'De economie groeit, dus het gaat goed met Nederland.' Dit soort uitspraken hoor je vast wel eens voorbij komen. Maar klopt dat wel? Waar praten we nu eigenlijk over als we het over de economie hebben? Lees meer
Economie is een sociale wetenschap – het gaat over mensen en hun interactie. In veel economische discussies is deze menselijke factor alleen ver te zoeken en wordt er vooral gegoocheld met cijfertjes. Economie wordt zo een onnavolgbaar onderwerp voor iedereen die niet van wiskunde houdt; en daar lijdt het maatschappelijk debat onder. Economische argumenten worden regelmatig op dogmatische wijze ingezet om politieke besluiten te legitimeren – zonder aandacht te schenken aan de sociale implicaties. De economische leer vormt zo de perfecte sluier voor machtsmisbruik.
Het geloof in 'economische groei' heeft daarmee veel weg van een religie: in de veronderstelling dat het goed voor ons is – maar zonder echt te begrijpen waarom – lopen we als makke lammetjes achter de predikers van de economische waarheid aan. In het dossier 'De economische religie' ontkrachten we economische mythes en belichten we het maatschappelijke aspect achter de cijfertjes.
Economie is namelijk geen exacte - maar een sociale gedragswetenschap en in tegenstelling tot de natuurwetten kunnen we ons gedrag wel veranderen.
16
MIN
What really happens when a global crisis hits us
16
MIN
Wat er écht gebeurt als een wereldwijde crisis ons raakt
12
MIN
Joseph Stiglitz: ‘We hebben luid protest nodig tegen de stille invloed van het grote geld’
4
MIN
OESO zet revolutionaire stap en wil geen pleisters meer plakken
5
MIN
Blind afbouwen van de staatsschuld? Investeer liever in de samenleving
6
MIN
De economische statistiek wordt van binnenuit aangevreten
4
MIN
We zijn verslaafd aan goedkoop geld, maar doen er te weinig mee
3
MIN
Een decennium crisis: we hebben niets geleerd
9
MIN
Hoe oorlogspropaganda de drijvende kracht achter onze economie werd
3
MIN
Waarom ik zo’n hekel heb aan inflatie
Ons economie-onderwijs is eenzijdig en doet meer denken aan astrologie dan aan wetenschap. Theo Kocken, directeur van Cardano en hoogleraar risk management aan de VU, pleit voor meer diversiteit in zowel economisch onderzoek en onderwijs. Kocken is ook producent van de film 'Boom Bust Boom', die onlangs in première ging.
Economen snappen in wezen maar weinig van de échte economie, stelt Theo Kocken. Daar kunnen ze niet zoveel aan doen: ze zijn tijdens hun academische opleiding volgepompt met eendimensionale neoklassieke economische theorie. Daar wringt de schoen.
Die neo-klassieke economische theorie laat namelijk essentiële factoren zoals menselijk gedrag en de interactie tussen mensen totaal buiten beschouwing. En juist die puur menselijke, irrationele en emotionele factoren leiden tot instabiliteit.
Deze klassieke economische visie gaat er vanuit dat mensen rationeel handelen en markten per definitie in evenwicht zijn. Schuld speelt geen rol in die visie. Daarmee wordt een gevaarlijke illusie gecreëerd, vindt Kocken. In dit interview vertelt hij wat hij met zijn film Boom bust boom wil betogen. De kern van de film, zo legt Kocken uit, draait om de instabiliteitshypothese van Hyman Minsky. Kort samengevat: ogenschijnlijke stabiliteit in de economie leidt tot overmoed en financiële euforie. Gevolg: mensen lenen teveel geld, de economie wordt verder opgezweept, het optimisme neemt nog meer toe. Maar er komt een moment dat het optimisme op drijfzand blijkt te berusten en de situatie ontaardt in chaos en financiële instabiliteit.
'Meer pluralisme in de economische wetenschap en economisch onderwijs is een keiharde noodzaak'
De neo-klassieke economie heeft daar geen antwoord op. Daarom houdt Kocken een pleidooi voor een andere, veel diversere manier van economisch onderwijs: ’Goed economisch inzicht vereist ook inzicht in hoe mensen beslissingen nemen, inclusief cognitief wetenschappelijke uitkomsten vanuit behavioral finance en behavioral economics. Sociologie, ethiek, cultuur, milieueconomie en institutionele economie moeten van keuzevakken in de periferie verhuizen naar hoofdvakken. (...) Met een dergelijke diversiteit aan tools gaan jeugdige economen na de opleiding veel beter toegerust de maatschappij in. Daarmee gaan we van een ééndimensionaal wereldbeeld, vol voorspellingen en illusies van controle, naar een pluralistische wereld van nederigheid over onze kennis en met een sturingsmodel dat zich beter aanpast aan nieuwe informatie. Dat oplossingen oplevert die robuuster zijn voor (onvermijdelijke) modelfouten. Meer pluralisme in de economische wetenschap en economisch onderwijs is daarom een keiharde noodzaak.’
Onderstaand interview is geproduceerd door Rethinking Economics NL. Interviewer is Martjin Jeroen van der Linden.
13 Bijdragen
Alleen leden van Follow the Money kunnen bijdragen plaatsen.
Wil je meepraten?
Word lid InloggenJe bijdrage is verstuurd
Wanneer de redactie vragen heeft over deze bijdrage dan zullen ze hierop antwoorden via de mail.
Richard Ran 4
"Why You've Never Heard of the Great Depression of 1920."
https://youtu.be/czcUmnsprQI?t=31s
Jeronimus van Alphen 2
MvdB
Jeronimus van AlphenZit er niet juist in de niet-reële economie (Piketty) gigantisch veel geld? Daar zou ik willen beginnen. Het middel gebruiken ten dienste van de maatschappij....
F.T.M. Kauffmann
MvdBhttp://money.visualcapitalist.com/all-of-the-worlds-money-and-markets-in-one-visualization/
Jan Smid 8
Jeronimus van AlphenEr moet stabiliteit komen in private schulden en vooral garanties op die schulden zouden eigenlijk moeten
verdwijnen, evenals fiscaal voordeel.
Robelia
Jeronimus van AlphenMvdB
https://www.youtube.com/watch?v=9Bw19FOfj9o
Met Pieter Lakeman en Kees de Lange als "redacteur aan tafel" waarin de laatste helaas weinig aan bod komt maar dat komt dan gelukkig door het heldere verhaal van Theo Kocken. Daar valt weinig aan te redigeren ;-)
peter ftm 4
Ik vind het een vreemde aanname dat menselijk, irrationele en emotionele factoren worden gezien als factoren die leiden tot instabiliteit. De mens die slechts rationeel acteert kan dit ook gewoon bewerkstelligen. Hoe dit kan? Omdat ik het niet zozeer zoek in rationeel of irrationeel gedrag, maar in veranderende omstandigheden. Op basis van veranderende omstandigheden is het heel plausibel dat daar rationeel op wordt ingespeeld. Als banken bv de kredietverlening strenger maken, of als de sociale zekerheid wordt ingeperkt, dan heeft dit ook impact op rationeel gedrag. Ik denk eerder dat daar de oorzaak ligt dan het niet willen onderkennen van irrationeel gedrag. Het feit dat we niet in de toekomst kunnen kijken en daarmee de kans bestaat dat we risico's niet goed inschatten zal bij elke theorie blijven bestaan. Heel goed dat we het onderwijs willen verbeten en aanvullen, maar om de neoklassieke theorie bij de vuilnis te zetten lijkt me een zeer slechte zaak.
Jan Smid 8
peter ftmGilles Wattel 1 3
Het onderzoek kwam tot de conclusie dat het niveau bedroevend was.
" Deze klassieke economische visie gaat er vanuit dat mensen rationeel handelen en markten per definitie in evenwicht zijn. "
Deze bewering is gewoon onwaar.
De evenwichten b.v. in prijstheorie zijn alleen theorie, er staat gewoon in leerboeken dat er alleen tendensen naar die evenwichten zijn, maar dat ze nooit worden bereikt, omdat er intussen iets verandert.
Voor het rationeel handelen van mensen geldt ongeveer hetzelfde, die rationaliteit is alleen een veronderstelling in de theorie.
Ook dat staat er.
Nooit las ik b.v. ergens dat een econoom van aanzien beweert dat voor één tulpenbol betalen een bedrag gelijk aan de waarde van een koets met twee paarden rationeel zou zijn.
Wat bepleit wordt was er al, zoals het boek A Behavioural Theory of the Firm.
Ik kan alleen maar concluderen wat ik al wist, het niveau van academisch onderwijs is, met vrijwel alle andere onderwijs, op een bedroevend laag niveau gekomen.
Hoe dat gaat zie je aan wat recent een PvdA lid tweede kamer zei 'geen rekentoets, dan krijgen ze geen diploma'.
Zou het hieraan liggen dat politici, in plaats van inhoudelijk discussie te voeren, elkaar er van beschuldigen de democratie te ondermijnen, en elkaar dood wensen ?
MvdB
Met vragenlijst om mee te doen. https://www.sp.nl/nieuws/2016/02/sp-start-onderzoek-wetenschapper-aan-woord
Gilles Wattel 1 3
MvdBIn deze enquête zijn alleen academici academici als ze werken bij een universiteit.
Andere academici doen er niet toe.
Terwijl toch elke onderzoeker kan weten dat ook degenen die hun hypotheek betalen met geld ontvangen van een universiteit geneigd zullen zijn hun werkgever niet af te branden.
Zo meen ik te zien dat zelfs een wetenschappelijk bureau geen wetenschappelijk onderzoek kan opzetten.
QED.
MvdB
Gilles Wattel 1En ik link graag naar de SP, ook dat nog ;-)