In het laatste nummer van het magazine Management Scope gebruikt Peter Paul de Vries zijn vaste column om geheel stijlvast, in zijn gebruikelijke goednieuwsshow-lyriek, uit te leggen hoe ongelooflijk transparant zijn investeringsmaatschappij Value8 is, en dat bijvoorbeeld Shell daar een goed voorbeeld aan kan nemen. Het is dit soort megalomane uitspraken dat mij als onafhankelijk analist altijd erg inspireert. Laten we daarom eens kijken wat transparantie in de dagelijkse praktijk van Value8 betekent aan de hand van een concreet en afgesloten project: de opkomst en ondergang van SutureAid, en hoe Peter Paul daar privé 12,2 miljoen euro aan overhield.

Op de beleggersdag van Value8, 18 mei, vertelde Peter Paul de Vries ons dat hij zes kinderen heeft. Deze kinderschare maakt dat hij naar eigen zeggen een investeerder is die zich alleen op de lange termijn richt. Dat familie erg belangrijk voor hem is, blijkt in ieder geval concreet uit een transactie die zijn oorsprong heeft in 2008, het jaar van oprichting van Value8: SutureAid. Hieronder een reconstructie van de aankoop en ondergang van dit bedrijf.

Zijn kinderschare maakt dat De Vries naar eigen zeggen een investeerder is die zich alleen op de lange termijn richt

We beginnen op 28 januari 2009, als Value8 een buitengewone aandeelhoudersvergadering (BAVA) houdt. In de notulen van die bijeenkomst lezen we het volgende:

De vennootschap is voornemens om een belang te nemen in Glengowan B.V. Glengowan (later SutureAid RG) is een in Hilversum gevestigde ‘medical device’ onderneming die chirurgische instrumenten ontwikkelt en produceert om chirurgisch hechten beter, makkelijker en veiliger te maken. Het bedrijf is in 2004 opgericht. Sindsdien zijn er 17 verschillende prototypes ontwikkeld en uitgetest tot het huidige product. In de maanden oktober tot december 2008 zijn met succes klinische testen uitgevoerd in de academische ziekenhuizen AMC (Amsterdam Medisch Centrum) en Universitair Medisch Centrum Sint Radboud, en Medisch Centrum Twente. Glengowan heeft de CE certificering bijna rond en verwacht in de loop van dit jaar te starten met verkoop van het innovatieve hechtpincet (SutureAid) in de Benelux. Op basis van marktstudie wordt de markt voor deze producten geraamd op circa 100 miljoen euro. Op de vraag hoe groot het belang in Glengowan is en hoeveel medewerkers er zijn, antwoord De Vries dat het belang circa 23 procent is en dat het lastig is het precieze aantal medewerkers te tellen, maar er zijn drie founders en sinds december een directeur bijgekomen en twee mensen zijn bezig met de ontwikkeling plus nog een administratieve kracht. De productie en distributie worden uitbesteed. Ter financiering van de groei heeft Glengowan onlangs, met steun van SenterNovem (Ministerie van Economische zaken) een aanvullend borgstellingkrediet van 690.000 euro verkregen. Bovendien wordt ernaar gestreefd op korte termijn een aandelenemissie af te ronden van circa 450.000 euro aan een externe investeerder. Deze middelen zullen worden geïnvesteerd om de activiteiten van Glengowan uit te bouwen en de producten te commercialiseren. Glengowan streeft ernaar in 2011/2012 het breakeven-punt te passeren.

Value8 is voornemens het belang in Glengowan over te nemen van Peter Paul de Vries, die in de periode 2005-2007 als privépersoon 835.379 aandelen Glengowan heeft verworven. De aandelen zullen door Value8 worden verworven voor een bedrag van 1,05 miljoen euro, ofwel 1,26 euro per aandeel Glengowan, hetgeen lager is dan de emissiekoers in de beoogde emissie (1,60 euro). Het bedrag wordt betaald in aandelen Value8. De investering in Glengowan past in het streven van de Value8 om deel te nemen in veelbelovende bedrijven, die op termijn naar de beurs gebracht kunnen worden. De vennootschap zal Glengowan actief begeleiden bij het uitvoeren van haar strategie. Op de vraag of er onderzoek is gedaan naar de markt en het product antwoord de heer De Vries bevestigend. Er was eerst de nadruk op de veiligheid van de hechtpincet, maar inmiddels wordt ook het gebruiksgemak en efficiency voor de chirurg benadrukt.

Broers

Zoals we hierboven hebben gelezen, meldt Peter Paul de Vries dat de investering in SutureAid plaatsvindt met een korting van 20 procent op de marktwaarde en dat het marktpotentieel voor het innovatieve product gigantisch is. De verkoop van het nieuwe product zal al in 2009 beginnen. Het jaarverslag over 2008 van Value8 heeft bij verschijning een paginagrote advertentie voor SutureAid, de nieuwe naam voor Glengowan. SutureAid claimt een revolutionaire nieuwe technologie te hebben ontwikkeld voor het hechten van wonden. Wat het jaarverslag ‘vergeet’ te melden, is dat de uitvinding is gedaan door Luc de Vries, broer van familieman Peter Paul. Luc is manager en medeaandeelhouder van SutureAid.

Het jaarverslag ‘vergeet’ te melden dat de nieuwe technologie van SutureAid is ontwikkeld door Luc de Vries, broer van Peter Paul

De Vries’ vorige werkgever, de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), heeft broer Luc echter in de peiling. Desgevraagd geeft Peter Paul zijn oude collega’s in een artikel op VEB.net nog wat meer informatie over de deal:

Op dit moment is het bedrijf nog verliesgevend, met een ‘cashburn’ van 300 tot 400 duizend euro per jaar. In 2011 wordt evenwel verwacht dat break-even gedraaid gaat worden. Value8 verkrijgt de aandelen met een aanzienlijke korting en de voor de hand liggende vraag is dus waarom De Vries het belang dan niet gewoon zelf houdt. Hierop kwam het antwoord dat hij als SutureAid inderdaad een succes wordt, er in een later stadium niet van wil worden beschuldigd de mooiste beleggingen voor zichzelf te hebben gehouden. Bovendien past het belang zeer goed in de strategie van Value8. Toch ligt belangenverstrengeling hier nadrukkelijk op de loer en De Vries begon daar op de vergadering ook zelf over. Er is sprake van een tegenstrijdig belang tussen de vennootschap (een zo laag mogelijke verkrijgingsprijs) en de bestuurder De Vries (een zo hoog mogelijke verkoopprijs). Hij zei zich ervan bewust te zijn dat zijn reputatie een enorme knauw kan krijgen als dit eerste investeringsproject mislukt. Voorlopig zegt de beurskoers echter dat beleggers Peter Paul de Vries op zijn blauwe ogen geloven.

Toenemende verliezen

De transactie wordt doorgezet en Peter Paul de Vries verkrijgt 350.000 nieuw uitgegeven aandelen A van Value8 met een waarde van 3 euro, in ruil voor zijn belang van 25% in het bedrijf van zijn broer. De waarde van de transactie is dus 1,05 miljoen euro. In het jaarverslag van 2009 staat vervolgens opnieuw een fraaie advertentie voor SutureAid, en bovendien de opmerking dat er vertraging is bij het opschalen van de productie. Over 2009 meldt SutureAid een verlies van 616.000 euro. In het jaarverslag van 2010 staat weer een advertentie voor SutureAid, en de melding dat er een distributieovereenkomst is gesloten voor de Benelux. Over 2010 wordt een verlies geleden van 519.000 euro. In 2011 is er in het jaarverslag geen advertentie van SutureAid meer te vinden. Wel wordt er gemeld dat er contacten zijn met mogelijke distributeurs en dat er gezocht wordt naar een grote internationale partner. Verder wordt een aanvullende investering gedaan in SutureAid van een onbekende omvang. Over 2011 wordt weer een verlies geleden, nu van 546.000 euro. Verder ontbreekt elke toelichting, en dat is opmerkelijk want Peter Paul de Vries vertelde in het eerdere interview met VEB dat in 2011 break-even zou worden gedraaid. Wat is er mis gegaan? We zullen het niet te weten komen. De teller staat na drie jaar inmiddels op 1.681.000 euro verlies.

In 2012 wordt in het jaarverslag bekendgemaakt dat bij SutureAid wordt gesproken met kandidaat-kopers voor de voortzetting van de activiteit. Op de jaarvergadering van 20 juni 2012 wordt gemeld:

Bij Droam [een andere mislukte investering van Value8, red.] en SutureAid blijkt het moeilijker dan verwacht om een goed product om te zetten in een commercieel succes en om te zetten in financieel succes.

Over 2012 bedraagt het verlies van SutureAid nog eens 160.000 euro. In het jaarverslag van Value8 over 2013 staat het inmiddels van 25 naar 31 procent gestegen belang in SutureAid nog wel vermeld, maar verder worden er helemaal geen mededelingen gedaan. Volledige stilte. In de notulen van de jaarvergadering van 11 juni 2014 lezen we:

De heer Rienks stelt nog een vraag over SutureAid. De heer De Vries geeft aan dat het belang in SutureAid op nihil is gewaardeerd en dat geen aanvullende investering zal worden gedaan.

En hiermee stopt de transparante communicatie van Value8 over SutureAid. Op 7 oktober 2014 wordt de onderneming failliet verklaard en op 12 mei 2015 wordt het faillissement opgeheven bij gebrek aan baten.

Loze beloften

Wat valt er op aan de opkomst en ondergang van SutureAid? In de eerste jaren na het nemen van het belang is er voldoende ruimte voor de gebruikelijke goednieuwsshow van Peter Paul de Vries. Als vervolgens blijkt dat de onderneming het niet gaat redden, wordt de nieuwsvoorziening erg karig. De beloofde verkopen van het innovatieve product, die al in 2009 zouden aanvangen, hebben nooit plaatsgevonden. Een break-evenresultaat in 2011 bleek ook een loze belofte. De transparantie waar De Vries zo voor staat en voor pleit, was hier zeker op zijn plaats geweest. Deze was zelfs noodzakelijk, gezien het feit dat de investering was overgenomen van Peter Paul de Vries zelf en dat zijn broer Luc als manager/aandeelhouder actief was binnen SutureAid. Familiebedrijven mogen hun eigen regels bepalen, maar kleine beursfondsen moeten zich gewoon aan de regels houden. Wat echter resteert, is een troebel verhaal dat pas na goed kijken helder wordt.

Als blijkt dat SutureAid het niet gaat redden, wordt de nieuwsvoorziening erg karig

Value8 heeft op deze transactie een papieren verlies geleden van 1,05 miljoen euro — de waarde van het belang van 25 procent in het oorspronkelijke Glengowan — en een onbekend cashverlies als gevolg van de aanvullende investering in 2011, dat wel is gemeld, maar waar elk bedrag van ontbreekt.

Peter Paul de Vries kreeg als privépersoon initieel 350.000 aandelen A in ruil voor zijn belang in SutureAid. Door de 4:1 aandelensplitsing van Value8 van december 2013 is dit aantal gegroeid tot 1.400.000. Over de afgelopen drie jaar is jaarlijks een stockdividend van 5 procent uitgekeerd, waardoor het belang steeg naar 1.620.675 aandelen. De dividenden die De Vries ontving over dit belang over de periode 2011-2015 bedroegen in totaal 850.400 euro. Bij de huidige beurskoers van zo’n 7 euro heeft dit pakket aandelen een waarde van 11,34 miljoen euro. Samen met de ontvangen dividenden heeft De Vries dus 12,22 miljoen euro ontvangen in ruil voor een belang in de onderneming van zijn broer Luc, dat al binnen drie jaar na overdracht aan Value8 waardeloos bleek en in 2014 failliet werd verklaard. Dat zou je ook gewoon zelfverrijking kunnen noemen.

Belangenverstrengeling vermeden?

Uiteraard zijn de eigen regels voor behoorlijk bestuur met voeten getreden. In het jaarverslag van 2011 op pagina 35 werd onder het kopje 'Corporate Governance' gemeld: Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen vennootschap en bestuurders wordt vermeden. In het jaar 2011 werd echter een aanvullende investering gedaan in SutureAid, het bedrijf van Peter Pauls broer Luc. Hoe de belangenverstrengeling in dat jaar werd vermeden, is dan ook volstrekt onduidelijk. Ook bij nemen van het belang in 2009 was geen sprake van een fairness opinion. Aandeelhouders moesten Peter Paul de Vries op zijn blauwe ogen geloven toen hij beweerde dat SutureAid een goede investering was.

Veel van de aandeelhouders zijn fans van Peter Paul de Vries, maar daar hangt dus wel een prijskaartje aan

De reputatie van De Vries als belegger en voorvechter van goede corporate governance kreeg een stevige knauw van deze transactie. Maar weinig beleggers in Value8 zijn op de hoogte van het feit dat ongeveer 67 procent van De Vries’ huidige aandelenbelang van 2,4 miljoen aandelen in Value8 afkomstig is van deze transactie.

Er zou eigenlijk maar één oplossing mogelijk zijn: Peter Paul de Vries, voorvechter van transparantie, geeft zijn achteraf onterecht verkregen aandelen terug aan de vennootschap, evenals de 850.400 euro aan ten onrechte verkregen dividenden. Alle andere aandeelhouders zijn nu immers voor 12,22 miljoen euro tekort gedaan door deze wantransactie. Veel van deze aandeelhouders zijn fans van Peter Paul de Vries, maar daar hangt dus wel een prijskaartje aan.

Hoeveel meer investeringen van Value8 het voorbeeld van SutureAid gaan volgen, is onbekend, maar het bedrijf staat niet op zichzelf. Binnen de portefeuille zijn er nog vele activiteiten die verlies maken, waarvoor de Peter Paul Goednieuwsshow echter een kentering ten goede voorspelt, zonder enige vorm van feitelijke onderbouwing.

Wordt vast vervolgd.

P.S. Peter Paul de Vries wil niet graag vergeleken worden met Joep van den Nieuwenhuyzen, maar er is een opmerkelijke overeenkomst die nog niet is benoemd. Beide heren hebben een broer die Jeroen heet. Joep had zijn broer in dienst genomen bij zijn investeringsmaatschappij Begemann. Bij Value8 op de holding werkt — u raadt het al — een Jeroen de Vries. Een mail om de familieband te bevestigen werd niet beantwoord, maar de gelijkenis is treffend. Peter Paul de Vries ziet Value8 duidelijk als familiebedrijf. Voor het verleden van broer Luc, het heden van broer Jeroen en voor de toekomst van zijn kinderen.