
PvdA-kopstuk Jeroen Dijsselbloem gaf twee weken voor de verkiezingen een terugblik op zijn verdiensten als minister van Financiën. Hij is trots op het beheersen van de rijksbegroting en wil Griekenland in de eurozone houden. Het doormodder-scenario voor Europa is wat hem betreft zo slecht nog niet en ook de sociaal democraat bejubelt een strenge minister van financiën.
‘Ik vind doormodderen helemaal niet erg. Dat is wat politici doen.’ Er rolt een lach over de tafel maar Jeroen Dijsselbloem praat zonder pauze door: ‘Zolang je voortmoddert in de goede richting en de boel bij elkaar houdt ben je goed bezig.' Met deze woorden verdedigt de PvdA minister van Financiën de voortzetting van het huidige EU-beleid. Strak in het pak en met twee zwijgende woordvoerders aan zijn zijde beantwoordt hij de vragen van een groep economiejournalisten. Het gesprek gaat over één van de vijf toekomstscenario's voor de Europese Unie die deze week gepresenteerd werden door Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, te weten het doormodderscenario — zoals een vergelijkbare analyse van de Rabobank dit toekomstplan eerder deze maand noemde.
Dijsselbloem ziet het meest in het 'afmaken van wat we nu hebben opgezet.' Hij noemt het zelf liever een combinatie van alle toekomstscenario's en geeft als voorbeeld het vervolmaken van de Europese bankenunie en het depositogarantiestelsel; wat betreft monetaire hervorming zijn dit ook de enige twee speerpunten in het verkiezingsprogramma van de PvdA. 'In het scenario voortmodderen worden crises gebruikt om maatregelen te nemen die al veel eerder hadden moeten worden genomen.' De minister geeft de EU dan ook geen topscore op het gebied van visie of organisatie: 'de Europese Unie is een combinatie van communautaire organen en intergouvernementele afspraken, en allerlei varianten daartussen. Er is nooit een grand design geweest en als het er al was is het nooit uitgevoerd.'
Er is nooit een grand design geweest en als het er al was is het nooit uitgevoerd
Griekenland en de Euro
Dijsselbloem pleit niet voor de alternatieve scenario's, waarin Europese samenwerking wordt uitgebreid of verdiept; dit in tegenstelling tot PvdA-collega Bert Koenders, die vindt dat we de kans om de Europese Unie ‘radicaal’ te verbeteren met beide handen aan moeten pakken. Wel spreekt Dijsselbloem zijn politieke wil en vastbeslotenheid uit om de eurozone bij elkaar te houden. Hij kiest niet voor 'een groot gebaar' zoals het uitzetten van Griekenland uit de Euro. 'Dat zou bepaalde problemen oplossen, maar onmiddellijk nieuwe creëren.'
Volgens Dijsselbloem komt de geloofwaardigheid van de Euro in het geding wanneer Griekenland uit de muntunie wordt gezet. Aan tafel wordt opgemerkt dat die geloofwaardigheid toch al ter discussie staat. Een vurige bijdrage aan dat debat over de Europese munt komt van de nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz, die doormodderen beschrijft als ‘een uiterst gevaarlijk scenario waar hoge kosten aan zijn verbonden, zowel economisch, politiek als sociaal.’ Ook de recente analyse van Rabobank is uiterst kritisch over het voortzetten van de huidige koers: 'Als puntje bij paaltje komt, wordt er steeds weer genoeg geld aan de Grieken geleend om door te modderen. Het resultaat is de ene crisis na de andere, met keer op keer nieuwe onrust in de gehele eurozone met negatieve effecten op het algehele vertrouwen in de Europese samenwerking.'
‘Ik ga Griekenland niet opgeven’
Dijsselbloem denkt daar anders over: 'Ik ga Griekenland niet opgeven. We gaan ze helpen en dat gaat met strenge hand. Ik zie niet in waarom Griekenland niet bestuurbaar zou zijn.' Vanuit verschillende hoeken van de lange tafel kijken de journalisten hem met een blik vol ongeloof aan terwijl hij welbespraakt de vele uitdagingen uiteenzet. De drie belangrijkste: het hervormen van de Griekse arbeidsmarkt, de pensioenen en het belastingstelsel. 'Dat zou ook voor Nederland behoorlijk ambitieus zijn', wordt opgemerkt.
Dijsselbloem neemt de cynische ondertoon niemand kwalijk: 'ik kom overal tegen dat er geen enkel vertrouwen meer is — ‘geef Griekenland toch op’ — maar dat zit gewoon niet in mijn genen.' Hij blijft positief en benadrukt dat de Griekse belastinginkomsten omhoog zijn gegaan ondanks de krimpende economie. Daadwerkelijke kwijtschelding van schulden is volgens Dijsselbloem geen reële optie want juist de druk op Griekenland is een vereiste om de benodigde hervormingen af te dwingen.
Spagaat tussen groei en bezuiniging
Sandra Phlippen van het Algemeen Dagblad wijst de minister op zijn ogenschijnlijke spagaat: je kunt niet tegelijkertijd drukken op strenge bezuinigingen, en aan de andere kant verwachten dat de economie gaat groeien. Een onhoudbare tegenstelling die in Nederland eerder door econoom Bas Jacobs en een studie van ING werd onderbouwd. Anders dan de vragenstelster suggereert is volgens Dijsselbloem geen sprake van 'schuld als molensteen om de nek van Griekenland' en is het afschrijven ervan niet noodzakelijk om nieuwe investeringen aan te trekken. 'Investeerders die overwegen om in Griekenland te investeren maken zich zorgen over de betrouwbaarheid van de overheid, publieke diensten en corruptie. Niemand stelt je de vraag wat er gaat gebeuren met de schuld van Griekenland. Zij gaan ervanuit dat die wel gemanaged zal worden door de internationale instellingen.'
‘Niemand stelt je de vraag wat er gaat gebeuren met de schuld van Griekenland’
Vervolgens somt de minister op wat investeerders wel belangrijk vinden om hun investeringen terug te verdienen: robuuste faillissementswetgeving en goede bescherming van eigendomsrechten. 'Wat dat betreft is er veel potentie voor verbetering.' Over de gevolgen van de strenge hervormingen voor de Grieken zelf wordt geen woord gerept. De vraag wie de rekening voor het hervormings-management betaalt, blijft in eerste instantie ook onbeantwoord; totdat de grap wordt gemaakt dat het naast de Noord-Europese belastingbetaler ook wel eens de PvdA zou kunnen worden, in de aankomende verkiezingen.
De ideologie van de Sociaaldemocraat
Dijsselbloem krijgt beduidend minder trek in het gesprek wanneer het onderwerp van de Euro en Griekenland langzaam verschuift richting het strenge begrotingsbeleid dichter bij huis: beleid dat door econoom Stiglitz — maar ook door een aantal PvdA-leden in een manifest uit 2015 — als ‘neoliberaal’ wordt bestempeld of ‘rechts-rot-beleid’ wordt genoemd. Hoe verhoudt de strikte kostenbeheersing van het huidige kabinet zich tot de ideologie van de sociaal-democratie?
Allereerst wil de minister het misverstand uit de lucht halen dat sociaaldemocraten er niet van houden de begroting op orde te hebben: ‘Als ik voor een PvdA-zaaltje sta dan beginnen ze al te applaudisseren voor ik iets heb gezegd. Vervolgens vinden ze ook dat we veel te veel hebben bezuinigd op de thuiszorg. Die schizofrenie kan ik niet oplossen, maar die zit er echt.’
De schoen wringt in de onderliggende keuzes die bepalen waar de rekening komt te liggen
De schoen wringt in de onderliggende keuzes die bepalen waar de rekening komt te liggen. ‘Wat vraag je van wie?’ De sociale zekerheid en een evenwichtige koopkracht zijn volgens Dijsselbloem in het gezamenlijk streven om uit de crisis te komen altijd de belangrijkste discussiepunten geweest tussen zijn partij en de VVD. Of de klappen nu bij de PvdA gaan vallen weten we pas na 15 maart. Het zou echter wel te verklaren zijn: ‘Er is een groot verschil in wat kiezersgroepen verwachten. Kiezers in Nederland verwachten heel veel van de sociaal-democratie.’
Dijsselbloem noemt het onderwijs, de zorg en het korten van de pensioenen als onderwerpen waarop de sociaaldemocraat wordt aangesproken. ‘Liberalen hebben niet zoveel met de overheid, die verwachten dus ook niet zo veel van de overheid. En dus moeten wij altijd al veel meer leveren en dat is in een coalitiekabinet moeilijk. Dat is als tweede partij in een kabinet nog moeilijker en al helemaal als de economie op apegapen ligt.’
Dijsselbloem had nooit verwacht dat ze ‘met juichende bloemenhuldes aan de finish zouden komen’ en maakt zichzelf geen verwijten voor de begrotingskoers. Wel had hij graag gezien dat de Europese Commissie wat strenger was geweest richting landen als Frankrijk die de teugels lieten vieren en zich daarmee niet aan de regels hebben gehouden. ‘De begroting op orde brengen zit, helemaal los van Europese regels, diep in onze cultuur en onze genen. Dat vinden Nederlandse kiezers ook heel fijn. Ministers van Financiën krijgen altijd veel waardering als ze gewoon streng zijn. Dus dat hebben we gedaan.’
41 Bijdragen
piterkamp 4
In de discussie die hij met Stiglitz voerde kwamen ze samen tot de conclusie dat de euro zonder politieke intergratie niet overeind kan blijven, en dat die politieke integratie onmogelijk is.
Dus Stiglitz: de euro afschaffen.
Dat kon je Dijsselbloem niet uit de bek breken.
Specifiek wilde Stiglitz een bankenunie, een Europese garantieregeling, waarop Dijsselbloem ontsteld riep 'maar dan gaan wij hen subsidiëren'.
Maar nu roept hij weer wat anders.
Inderdaad, doormodderen.
En dat terwijl beheerst die euro afschaffen kan, het recept staat bij Capital Economic, Leaving the Euro.
Overigens weet ik dat de plannen de gulden weer in te voeren in 2008 overhaast werden gemaakt.
Over grand design wat er niet zou zijn, het is goed mogelijk dat Dijsselbloem zo dom is als hij zich voordoet.
Ook is natuurlijk mogelijk dat hij, ondanks dat hij zich van plaats zes op de PvDA lijst naar vier meende te moeten wurmen, toch graag de deur naar Brussel openhoudt.
Jan Willem de Hoop 12
"De schoen wringt in de onderliggende keuzes die bepalen waar de rekening komt te liggen. ‘Wat vraag je van wie?’ De sociale zekerheid en een evenwichtige koopkracht zijn volgens Dijsselbloem in het gezamenlijk streven om uit de crisis te komen altijd de belangrijkste discussiepunten geweest tussen zijn partij en de VVD."
Bij welke groepen heeft dit kabnet volgens Jeroen Dijsselbloem welke rekeningen neergelegd? (Nu is het nietszeggend.)
" ‘Er is een groot verschil in wat kiezersgroepen verwachten. Kiezers in Nederland verwachten heel veel van de sociaal-democratie.’"
Of beloven sociaal democraten misschien ook te veel? En beloven ze dit tegen beter weten in?
Er is ook een groot verschil tussen wat politici beloven bij gesloten compromis en de werkelijkheid bij uitvoering in praktijk waar mensen mee te maken hebben. Zo beloofde PvdA staatssecretaris van VWS Martin van Rijn bij de 3 decentralisties dat gemeeneten de taken beter en goedkoper konden. Geen verkiezingsbelofte, maar belofte van / namens kabinet.
Dus beste Jeroen Dijsselbloem, heeft jouw kabinet het eerlijke verhaal vertelt bij de hervormingen? Dus niet alleen waarom, de boekhouding van het Rijk, maar ook wat hervormingen inhielden voor de mensen?
Dus heren en dames journalisten, iets kritischer doorvragen is niet verboden.
piterkamp 4
Jan Willem de HoopDe volgende uitnodiging kunnen ze dan vergeten.
Jan Willem de Hoop 12
piterkampDiny Pubben 9
Jan Willem de HoopKan niet wachten op 'Skin in the Game', nieuw boek N. Taleb, is bijna af met een speciaal hoofdstuk: 'Skin in the Game voor journalisten'.
piterkamp 4
Jan Willem de HoopEric Smit 11
Jan Willem de HoopVoor de goede orde: de vragen over het doormodderen en de sociaal democratische inborst van onze MinFin waren van FTM-makelij.
Jan Willem de Hoop 12
Eric SmitDank voor je reactie.
Dat er helaas weinig ruimte was om door te vragen en antwoorden van de minister dus hoofdzakelijk beperkt bleef tot aantippen zaken en algemeenheden had natuurlijk geholpen de informatie uit artikel op juiste waarde in te schatten. Wordt er naar belangrijke zaken niet gevraagd omdat ....., of werd hier de ruimte niet voor gegeven, of werd er we gevraagd maar antwoorden niet gegeven, maakt als info voor mij als lezer / zwevende keizer een wezenlijk verschil..
"Voor de goede orde: de vragen over het doormodderen en de sociaal democratische inborst van onze MinFin waren van FTM-makelij." Had niet anders verwacht en had daarom vooraf al FTM lidmaatschap verlengd.
Groet,
Jan Willem
PS
Hoeveel zakelijke FTM abonnementen heeft men bij ministerie van Financien? Zou prettig idee zijn als ze daar meelezen met onze reacties. Gaan ze kloof politiek - burger misschien sneelr en beter begrijpen.
Eric Smit 11
Jan Willem de HoopMet de beperkte tijd die we hadden, hebben we - denk ik - enkele goede vragen gesteld, niet enkele algemeenheden aangestipt. Er zijn daarnaast nog vele andere vragen te stellen, maar zoals zoveel dingen in het leven, je moet keuzes maken. Thomas beschrijft daarnaast de context van het interview, een bijeenkomst met meerdere journalisten die wezenlijk verschilt van een situatie waarin je iemand 1 op 1 kunt spreken. Tegelijkertijd realiseer ik me dat het altijd duidelijker kan.
Heel fijn dat je je lidmaatschap hebt verlengt!
Groet,
Eric
PS MinFin is nog geen lid van FTM...
Jan Willem de Hoop 12
Eric SmitIk zeg in mijn reactie niet dat jij / jullie zaken wat algemeen aantippen, maar dat de minister dat doet in zijn beantwoording.
Gr, JW
Ferdi Scholten 5
Als minister van financiën heeft hij in Nederland sommige dingen goed gedaan. Echter niet beter of slechter dan zijn voorgangers
Internationaal gezien heeft hij zich volledig laten inpakken door de EU dictatuur en daarmee niet alleen de Grieken, maar ook Nederland en andere volken in de EU ernstig benadeeld. Niet in het minst Sociaal-democratisch te noemen.
Lydia Lembeck 12
Ferdi ScholtenDe veroorzakers van de enorme puinhoop in Griekenland zitten al vanaf voor januari 2015 in het buitenland met hun geld. Ze laten de ellende over aan de midden- en lage inkomens. En de EU, de ECB en het IMF pakten juist die mensen aan. De miljardairs waren niet meer 'te vinden' . Geloof ik werkelijk geen fluit van.
Jan Smid 8
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Jan SmidOm dan de gewone mensen verantwoordelijk te houden gaat me te ver. Zet jezelf eens in een positie waarin je denkt geen belasting te hoeven betalen. Wat zou je doen?
Griekenland heeft hulp nodig en geen behandeling zoals die er geweest is en nog is. De mensen in het land zijn de dupe van de EU, de Euro en de eigen regering. De mensen hebben hulp nodig.
piterkamp 4
Ferdi ScholtenFerdi Scholten 5
piterkamppiterkamp 4
Ferdi ScholtenLydia Lembeck 12
piterkampPieter Ahsmann 5
piterkamp 4
Pieter AhsmannHet enige wat hij doet is het braafste jongetje van de Juncker/Merkel klas zijn.
PS
Toch hebben wij nog talent
http://www.bfmtv.com/international/pays-bas-une-application-tamagotchi-pour-les-legislatives-1114796.html
Lydia Lembeck 12
Pieter AhsmannEn dan heb ik het over een dorp hier. Maar wat te denken van de bewoners in Zuid Europa? Omdat ze verkeerde regeringen hadden/hebben moeten ze nu de gevolgen ervan zelf opknappen. Dus erger dan wat de mensen met lage inkomens in ons land moesten doen: de crisis betalen. En dat hebben we. De armoede is nu echt schrijnend aan het worden hier. Door toedoen van de regering van VVD en PvdA.
Jan Smid 8
Om uit een crisis te komen moet je er vooral zorgen dat je niet in een volgende crisis terecht komt. Dat begint al bij de banken door hen extra kapitaaleisen op te leggen dan wel dat ze minder mogen uitlenen, en als de zon schijnt je als de bliksem je lekkende dak repareert.
Het schiet natuurlijk niet op als zijn collegs Nijboer in het debat over mogelijk doen een parlementair onderzoek naar de invoering van de euro d.d. 1-2-2017, beweert de euro een economisch en politiek experiment is en dat daarover is nagedacht en alle risico's echt zijn onderzocht, hoewel daar geen rapport van te vinden is.
piterkamp 4
Jan SmidOok al zou Nijboer gelijk hebben, de feiten wijzen uit dat de euro een ramp is.
Pieter Jongejan 7
Waaruit bestaat die richting? Wie naar de Target2 balansen van de centrale banken van de eurolanden kijkt ziet dat de onevenwichtigheden in 2012 een top bereikten. Na de uitspraak van Draghi om whatever it takes de euro te handhaven daalden de onevenwichtigheden totdat in 2014 de onevenwichtigheden weer gingen toenemen.
Sinds 2014 zijn de uitstaande vorderingen op Spanje, Italië, Griekenland en Portugal toegenomen van resp. -189,9 mrd, -208,9 mrd, -49,3 mrd, en -56,4 mrd tot resp. -350,2 mrd, -364,7 mrd, -70,3 mrd en -72,3 mrd.
Net als in 2012 zijn de belangrijkste schuldeisers Duitsland, Nederland en Finland met in januari 2017 resp. 795,6 mrd, 72,4 mrd en 44,3 mrd. Gecorrigeerd voor de verschillen in bevolkingsomvang heeft Duitsland de grootste vordering per hoofd van de bevolking te weten ongeveer 10.000 euro. Frankrijk heeft in januari 2017 slechts 12,4 mrd schuld aan de andere landen. Het geld vlucht dus niet uit Frankrijk. Zou Dijsselbloem met de goede richting bedoelen dat de genoemde Zuid Europese schuldenlanden zélf uit de euro moeten stappen? Het verschil met de crisis van 2012 is dat Nederland nu minder vorderingen heeft uitstaan (72,4 mrd versus 120,8 mrd) en Duitsland meer (795,6 mrd versus 655,7 mrd). De eindfase van de euro is veranderd in een pokerspel..
Jan Smid 8
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
Jan Smidpiterkamp 4
Pieter JongejanJe ziet dat misschien het beste aan de EU pensioenplannen, individuele regelingen met alleen kapitaalopbouw, geen solidariteit.
De motivering 'dan wordt het gemakkelijker dat mensen in verschillende landen werken'.
Zoals geograaf Engelen opmerkt ' in de EU landen blijven de meeste mensen binnen 30 km van hun geboorteplaats
In de VS verhuist men rustig duizenden kilometers.
Pieter Jongejan 7
piterkampDe vraag is of de EU pensioenplannen de opmaat vormen naar een Europese VS kloon of juist naar een opsplitsing. Ik denk het laatste. Als de Nederlandse bevolking doorkrijgt hoe ze belazerd worden zal de weerstand tegen de euro en de manipulaties van de Fransen sterk toenemen.
Lydia Lembeck 12
Pieter JongejanJan-Marten Spit 9
Pieter Jongejanwaarom is dat precies?
Pieter Jongejan 7
Jan-Marten SpitJan-Marten Spit 9
Pieter JongejanOnze rechtstaat functioneert dus niet,. deze criminelen staan blijkbaar boven de wet. Waarom gedogen we dat al jaren? Waarom praten we om deze materie heen alsof zij er niet is?
Pieter Jongejan 7
Jan-Marten SpitIn tegenstelling tot grote bedriiven kunnen de kleine en middelgrote bedrijven niet zelf obligaties uitgeven en zo profiteren van de kunstmatig lage korte én lange rente.
Zij zijn afhankelijk van bankkrediet dan wel crowd funding. Het belangrijkste gevolg van QE is dus lagere bedrijfsinvesteringen van vooral kleine en middelgrote bedrijven en aanhoudende economische stagnatie. De conclusie is dat het onvermijdelijk is dat er vermogensverliezen geleden moeten worden om de economie weer op de rails te krijgen. Hoe eerder hoe beter. Centrale bankiers sturen echter aan op het afschaffen van papiergeld ten gunste van electronisch geld. Hierdoor hopen ze de reële rente nog verder te kunnen verlagen en de noodzakelijke aanpassing nog langer uit te stellen. En wij Nederlanders stemmen op politieke partijen die dit criminele gedrag steunen door erover te zwijgen. We zijn het volgens mij onderling eens.
Nils de Graaf 4
Het tweede punt is dat zijn opmerking een leugen is. Dit heeft niets met visieloosheid te maken, dit is de anti-democratische houding van geen verantwoording willen afleggen. Zo kennen we de EUSSR weer. Het echte beleid is wel al lang bekend en dat is zo lang mogelijk ontkennen dat de keizer geen kleren aan heeft. Het mag honderd miljard kosten maar ook duizend miljard. Als er een oorlog met Rusland kan worden uitgelokt om eenheid te smeden dan Komt die er.
De euro is de grootste politieke blunder sinds het Verdrag van Versailles. En net zo gevaarlijk.
piterkamp 4
Nils de GraafHet idee dat Duitsland een oorlogszuchtig land is.
M.E.B. Karidas 3
Nils de GraafLydia Lembeck 12
M.E.B. KaridasIk vergeleek hem wel in het begin met Ricardo Semler. Zelfde uitstraling: http://www.npo.nl/vpro-tegenlicht/08-02-2015/VPWON_1232874
Jan-Marten Spit 9
Nils de GraafWie de EU met de USSR vergelijkt weet te weinig om democratie te verdienen.
W. Van Den Broeck 5
Jan-Marten Spit 9
Je moet maar durven, tegen de zuidelijke landen zeggen dat ze hun begroting op orde moeten brengen en tevens de grootste bedrijven uit die landen actief helpen om daar belasting te ontduiken.
Roland Horvath 7
Bezuinigingen doen een consument geld overhouden als zijn inkomen gelijk blijft. Maar bezuinigingen dus minder bestedingen in een staathuishouding creëert minder productie en minder inkomen. Dus armoede en afbraak van de economie vooral van het MKB. Dat begrijpt een kind van 12, maar niet JD. De bezuinigingen zijn er uitsluitend om de Sociale Zekerheid SZ volledig af te bouwen door de overheden van de staten in geldmoeilijkheden te brengen. Ze moeten tegelijkertijd: Bezuinigen, niet meer belastingen heffen, geen bijkomende leningen, versneld schulden afbetalen, afschrijven van investeringen in 1 jaar door die te boeken bij lopende uitgaven en meer wapens kopen voor de NAVO. Bezuinigingen en begroting politiek onmiddellijk afschaffen. Dan pas is er groei mogelijk.
De Griekse schulden kwijtschelden of toch zo goed als. Maar Duitsland wil GR overheidseigendommen privatiseren voor een appel en een ei, dus gebeurt er niets. Ten andere, de eurogroep, waar JD voorzitter van is, is zogenaamd een informeel groepje: De Commissie, de Raad -financiën -eurozone, de ECB en het IMF. Zelfs geen notulen van de vergaderingen. Dat valse dilettantisme moet ophouden.
Het Juncker scenario 1, door modderen, is onaanvaardbaar. Niets lukt nog in de EU.
Het vaak geciteerde scenario 3, een kopgroep, is onzin. Het is al eens gebruikt bij de vorming van de eurozone: Slechts 19 van de 28 staten. Als men het nog enkele keren toepast heeft men een kopgroep van nog 1 staat bvb Duitsland. Een kopgroep scenario is het tegendeel en de afbouw van een unie. De huidige politici zoals JD zijn niet in staat de EU overeind te helpen.
Verkiezingen in NL, FR, IT en DE. Een exit is dan mogelijk in IT, FR en GR. Dus 2017 en 2018 mogelijk de laatste jaren van de EU. Met dank aan amateur politici als JD.