Toen Amerikaanse banken halverwege 2006 - als gevolg van het afremmen van de vastgoedhype - werden geconfronteerd met een ernstig teruglopende vraag naar mortgage backed securities (MBS), konden de bankiers op Wall Street maar op één manier hun kwartaalcijfers en daarmee hun bonussen in stand houden: door kunstmatig vraag te creëren naar hun eigen producten. Ofwel; de zaken doelbewust anders voorstellen dan ze zijn. 

Een onderzoek en analyse van het door charitas gestutte Amerikaanse Propublica laat zien hoe met name Merrill Lynch en ook de Citigroup, Goldman Sachs en UBS hun eigen producten kochten om zo de markt in stand te houden.

Incest
De MBS, producten waarin op grote schaal hypotheken waren verwerkt, vormden de kern van de financiële crisis zoals die zich in 2008 manifesteerde. De MBS werden op grote schaal uit elkaar gehaald en vervolgens herverpakt in collateralized debt obligations (CDO's). Veel van die CDO's vielen in 2006 niet meer zo in de smaak bij beleggers die steeds kritischer werden over risico's. Om dat probleem het hoofd te bieden, werden die CDO's weer gedemonteerd en in andere CDO's geassembleerd. En zo werd het risico - lees: het probleem - in stukjes geknipt en in steeds meer andere 'producten' verspreid. In 2007 werd 67 procent van de oude CDO's gekocht door nieuw ontwikkelde CDO's. Een jaar eerder was dat nog 36 procent. In plaats van de kanker een halt toe te roepen, werd de ziekte op incestueuze wijze, ten behoeve van de resultaten en de bonussen van de financial engineers, op grote schaal uitgezaaid.

Vorig jaar onthulde Propublica al dat banken - met name Merrill Lynch - zelf grote afnemers waren van deze nieuwe CDO's. In 85 gevallen bleken CDO's zelfs onderdelen van elkaar te kopen. "We hebben het niet zien aankomen" en "het risicomanagement schoot tekort" zijn jarenlang de belangrijkste excuus geweest van de bankiers. De vele onthullingen die sinds 2008 zijn gedaan, maken duidelijk dat deze beroepsgroep op grote schaal de waarheid met voeten heeft getreden.

Lees het hele verbijsterende verhaal op Propublica.