
In de afgelopen jaren kwam bij verschillende woningcorporaties het ene schandaal na het andere naar boven. Lees meer
Het bekendste geval is Vestia, dat door gerommel met derivaten voor bijna 2 miljard euro moest afboeken. De overige corporaties draaiden op voor de schade en berekenden de kosten door aan de huurders. Ook het Rotterdamse Woonbron en het Amsterdamse Rochdale kwamen in het nieuws door schandalen omtrent risicovolle investeringen en graaiende bestuurders. Peter Hendriks volgt het dossier en doet op FTM regelmatig verslag van de ontwikkelingen in deze sector.
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
Vereniging Eigen Huis dupeert leden met ‘uitgeklede schilderdienst’
Corporatie De Key kaapt huurdersstichting en wil nu ook haar vermogen
Voor de gevallen woningcorporatie Vestia is het einde nabij
Covid en de woningmarkt in vijf grafieken
De woningmarkt zakt weg (en daar kan geen ronkende goednieuwsshow wat aan doen)
Corporatie-coup op het KNSM-eiland of: hoe De Key stichting Loods 6 leegzuigt
Pandemie of niet, dat pand moet leeg
Stijgende zorgkosten nopen gemeenten tot forse ozb-verhoging
Het raadsel van te lage WOZ-waarden in West Maas en Waal
De scheefwoner is zo kwaad nog niet
Het wordt tijd om het beeld van de scheefwoner bij te stellen. Niet alleen blijkt het arbitrair vanaf welk inkomen een sociale huurder scheefwoner is, ook blijkt in de praktijk dat het inkomen slechts één van de factoren is die de budgettaire ruimte van een gezin bepaalt.
De scheefwoner heeft een slechte reputatie. Hij wordt neergezet als iemand die ondanks een mooi salaris lekker blijft zitten in zijn spotgoedkope sociale huurwoning. Hij houdt een woning bezet die is bedoeld voor een gezin dat wél recht heeft op een sociale huurwoning en vaak al jaren op de wachtlijst staat. Minister van Wonen en Rijksdienst Stef Blok gelooft dat als het lukt om grote aantallen scheefwoners uit de corporatiesector te halen, veel problemen van de corporatiesector zijn opgelost. Zijn beleid is er daarom op gericht om de scheefwoner uit de sector te verdrijven. Of dat een realistisch plan is, moet worden betwijfeld. Die scheefwoner zit namelijk niet uit weelde in een corporatiewoning.
Gangbare definitie
Om te beginnen is het verre van duidelijk wie nu precies scheefwoner is. De minister heeft meer dan eens beweerd dat ongeveer een kwart van de sociale huurders scheefwoner is. Uit de cijfers valt te herleiden dat hij bij die uitspraak uit gaat van sociale huurders die meer verdienen dan 34.229 euro (bedrag van juli 2015) per jaar. Dat bedrag is het inkomen tot waar iemand normaal gesproken recht heeft op een corporatiewoning. Daar hebben we dan meteen de meest gangbare definitie van scheefwonen te pakken: Iedereen die meer verdient dan die toelatingsgrens.
Maar met die definitie ben je er niet. Volgens het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting mag ieder jaar 10 procent van de vrijgekomen woningen worden toegewezen aan mensen met een inkomen tussen de 34.227 en 38.950 euro. Met die regel wordt het lastig om de eerste definitie van scheefwonen te handhaven. Je kunt heel moeilijk verkopen dat 10 procent van de vrijgekomen woningen wordt toegekend aan mensen die vanaf de eerste dag scheefwoner zijn. Zo bekeken ben je dus pas echt scheefwoner als je in 2015 meer dan 38.950 euro verdiende.
Worstelen
Als de toewijzingsregel in 2020 komt te vervallen komen er zomaar meer dan 100.000 nieuwe scheefwonende gezinnen bij
Op het Ministerie worstelen ze duidelijk ook met deze materie. De woordvoerder van minister Blok geeft toe dat er geen duidelijke definitie bestaat van scheefwonen, maar de minister heeft wel een voorlopige grens vastgesteld. Op het moment is iemand die meer dan die hoogste toewijzingsgrens (38.950 euro) verdient, ‘officieel’ scheefwoner. Als die opgerekte toewijzingsregel van 10 procent in 2020 komt te vervallen, is die lagere toewijzingsgrens (34.227 euro) weer het bepalende inkomensniveau. Dat betekent dat er ergens in 2020 van de ene op de andere dag meer dan 100.000 nieuwe scheefwonende gezinnen bijkomen.
Er zijn ook uitzonderingen op de regel. Gepensioneerden en gezinnen van vier of meer personen zijn weer geen scheefwoner als ze qua inkomen in 2020 boven dat lage toewijzingsniveau uitkomen. Vanaf welk niveau die groepen dat stigma dan wel krijgen, meldt het ministerie niet. Het verdient allemaal niet de schoonheidsprijs.
Onwelkom
Er is ook nog een andere manier om te bekijken wie volgens de minister onwelkom is in de sociale huursector. In juli 2016 mogen de corporaties de huren voor gezinnen met een inkomen tot 34.678 euro verhogen met 2,1 procent. Gezinnen met een inkomen tussen de 34.678 en 44.360 euro zijn duidelijk een beetje minder welkom, want de corporaties mogen hun huren met 2,6 procent verhogen.
Die eerder genoemde groep met een inkomen tussen de lage en de hoge toewijzingsgrens valt ook in deze categorie. We hebben al vastgesteld dat de minister die groep voorlopig niet als scheefwonend beschouwt. De gezinnen uit die groep moeten in 2016 echter wel dezelfde extra huurverhoging betalen als alle andere gezinnen met een inkomen tussen 34.678 en 44.360 euro per jaar. Voorzichtig — volgens het principe ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ — kun je dan concluderen dat de minister het hele inkomenssegment 34.678 tot 44.360 euro ziet als één categorie. Zeg maar de categorie van lichte en toekomstige scheefwoners. Ze krijgen een half procentpuntje meer huurverhoging dan de grote groep; dat kun je zien als een voorzichtig porretje vanuit Den Haag.
Harde scheefwoner
De harde scheefwoners verdienen volgens deze redeneertrant meer dan 44.360 euro. Die krijgen al enkele jaren een huurverhoging voor hun kiezen van zo’n 4 tot 5 procent per jaar — in enkele gevallen zelfs meer — op basis van inkomensgegevens die aan de corporaties zijn verstrekt door de Belastingdienst. Dat percentage is echt bedoeld om gezinnen uit te roken. De boodschap: we kunnen jullie niet op straat zetten, maar we zien jullie liever vandaag dan morgen vertrekken.
De boodschap: we kunnen jullie niet op straat zetten, maar we zien jullie liever vandaag dan morgen vertrekken
Als je het over scheefwonen hebt, zijn er, uitgaand van de niveaus van 2016, dus drie relevante inkomensgrenzen: 34.678 euro, 38.950 euro (dat bedrag zal in juli met een nog onbekend percentage worden verhoogd) en 44.360 euro. Misschien moet je spreken van scheefwonerscategorie A, B en C. Uitgaande van grens A woonde in 2015 22,9 procent van alle sociale huurders scheef. Het aantal huurders tussen grens B en C beloopt 4,7 procent, en 12,6 procent zit boven grens C.
Huurquote
Maar hoe is de financiële positie van al die verschillende corporatiehuurders? Een manier om dat te bepalen is kijken naar de huurquotes. Volgens het rapport Passend Wonen van ABF Reseach uit 2015 besteedt de reguliere corporatiehuurder met een inkomen onder de lage toewijzingsgrens gemiddeld 25 procent van zijn nettosalaris aan huur. De huurquote is dan 25 procent.
De groep met een inkomen tussen de lage en de hoge toewijzingsgrens heeft te maken met een iets lager gemiddelde huurquote: 22 procent. De groep tussen de hogere toewijzingsgrens en de grens waarboven de maximale huurverhoging kan worden doorgevoerd, heeft een gemiddelde huurquote van 21 procent. De groep die boven die laatste grens van 44.360 euro zit, de categorie der harde scheefwoners dus, heeft een gemiddelde huurquote van 16 procent.
"De woordvoerder van minister Blok geeft toe dat er geen duidelijke definitie bestaat van scheefwonen, maar de minister heeft wel een voorlopige grens vastgesteld"
Zo bezien valt er wel wat te zeggen voor die extra huurverhogingen. Je zou die gedifferentieerde huurstijgingen als een soort nivelleringsheffing kunnen beschouwen, bedoeld om de woonquotes binnen de sector meer in balans te brengen. De budgettaire werkelijkheid is echter te gecompliceerd om je te verlaten op dat ene instrument. De Utrechtse woningcorporatie Bo-Ex heeft in samenwerking met het Nationaal Instituut Budgetvoorlichting (NIBUD) een online huurwijzer ontwikkeld. Door een aantal gegevens in te vullen, kan een huurder daarmee bepalen of een bepaald huurniveau te behappen is voor zijn gezin.
Rijtjeshuis versus bovenwoning
We beginnen met een gezin van man en vrouw met twee kinderen onder de 18. De man is 45 jaar en het gezinsinkomen bedraagt 40.000 euro. Het gezin woont in een leuk rijtjeshuis met een tuin en met het energielabel B. Daarvoor betalen ze 650 euro per maand. Dat is 60 euro onder de hoogste huur in de sociale sector. Puur op basis van het inkomen hebben we hier te maken met een serieus geval van scheefwonen. Voor dit gezin geeft het pijltje van de huurwijzer echter een dreigend oranjerood aan en het gezin krijgt de volgende boodschap: Deze huur kunt u alleen met veel moeite opbrengen. Voor onverwachte kosten of leuke dingen zal nauwelijks financiële ruimte zijn. Het is belangrijk dat u uw financiële administratie goed op orde heeft.
Het wordt duidelijk dat het jaarinkomen maar een van de vele factoren is die de betaalbaarheid beïnvloeden
Het volgende gezin betaalt 400 euro huur en heeft een bovenwoning met energielabel A. Het inkomen bedraagt 27.000 euro. Het gezin bestaat uit een man en een vrouw en de man van 52 brengt het inkomen binnen. Geen vetpot zou je zeggen, maar door de lage huur, het ontbreken van inwonende kinderen en het ontvangen van huurtoeslag komt de huurwijzer comfortabel in het groen terecht. De mededeling: Bij deze huur kunt u vrij gemakkelijk alle uitgaven blijven doen die bij uw huishoudsituatie en inkomen passen.
Grimmig
Een derde gezin bestaat uit een man, een vrouw en een kind. De man verdient 31.000 euro en dat is boven het niveau dat recht geeft op huurtoeslag. Het gezin heeft een bovenwoning met energielabel A van 580 euro per maand. De belangrijkste kostwinner is 42. Het metertje van de huurwijzer slaat diep in het rood en het advies klinkt grimmig: Met deze huur is het bijna onmogelijk om uw andere noodzakelijke uitgaven te doen, zoals boodschappen, kleding, of onverwachte rekeningen. Voor leuke dingen is al helemaal geen financiële ruimte meer. Het best kunt u op zoek gaan naar een woning die beter bij uw budget past.
Tot slot nemen we een harde scheefwoner: een man met vrouw en drie kinderen. Hij verdient 45.000 per jaar en de maandhuur is 700 euro. Het gezin zit in een eengezinswoning met energielabel B. Het wijzertje van de huurwijzer gaat diep het rood in en het advies klinkt herkenbaar: Met deze huur is het bijna onmogelijk om uw andere noodzakelijke uitgaven te doen, zoals boodschappen, kleding, of onverwachte rekeningen. Voor leuke dingen is al helemaal geen financiële ruimte meer. Het best kunt u op zoek gaan naar een woning die beter bij uw budget past.
Profiteur
Het zijn deels gezinnen die heel erg hun best moeten doen om de eindjes aan elkaar te knopen
Het wordt duidelijk dat het jaarinkomen maar een van de vele factoren is die de betaalbaarheid beïnvloeden. Ook het al dan niet recht hebben op huurtoeslag, het aantal inwonende kinderen, de hoogte van de maandelijkse huur en het energielabel zijn van grote invloed op het gezinsbudget. Je kunt je zelfs afvragen of de scheefwoner als profiteur wel zo’n veel voorkomend fenomeen is. Het zijn deels gezinnen die heel erg hun best moeten doen om de eindjes aan elkaar te knopen. Een koopwoning is meestal een niet te realiseren droom.
Verder valt op dat tussen huurders die in ieder opzicht in aanmerking komen voor een woning in de sociale huursector, er enorme budgettaire verschillen bestaan. Die lijken vaak onrechtvaardiger dan het bestaan van scheefwoners. Neem iemand die na een periodieke loonsverhoging net boven de huurtoeslaggrens uitkomt. Die ziet zijn woonlasten opeens omhoog schieten.
Onrechtvaardig
Ook zijn er volop voorbeelden van langzittende huurders, die door jaren van matige huurverhogingen een huur betalen die absoluut niet overeenstemt met de kwaliteit van de woning. De huur van de overeenkomstige woning van de nieuwe buren, nadat die eerst is opgehoogd naar een niveau dat de kwaliteit beter weerspiegelt, is daardoor vaak veel hoger, terwijl die mensen het helemaal niet beter hoeven te hebben. Dat voelt onrechtvaardig.
De eis dat huurders met recht op huurtoeslag sinds 1 januari in 90 procent van de gevallen een woning moeten krijgen met een huur onder de huurtoeslaggrens — dat heet ‘passend toewijzen’ — is zo bezien zeker een stap in de goede richting.
21 Bijdragen
Peter Urbanus 5
Het huisje is oud en der dagen zat, gaskachel, dak blijft lekken, slecht geïsoleerd. Het kost hun nog geen 400 euro per maand. 'T wor wê diere de laeste jaere', sprak de oudste zoon vorig jaar op zorgelijke toon tegen me.
Jan Smid 8
Jarenlang had ik gespaard om een klein huisje of appartementje te kopen. Doordat twee gekken uit Paars I bedachten (Kok en Zalm) bedachten dat er veel meer 'marktwerking' moest komen en aflossingsvrije hypotheken gewoon mocht en het zogenaamde tweeverdienerseffect te voorschijn kwam vlogen de prijzen omhoog en heb ik niet gekocht omdat ik niet kon aflossen. Het eigen huis kon ik vaarwel zeggen. De laatste paar jaar heb ik een groep erbij gekregen zodoende zit ik een ietsje boven die norm van 34k. Maar wat zowel Blok als Hendriks vergeten is dat die 34k al jarenlang nooit geïndexeerd is.
Kortom, scheefwoners worden gecreëerd net als leegstand in kantoor- en winkelpanden en puur om schaarste te creëren want verdienmodel.
Ik heb nog circa 10 jaar te gaan en heb geen zekerheid na ontslag nog een baan te krijgen. Waarom zou ik mij dan diep in de schulden moeten steken? Liever bouw ik een reserve op.
Peter Urbanus 5
Jan Smidpeter ftm 4
Nieuwe situatie: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/01/26/huurverhoging-per-1-juli-2015 Inflatie plus opslag gebaseerd op inkomen.
Diegenen met huurtoeslag worden gecompenseerd voor de opslag waardoor zij worden behandeld zoals in oude situatie (max.inflatie)
Vanuit dat perspectief is beter tot de conclusie te komen dat iedereen die geen huurtoeslag geniet wordt behandeld als "scheefwoner", zij betaalt immers een extra opslag boven de inflatie met als beargumentatie om doorstroming te bevorderen.
Minister Blok kan dan wel allerlei definities hanteren voor wie scheefwoner is en wie niet, maar uiteindelijk is dat niet interessant. Het zijn diegenen die een opslag boven inflatie betalen die als scheefwoner worden behandeld.
Jan Smid 8
peter ftmContramine 1
Jan Smid 8
ContramineJan Willem de Hoop 12
Jan Smid 8
Jan Willem de HoopJan Willem de Hoop 12
Jan SmidM. van Deelen 11
Jan Willem de HoopHans de Boer blijkt in stilte nog een miljoentje te hebben verdiend. De bonus van het KPN opperhoofd is verdubbeld en de topman van Blackstone (vermogensbeheerder, ook voor pensioenfondsen) heeft in 2015 beloningen gekregen ter waarde van 741,5 miljoen.
Jij vreest, zij draaien....
goof 4
M. van DeelenIn 2014 waren de kosten van onze welvaartsstaat alleen al voor
Bijstandwet , Toeslagenwet en Sociale dienstvoorzieningen al 10.578.380.000
ofwel ruim 10 miljard euro van de totaal 33 miljard aan uitkeringen.
Tel daar nog eens bij de kosten van de vluchtelingen opvang komende jaren en dan nog vinden dat we dit wel kunnen betalen dan .... vul zelf maar in
Gilles Wattel 1 3
Wie b.v., dat komt voor, als hèt doel in z'n leven ziet rond de wereld te zeilen, en daarom goedkoop woont om veel geld daarvoor te sparen, waarom zou dat niet mogen ?
Natuurlijk ben ik er op tegen dat mensen met een redelijk inkomen onterecht huursubsidie ontvangen, maar dat is iets heel anders.
Jan Smid 8
Gilles Wattel 1M. van Deelen 11
Jan SmidVoor zover ik heb begrepen zit je zelf rond modaal maar betaal je ook VRH. Stel dat je inkomen zakt naar 20.000 Euro per jaar dan loop je toeslagen mis. Bij genoemd gedaald inkomen gaat het dan toch om minstens 300 Euro per maand.
Het is zo verdomde relatief en juist daarom een containerbegrip, toch?
http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/toeslagen/hoe_werken_toeslagen/nieuw_in_2016/vanaf_2016_vervalt_de_extra_vrijstelling_voor_het_vermogen_van_ouderen
Jan Smid 8
M. van Deelen""Natuurlijk ben ik er op tegen dat mensen met een redelijk inkomen onterecht huursubsidie ontvangen, maar dat is iets heel anders""
Dan kun je natuurlijk gelijk vragen: is het waar dat mensen met een redelijk inkomen onterecht subsidie ontvangen? Ik heb eens gekeken naar de voorwaarden.
http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/toeslagen/huurtoeslag/huurtoeslag_2016/voorwaarden_2016/ik_woon_alleen/23_of_ouder_jonger_dan_aow_leeftijd
Dan denk ik dat zijn bewering dat mensen met een redelijk inkomen huurssubsidie ontvangen totaal nergens op gebaseerd is, Vandaar dat ik vraag naar getallen
M. van Deelen 11
Jan Smidline 5
Jan Smid 8
lineline 5
Jan SmidBedankt voor jouw reactie. Maar van waar ik , in mijn tijd van waar ik toen schreef was/ bestond box 3 niet. In de zin van gebruiks voorwerp. En hoe het in het echt was in de toener die tijd qua regels (echt) was weet ik niet. Je neemt het voor waar aan op dat moment. En je reageert/acteerd er op.En je onderzoekt niet verder (mijn eigen stuk) in dat moment. Nu bedenk je wel twee keer voor dat je iets voor waar aan neemt. En verder mooie mooie spiegel moment in jouw reactie. Ik hoop dat we met elkaar,naast die idioote belagelijke regels, iedere met elkaar het zelfde gaan/willen gunnen. Ik vind het bizar dat de ene politiek partij dit wil en de ander politieke partij dat wil. En dat de mensen daar ook ook op die manieren er op reageren en stemmen.Ik Stop,
line 5