‘Vanaf het moment dat Insel Air is gaan vliegen zijn we op alle mogelijke manieren tegengewerkt’, zegt Niek Sandmann, de eigenaar van DAE. ‘Wij zijn drie jaar geleden op de route Sint Maarten zelf begonnen met de prijs te concurreren. Daar werd toen door de autoriteiten een stokje voor gestoken. Maar inmiddels doet Insel op grote schaal aan prijs- en capaciteitsdumping zonder dat daar tegen wordt opgetreden. We ondervinden ook aanhoudende tegenwerking van allerlei overheidsdiensten. De politiek in Curaçao steunt Insel Air open en bloot’.

 

De Amsterdamse zakenman Sandmann zette zijn eerste stappen in de luchtvaart samen met zijn vroegere zakenpartner Erik de Vlieger. Holland Exel heette hun maatschappij die in 2005 met het nodige tumult rond De Vlieger een dodelijke smak maakte. Sandmann bleef actief in de lucht. Hij richtte in 2005 met de hulp van KLM DAE op om de eilanden van een ‘airlift’ te blijven voorzien. Zakelijk nam hij een groot risico. Luchtvaartmaatschappijen op de Antillen maakten in het verleden allemaal grote verliezen en gingen een voor een ten onder. Sandmann hoopte dat hij de eerste jaren verschoont zou blijven van concurrentie zodat zijn bedrijf vaart kon krijgen. Die hoop werd in 2006 de grond in geboord toen Insel Air vanuit Curaçao van start ging.   

DAE ceo Floris van Pallandt deed toen een voorspelling: ‘wij laten het kaas niet van ons brood eten, dus komt er oorlog’. En oorlog kwam er. De rechtszaken volgden elkaar de afgelopen jaren in hoog tempo op. In april van dit jaar werd Insel nog door de rechtbank veroordeeld tot het plaatsen van een rectificatie in enkele kranten. De luchtvaartmaatschappij had daarvoor uitlatingen gedaan over de verliesgevendheid van DAE en de toestand van het onderhoud van de maatschappij van Sandmann. Op dit moment loopt er een zaak van DAE tegen het eiland Curaçao in verband met de schending van Insel van wettelijke verordeningen over minimum tarieven en het leveren van overcapaciteit.

 

Vragen Eppink 

De Nederlandse Europarlementariër Derk-Jan Eppink heeft zich inmiddels op de kwestie gestort. Eppink zetelt sinds 2009 voor België namens de politieke partij Lijst Dedecker in het Europees Parlement. Twee weken geleden stelde hij de oneerlijke strijd bij de Europese Commissie aan de orde. Volgens Eppink blijkt ‘uit beschikbare financiële gegevens’ dat een semi-overheidsinstelling op Curaçao aan Insel Air financiële steun heeft verstekt. Dezelfde ‘semi-overheidsinstelling’ blijkt ook nog eens 20 procent van de aandelen in Insel Air in handen te hebben. De instelling waar Eppink op doelt is ontwikkelingsbank, Korporashon pa Desaroyodi Korsou (Korpodeko). Een financieringsinstelling zonder winstoogmerk die tot doel heeft met onder andere ontwikkelingsgelden, kleine projecten te steunen ter bevordering van de werkgelegenheid en de lokale economie. Korpodeko is voor het overgrote deel eigendom van het eiland Curaçao. ‘De leningen en aandelenparticipatie hebben er echter voor gezorgd dat de concurrentieverhouding tussen de twee privé-luchtvaartmaatschappijen danig is verstoord’, stelt Eppink. Eppink wil van de Europese Commissie weten of Korpodeko direct dan wel indirect gelden uit ontwikkelingsfondsen van de EU heeft ontvangen. Hij wil ook weten ‘hoe deze concurrentievervalsende participatie c.q. leningen door een (semi)overheidsstichting’ zich verhouden met het verdrag dat de EU met overzeese gebiedsdelen is overeengekomen. Inmiddels is er vanuit de EU een verzoek gedaan aan diverse Amerikaanse instanties als het Department of Transport (DoT) om te helpen bij het onderzoek naar Insel Air, zo melden een bronnen in Brussel.

 

Eppink baseert zijn zorgen op een niet openbaar onderzoek naar de activiteiten van Insel Air. Dat onderzoek werd in opdracht van honorair president van de verenigde assemblee van de voormalige overzeese EU gebiedsdelen John Corrie verricht. Uit het verslag zou blijken dat, op een enkele dienstregeling na, Insel Air met zware verliezen opereert. Dit ondanks de door Insel Air gerapporteerde miljoenenwinsten in 2008 en 2009. Bij Insel Air was niemand bereikbaar voor commentaar. Of de steun de concurrentieverhoudingen in de luchtvaart inderdaad ondermijnt wil

Arthur Rosaria, directeur van Korpodeko, niet zeggen. ‘Wij beantwoorden geen vragen over cliënten van Korpodeko’. 

 

Het vermoeden van Sandmann dat Insel Air warme banden onderhoud met de politieke macht op Curaçao, lijkt te worden gestaafd door enkele bijzondere relaties. Een van de oprichters van Insel Air – Edward Heerenveen – stond met Charles Cooper, de leider van de huidige coalitiepartij MAN, bij de voorlaatste verkiezingen op Curaçao afgebeeld op billboards die de campagne van Cooper opfleurden. De echtgenote van Heerenveen, de voormalige journaliste Stella Heerenveen-Van Rijn is de adviseur en vertrouwenspersoon van minister-president Gerrit Schotte. ‘De billboard van Cooper en Heerenveen sprak boekdelen’, zegt Sandmann. ‘Er werd openlijk partij gekozen voor een private onderneming. Dat is in het kort de situatie waar DAE zich in bevindt en dat is gewoon te gek voor woorden’.

 

Dit stuk verscheen eerder in Dagblad De Pers