Het twaalfde curatorenverslag over het megafaillissement van het duurzame energiebedrijf Econcern in 2009 heeft gezorgd voor vuurwerk. Curatoren Willem Jan van Andel en Louis Deterink stellen zowel oud-bestuurders als oud-commissarissen aansprakelijk voor het tekort in de boedel dat in de honderden miljoenen euro’s beloopt. De curatoren stellen dat er voorafgaande aan het faillissement sprake is geweest van ‘kennelijk onbehoorlijk bestuur c.q. kennelijk onbehoorlijk toezicht dat een belangrijke oorzaak is van het faillissement'. De beslissing van het curatoren-duo heeft betrekking op de oud-bestuurders Dirk Berkhout (tot voor kort een van de drijvende krachten achter het zeewindpark Gemini), Kees van der Leun en buitengewoon hoogleraar (TU Delft), Ad van Wijk en verschillende oud-commissarissen. Degenen die echter ná 1 juli 2008 zijn aangesteld - met als doel om te redden wat er te redden viel bij Econcern - blijven gevrijwaard. De Econcern-commissarissen met de 'grote namen' zoals Ludo van Halderen en Ed Nijpels hoeven dus niet te vrezen voor een dagvaarding. De curatoren schrijven in hun curatorenverslag dat ze zullen overgaan tot dagvaarding ‘tenzij een minnelijke regeling tot de mogelijkheden behoort’.

PwC aansprakelijk

En er volgde nog een vrij uitzonderlijk klapper: accountantskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC) wordt door de curatoren ook aansprakelijk gesteld voor de schade tenzij er een schikking getroffen zal worden. De betrokken PwC-accountants zijn Feico van der Ploeg en Peter Tieleman die de opgepompte Econcern-jaarrekeningen van 2006 en 2007 – volgens de curatoren - ten onrechte hebben goedgekeurd. In het Econcern-jaarverslag 2007 werd een recordwinst van bijna 86 miljoen euro (geconsolideerde opbrengsten: 443 miljoen) gerapporteerd, maar de curatoren Van Andel en Deterink constateerden na het faillissement dat dat fraai een staaltje cooking the books is geweest via onder meer de post ‘ongerealiseerde herwaarderingen’. De curatoren brachten in hun elfde curatorenverslag de cijfers in lijn met de boekhoudstandaard Dutch GAAP, herzagen de cijfers en kwamen in 2007 uit op een verlies van ‘tientallen miljoenen’ en 218 miljoen aan geconsolideerde opbrengsten. Kortom, de revised figures zorgen voor een winstverschil van meer dan 100 miljoen euro en een halvering van de opbrengsten. De curatoren verwijten het PwC-duo dat ze niet hebben voldaan aan hun onderzoeksplicht en diende een tuchtklacht in bij de Accountantskamer. Ze probeerden daar onderuit te komen door zich te beroepen op de verjaringstermijn van 3 jaar, maar dat werd in een tussenvonnis – tot veel genoegen van Deterink - van tafel geveegd. PwC heeft daardoor uitzicht op een double whammy.