
Haalt het kapitalisme 2050? Utopisten als Paul Mason en Jeremy Rifkin denken dat er iets beters in aantocht is, leest gastauteur Addie Schulte in hun boeken. Maar kapitalisme blijkt telkens weer een taai fenomeen, wat de mens er ook van vindt.
Het einde van het kapitalisme wordt al aangekondigd sinds het midden van de negentiende eeuw. Karl Marx en Friedrich Engels voorzagen dat de strijd tussen bourgeoisie en proletariaat zou eindigen in de overwinning van de laatste; dan zou de mensheid de volgende en laatste fase van de geschiedenis betreden.
Het is anders gelopen. Hervormingen haalden de scherpste kantjes van het kapitalisme af, het proletariaat werd afgekocht met tv-schermen en auto’s, en de landen die probeerden hun economie uitsluitend door de overheid te laten bestieren, kwamen daar na veel ellende op terug.
Het kapitalisme lijkt nu vanzelfsprekend. Dankzij kolonialisme, imperialisme en globalisering heeft het zo goed als alle mensen bereikt. Er zijn plaatselijke variaties, maar de essentie is overal hetzelfde: produceren voor de markt en voor de winst, waarbij het kapitaal en de productiemiddelen in private handen zijn.
Kapitalisme heeft gezorgd voor economische groei en opeenvolgende golven van innovatie. Het opent in principe de mogelijkheid voor iedereen om rijk te worden. Het is, in bepaalde streken, hand in hand gegaan met de democratische rechtsstaat. Cruciaal is dat kapitalisme het vermogen heeft zichzelf te corrigeren, zo schreef Elsevier-redacteur Michiel Dijkstra in een oktobernummer van zijn weekblad. Juist door hebzucht aan te spreken sluit het goed aan bij de menselijke natuur, is een wat cynische verdediging van het kapitalisme. De kaart van de meest gelukkige, gezonde en welvarende landen overlapt voor een groot deel met die van democratische, kapitalistische landen.
Ongelijkheid
Maar kapitalisme is ook een historisch fenomeen. Net zoals het ooit begonnen is, zal het ooit kunnen verdwijnen, al is dat waarschijnlijk niet door een socialistische revolutie. Er staan nu andere kandidaten op. Dat is niet zo verwonderlijk na een langdurige economische en financiële crisis. De discussie over ongelijkheid die werd aangezwengeld door Thomas Piketty is daar een uitvloeisel van.
grote groepen zien kapitalisme nu vooral als een systeem dat sommigen buitensporig bevoordeelt
Kapitalisme wordt door grote groepen niet meer gezien als het systeem dat iedereen welvarend maakt, maar vooral als een dat sommigen buitensporig bevoordeelt. Dat blijkt onder andere uit een enquête in zeven landen, waaronder de bakermat van het kapitalisme, Groot-Brittannië, maar ook in opkomende economieën. Ter nuancering: de meeste mensen geloven nog steeds dat de markt er beter in slaagt om mensen uit de armoede te halen dan de overheid.
Allemaal meningen
Ook de klimaatcrisis en de snelle ontwikkeling van allerlei digitale technologieën kunnen grote invloed krijgen op de toekomst van het kapitalisme.
In Nederland viel GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver het marktdenken aan. In zijn helaas matig onderbouwde boek bestrijdt hij het economisme, maar het bleef vrij duister wat hij er precies mee bedoelde. Het begrip kapitalisme komt in zijn boek niet voor. Financieel geograaf Ewald Engelen stelt herhaaldelijk fundamentele vragen over het gefinancialiseerde kapitalisme, maar hij richt zich vooral op de huidige toestand en minder op de toekomst.
Voor het debat over kapitalisme en zijn toekomst moet je het water over. De Canadese Naomi Klein zag in haar boek No Time kapitalisme als de bron van de vervuiling die moet worden aangepakt om de planeet te redden. Heel overtuigend was het niet. Om fossiele brandstoffen te verbranden, hoef je geen kapitalist te zijn.
Nieuw marxisme
Het einde van het kapitalisme wordt stellig verkondigd door Channel 4-economieredacteur Paul Mason in zijn boek Postcapitalism. Mason is een marxist die soms dicht bij de oude meester blijft, maar ook nieuwe inzichten heeft verworven.
Mason: 'Het kapitalisme heeft zich steeds aangepast, maar kan dat nu niet meer'
Het kapitalisme heeft zich tot nu toe steeds aangepast, schrijft Mason, maar kan dat nu niet meer. De fundamenten van het systeem worden aangetast. Als er geen grondige wijziging komt, stagneert de groei, neemt de ongelijkheid toe, verdwijnt de middenklasse en zien Los Angeles en Detroit er in 2060 uit als Manilla vandaag: sloppenwijken naast zwaar bewaakte wolkenkrabbers voor de rijken. Dat is het schrikbeeld dat Mason in een paar alinea’s schetst, en dat de achtergrond vormt van de rest van zijn betoog.
De echte ondermijning komt niet van de dreiging van ongelijkheid, maar door de technologie. Door de automatisering en informatisering hoeven we minder te werken, is het makkelijker om goederen te delen en er ontstaan nieuwe vormen van samenwerking buiten de markt. Informatie, de belangrijkste grondstof in het huidige tijdperk, kan praktisch gratis gedeeld worden. 'Robots zullen het kapitalisme ten einde brengen omdat ze massale werkloosheid veroorzaken en de consumptie zal instorten.' Om dat te voorkomen wordt het nodig iedereen een basisinkomen te geven.
Klimaatverandering en demografische ontwikkelingen zijn externe schokken die de noodzaak voor verandering bevestigen. In de post-kapitalistische netwerksamenleving van Mason wordt nul procent CO2 uitgestoten, zijn de variabele kosten (de kosten voor het maken van een extra product of het leveren van een extra dienst) bijna gelijk aan nul en hoeft er veel minder gewerkt te worden. Mason noemt dat Project Zero. Of is het luilekkerland?
Internet of Things
Een andere, deels overlappende theorie komt van de visionaire econoom Jeremy Rifkin, die in zijn laatste boek The Zero Marginal Cost Society schreef dat het kapitalisme aan zijn eigen succes ten onder gaat. Kapitalisten willen steeds goedkoper produceren. Maar als de kostprijs van het produceren van een extra exemplaar of een extra dienst bijna nul wordt, wordt het steeds moeilijker om er winst mee te maken. Dat geldt al voor muziek, nieuws en dergelijke makkelijk te digitaliseren zaken. Het gaat binnenkort voor andere zaken gelden: op kleine schaal opgewekte energie, hoger onderwijs via internet, met 3D-printers gemaakte goederen op basis van restmaterialen.
Steeds meer wordt gratis. Het delen van informatie en goederen wordt nog makkelijker als meer voorwerpen, en zelfs landschappen deel gaan uit maken van een Internet of Things. Hoe meer men deelt, hoe minder men koopt, en daarmee komt de winstgevendheid van bedrijven onder druk. Als ‘sociaal kapitaal’ belangrijker wordt dan financieel kapitaal, is dat geen probleem. Rifkin voorziet de komst van een nieuw economisch systeem en noemt dat de Collaborative Commons, de samenwerkende gemeenschappen.
2050
Waarom het kapitalisme zich niet zou kunnen aanpassen aan deze ontwikkelingen blijft in beide boeken wat raadselachtig. Bedrijven als Facebook en Google zijn er juist heel bedreven in. Ze oogsten en benutten de data van de gebruikers. Mensen kiezen nog steeds in groten getale voor het gebruik van deze diensten en niet voor andere, minder commerciële varianten. Airbnb en Snappcar maken het makkelijker om ondernemer te worden, met eigen huis of auto. De moedermaatschappij profiteert van iedere transactie die de verhuurder sluit. Andere sectoren lijden daaronder, maar dat is de dynamiek van het kapitalisme. In plaats van het verdwijnen van het kapitalisme, dijt de op geld gebaseerde economie uit. Je leent geen auto meer van je buurman, maar huurt die.
Je leent geen auto meer van je buurman, maar huurt die
Mason en Rifkin schetsen een utopisch beeld van de toekomst. Het kapitalisme wordt vervangen door iets beters. Schaarste maakt plaats voor overvloed, de mens zelf verandert, wordt socialer. Als we in overvloed leven, zullen we ons beperken, schrijft Rifkin en zo de ecologische schade door productie en consumptie beperken. Dat is wel een erg optimistische blik op de mens. Zijn het niet de landen met de hoogste inkomens die nu de grootste ecologische voetafdruk op de planeet plaatsen?
Delen klinkt mooi en is eenvoudig als het om muziek of nieuws gaat. Maar journalisten en muzikanten willen wel graag iets verdienen. Nog lastiger wordt het met voedsel en water, schaarse goederen op een planeet van binnenkort 10 miljard inwoners. In een nonchalante zin schrijft Rifkin dat de grote verschillen in consumptie tussen rijken en armen moeten afnemen, terwijl ook het aantal mensen moet dalen.
Maar wie op zich heen kijkt ziet wel de verstoring die uitgaat van de nieuwe vormen van economisch handelen en van nieuwe technieken. De vooruitzichten voor de Europese economie zijn niet sterk, op deze recessie volgt amper groei. Fossiele energiebedrijven moeten zich zorgen gaan maken en als elektrische auto’s straks een miljoen kilometer afleggen zijn er veel minder nieuwe nodig. Er is een hang naar kleinschalige, plaatsgebonden economische activiteiten, als is de omvang ervan nu nog zeer bescheiden. Niet-gouvernementele organisaties krijgen een grotere stem in het bepalen van het ethisch gedrag van grote ondernemingen.
Volgens Rifkin is in 2050 het kapitalisme grotendeels vervangen door de nieuwe gemeenschappelijke economie. Mason is het eens met dat jaartal: als er tegen die tijd geen ander systeem is, breekt chaos uit. Het kapitalisme heeft dus nog even.
Paul Mason, PostCapitalism. A guide to our Future (Allen Lane, 2015) 340 pagina’s. Hij publiceerde een samenvatting bij The Guardian
Jeremy Rifkin, The zero marginal cost society. The Internet of Things, the collaborative commons and the eclipse of capitalism (Palgrave Macmillan, 2014) 356 pagina’s.
Addie Schulte is freelance journalist. Eerder was hij lange tijd in verschillende functies werkzaam bij Het Parool.
88 Bijdragen
pieter
voor een groot deel met die van democratische, kapitalistische landen.
Dat vind ik nogal een wankele stelling, heb je daar bewijs van? Kapitalisme en particratie (het volk bepaalt niet, maar politieke partijen, democratie bestaat alleen in Zwitserland) faalt juist op veel plekken buiten Europa. Momenteel werkt het in Europa ook niet zo goed meer overigens. Dat is niet alleen aan het kapitalisme zelf te wijten, de cultuur en demografie zijn hier ook op van invloed uiteraard. Toch heeft Engelen denk ik een goed punt met de nadelen van het gefinancialiseerde kapitalisme.
Fossiele brandstoffen en technologie heeft ons erg ver gebracht, dat is in Oost-Duitsland ook gedaan met een ander economisch systeem. In 1980 had Oost-Duitsland een hoger bnp dan Italië of Ierland en nu alleen nog een hoger bnp dan zuid-Italië. Dus ten opzichte van sommige Europese landen zijn ze alleen achteruitgegaan met het kapitalisme. Rusland en Oekraïne zijn er ook niet op vooruit gegaan met dit systeem.
jefcooper
pieterDat waren de W Europese constitutionele monarchieën, met gemengde economieën,
de overheid voor stroom, gas, riolering, zorg, werknemersverzekeringen, de commercie voor spijkerbroeken en auto's.
Addie Schulte
pietervoor welvaart zie world bank gdp per capita
en voor gezondheid: http://worldhappiness.report/summary/
pieter
Addie SchulteRijke dictaturen en arme particratieën zijn er ook genoeg. Je onderbouwd het niet met cijfers en dat maakt het een wankele stelling. Ik zie er geen bewijs voor. Waarom zou geluk, welvaart of gezondheid liggen aan economisch en politiek systeem? De cijfermatige of wetenschappelijke onderbouwing voor die correlatie is mij niet bekend.
Addie Schulte
pieterpieter
Addie SchulteIn West Europa heeft deze combinatie met uitzondering van de 1e en 2e wereldoorlog tot 2008 redelijk goed gewerkt ja. Maar voor de rest van de wereld heeft het wisselend succes.
Addie Schulte
pieterbps
Addie SchulteEen goed functionerend onpartijdig rechtssysteem bewaakt en onderhoudt het economisch tempo en daarmee groei en de economische omvang.
Democratie zelf heeft daar veel minder mee te maken.
pieter
Addie SchulteDus als jij dat wel denkt dan moet je dat onderzoeken en met bewijzen komen voor deze relatie.
Addie Schulte
pieterOver hoe dat werkt kan je speculeren, maar in een democratische maatschappij hebben mensen over het algemeen meer mogelijkheden tot zelfontplooiing en ontwikkeling van hun talenten, ook als ondernemer. In het boek van Acemoglu en Robinson is daar veel over te lezen. http://www.boekenstrijd.nl/politiek/waarom-sommige-landen-rijk-zijn-en-andere-arm-d-acemoglu-en-j-robinson/
pieter
Addie SchulteDat boek ziet er interessant uit, het haalt alleen wel je punt onderuit volgens mij:
Stelling van het boek: It’s the history, stupid. (dus niet de economie).
In al een beroemd geworden voorbeeld wijzen ze op de twee kanten van het
stadje Nogales. Het deel aan de Mexicaanse kant van de grens is arm,
het Amerikaanse deel is rijk.
Mexico en de VS zijn beiden kapitalistische particratien, ik bedoel maar.
Sanne
Ik zie net dat Turkije een Russisch toestel uit de lucht heeft geschoten, dit soort akkefietjes kunnen een aanleiding vormen om massaal de wapens op te gaan pakken. Zeker de Russen hebben hun redenen om het kapitalisme niet met open armen te ontvangen.
jefcooper
SanneDit soort wangedrochten kon alleen ontstaan doordat de overheid niet meer reguleerde.
Bezoekers aan onze 17e eeuwse unieke republiek, de eerste ter wereld, begrepen dat de uitstekende kwaliteit van onze boter er uit voortkwam dat er scherpe marktvoorschriften waren.
Dat de Russen terug zouden willen naar badpakken in de aanbieding in de winter, en bontjassen in de zomer, ik geloof er niets van.
Een centraal geleide economie kan uitstekend staal maken, maar geen consumentengoederen.
Repelsteeltje
jefcooperjefcooper
RepelsteeltjeHet is natuurlijk niet zo dat elke regulering goed is voor gewone mensen.
Hoe Monsanto eigenaar kan worden van mijn genoom, lachen.
De ANWB waarschuwt tegen de laatste auto elektronica, die lijkt op Windows 10.
Sanne
jefcooperVolgens mij komt dat omdat een deel van de overheid Monsanto is. Die reguleerde wel, maar in hun eigen voordeel.
Plaatje
jefcooperjefcooper
PlaatjeIk las net
Michael G.Roskin, et al., 'Political Science, An Introduction', 1974, 1997, Upper Saddle River.
Over hoe de VS feitelijk wordt bestuurd zijn er twee stromingen onder politicologen, door een klein stelletje kapitalisten, en door iets van pluriform.
Het boek van Michael Parenti 'Democracy for the few' staat nu op mijn lijstje nog te lezen.
Het plaatje hierboven illustreert perfect het VS draaideur systeem.
DrNomad
SanneDe mens kan op drie manieren aan eten komen: gift, ruil en diefstal. Zowel gift en diefstal werken niet op grote schaal. Dus komt het toch weer neer op ruil, vrije markt dus, en daar is het Kapitalisme op gebaseerd.
jefcooper
Kapitalisme is niets anders dan menselijk handelen, homo economicus, menselijk handelen in samenlevingen met individualisme.
Allerlei beschrijvingen van 'primitieve' samenlevingen zijn in feite beschrijvingen van sociaal gedrag, geen individueel belang.
Hert interessante is dat dat kapitalisme welig tierde in samenlevingen die ogenschijnlijk communistisch waren.
De partij top zorgde goed voor zichzelf, de laag daaronder pleegde ruilhandeltjes.
Ik zie dus niet hoe kapitalisme zou kunnen verdwijnen.
Iets heel anders is economische organisatie in de wereld.
Globalisatie en neoliberalisme zijnde huidige waanideeën.
Die staan gelukkig eindelijk ter discussie.
Er zijn VS'ers die door beginnen te krijgen dat alle productie uitbesteden naar lage lonen landen weliswaar de winsten vergroot, maar de sociale kosten in de VS ook.
De VS is nog niet zo ver dat die VS mensen van honger laat omkomen, al was het alleen maar om revolutie te voorkomen.
jsmid
jefcooperjefcooper
jsmidToen Israel daar bij kwam, hij dreigde Israel geen wapens meer te leveren als het doorging met de atoombom, was het over.
jsmid
jefcooperjefcooper
jsmidRepelsteeljte
Hank.Rearden
.
People of privilege will always risk their complete destruction rather than surrender any material part of their advantage. Intellectual myopia, often called stupidity, is no doubt a reason. But the privileged also feel that their privileges, however egregious they may seem to others, are a solemn, basic, God-given right. The sensitivity of the poor to injustice is a trivial thing compared with that of the rich.
.
Mocht boel uit financiële hand lopen dan even aankloppen bij Endemolletjes, Goldschmedinkjes, Brenninkmeyertjes e.d. voor luchtbed in http://www.forbes.com/sites/jimdobson/2015/11/05/billionaire-bunker-inside-the-worlds-largest-private-apocalypse-shelter-the-oppidum/
Ian
Onnozelaars.
Bartje
Functioneerde uitstekend in West Europa tussen 1947 en 1991.
Sanne
BartjeIk heb niet het idee dat Brussel ons dat gaat teruggeven.
jefcooper
SanneBartje
SanneWat heden gaande is zijn de laatste stuiptrekkende bewegingen van een reeds overleden beest.
jefcooper
BartjeBartje
jefcooperToen dat weg viel door de val van het communisme werd het ook gelijk afgeschaft.
Het was een feest toen de muur viel en het is ook een feest gebleven voor het kapitaal wel te verstaan.
Het is net als in de dierenwereld waar geen natuurlijke vijanden zijn gaat het fout.
Mijn en denk vele andere die 40 jaar voor zijn pensioen gespaard hebben en er nu van genieten voor zover dat genieten hebben een grote angst.
Dat eerdaags de nieuwe economie BRICS de stekker uit het neo liberaal kapitalisme trekken.
jefcooper
BartjeWat is sociaal kapitalisme ?
Bartje
jefcooperjefcooper
BartjeRepelsteeltje
jefcooperRed Mijniet
RepelsteeltjePeteur
frits
Nu is de tijd gekomen voor herverdeling van rijkdom. Wie doet mee!
DrNomad
fritsDat betekent dat -u- profiteert. Dat mag niet gebeuren.
bps
DrNomadDrNomad
bpsRed Mijniet
DrNomadWat zeurt u dan? Is u niet slim genoeg?
DrNomad
Red MijnietU was veel duidlijker in uw advies dat k maar moest opzouten naar een ander land. Waarchijnlijk zeggen uw geestverwanen, ik snap er ook niks van maar hij heeft wel gelijk. Heb ik toch nog gelachen vandaag.
Red Mijniet
DrNomadU is in de war, zoveel was me al duidelijk.
DrNomad
Red Mijnietbps
incl. de letterlijk fantastische bouwwerken uit de neoklassieke tovergereedschapskist van Harrie Verbon http://www.ftm.nl/column/handhaaf-de-dominante-positie-van-de-neoklassieke-economie-in-het-onderwijs/
waarmee alle storingen te repareren zouden zijn en de verdienmodellen voor het uitzoeken.
Wat dan overblijft op de wereld is een samenleving van samenlevingen met hun markteconomieën
die er altijd al waren, zijn en zullen blijven. Samenlevingen waarin private belangen privaat worden voorzien en collectieve belangen collectief worden voorzien met belastingen opgebracht door het private collectief en besteed volgens collectief-democratisch afgesproken regels en wetgeving.
Zoals cynisch huiseconoom van de FTM commentsectie @jefcooper het hieronder maar weer
zo mooi en simpel verwoord: " meest gelukkige, gezonde en welvarende landen":
"Dat waren de W Europese constitutionele monarchieën, met gemengde economieën;
de overheid voor stroom, gas, riolering, zorg, werknemersverzekeringen, infrastructuur, enz.
de commercie voor spijkerbroeken en auto's." http://www.ftm.nl/column/de-toekomst-van-het-kapitalisme/#comment-2376603404
Rechtsstaten, en de dankbaarheid dat het er was na eeuwen van feodaal grootkapitalisme.
Het is zo simpel: collectieve belangen collectief voorzien, private belangen privaat voorzien.
Dat utopia heb ik in het Europia van heden echter nog niet weer zien gebeuren. Integendeel.
Alleen ontwrichting, crisis en escalatie in een sociaal pseudo-democratisch neoliberalisme waarin alles en altijd markt is, volledig doorgeschoten is en er steeds meer, meer, meer moet zijn.
Met als topcredo de 24/7 economie destijds van D66 neoliberaal Hans Weijers voor nog meer en
nog snellere economisc
MvdB
bpsBen onder de indruk. Je verwoordt je mening weergaloos.
bps
MvdBIk vind zelf de site http://htwins.net/scale2/ waarmee ik afsluit, weergaloos.
De mening is gewoon waarneming en conclusie, logisch, werkbaar, verdedigbaar en verifieerbaar. FTM-commentwaardig. Het artikel zelf gaf mij een wat radeloze indruk.
Ik zie zelf nog zoveel wanbegrip, over natuur, cultuur, economie, klimaat, systematiek, links/rechts, concurrentie, politiek en leiderschap, enz. Een longread is nog tekort.
bps
MvdBEn toch kunnen we het prima met elkaar vinden op dit blog en zijn we het vaak met elkaar eens. ...
MvdB
bpsLeven en laten leven....
bps
MvdBIk ben niet "het beste" en jij ook niet.
Ik denk wel dat we in een hoge mate complementair zijn.
Ik ben een nuchtere sobere rationele noorderling die alles zorgvuldig afweegt.
Jij bent een onbevangen bourgondische zuiderling die vaak emotioneel recht uit het hart reageert.
In dat verband geef ik je een rijmpje dat ik eens op een draaiorgel las:
"De man die snel beslist,
en zich daardoor wel eens vergist,
brengt meer geld in de kist,
dan de perfectionist,
die de boot mist."
Ik mis de boot nogal eens, en soms ook de plank. Maar dat laatste verbeter ik.
Ik denk dat jij succesvoller bent dan ik.
MvdB
bpsBij nader inzien schrap ik twee werelden ook; we hebben immers maar één heel klein wereldje zag ik dankzij jouw link. Mooi gevisualiseerd aldaar. Knap.
Succesvol is -voor mij- meer een gevoel dan constatering. Wat dat betreft heb ik het inderdaad makkelijk. Dit Limburgse ULO-meisje gaat fluitend door het leven. Ik heb heel wat nuchtere, sobere en rationele chefs gehad. Duurde altijd even voor ze doorhadden dat ik toch niet alleen maar een flierefluiter was. Werden we samen succesvol....
bps
MvdBAls kind maakte ik zelf wel fluitjes van vlierhout, met een schuif erin van gladde twijg van lijsterbes zonder bast, om de toonhoogte te variëren.
Enneh .., zeg maar beps. Voor vrinden.
mbgverhoeven
bps- De markt (Exploitatie en loon naar werken)
- De rechtspraak (Rechtvaardigheid en oordeel)
- De politiek (Ideeen en visie)
- Het geloof (waarden en normen)
De markt heeft de politiek overgenomen, het geloof is niet meer (als toen). De enige weerbaarheid komt nog van de rechtspraak? Herstel de balans en bedenk een goed werkend controle mechanisme, off the problems go..
bps
mbgverhoevenwaarmee we in vrijheid en weerbaar kunnen samenleven.
De Trias Politica was niet slecht bedacht maar moet wel onderhouden worden.
In veel wetgeving weerklinken nog steeds de geboden voor sociaal en economisch verkeer van de tien, die in religies door mensen zijn verwoord in de context van toen.
Vrijwel alle mensen willen, ook zonder, niet bedrogen, bestolen of vermoord worden; niet benadeeld worden, ongeacht ras, herkomst, cultuur, politiek of religie.
De rechtspraak in de rechtsstaat bewaakt de vrijheid en economie. Ieder het zijne.
Als de balans niet door mensen onderhouden wordt, herstelt de balans zichzelf weer van nature, en verbeterd, denk ik.
Zo is het altijd nog gegaan in de historie en in de evolutie. Systeemleer wijst dat uit.
'History doesn´t repeat, but does rhyme´ - Mark Twain, is niet zonder gronden.
Dank voor uw reactie.
Yogibeer
bpsRepelsteeltje
YogibeerWie schreef dit drie dagen geleden? Wie beloofde dat drie keer eerder?
bps
RepelsteeltjeMvdB
bpsbps
MvdBYogi is erudiet en vertelt nog wel eens wat wetenswaardigheden of breinprikkels. Ik wil hem niet kwijt.
MvdB
bpsbps
MvdBDaar heb je nog 'ns wat aan. Ik wil jou ook niet kwijt .
bps
YogibeerDat utopia kwam er na WOII, en vóór het Europia van heden.
Maar niemand zag het, totdat we het langzaam verloren na 1970.
DrNomad
Verkoopt deze utopist zelf geschreven boeken?
bps
DrNomadGeef mij je geld of je leven! Nee, alles wat je hebt! Voordat de planeet is kaalgevreten.
Jij boeit mij verder niet.
DrNomad
bpsU snapt toch wel dat degene die deze boodschap aan u heeft bezorgd, maar al te graag uw leider wilt zijn, hoop ik? U trapt erin alsof u een adolescent bent.
bps
DrNomadals de regels ontbreken voor sociaal en economisch verkeer waarmee elk ego en individu in vrijheid kan leven in de collectiviteit op korte én lange termijn.
Dat begrijp ikzelf. Daar ben ik een ander niet voor nodig.
Anton van Haasteren
De planeet wordt kaal gevreten en niemand mag daar wat van zeggen.
Dat kan zo niet voort blijven duren
Bartje
Anton van HaasterenMaar alles heeft zijn tijd zo heeft de geschiedenis mij geleerd.
Dus helaas voor de heren in Brussel is absolute macht altijd maar beperkt houdbaar.
En het geld och het zijn heden getallen op de computer en vroeger papiergeld.
Dus 1 druk op de knop en alles is verdwenen.
Anton van Haasteren
BartjeRed Mijniet
RichardBanLvMI
Wat ik altijd mis in dergelijke columns, is een bespreking de kwalijke rol van de staat in dit alles. De staat "stimuleert" de economie (boom-bust cyclus), creëert en beschermt kartels, "privatiseert" maar blijft dirigistisch ingrijpen d.m.v. een roekeloze rentepolitiek en het injecteren van fantasiegeld. De verborgen aanname in beweringen als, <i>"hervormingen haalden de scherpste kantjes van het kapitalisme af,"</i> is dat de overheid beschermend zou optreden. Een halve waarheid op zijn best.
Zonder volledige, fundamentele kritiek op het hele politieke stelsel blijf je uitzichtloos links-rechts doormodderen binnen de overbekende gepolitiseerde krijtlijnen.
De welfare-warfare state is de kern van het probleem en altijd weer de <i>elephant in the room</i>. De globalistische politieke ondernemers met connecties en een invloedrijke lobby krijgen weliswaar een deel van de schuld, maar de staat komt er vaak redelijk mee weg. Hoe is dat mogelijk, die blinde vlek?
Ligt het aan het collectivistische Keynesiaanse model dat ons op scholen, universiteiten en in de mainstream media dag in dag uit wordt ingepeperd? Ligt het aan het feit dat <i>statisme</i> moet worden opgevat als een besmetting waartegen we weinig natuurlijke resistentie hebben opgebouwd? Geloven wij niet meer in een vrije samenleving?
En waarom wordt hier zomaar zonder pardon de klimaat-nonsens gepresenteerd als fait accompli? Heeft climate-gate geen indruk gemaakt? Even niet gelet op het recente vernietigende rapport van de Franse Mathematische Vereniging (<i>Société de Calcul Mathématique</i>), die de klimaatpolitiek heeft betiteld als een <i>"absurde, kostbare en zinloze kruistocht"</i>?
Zou je - indachtig het adagium "follow th
Red Mijniet
RichardBanLvMIhttp://therealnews.com/t2/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=74&jumival=6503
RichardBanLvMI
Red MijnietSure enough, all because of a criminal organization known as the state.
Red Mijniet
RichardBanLvMI"So initially when people tried to, through government legislation, regulate this child labor, a lot of the supporters of the free market are outraged. They say this is the most ridiculous intervention that undermines the very basis of a free economy, i.e., freedom of contract. You know, these children want to work; these people want to employ them; what is your problem?"
Hetzelfde geldt voor het afschaffen van de slavernij.
Addie Schulte
RichardBanLvMIOf klimaatverandering nonsens is of niet, doet er niet zoveel toe als het gaat om de beschrijving van het effect van het idee van klimaatverandering op bedrijven en overheden. En dat is al groot. Zie de energiewende, de verslechterde positie van fossiele bedrijven etc.
bps
Addie Schulteverlies - verlies.
Zet je de reële, private economie apart, dan wordt het een dikke bende en chaos:
win - verlies.
Heb je ze alle drie bij elkaar in een verdienstelijk verband, dan bloeit de economie in goede orde. http://www.ftm.nl/exclusive/follow-the-money-selecteert-36/#comment-2373026546
win - win - win.
Red Mijniet
bpsbps
Red MijnietIk lees alleen van u wat niet kan: een doodlopende weg, en niet wat wel kan.
Waar gaat het om bij u?
Maakt u zich maar druk om wat wel kan en laat dan nog eens iets van u horen.
Een vrije markt bestaat bij vrije keus. Ook uw vrije keus.
Markt is er en blijft er nu eenmaal zolang we vrij kunnen kiezen.
Een gezond verstand beperkt de vrije keus en daarmee maximaal vrije markt.
Er zijn nl. vrije keuzes die schadelijk en nadelig kunnen zijn op de korte en/of lange termijn. Dat is niet verstandig: dat is onverstandig.
Er is geen markt bij geen vrije keus en geen verstand; bij onverstand.
Er is een optimale markt bij optimale keus en optimaal, gezond verstand.
Er is maximale markt bij maximale keus en maximaal, ongezond verstand: ofwel bij onverstand, zonder beperking van vrije keus: = terug bij af.
Gebruik dus uw gezonde verstand.
Bij voorbeeld voor beperkingen en optimalisering van de vrije markt en keus.
Red Mijniet
bpsHet is allerminst een hobby van me om doodlopende straten te presenteren, maar gaat u rustig verder met uw eigen gedachtengoed; het is immers een vrij forum, totdat een beheerder ingrijpt, waarmee opnieuw de vrijheid in enigermate beperkt wordt - en dat is soms maar goed ook.
een fijne dag verder
bps
Red MijnietIk zie toch duidelijk dat u op mij reageerde.
Fijne dag verder.
RichardBanLvMI
Addie SchulteBeide punten die je aanhaalt zijn legitiem. Inderdaad heeft de staat kartels zowel bestreden als in het zadel geholpen. Als puntje bij paaltje komt, dan is het netto-resultaat: Militair-Industrieel complex; Big Agra (Monsanto); Big Pharma; Big Food; Big Media en mega banken "too big to fail"; etc.
De grote spelers zijn zeer gesteld op overheidsregulering, alleen al om het feit dat hiermee de kleine concurrenten buiten de deur worden gehouden. Bij grote bedrijven/multinationals c.q. geprivatiseerde instellingen zie je daarom een verfoeilijk slag mensen rondlopen, het manager<i>dom</i>, als een soort evenknie van de bureaucratische klasse in de staatsmachinerie. Deze mensen willen regelen, plannen, targets becijferen, en hebben niets met vrije concurrentie in een vrije markt. Het managerdom is goed in één ding: netwerken om de juiste geldstromen te kunnen aanboren. Als een staat dan her en der in de samenleving zakken (onteigend) geld neerzet, dan lokt dat een predatoire respons uit, waarbij dergelijke types als vanzelf boven komen drijven.
Bij de climate"science" zien we een vergaande beïnvloeding/corrumpering van wetenschap door politieke motieven. Je zou inderdaad kunnen stellen dat in het kader van <i>"het doel heiligt de middelen"</i> het een goede zaak is dat een idee (corrupt of niet) bedrijven en overheden dusdanig beïnvloedt dat een beweging richting duurzame energie wordt ingezet. Ik snap die redenering ten volle.
Klein bezwaar: het "idee" komt juist vanuit de politiek. De "I" in IPCC staat toch voor <i>inter<b>government</b>al</i>, of niet? Mijn verdere kanttekening zou zijn, dat de invloed zeker enorm, enorm misplaatst en ook enorm schadelijk is, niet alleen vanuit economisch oogpunt maar ook in morele zin (corrumpering wetenschap). Het doet mij denken aan de tijden van sovjet-wetenschap, m.n. de genetica van Lysenko c.s.
Het is dus niet zozeer - en ik zeg dit met een schuin oog op de commentaren van Red Mijniet (prima nummer, btw) - dat i
bps
RichardBanLvMIMaar FTM volgt ook wel overheden en semi-overheden.
Kijk maar onder de tab 'Dossiers' in de balk bovenaan.
Een lidmaatschap van FTM voor € 70,-/jr is een investering in onze economie, vrije mening en vrije samenleving. http://www.ftm.nl/doemee/#actie
RichardBanLvMI
bpsDank voor de tip. Ik heb nogmaals gekeken, maar wat ik tegenkom, zijn berichten over corrupte ambtenaren en omkopingsschandalen. Om in het kort mijn teleurstelling wat gechargeerd uit te drukken: het komt wat <i>gossippig</i> * over, in het genre <i>"Hollywood is corrupt en verdorven; Paris Holtin weer dronken achter het stuur!"</i>. Zei ik "gechargeerd"? Ok, check.
We hebben tegenwoordig te maken met een upgrade van het collectivistische fascisme uit de 20e eeuw, de <i>managerial state</i>, die werd voorspeld door Alexis de Tocqueville. We worden geconfronteerd met een agressief machtsinstituut dat namens ons deelneemt aan illegale oorlogen; we worden 24/7 gemonitord en in toenemende mate ongevraagd uitgeleverd aan ongekozen bureaucraten met ongebreidelde machtsfantasieën.
Zo'n machtsapparaat, met de kiezer als medeplichtige, mag van mij wel wat intensiever worden gevolgd dan met enkele weliswaar legitieme, maar niet echt bijtende artikelen over corruptie bij incompetente instellingen. Een dergelijke benadering gaat uit van een overheid als lijdend voorwerp: men <i>wordt</i> steeds weer omgekocht. Een aanvullend perspectief met de staat als actor vanuit een machtspositie lijkt mij zeer op zijn plaats, met de eeuw van het massa-sterven nog maar net achter de rug.
* hierbij mijn inzending voor de verkiezing van het <i>lelijkste neologisme</i> van het jaar! ;)
bps
RichardBanLvMIkarakter gezien, als ik jou zo inschat naar je reactietype en niveau.
De maatschappelijke trend die gaande is, moet gewoon uitzieken ben ik bang.
Follow The Money is serieus en behoedzaam. Het kan zich geen sensatie en speculatie permitteren om niet serieus genomen te worden en de functie van serieuze onafhankelijke journalistiek op het spel te zetten.
Voor gossip en sensatie moet je bij zoiets als DDS of Telegraaf Privé zijn.
Singu
Wat (IMHO) echt fout is aan het kapitalistische systeem is dat de macht van geld creatie, het uitdelen van leningen en het opstrijken van de winsten die de rentes genereren, in de handen ligt van een zeer kleine groep (bijna onzichtbare) mensen. En de winsten worden niet ingezet om de verliezen te compenseren, en fractioneel bankieren kent nu eenmaal winnaars en verliezers..
Meer en meer signalen wijzen erop dat deze zeer selecte groep mensen in staat is om, in onze ogen astronomische bedragen (voor hen zijn dat vrij normale beloningen) de politiek te beïnvloeden, met als doel om bijvoorbeeld de noodzaak tot wapenhandel actief te blijven stimuleren. Puur kapitalistisch gezien is het ontwikkelen en verkopen van wapens zeer lucratief, het genereert banen en destructie (waardoor je weer bouwcontracten kan bedingen) de vraag is of we er als mensheid iets mee opschieten...deze bewegingen worden gelukkig steeds zichtbaarder voor de gewone mens, die van mening is dat deze vorm van zakendoen nutteloos is. Ook is het met deze machtspositie mogelijk om hele landen in bepaalde richtingen te duwen (Griekenland) en de macht gaat zover dat wanneer een land (lees leider) niet wil meedoen aan dat systeem, er een coup wordt afgedwongen.
Het probleem met de verdere automatisering is dat robots geen geld verdienen en de cyclus van de economie is gestoeld op het feit dat mensen geld verdienen, daar wat aan overhouden na aftrek kosten levensonderhoud en vervolgens geld gaan uitgeven... als bijna alles geautomatiseerd wordt, die verdienen er dan nog geld om uit te geven...?
In mijn ogen is dat de grote lijn. Natuurlijk zijn er tal van nuances te b