De kans is groot dat  2013 het warmste jaar sinds 1850 worden, zo maakte  de World Metereological Organization (WMO) vandaag bekend. De CO2 uitstoot bereikte eveneens een hoogtepunt. ‘Atmospheric concentrations of carbon dioxide and other greenhouse gases reached new highs in 2012, and we expect them to reach unprecedented levels yet again in 2013. This means that we are committed to a warmer future,’ aldus Michel Jarraud, secretaris generaal van de WMO. Tegen de achtergrond van dit nieuws staat de opmerkelijke afname van de publieke belangstelling voor milieu. Vandaag de dag rekent slechts 4 procent van het Nederlandse electoraat het milieu tot één van de twee grootste nationale problemen. Vanaf de jaren '70 tot eind jaren '90 vond gemiddeld nog 25 procent milieu een nationaal probleem. Met uitschieters van 37 procent in 1971 en 58 procent in 1989. Eenzelfde trend was te zien in het antwoord op de vraag of mens en natuur ten dode zijn opgeschreven als de huidige groei zo doorgaat. In 2003, de laatste keer dat de peiling werd uitgevoerd, antwoordde 36 procent daarop bevestigend. Zo'n tien jaar eerder was dat nog 56 procent.

Een Europees probleem

Hoe kan het dat de interesse zo klein is? Een deel van de verklaring is dat Nederlanders het milieu niet als een nationaal, maar als een Europees probleem zien. Uit de EuroBarometer blijkt dat 72 procent van de Nederlanders vindt dat het milieu op Europees en niet op nationaal niveau moet worden aangepakt. Logisch, de overgang naar duurzame energie is bij uitstek een onderwerp dat het best internationaal gecoördineerd kan worden. Maar wat als dat niet gebeurt? De grote successen van de afgelopen jaren zijn op nationaal niveau behaald. Duitsland, met haar zonnepanelen, Denemarken, met haar windmolens. Op Europees niveau is het belangrijkste wapenfeit het Emission Trading System (ETS). Een gruwelijke mislukking. Een combinatie van achterblijvende vraag door de recessie en een toch al overvloedig aanbod van emissierechten zorgt ervoor dat de prijs van een ton aan CO2 uitstootrechten momenteel op 4,73 euro staat. Bij de introductie van het systeem stond deze nog op 30 euro. Volgens drie Oostenrijkse onderzoekers zou de minimumprijs tussen de 30 en 35 euro moeten liggen om groene investeringen in de stroomsector uit te lokken. Hervorming van het handelssysteem komt ondertussen nauwelijks op gang. In april leek het er zelfs op dat het hele ETS ten dode was opgeschreven. De interesse paradox De economische crisis heeft echter ook een grote impact.  Elke keer als er een crisis komt daalt de aandacht voor het milieu. Dat was zo in de jaren '70, in de jaren '80 en in het begin van dit decennium. Paradoxaal genoeg hebben we economische groei nodig, om rustig na te kunnen denken over hoe we de bijkomstige milieuproblemen van die economische groei kunnen verhelpen.