan de ander, verlaagt immers de inkomsten van die ander. En als iedereen dat tegelijk doet, is er ook geen behoefte aan geld om te investeren. Ook de ondernemende types in dit mini groepje van tien zien het niet zitten om geld te lenen voor investerngen. Dus de rente daalt. De werkelijkheid is natuurlijk wat complexer, met (centrale) banken, krediet, etc. Maar het basisprincipe werkt volgens mij wel zo.
RichardBanLvMI
MattIn jouw scenario blijft het toch lijken op een gesloten systeem en dan zit je met een <i>zero sum game</i> scenario waarbij er weinig wordt opgebouwd. Binnen gesloten systemen (vaste buit, jager-verzamelaars) komt het altijd aan op evenredig (her)verdelen c.q. het in jouw voorbeeld geschetste evenredig consumeren.
Ik zie dat toch anders. Wat iemand opzij zet is altijd een afweging binnen ieders individuele mogelijkheden (50% collectief opzij zetten is zelfs in een eenvormig stalinistisch systeem onmogelijk) en uitgestelde consumptie komt wel degelijk ten goede aan alle anderen. Zo groeit een economie. Het hele idee van veel/weinig geld om consumptie aan te jagen is m.i. een Keynesiaanse/Monetaristische (in vroeger tijden, mercantilistische) misvatting, nl. dat geld gelijkstaat aan welvaart.
Matt
RichardBanLvMIIn die zin ben ik het dus niet met je eens dat uitgesteld consumptie altijd ten goede komt aan anderen.
Verder is het niet zo dat sparen noodzakelijk is voor investeren. Banken kunnen immers geld uit het niets creëren. Een lening/nieuw krediet creëert een deposito, niet omgekeerd. De totale geld/kredietgroei én krimp (!) speelt dus ook nog een belangrijke rol. Iets waar Steve Keen (als een van de weinigen) veel over schrijft, een aspect dat reguliere economen grotendeels negeren. Bestaand inkomen is bestaand geld dat uitgegeven wordt plus nieuw gecreëerd geld dat uitgegeven wordt.
MvdB
RichardBanLvMIZoals gezondheid niet louter is gebaseerd op de afwezigheid van ziekte of gebrek.
De WHO:
Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.
jelle vd wal
MattProductie per werkende ligt in de orde van E 40.000 per jaar.
Reken maar eens uit wat dit per land kost in gemist inkomen.
Je ziet in de werkloosheid landen hoe de anti EU partijen aan het opkomen zijn.
De migranten verlagen uiteraard de welvaart verder, de hoogste schatting van de kosten per jaar voor Duitsland was al iets van E 55 miljard per jaar.
Hier en daar zijn dwazen die verkondigen dat de migranten goed zijn voor de economie.
Waarom Keynes alleen zou gelden voor kosten van migranten, ook al weer onbegrijpelijk.
Volgens de Nederlandse politie kosten de migranten alleen al 1500 politiemensen continu.
Het bombarderen van alleen Frankrijk in het Midden Oosten kost, las ik ergens, E 3.5 miljoen per dag.
De kosten voor Frankrijk van terrorisme voorkoming liegen er ook niet om.
Ook bij ons rijden nu permanent snelle interventieteams rond in peperdure gepantserde auto's met machinegeweren en zo aan boord.
Ook leuk is EU subsidie aan de BBC, niet veel, maar twee miljoen, maar toch.
We zijn dus uit een oogpunt van welvaart gigantisch dom bezig.
Wat de Ukraine ons al kost, en nog gaat kosten, het zal ook wel weer niet goedkoop zijn.
Bovendien moeten we vanwege die Ukraine meer defensie kosten maken, Rusland neemt ons het opdringen niet in dank af.
Mij lijkt dat er twee dingen zouden gebeuren, die ik niet zie gebeuren, het verstand regeerde nooit de wereld.
Ten eerste terug naar de EEG, met een valuta per land, zodat elk land weer de economische politiek kan volgen die bij het land past.
Klaas Knotsgek legt net uit dat we vanwege EU regeltjes weer moeten gaan bezuinigen, nog meer werklozen.
Grenscontroles weer instellen.
Het idee dat dat het vrachtverkeer zou belemmeren is onzin, in de EEG tijd werd ook al vrijwel geen vrachtverkeer onderzocht.
Ten tweede stoppen de VS te helpen met het im
DrNomad
jelle vd waljelle vd wal
Die liggen tussen vier en zeven procent.
Het is alleen Klaas Knots(gek), in kongsi met Klijnsma, die in opdracht van Brussel stukje bij beetje ons voortreffelijk pensioenstelsel afbreekt.
Klaas riep net dat de migranten goed zijn voor de economie, hij werd heel even Keynesiaan, maar nu roept hij al weer dat de Brusselse regels tot nieuwe bezuinigingen moeten leiden.
Het belangrijkste bezwaar tegen de huidige nulrente is dat rente, net als wisselkoersen, een functie heeft.
Rente geeft onze voorkeur voor goederen nu t.o.v. goederen in de toekomst weer.
Historisch is een reële rente, dus zonder inflatiecorrectie, van vier procent gebruikelijk.
De tientallen lege vliegvelden en appartementencomplexen in Spanje laten zien tot welke rampen een belachelijk lage rente leidt.
Aan de werkloosheden in vooral de zuidelijke landen zie je wat het opheffen van wisselkoersen voor gevolgen heeft.
Ik geloof er niet meer in dat Brussel dom is, natuurlijk zitten daar domoren bij de vleet, maar dat is alleen overbetaald klapvee.
Ik denk steeds meer dat je moet concluderen dat daar een zeer bewust beleid wordt gevoerd.
Het handhaven van de tot mislukken gedoemde euro, en niets doen tegen de migrantenstroom, het kan toch geen domheid meer zijn.
Voor burgers van een land, die gewend waren regeringen te hebben die het goed met hen voorhadden, is de salto mortale naar de gedachte dat we nu een superregering hebben die ons alleen ziet als winstobjecten, een moeilijke.
Anton
jelle vd walKeep on dreaming. De enige reden dat die rendementen zo hoog liggen is dat de aandelen en de obligaties waar die pensioenfondsen in beleggen in reactie op de kunstmatig omlaag geduwde rente in koers gestegen zijn.
Dat proces is nog versterkt doordat de opkoopprogramma's waarmee de centrale banken die rente omlaag hebben geduwd en nog steeds omlaag duwen, hebben geleid tot het vrijkomen van grote hoeveelheden cash bij beleggers. Want de herbelegging van dat geld heeft die koersen nog verder opgejaagd.
Op het moment dat die programma's worden afgebouwd en de rente weer wat begint op te lopen schakelt dit proces in zijn achteruit, met als gevolg dalende koersen bij vooralsnog zeer lage rente- en dividendniveaus. Een gegarandeerd recept voor zeer magere of zelfs negatieve beleggingsresultaten voor de pensioenfondsen.
Apekool
AntonInmiddels zitten we echter weer op de beurskoersen van eind vorig jaar, zodat het netto resultaat is dat er 25% waarde afgefakkeld is... en dat terwijl de opkoopprogramma's zowel verlengd als uitgebreid zijn!
Het moge duidelijk zijn dat je van de ECB meer mag verwachten dan van een casino-promotor, het is inderdaad duidelijk dat hier geen onkunde achter zit maar boos opzet. Destabilisatie van onze samenleving (in concert met Wir Schaffen Das) zorgt voor politieke kansen om foute maatregelen door te drukken, want 'haast'.
Pieter Jongejan
De vraag die evenmin aan de orde komt is waarom dit kunstmatig laag houden van de reële rente gedoemd is om te fa
Bubbelonia
Pieter Jongejan1) Het 'gekregen' geld in eerste instantie verplicht wordt gebruikt om schulden af te lossen. Weinig effect op de rente dus
2) Iedereen die geen schulden heeft mag het 'gekregen' geld uitgeven, en daarmee inderdaad de inflatie opdrijft. Maar dit moet je ook weer niet overschatten aangezien:
2a) De collectieve schulden veel hoger zijn dan onze collectieve inkomens: Er zal dus, als deze schulden eerst verplicht moeten worden afgelost, niet veel overblijven om uit te geven (over de gehele linie gezien - natuurlijk zijn schulden niet gelijk verdeeld over de gehele linie dus dit argument is niet 100% waterdicht, maar wel voor een deel). Het is dus niet zo dat de gehele QE for the people direct in monetaire inflatie gaat zitten.
2b) De inflatie is al jaren 'te laag' (volgens centrale banken dan). Zodra deze stijgt kunnen de centrale banken hun rentes verhogen en dat verhoogt ook weer de reeële renteopbrengsten... of houdt ze op zijn minst op gelijk niveau. Alternatief zou je ook kunnen zeggen dat er door de betere vooruitzichten (zie verderop) alternatieven ontstaan voor inversteerders, waardoor de reeële rentesopbrengsten stijgen.
2c) Ik ga er niet van uit dat QE for the people enkele tonnen per individu gaat zijn. Weinig mensen zullen (bijv) in één keer hun hele hypotheek er mee kunnen aflossen. Bovendien heeft bijna iedereen tegenwoordig wel iets van schulden: Denk studieschuld, achterstand bij verzekeraars, Wehkamp, TV of auto op afbetaling, etc. Voor veel mensen zal het neerkomen op een administratieve handeling in het hier en nu en zeer beperkt meer geld in de knip in het hier en nu.
2d) Het (deels) aflossen van schulden levert je dus niet in één keer een grote koopkrachtstijging op. Wat het je wel oplevert is lagere maandelijks rentebetalingen: Een kleine maar langdurige/structurele stijging van je koopkracht dus. Dat is precies wat je wilt om wel
Matt
BubbeloniaHank.Rearden
Matt1. http://uk.businessinsider.com/category/basic-income.rss?IR=T
2. http://www.spiegel.de/international/world/a-new-approach-to-aid-how-a-basic-income-program-saved-a-namibian-village-a-642310.html
Pieter Jongejan
BubbeloniaOok bij QE for the people mis ik de absoluut noodzakelijke renteverhoging. Het halveren van alle particuliere schulden heeft alleen zin als tegelijk de rente fors omhoog gaat. Groen links (Jesse Klaver) wil in navolging van Piketty een hogere vermogensbelasting.Dat is leuk voor de Bühne maar niet voor de belastinginkomsten en evenmin voor de bedrijfsinvesteringen. Te vrezen valt dat er dan kapitaalvlucht zal optreden. Veel effectiever is om de reële rente te verhogen, waardoor de aandelenkoersen zullen dalen en de winst per aandeel zal stijgen. Aannemelijk is (gelet op de ervaringen uit de jaren tachtig) dat dan de bedrijfsinvesteringen zullen stijgen en economische groei en werkgelegenheid zullen aantrekken.
Ik ben het overigens helemaal met je eens dat het doorgaan met bezuinigen en het blijvend laag houden van de rente door de ECB alleen maar tot meer economische stagnatie, hogere schulden, lagere sociale voorzieningen en blijvend hogere werkloosheid zal leiden. Maar er zijn ook tegenkrachten aan te wijzen. Een lagere inflatie bij een constante nomina
Matt
Pieter JongejanPieter Jongejan
MattMatt
Pieter JongejanEn of de rente op de lening dan 3, 4 of 5% is maakt echt niet zoveel uit. In een goedlopende economie waar genoeg klanten zijn, gaan ondernemers aan de slag ook al betalen ze 5 of 6%. In een dode economie, zoals Japan lange tijd, willen bedrijven zelfs bij 1% niks meer lenen.
Theoretische wiskundige modellen zijn prima en kunnen vast behulpzaam zijn, maar je moet er ook niet te veel waarde aan hechten. Als morgen de centrale bank de rente verhoogt en lenen duurder wordt, gaan ondernemers niet opeens blij nieuwe kredieten afsluiten.
Pieter Jongejan
MattMatt
Pieter JongejanVerder is het idee achter QE for the people niet een kwestie van lonen bij bedrijven verhogen. QE for the people is het 'gratis' geven van geld aan individuen door de centrale bank. Dus als de ECB iedere europeaan 1000 euro overmaakt, gecreëerd uit het niets. Dat heeft dus niks te maken met loonkosten verhogen. Sommigen zullen dat extraatje gebruiken om een schuld af te lossen (=goed), andere zullen het uitgeven. Is ook goed. Zo iets is volgens mij nog nooit gedaan, ook niet door Mitterand.
peter
Pieter Jongejan1) Hij berekent de hogere loonkosten door in de verkoopprijzen die dan dus stijgen.
2) Hij berekent de hogere loonkosten niet door in de verkoopprijzen waardoor de kosten ten laste van de winst gaan.
Ik spreek over situatie 2: Concurrentiepositie wordt niet slechter, en de koopkracht stijgt.
Dat zal natuurlijk niet in alle situaties opgaan. In bepaalde sectoren staan bedrijfswinsten wel onder druk, en voor kleinere ondernemingen is het ook moeilijker. Maar voor de grotere ondernemingen is dit heel makkelijk door te voeren omdat daar de winsten en eigen vermogen prima op orde zijn. Grote bedrijven moeten dus het voortouw nemen om de koopkracht te verhogen, en de stijgende koopkracht zal uiteindelijk doordruppelen in de rest van het bedrijfsleven waar werknemers in een later stadium ook kunnen profiteren. Daar kunnen ze zich beter eerst richten op hervormingen en aandacht schenken aan de risico's die kleine ondernemers zien tav bv het doorbetalen van loon bij ziekte.
Voor ondernemers zijn financieringsvraagstukken over de juiste verdeling van eigen vermogen versus vreemd vermogen pas interessant als aan de voorwaarde wordt voldaan dat er inkomsten zijn (uit lonen werknemers) om rente en dividend te kunnen betalen. Volgens mij haal jij 2 dingen door elkaar heen: Jij ziet rente en dividend als INPUT en inkomsten om het te kunnen betalen als OUTPUT. Ik zie inkomsten echter als INPUT, en rente en dividend als OUTPUT.
Pieter Jongejan
peterNederland, Duitsland en Japan hadden in 1980 een tekort van resp. -0,966%, -1,725% en -0,989% van het BNP. In 1982 waren deze tekorten omgetoverd in overschotten van resp. 3,155%, 0,678% en 0,613%. Frankrijk ging door het succes van de andere Europese landen noodgedwongen na 1982 ook over op een kostenbesparingsprogramma.
Dit leidde ertoe dat ook het tekort van Frankrijk kon worden omgebogen in een overschot van +0,303. Maar dit gebeurde pas in 1986. Het land met de grootste blijvend hoge tekorten op de betalingsbalans is de USA. Die hadden in 1980 nog een overschot van 0,746% van het BNP, maar in 1986 een tekort van -3.206%. De permanent hoge tekorten op de betalingsbalans van de USA zijn erop gericht om de inflatie in de wereld omhoog te jagen en zo extra subsidie te krijgen van de rest van de wereld. De Amerikaanse dollar is immers veruit de belangrijkste reservemunt van de wereld. En dat willen ze vanwege de financiële voordelen, die daaraan met name bij een hoge infklatie verbonden zijn graag zo houden. Oorlog helpt bij het aanwakkeren van inflatie. Zo wordt Nederland met steun van de EU en onze politieke partijen van zijn reële pensioenvermogen beroofd.
peter
Pieter JongejanPieterJongejan
peterZeker voor een open economie als de Nederlandse gaat helicoptergeld of hogere lonen in het MKB niet werken. V&D gaat failliet aan te hoge huren en te hoge lonen in verhouding tot de omzet per m2. Bij hogere lonen is een snel oplopend tekort op de lopende rekening te verwachten. Voor Mitterand was dit de belangrijkste reden om het stimuleringsbeleid te vervangen door een kostenbeheersingsbeleid. Kostenbeheersing zonder renteverhoging is gedoemd te mislukken. De huidige economische opleving is het gevolg van de veel lagere energiekosten. Dit is een eenmalig effect en dus niet duurzaam.
peter
PieterJongejanEn over de tekorten, lees nu gewoon artikel Maarten Schinkel die zich nog gematigd opstelt.:
http://www.nrc.nl/handelsblad/2015/12/17/een-loongolfje-voor-het-nationaal-belang-1568993
Pieter Jongejan
peterIn Zwitserland ging het BNP per hoofd met 92% omhoog van 45199 dollar in 1999 tot 86781 dollar in 2014. In Nederland met slechts 40.2% van 35842 dollar in 1999 tot 50254 dollar in 2014. Inmiddels is de wisselkoers van de euro sterk gedaald en die van de Zwitserse frank vrijwel gelijk gebleven. Nederland doet het dus veel en veel slechter dan Zwitserland sinds de introductie van de euro. Deze OECD cijfers kom je niet tegen in de Nederlandse media en evenmin bij FTM. Vreemd dat eurofielen die klagen over eenzijdige berichtgeving hier geen aanstoot aan nemen.
peter
Pieter Jongejanhttp://www.ftm.nl/column/waarom-arbeider-weinig-teveel-verdiend/
En als er een journalist is die met een verhaal komt zoals jij over Nederland en Zwitserland om aan te tonen dat de concurrentiepositiepositie van NL slecht is, dan zou ik je volledig gelijk geven dat het slecht gesteld is met de Nederlandse journalistiek
peter
Bubbeloniapieter
Huizen zouden gewoon zonder schuldcreatie gekocht moeten worden, met alleen een onderling schuldbewijs tussen koper en verkoper, zonder dat de bank er als middle man tussenzit en de huizenmarkt en hypotheek bubbel verder opblaast.
Ik ga in ieder geval proberen om gewoon een contract met iemand rechtstreeks af te sluiten in plaats van slaaf van de bank te worden.
Carthago
pieterjsmid
pietertijd voor aktie
jsmidDrNomad
jsmidIn termen van prikkels is nonsens. Belasting op vermogen ontmoedigt vermogen. Het aanpakken van schulden ontmoedigt schulden. En als we met zijn allen op ons luie gat gaan zitten kan de verzorgingsstaat niet betaald worden.
Als ze nu eens eerlijk waren, zouden ze zeggen, de overheid is een organisatie voor ouderen en pechvogels en de rest moet dat betalen linksom of rechtsom. Dan hebben we in ieder geval de leugens afgeschaft.
peter
DrNomadWie hebben er nadeel van? Met name huurders omdat men de hoogte van huur steeds meer wil koppelen aan marktprijzen woningmarkt die sterk beïnvloedt worden door HRA. Huurders zijn dus niet scheefwoners, want zij genieten die HRA aftrek niet. En iedereen zonder huurtoeslagen ontvangen geen enkele subsidie van de overheid (Bruteringsoperatie heeft al meer dan 20 jaar geleden dat stop gezet). Jesse Frederiks deze week nog artikel op de Correspondent over geschreven.
De HRA is dus onzinnig en leidt slechts tot meer schulden die allemaal moeten worden gefund door banken. Zo snel mogelijk meekappen.
DrNomad
peterAfschaffing HRA ga ik alleen op achteruit, want ik krijg het toch niet op andere manier terug. Dus tegen. Ik denk niet dat die afschaffing de prijzen omlaag brengt. En als het wel zo is heb ik er niks aan.
jsmid
DrNomadDrNomad
jsmidDat de maatschappij voor alerlei zaken moet opdraaien is precies het probleem, want dat legitimeert bemoeizucht. En aangezien ik tegen overheidsbemoeizucht ben, ben ik tegen de verzorgingsstaat. De oplossing is vernietiging van de verzorgingsstaat, daarmee vernietig je de door mij gehate bemoeizucht, en de door u gehate solidariteit aan slecht gedrag.
Back to reality. Uiteindelijk draaien belastingen om hoeveel je van de productieven kunt stelen, zonder dat die stoppen met werken, om zo de verzorgingsstaat te betalen. Alle andere argumenten hebben lagere prioriteit in belangrijkheid.
Bob Fleumer
Carthago
Bob FleumerHank.Rearden
Bob FleumerCarthago
piet
De politici en de central banken denken nog teveel keynsiaans en geloven nog in de maakbaarheid van de economie. Het gevolg is dat men ervoor zorgt dat de volgende correctie [ in 2017/18 ] harder en dieper zal uitpakken dan 2008/9.
Knot heeft gelijk als hij stelt dat de central banken zijn doorgeschoten in hun beleid en dat landen zich dienen aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid. Aangezien politici verworden zijn tot vertegenwoordigers van deelbelangen en weinigen het algemeen belang in de gaten houden [ vooral in Fr en It ] dragen zij daarmee bij aan de volgende crisis, wanneer het elastiekje na teveel te zijn uitgerekt knapt.
hier komt de volatiele situatie op veel plekken in de wereld bij, hetgeen alles bij elkaar een gevaarlijke cocktail creeert.
Verstandige mensen kijken daarom niet naar Return on Capital maar Return of Capital.
Helaas heeft het gemanipuleer door de central banken en de voortdurende nadruk van politici op consumptie en nog eens consumptie veel mensen gemaakt tot rendementents jagers en risico zoekers.
RichardBanLvMI
Het meest positieve wat er van te zeggen valt, is dat het niet werkt. Of je e.e.a. op Keynesiaanse of Monetaristische wijze organiseert, is m.i. lood om oud ijzer.
Hank.Rearden
Duur? Niet als je weet dat gemiddeld vermogen in Europa $128.506 per huishouden zou moeten zijn, met nadruk op gemiddeld (ref. 2, pag 5).
Dan NL: eind 2014 bezaten 187.190 Nederlandse High Net Worth Individuals gezamelijk $752.3 mld, ruim 1 dollarton per hoofd beroepsbevolking (what crisis?), met geschatte doorgroei naar $1.000 mld in 2019; nota bene 29,6% buiten Nederland gestald (3).
Helaas wordt geplande miniscule verhoging van vermogensbelasting van 1,2% naar 1,65% met hand en tand bestreden (4), en wordt inkomstenderving door gemeenten gedekt d.m.v. verhoging o.z.b. en eigen zorgbijdrage. Ergo, burgemeesters, en niet eindverantwoordelijke beleidsmakers, gaan op termijn schuld krijgen van fiscaal wanbeleid, met alle bedreigingen/aanslagen van dien.
En als politiek al schuld krijgt voor onrust (i.e. asielbeleid) wordt gewezen naar zwaar beveiligde zondebok in oppositie, terwijl vrijwel alle in wereld en geschiedenis betaande sociale onrust uiteindelijk is terug te voeren op wanverdeling kapitaal.
1. http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/4089828/2015/06/27/Finnen-pionieren-met-basisinkomen.dhtml
2. (PDF) https://publications.credit-suisse.com/tasks/render/file/?fileID=F2425415-DCA7-80B8-EAD989AF9341D47E
3. http://www.reportsnreports.com/reports/345401-netherlands-wealth-report-2015.html
4. http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/senaat-dient-onzorgvuldig-belastingplan-te-verwerpen
Hank.Rearden
Hank.Rearden1. http://uk.businessinsider.com/universal-basic-income-scheme-for-the-uk-2015-12
jelle vd wal
Hank.ReardenHank.Rearden
jelle vd waljelle vd wal
Hank.ReardenWie dus geld uitleent is waarde kwijt, dat daar een vergoeding tegenover staat is dus logisch.
Dat is alles.
Renteverboden werden en worden dan ook overal omzeild.
In de Islamitische wereld b.v door een boete af te spreken bij te late terugbetaling, en tegelijk af te spreken dat te laat zal worden betaald.
peter
Hank.ReardenEen mooi kletsverhaal van kapitalisten die graag ook zo'n basisinkomen willen, en bijval vinden in mensen aan de andere kant van de samenleving die niet werken en weinig waarde hechten aan materialisme en goed kunnen leven van minimaal inkomen.
We kennen nu al een basisinkomen (AOW, WW, bijstand, arbeidsongeschiktheidsuitkeringen) en die moeten we vooral geven aan mensen die daar echt gebruik van moeten maken. Als je dat aan iedereen geeft, betekent dit dat de hoogte daarvan slechts lager kan worden. In een tijd waarin iedereen zijn baan kan kwijt raken wil het merendeel echt niet de offer maken om bv de WW af te schaffen.
Pieter Jongejan
peterpeter
Pieter JongejanDe regelingen die we kennen zijn er niet voor niks. Vaak output van democratische besluitvorming. Ongetwijfeld kunnen bepaalde regelingen en processen efficienter worden uitgevoerd met als gevolg lagere kosten met wel met dezelfde output die aansluit bij de democratisch genomen beslissingen. Dat mensen strijden voor een betere efficiency vind ik prima. .
jelle vd wal
Hank.ReardenWie vermogensbelasting betaalt door verkoop van aandelen of obligaties moet een koper vinden.
Het vermogen blijft dan dus bestaan.
Het gaat alleen in andere handen over.
Voor zo ver vermogen is ontstaan uit besparing op inkomen is die vermogensbelasting helemaal van de gekke, het inkomen wordt dan voor de tweede keer belast.
De dwazen die pleiten voor desinvestment in kolencentrales en zo lijken ook niet te snappen dat die centrales gewoon in andere handen overgaan, en blijven bestaan.
Wat Finland betreft, meer landen hebben idiote dingen gedaan, en zijn van een koude kermis thuisgekomen.
Kijk maar eens naar de Ierse onroerend goed waanzin.
Voordat die gekkigheid instortte werd het Ierse 'model' ook nog omarmd.
Zo hebben we ook nog steeds een euro, en Schengen.
Ik begrijp niets van het basis inkomen.
Bijstand kan ik begrijpen.
Het zal in Finland toch niet zo zijn dat iedereen er E 800 per maand bij krijgt, ook nog netto, of geloven ze daar in Sinterklaas ?
Helaas krijg ik de indruk dat de wereld nog nooit eerder zo vol dwazen is geweest.
Zou er hersenverwekings schermpjes straling zijn ?
Als die er is, tot voor kort had mijn pc nog een ouderwetse kathodestraalbuis als beeldscherm.
Orwell schreef al een roman dat in het land der blinden éénoog geen koning is.
Hank.Rearden
jelle vd walHank.Rearden
Hank.ReardenDrNomad
Hank.ReardenHank.Rearden
DrNomadDrNomad
Hank.ReardenEn wat we nu hebben is in ieder geval niet 'vrije markt'. En dat er een boel mis is ben ik met u eens.
Maar vertrouw nooit een socialist. Want wie boos is op de rijken, is eigenlijk op het geld van de rijken aan het jagen. Dus vaak is die boosheid gewoon een leugen. En helaas zijn het dat soort leugens die het meest in onze kranten staan, je zou ze bijna geloven.
Het probleem is de overheid, want overheidsmaatregelen maken altijd winnaars en verliezers. Win-win situaties zijn alleen mogelijk in de vrije markt (maar niet iedere markt situatie is winwin).
MvdB
DrNomadIk ben boos op de staat die toelaat dat de "diefstal" zoals Hank.Rearden die beschrijft, toelaat of zelfs bevordert. Het is toch vooralsnog zo dat de rijken rijker worden en de armen armer? Dan gaat voor mij de welvaart naar mensen die al onnoemelijke welvaart hebben. Dat vind ik verkeerd.
DrNomad
MvdBMijn voorkeur gaat ernaar uit dat de rijken rijker worden, en de armen ook. En dat bereik je alleen met spullen en koopkracht. De overheid is slecht voor beide, en daarmee slecht voor velen en goed voor enkelen. Dat verander je niet door de keuze van winnaars en verliezers te veranderen, via diezelfde overheid. Dat verander je met ruil (vrije markt) want dat vraagt offers. Welvaart zonder offers kan niet. There's no such thing as free lunch.
MvdB
DrNomadDrNomad
MvdBhttp://www.zerohedge.com/news/2015-12-23/keynesian-recovery-meme-about-get-mugged-part-2
MvdB
DrNomadPieter Jongejan
DrNomadDrNomad
Pieter JongejanDit artikel heeft overigens ook een deel 1, link staat erin. Geeft een interessante alternatieve blik op de definitie van werkloosheid.
Pieter Jongejan
DrNomadLudovikaa
jelle vd walpeter
Ludovikaa- inkomen uit arbeid
- inkomen uit vermogen
We betalen dus niet 2 keer belasting over hetzelfde inkomen, maar over 2 verschillende type inkomens. We betaling belasting over arbeid, wat we niet uitgeven sparen of beleggen we, daarover ontvangen we ook inkomen (rente of dividend) en dat wordt ook weer belast.
Wel kan je een discussie voeren of inkomen uit vermogen moet worden belast obv werkelijke rendementen of dat de fiscus een aanname mag maken welk rendement je waarschijnlijk maakt. De spaarder zal bezwaren zien in het huidige beleid, de belegger veelal niet.
Ludovikaa
piet
LudovikaaLudovikaa
pietHilterman
LudovikaaHet begint al met spaargeld waarover de niet haalbare 4% rendement belasting betaald wordt.
Alles is in Nederland belast.
Ludovikaa
Hilterman1. Ik zei: laat de factor grootkapitaal weer belasting gaan betalen. Daarmee refereerde ik aan het fenomeen dat veel grote bedrijven internationaal feitelijk nauwelijks belasting betalen. Dit door met winsten en kosten te schuiven en gebruik te maken van routes en trucs om belasting te minimaliseren. Misschien niet illegaal maar naar mijn idee wel onwenselijk. En het zorgt er ook voor dat de belasting op andere inkomenssoorten hoger is.
2. Jij hebt het over de Nederlandse belasting "op vermogen". Er is in Nederland geen belasting op vermogen, er is belasting op inkomen uit vermogen. Mijn eigen ervaring over de afgelopen twintig jaar is dat mijn inkomen uit arbeid circa 40% belast is, en mijn inkomen uit vermogen minder dan 10%. Ik doe geen pogingen om de belasting te minimaliseren door constructies. Dit is gewoon zoals het Nederlandse belastingstelsel in elkaar zit. Persoonlijk vind ik dat zeer onredelijk.
Hilterman
LudovikaaVoorstellen om de heffing naar 1,65 pro mille te verhogen stuitten op fel verzet van de VVD.
Er is een ontsnappingsclausule: Wanneer er wel vermogen is maar geen inkomen wordt er geen vermogensbelasting geheven.
Ludovikaa
Hiltermanbos
De VVD gebruikt daarvoor haar " eigen" argumenten
Maar sluimerende achtergrond is dat EU (!) het NE systeem niet als basis in EU wil gaan delen !!
Komt meer voor in wat er in NE is opgebouwd de afgelopen 100 jaren !!
NE liep uit de pas van EU met zaken als pf's WBV,zorgsystemen etc.
EU is 'n GGD (Grootst Gemene Deler ) van 28 landen !!!!!!
(Hoe zal Roemenie anders kunnen aansluiten bij NoordWest EU landen ?
bos
bos