
Mkb-financiering blijft problematisch. Vind maar eens een paar passende investeerders in het woud van aanbieders. Het nieuwe online platform van Economische Zaken is, tot verontwaardiging van Michiel Werkman, helaas een peperduur, slecht georganiseerd speeltje, waarbij de belangrijkste financiers ontbreken. 'Bakken gemeenschapsgeld zijn uitgegeven.'
De mkb-er die ooit nog iets heeft vernomen van de op 21 september met veel tromgeroffel geïntroduceerde Nationale Financieringswijzer mag het zeggen. Naast dit onbekend gebleven initiatief heeft het ministerie van Economische Zaken nu een aanvullend speeltje bedacht om mkb-financieringen vlot te trekken: FINK. Met deze online portal wil het ministerie ondernemers snel een overzicht bieden van mogelijke, hun passende, investeerders. Om zo, aldus de FINK-website, 'de dynamiek in de financieringsmarkt [te] verbeteren'.
Dit lijkt echter een tot mislukken gedoemde exercitie. De banken — toch de allerbelangrijkste mkb-financiers — doen namelijk niet aan FINK mee. In een verklaring van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) over het initiatief valt te lezen dat de banken 'voor de overheid geen rol [zien] weggelegd bij het ontwikkelen van een marktplaats voor vraag en aanbod in mkb-financiering'.
Duur feestje Economische Zaken
Het beloofde in 2015 zo’n mooi project te worden, de Nationale Financieringswijzer. En het mocht wat kosten ook. Op initiatief van het Ministerie van EZ werd een website ontwikkeld die alle ondernemers op zoek naar financiering via één portal naar mogelijke kredietverleners doorverwijst. Alle relevante marktpartijen zegden er op voorhand hun medewerking aan toe. Weliswaar niet van harte, maar toch.
Daags voor 21 september — de dag dat die Nationale Financieringswijzer live zou gaan — was er nog een grootschalige mkb-top en een laatste meeting van stakeholders. Daar vroeg ik de verantwoordelijke topambtenaar naar de geplande promotionele vervolgacties om de mkb-doelgroep na de introductiedag structureel te bereiken. Hij reageerde alsof hij water zag branden: ‘Er is geen promotiecampagne gepland’. In november, kondigde hij aan, ‘komt de stuurgroep bijeen om daarover van gedachten te wisselen, om dat in het voorjaar van 2016 eventueel een vervolg te geven’.
Bakken gemeenschapsgeld zijn uitgegeven aan het opzetten van een infrastructuur en een website en het organiseren van een peperduur feestje
Ik stond perplex van zoveel naïviteit. Bakken gemeenschapsgeld zijn uitgegeven aan het opzetten van een infrastructuur en een website en het organiseren van een peperduur feestje. Om vervolgens het hele plan niet op de markt te introduceren en zonder enige relevante publicitaire opvolging.
De bedoelde stuurgroepbijeenkomst werd vervolgens uitgesteld en geen ondernemer heeft ooit nog iets van de Nationale Financieringswijzer vernomen. Vrijwel alle stakeholders hebben ieder hun eigen, bestaande portals verder ontwikkeld.
FINK is opnieuw een kostbaar en ondoordacht plannetje van het ministerie
Maatwerk banken
En nu komt Economische Zaken dan met FINK. Dat moet zowel financieringsaanvragen als de beoordeling daarvan in een gestandaardiseerd format mogelijk maken en mkb-ondernemers rechtsreeks naar een passende financier verwijzen. Meestal is tegenwoordig trouwens cofinanciering noodzakelijk en volstaat doorverwijzing naar één financier helemaal niet, maar dat terzijde.
Opnieuw een kostbaar en ondoordacht plannetje van het ministerie, omdat de banken dus niet aan FINK meedoen. Financiers moeten volgens de banken 'zelf kunnen bepalen welke gegevens en criteria zij relevant achten bij de soms subjectieve beoordeling van financieringsaanvragen'. Wie het consultatiedocument van de banken naleest, begrijpt verschillende van hun argumenten daarvoor ook wel. Samengevat stelt de NVB: ‘De markt voor zakelijke financiering is complex en heterogeen en het verstrekken van financiering is altijd maatwerk.'
In die stellingname hebben ze ook volstrekt gelijk. Bedrijfsfinanciering is inderdaad altijd adviesgevoelig maatwerk. In de huidige tijd zelfs meer dan voorheen. In het licht van deze stellingname van de NVB is het dan wel heel vreemd dat de banken in één adem de inzet van systeembankieren noemen, dat wil zeggen het gebruik door banken van ‘beveiligde internetmodules waarmee specifieke doelgroepen [lees: het mkb met een 'kleine' kredietbehoefte] snel en efficiënt financiering kunnen aanvragen’. Die praktijk staat compleet haaks op ‘complex en maatwerk’.
Verder is nog een tweetal door de NVB aangevoerde stellingen op zijn minst een beetje raar. Volgens de NVB zouden ‘de meeste mkb-ondernemers geen externe financiering nodig hebben’ en is ‘voor veel ondernemers het aantrekken van financiering geen probleem’. Dat is allebei natuurlijk je reinste flauwekul. De meeste mkb-ondernemers hebben wel degelijk kredietbehoeften. Die zijn echter in een orde van grootte die voor banken onrendabel is geworden. Afhankelijk van het risicoprofiel levert dat, alweer volgens de NVB, de banken ‘onvoldoende rendement op om te verstrekken en om tijdens de looptijd te kunnen monitoren’. Niet voor niets ontstaan er zoveel nieuwe niet-bancaire en ‘fintech’ initiatieven.
NVB zegt nee
Terug naar de kostbare speeltjes van het ministerie van EZ. Natuurlijk, het siert het ministerie dat er wordt meegedacht. Maar het ministerie schiet wel tekort in de manier waarop het de plannen uitvoert. In 2015 hebben de banken ervoor gekozen om EZ voor wat betreft de Nationale Financieringswijzer niet publiekelijk tegen te werken. Maar er kan ook bepaald niet van ruimhartige medewerking gesproken worden. En al snijden niet al hun argumenten hout, de banken zijn er ten aanzien van FINK nu tenminste wel duidelijk in.
EZ schiet tekort in de manier waarop het de plannen uitvoert
Op het ministerie hebben ze van dat verleden kennelijk niets opgestoken en zijn ze stug doorgegaan met FINK. Het lijstje stakeholders dat zich daar nu aan verbonden heeft, omvat voor een belangrijk deel intermediairs. Dat zijn zelf vaak nog start-ups in de nieuwe wereld van de aanvullende mkb-financiering. Een aantal van hen wordt direct of indirect financieel door EZ gesteund. Of zelfs in de lucht gehouden via financiële injecties van datzelfde ministerie.
Nu de banken om hen moverende redenen niet meedoen, maakt dat de pilot FINK met de huidige partijen op voorhand tot mislukken gedoemd. Het is, net als de Nationale Financieringswijzer, een ondoordachte geldverspilling. Kappen ermee, zou ik zeggen. En in het vervolg professioneler voorbereiden. En beter uitwerken.
6 Bijdragen
MatthijsK 7
Net woord voor buit,. En die buit komt grotendeels vandaan bij het MKB. Wellicht is het een idee om gewoon deze buit niet 'op te halen'?
Leon Brouns
Fred Raaks 5
Meer (overbodige) regels : check
Meer controle instanties : check
Meer personeel voor controles : check
Meer tijd kwijt aan bureaucratie: check
Meer geld kwijt aan bureaucratie : check
Meer resultaat :....
goof 4
Tegen een rente van hooguit 6 % en het grote risico wat het MKB op dit moment loopt om failliet te gaan en de vele manuren die banken erin moeten stoppen zou ik het zelf ook niet doen .
Er moet een totaal andere manier komen die MKBérs gaan helpen en daar hebben we geen bemoeizieke overheid bij nodig en ambtenaren die niet weten wat ondernemen is en dus hierin alleen maar wanorde scheppen is wel gebleken uit jou artikel en bakken vol geld door het putje gaan
Hoe wel dan , dat een goede vraag .
Als het MKB niets kan verdienen en de belastingen ze kaal plukt als er wel wat verdient wordt en dan nog de wetgeving die ervoor zorgt dat elke ondernemer eerst wel 10 x nadenkt om iemand in dienst te nemen zie ik het dan ook somber in dat het MKB nog geldschieters kan vinden.
Net als vroeger , lenen bij familie en vrienden om iets op te starten en sparen om uit te breiden .
Daarom zal voorlopig het MKB in zwaar weer blijven en zal het voorlopig zeker geen motor van de economie meer worden wat het altijd geweest is .
Wij hebben een probleem en dat probleem is dat we uitgegroeid zijn en de factuur moeten gaan betalen voor het op de pof leven van de laatste 30 jaar .
Ofwel eenmansbedrijfjes hebben de toekomst en zoveel mogelijk aan je eigen denken zonder het aan Rutte en kornuiten te schenken middels de absurde belastingwetgeving hier die alleen de grote spelers beschermt en de normale kleinere bedrijven allemaal kapot maken.
Koen Batsleer
Als financieel adviseur van MKB-bedrijven in België (via Finpower) en als initiatiefnemer van OFFICENTER ook aktief op de Nederlandse markt is het verschil in benadering/financieringsmogelijkheden bij banken overduidelijk. Daardoor heb je m.i. in België ook veel meer kleine en gezonde MKB-ondernemers in traditionele sectoren (industrie, bouw, transport, ...) dan in Nederland (waar de financieringsmarkt de schaalvoordelen enorm heeft versterkt).
In die zin is het m.i. cruciaal voor MKB-financiering belangrijk dat banken in een land een 'overschot' aan spaargelden hebben, die ze - zeker met de huidige negatieve rentes - 'willen plaatsen' bij 'iets risicovollere' MKB-beleggingen (let erop : het risico van MKB-financiering is beperkt, in België bedraagt het verlies op jaarbasis ca. 0.4-0.6 %, heel wat minder dan de marge die men hierop realiseert).
Zijn er in Nederland geen mogelijkheden om het overschot aan 'pensioengelden' te gebruiken om de banken meer middelen te verschaffen ?
Michiel WERKMAN 8
Koen BatsleerMogelijk zijn de risico's van mkb financiering in België lager dan hier? Bij banken is de de default-rate op kleinzakelijke mkb financiering hier ca. 8,0% en de instroom in bijzonder beheer is fenomenaal (geweest). Verder wreekt zich de omschakeling van relatiebankieren naar systeembankieren waardoor de klanten op grotere afstand staan van de bankiers. Door minder gebruik van sociale intelligentie en de relatieve intransparante financiele verslaglegging in het mkb lijken de risico's eerder groter dan kleiner te worden.