De Nederlandse Bank waakt niet alleen over de financiële gezondheid van banken maar ook over die van levensverzekeraars. Je zou veronderstellen dat DNB haar oordeel over de noodzakelijke solvabiliteit baseert op de balanscijfers van de verzekeraars maar dat is sinds 2007 niet meer het geval. DNB accepteert nog wel dat de levensverzekeraars hun balansen volgens Europese normen opstellen, waarbij de voorziening voor toekomstige verplichtingen gewaardeerd wordt op marktwaarde (met ingang van 2015) of volgens een voorzichtige actuariële methode.

Manipulatie

Tot 2007 gebruikte DNB de balanscijfers ook om te beoordelen of de solvabiliteit van levensverzekeraars voldoende was maar sindsdien baseert DNB haar oordeel over de solvabiliteit op een soort zelf bedachte schaduwberekening. Die houdt in dat alle toekomstige verplichtingen contant gemaakt worden tegen de rente die op een willekeurige dag door DNB wordt gemeten. Wanneer dat renteniveau slechts op de waan van de dag gebaseerd zou zijn zou dat acceptabel zijn maar het is veel erger. De rente is al een aantal jaren volledig door de ECB gemanipuleerd.

'De rente is al een aantal jaren volledig door de ECB gemanipuleerd'

De ECB, waarin DNB en andere toezichthouders mede het beleid bepalen, is al een aantal jaren actief bezig de rente naar omlaag te manipuleren (privé personen worden voor marktmanipulatie strafrechtelijk vervolgd). Door de schaduwberekening te baseren op neerwaarts gemanipuleerde rente lijkt de solvabiliteit van veel verzekeraars kleiner dan deze blijkens juist opgestelde balanscijfers is. Vervolgens dwingt DNB de verzekeraars, althans een aantal van hen, tot het aankopen van grote hoeveelheden zeer langlopende (langer dan 10 jaar), zeer laagrentende, staatsobligaties uit de eurozone.

Miljardenverliezen

Wanneer de manipulatiepower van de ECB op enig moment uitgewerkt raakt zullen de koersen van de aangekochte staatsobligaties dalen. Obligaties met de langste looptijden dalen dan het hardst. Door verzekeraars nu te dwingen zéér langlopende euro-staatsobligaties te kopen zadelt DNB de verzekeraars (maar ook pensioenfondsen) op met toekomstige miljardenverliezen. Bij de huidige discussies over de pensioenen wordt nogal eens vergeten dat de toekomstige pensioenen ook aangetast zullen worden door de miljardenverliezen op de door Klaas Knot verplicht gestelde aankoop van zeer langlopende staatsobligaties uit de eurozone.

'Door verzekeraars nu te dwingen zéér langlopende euro-staatsobligaties te kopen zadelt DNB de verzekeraars op met toekomstige miljardenverliezen'

Om dat soort verliezen te ontgaan maakte het Philipspensioenfonds op 5 augustus jl. bekend dat zij ‘om haar financiële positie te kunnen verbeteren’ een deel van haar staatsobligaties uit de Eurozone gaat verkopen! Dat pensioenfonds heeft zich kennelijk aan het beleggingsdictaat van DNB kunnen ontworstelen maar dat is niet voor alle verzekeraars en pensioenfondsen weggelegd.

Onverteerbaar

Doordat DNB naast levensverzekeraars ook pensioenfondsen dwingt tot grootschalige aankoop van zeer langlopende staatsobligaties uit de eurozone is er een enorm tekort aan deze obligaties ontstaan. Om dat tekort op te vullen worden verzekeraars en pensioenfondsen verplicht rentederivaten te kopen. Dat is in het algemeen geen profijtelijke business voor de kopers maar des te meer voor de verkopende banken. Wanneer de gekochte rentederivaten wél massaal profijtelijk zouden blijken, rijst bovendien de vraag of de verkopende banken nog aan hun verplichtingen kunnen voldoen. De schaduwberekeningen van DNB zijn niet alleen uiterst schadelijk voor verzekeraars en pensioenfondsen maar ook in strijd met Europese regelgeving (Solvency II, overweging 46). Die bepaalt namelijk dat toezichthouders de solvabiliteit van verzekeraars moeten beoordelen op basis van balanscijfers, dus niet volgens schaduwberekeningen en door de toezichthouders zelf gemanipuleerde rentestanden. Door dit wel te doen benadeelt DNB verzekeraars en pensioenfondsen zeer ernstig ten gunste van banken en overheden uit de Eurozone. Zeker voor iemand die weet hoezeer het hart van DNB bij banken ligt is deze politiek van op rentemanipulatie gebaseerde schaduwberekeningen onverteerbaar en des te onverteerbaarder doordat DNB sinds de wetswijziging van 2012 niet meer voor schades aansprakelijk gesteld kan worden. In ieder geval is duidelijk dat de belangen van de banken volledig tegengesteld zijn aan die van levensverzekeraars en pensioenfondsen. De vraag rijst of DNB dit wel voldoende beseft.   Pieter Lakeman is voorzitter van www.sobi.nl en onderhoudt de website www.meldpuntDNB.nl