
Een nieuw gevaar voor de boeren: Silicon Valley
Boeren concurreren vooral met elkaar en denken dat de oplossing ligt in steeds meer produceren. Dat getuigt van een riskante kortzichtigheid. Ze krijgen straks te maken met concurrentie van industriële food startups in Silicon Valley die voedsel op plantaardige basis produceren, signaleert Hans Baaij.
Door overproductie verkeren zowel varkens- als koeienboeren in grote financiële problemen. De Nederlandse varkensstapel is sinds 2001 niet zo hoog geweest en telt in 2015 12,58 miljoen varkens. Dit ondanks het feit dat de consumptie in dezelfde periode met ongeveer 10 procent afnam. De melkproductie steeg in juni 2015 tot 12,6 miljard kilo. Tien jaar geleden was dat 10,6 miljard kilo. Geen wonder dat de prijzen zakken. De melkprijs is tussen juni 2014 en juni 2015 met 30 procent gedaald.
Boeren concurreren in feite met de buurman-boer. Door steeds meer en tegen steeds lagere prijzen te produceren, proberen ze te overleven en hopen ze er kennelijk op dat de buren er noodgedwongen eerder mee kappen. Dat denken álle boeren, niet alleen die in Nederland maar ook die in bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk. De onderlinge strijd verhevigt, de boeren trachten aan de ellende te ontkomen door de productie steeds verder te verhogen. Hierdoor blijven de prijzen dalen. De shake-out die dit tot gevolg heeft, leidt tot protest van de boeren en de roep om financiële steun.
De boeren zijn zelf medeveroorzakers van het probleem: ze kijken niet verder dan het hek van hun buurman
De boeren zijn echter zelf medeveroorzakers van het probleem doordat ze hun belangen niet goed weten te behartigen, hun marketing niet op orde hebben en niet verder kijken dan het hek van de buurman. Inmiddels ontstaat er ook enige realiteitszin.
Varkensvoorzitter Ingrid Jansen van de NVV (Nederlandse Vakbond Varkenshouders) stelt dat varkenshouders maar één knop hebben om het hoofd boven water te houden en dat is de volumeknop. Helaas komt dat inzicht laat. En er is nog veel meer onheil te verwachten. En wel uit onverwachte hoek.
Bloeiende food startup scene
Zoals bekend mag worden verondersteld, heeft de productie van vlees, zuivel en eieren nogal wat schaduwkanten. Te denken valt aan doorgefokte dieren die een ellendig leven leiden, grootschalige ontbossing ten behoeve van de productie van veevoer, klimaatverandering en schade aan de volksgezondheid door o.a. het gebruik van antibiotica. Die problemen zijn voor een belangrijk deel te voorkomen door dierlijke eiwitten te vervangen door plantaardige. En die ontwikkeling gaat naar verwachting heel snel, nu Silicon Valley zich op plantaardige vervangers van vlees, zuivel en eieren heeft gestort.
Eind 2014 werd bekend dat Bill Gates een project van Patrick Brown heeft gefinancierd. Brown is hoogleraar aan Stanford University en oprichter van Impossible Foods, gevestigd in Redwood City, Silicon Valley. Het startkapitaal van Impossible Foods is 75 miljoen dollar. Brown is er in geslaagd om de typische smaak van bloed, die het kenmerk is van rood vlees, na te maken. De hamburger kost volgens de Wall Street Journal nu nog $ 20 per stuk, maar dat zal snel minder worden. Gates stuurde in oktober 2014 aan zijn 18 miljoen volgers een tweet waarin hij zei dat de nepburger hem prima had gesmaakt.
Silicon Valley heeft zich op plantaardige vervangers van vlees, zuivel en eieren gestort
Overigens is de burger van Impossible Foods een aanzienlijk stuk goedkoper dan de kweekvleesburger van de Nederlandse professor Mark Post, die zich nog in de laboratoriumfase bevindt en per stuk € 200.000 kost. Het project van Mark Post wordt gefinancierd door een andere Silicon Valley-tycoon, Google-baas Sergey Brin.
Muufri, een andere startup uit Silicon Valley, heeft de chemische structuur van melk ontrafeld. Die bestaat uit zes proteïnen en acht vetzuren. Volgens Muufri heeft melk een relatief simpele structuur en kan er met genetisch gemodificeerde gistcellen met het DNA van koeien heel goed een lactosevrije melk gemaakt worden. De voordelen zijn evident: koeien stoten methaangas uit, een broeikasgas dat 20 maal sterker is dan CO2. Daarnaast is voor melk die niet van koeien afkomstig is veel minder land, water en energie nodig. Bovendien is er een grote markt voor lactosevrije melk, vanwege het toenemende aantal mensen met lactose-intolerantie die nu geen zuivel nuttigen. Muufri heeft de weg naar Nederland weten te vinden en ontving 200.000 euro van de Postcode Loterij voor verdere ontwikkeling van de zuivelvervanger.
Eierlobby gooit terug
Paypal-biljardair Peter Thiel en opnieuw Bill Gates zijn de financiers van Hampton Creek, dat plantaardig ei ontwikkelt. Plantaardig ei kan verwerkt worden in producten als koekjes, ijs, toetjes, taart, pasta en sauzen. Ongeveer 25 procent van alle eieren wordt in dit soort producten verwerkt. Just Mayo, een plantaardige mayonaise, is een van de merken van Hampton Kreek die al in productie zijn gegaan. Mark Prigg, een journalist van Mailonline in San Francisco, probeerde mayonaise en koekjes van plantaardig ei en van gewone eieren. Hij vond het een beetje een anticlimax. Er was namelijk geen verschil in smaak te proeven tussen de cookies en mayo met en zonder (echte) eieren.
Bloggers werden betaald om vooringenomen artikelen te schrijven en Unilever wilde zelfs een proces tegen Just Mayo beginnen
Dat initiatieven als de eivervangers van Hampton Creek serieus genomen worden, blijkt uit de angst van de Amerikaans eierindustrie. De American Egg Board, een door eierproducenten gefinancierde lobbygroep waar ook Unilever deel van uitmaakt, heeft volgens The Guardian getracht achter de schermen, en mogelijk op onrechtmatige wijze, de startup Hampton Creek de grond in te boren. Bloggers werden betaald om vooringenomen artikelen te schrijven. Mensen als Temple Grandin werden (zonder succes) benaderd om de eierindustrie publiekelijk te steunen en Unilever wilde zelfs een proces tegen Just Mayo beginnen.
Er zijn meer initiatieven, zoals Modern Meadow, een bedrijf in New York dat een techniek ontwikkelt om spierweefsel te kweken voor de productie van leer. Beyond Meat, uit Zuid-Californië, verkoopt sinds 2012 namaakkip via de biologische supermarktketen Whole Foods en komt binnenkort met een lijn rundvleesimitaties. Om in de smaak te vallen bij de vele carnivoren in de VS is David Wright, de aanvoerder van de New York Mets, aangetrokken als boegbeeld.
Tech-food
Dat deze producten ver van de natuur staan, is evident. Het betreft op industriële schaal te produceren artificieel voedsel, dat veel mensen tegen zal staan omdat het niets meer met het traditionele boerenbedrijf van doen heeft. Het staat volledig los van de natuur. De vraag is: is dat erg? De vee-industrie is met zijn doorgefokte, vaak ongezonde dieren, levend op krachtvoer en overeind gehouden met medicijnen, de band met de natuur ook volledig kwijt. Sterker nog, de vee-industrie zorgt voor ongekende schade aan de natuur.
De vraag is: is het erg, dat op industriële schaal geproduceerde kunstmatige voedsel?
De voordelen van het nieuwe artificiële voedsel zijn daarom evident. Het biedt bijvoorbeeld kansen om de voortgaande verwoesting van de Amazone tegen te houden. In Nederland kunnen de weilanden, waar al het leven inmiddels uit verdwenen is, teruggegeven worden aan de natuur om de weidevogels weer een kans te geven. Bill Gates noemt zelf als groot voordeel dat eiwitten met deze nieuwe technologieën vanwege de lage kosten beschikbaar worden voor de arme bewoners van derdewereldlanden die ze dringend nodig hebben.
En wat doet Nederland aan de ontwikkeling van plantaardige alternatieven? Nederland doet het met kleinschalige projecten niet slecht. Nederland kent de Vegetarische Slager en de Dutch Weed Burger en er worden veel rapporten geschreven in opdracht van de overheid. Maar grote slagen worden hier niet gemaakt, omdat er geen grote investeerders zijn. De overheid is conservatief en niet ondernemend en de supermarkten prijzen dit soort nicheproducten uit de markt. Zo is gehakt gemaakt zonder dieren tot wel drie maal duurder dan gehakt van dieren. Vegaburgers zijn zeker 50 procent duurder dan gewone hamburgers.
Vlees wordt niche
Mijn voorspelling is dat Silicon Valley sneller dan gedacht de bulkproductie van eiwitten gaat overnemen. Zodra Silicon Valley met haar marketingkracht kwalitatief goede plantaardige producten op de markt gaat brengen, kan de Nederlandse vee-industrie het schudden. Onze vee-industrie kan noch qua kosten, noch qua marketing op tegen Silicon Valley. Vlees wordt een nicheproduct dat zich qua smaak moet zien te onderscheiden van namaak. Hier liggen kansen voor biologische boeren en ambachtelijke vormen van vleesverwerking. Een zeer goede ontwikkeling voor de dieren, voor de natuur, voor het klimaat en voor de derde wereld.
Silicon Valley gaat sneller dan gedacht de bulkproductie van eiwitten overnemen
Helaas laat Nederland enorme kansen liggen. In 2006 heb ik toenmalig minister Gerda Verburg van Landbouw al bij herhaling op de kansen van plantaardige innovaties gewezen. Ik heb destijds al gesteld dat investeringen in de vervuilende en achterhaalde vee-industrie veel beter gedaan kunnen worden in de innovatie van plantaardige producten. Schouderophalen was mijn deel. Dat staatssecretaris Sharon Dijksma 30 miljoen uit de EU-kas krijgt en daarmee de in moeilijkheden geraakte vee-industrie vooruit wil helpen (pak ‘m beet 1 euro per varken), getuigt helaas niet van veel visie. Geef dat geld aan de vegetarische slagers van Nederland.
Hans Baaij is directeur bij de stichtingen Varkens in Nood en Dier&Recht.
66 Bijdragen
jefcooper
Niet alleen worden we aan alle kanten bespioneerd (Achmea kastjes) en gehersenspoeld, eten vervangen door pillen komt kennelijk ook.
Sanne
jefcooperjefcooper
SanneMaar gelukkig heb je het over 'naast dit eten nog echt eten'.
Ik ben ergens blij dat ik niet meer zo lang te leven heb, de wereld wordt steeds vreselijker.
frits
jefcooperjefcooper
fritsMvdB
jefcooperjefcooper
MvdBToch heb ik het idee dat ziende dokters capabeler zijn.
Sanne
jefcooperjefcooper
SanneEen journalist van een jaar of dertig nam de proef, hij liet allerlei bloedwaarden en zo van hem vastleggen.
Daarna at hij een maand alleen fast food, en ging opnieuw naar de dokter.
De resultaten waren vreselijk.
Met TTIP krijgen we hier hetzelfde, lijkt me.
Het lekkerst van m'n leven at ik ooit ergens buiten Barcelona.
Gemengd vlees, heerlijke simpele sla, frietjes, en vino de la casa.
Dat was ergens 1978.
In Las Vegas at ik ook uitstekend, maar dat kon toch niet op tegen de Spaanse simpelheid.
Yes!
SanneHoe wordt je huis en water verwarmd? Rijd je een auto?
Sanne
Yes!Ik heb geen auto, woon in Spanje dus de verwarming staat nooit aan.
Groentes zijn ook heel lekker:)
Ik maak me wel druk om de natuur, minder vlees eten kan een hoop oplossen....Het is pas de laatste 50 jaar dat er zoveel vlees wordt gegeten.
"Hoe wordt je huis en water verwarmd? Rijd je een auto?"
Dit soort statements vind ik overigens vrij zwak, omdat je het ene slecht doet moet je het andere ook maar slecht doen?
"Dieren lijden a eeuwen lang en dat al zo blijven. Je druk maken om de dieren en natuur s mijn raadsel"
IS onthoofd mensen, maar dat deed de mensheid altijd al dus is het goed?
Yes!
SanneDat is de natuur. Mensen zijn elkaars vijanden. Los van Is, zie je hier in de politiek dat oude en zwakke mensen er slecht vanaf komen. Je hoeft niet per se naar Syirie en Irak te gaan om een voorbeeld te vinden.
Fijn dat je in Spanje woont. Mijn statement is niet zwak. Want je hebt van die mensen die armoede bestrijden, maar toch kleding kopen uit de "Chinese fabrieken" niet per se in China.
Iemand die zich druk maakt on de natuur, hoort eigenlijk geen tv, bank, computer enzovoort te hebben. Want is hel slecht voor het milieu.
Gerben Bernickus
Yes!Alleen maar omdat er geen perfecte oplossing is, betekent nog niet dat de oplossingen die er nu zijn niet gebruikt zouden moeten worden.
Yes!
Gerben BernickusDe voormalige leider van GL riep dat men milieu moest besparen, maar zij reden zelfs in een oude Mercedes. terwijl zij ook Prius kon kopen. Lekker dan! Dat vind ik hypocriet en vooral de vliegbelasting die destijds werd ingevoerd....
Ach!
Sanne
Yes!Yes!
SanneIk vind dat wie A roept, ook A moet doen. Niet andersom. Een beter voorbeeld begint bij zichzelf.
Dit doet me denken aan Femke Halsema oer haar auto.
http://www.carwoman.nl/2009/05/14/de-auto-van-femke-halsema/
Gerben Bernickus
Yes!Ik vind dat, wie A roept, ook A moet doen, voor zover dat niet beperkingen oplegt om A te blijven roepen.
En als je dan toch denkt een TV of een computer nodig te hebben zijn er ook vast wel mogelijkheden om organisaties te steunen of om zelf te helpen bij het vinden naar milieuvriendelijkere en meer mensenrechten-respecterende manieren om deze te produceren.
Kortom: Voor een betere wereld hoeven we heus niet terug naar de steentijd te gaan.
Sanne
Yes!MvdB
"Follow the money: de nieuwe euro is er een oplossing of spat de EU uiteen?"
De avond werd gepresenteerd door "onze" Eric Smit.
De video is hier te bekijken: http://www.felixmeritis.nl/videos/
Met dank aan bps, door hem kwam ik erachter. Ik citeer hem even:
"Met André Ten Dam, prof. Arnoud Boot, prof. Lex Hoogduin. Prof. Ewald Engelen was er, prof. Kees De Lange en Jean Wanningen, e.v.a. moedige, vooruitziende mensen."
Robelia
De landbouw verkeert in een voortdurende varkenscyclus. Daarnaast hebben boeren geen reserves om slechte tijden op te vangen. De innovatie van plantaardige producten zal dat beeld niet veranderen als de prijsontwikkeling in de landbouw hetzelfde blijft. Het Nederlandse landbouwareaal kun je zien als een groot industrieel complex. De overgang naar duurzaam heeft veel last van bestaande belangen en korte termijnvisie. Dit speelt ook in de energiesector waar Shell steeds op dezelfde weg voortgaat.
MvdB
jopie1978
Sanne
jopie1978We zijn veel minder gemaakt om de grote hoeveelheden vlees die we nu naar binnen werken te eten. We zijn al helemaal niet gemaakt om mayo te eten, 80% vet.
jefcooper
SanneIk ondertussen ook.
T bone steak eet ik misschien één keer per jaar, smaakt dan uitstekend.
Sanne
jefcooperjefcooper
SanneHoe dat heel vroeger ging weet ik natuurlijk niet, m'n ene grootvader werd op z'n 12e bakkersknecht, en kreeg daar vast goed te eten, de eigenaar van de bakkerij was redelijk welgesteld.
De andere begon op z'n 12e nuchtere kalveren op te halen bij boeren, z'n vader was veehandelaar, en stroopte, dus ik neem aan dat daar ook redelijk vaak vlees op tafel kwam.
Hoe dan ook, sinds ik m'n grootouders ken, laten we zeggen 1950, heb ik bij hen nooit vleesloos gegeten.
Gerben Bernickus
jefcooperYes!
Gerben BernickusMolenaer
Sanneinleiding-in-de-economie
jopie1978Sanne
inleiding-in-de-economieIan
Hans Baaij heeft deels gelijk dat de boeren medeveroorzakers zijn van hun eigen problemen, maar dat is maar een deel van het verhaal, overregulering, ambtenarij, financiële afhankelijkheid en belangenverstrengeling is het andere.
Al jaren zijn er synthetische vervangers voor vlees, eitwitten, vetten e.d., alleen hebben ze één probleem: het smaakt allemaal helemaal nergens naar. Ook over bijwerkingen van dit synthetische 'voedsel' wordt niet of nauwelijks geschreven, nee, het is allemaal gewoonweg geweldig. Om zijn verhaal blijkbaar kracht bij te zetten wordt er vervolgens weer op de CO2 toer gegaan (CO2=plantenvoedsel) en het 'schade aan de natuur/klimaatverandering' mantra weer vroom maar gedreven gepreveld.
We moeten gewoon terug naar meer kleinschalige, kwalitatief duurzame landbouw, local for local: geen knoflook uit China, boontjes uit Marokko, kip uit Oekraïne, maar lokaal gefokt, gekweekt en vervaardigd voedsel. Hans mag dan een Silicon Valley gehaktbal eten ("No taste inside") samen met Youp en de rest van Varkens in Nood en Dier&Recht. Overigens noemt men de 'typische smaak van bloed', het kenmerk van rood vlees, ook wel gewoon 'vleessappen'. Maar dat wist u vast al wel als directeur.
jefcooper
IanAls zij worden blootgesteld aan concurrentie uit landen waar boeren overeind kunnen blijven met veel lagere prijzen, wat kunnen boeren dan anders dan meer gaan produceren ?
Ons landbouwprobleem is heel simpel, willen wij dat er nog boeren zijn in de EU landen, dan zullen wij hen moeten subsidiëren.
Het alternatief is volledig afhankelijk worden van voedselimport, en het groeien van grote oerwouden.
Terug naar geen voorverpakte groente uit Kenia, bij de huidige transportkosten kan dat alleen bij forse importheffingen.
Ian
jefcooperinleiding-in-de-economie
Ianjefcooper
inleiding-in-de-economieMet andere woorden, zo lang de bestemming agrarisch is heeft het land waarde door subsidies.
inleiding-in-de-economie
jefcooper
inleiding-in-de-economieDat kan best eens zo zijn, maar niet elk mengsel van eiwitpoeders met water is melk.
Wijlen prof dr Jan Pen zei eens 'je kunt vioolspelen definiëren als "doen van dingen met dingen", de definitie is een beetje ruim, maar hij klopt'.
inleiding-in-de-economie
jefcooperGerben Bernickus
inleiding-in-de-economieEn of je het dan nog koemelk of zelfs melk noemt? Tja, maakt het eigenlijk uit? Als het hetzelfde smaakt en verder over het algemeen dezelfde stoffen bevat en hetzelfde werkt als (koe)melk (opkloppen tot room, etc) dan lijkt me de naamgeving echt niet meer zo relevant.
Coen
inleiding-in-de-economie
Natrium,
Kalium, Chloor, Calcium, Magnesium, Fosfor, IJzer, Zink, Koper, Mangaan,
Jodium, Fluor, Selenium, Kobalt, Chroom, Molybdeen, Vitamine A
(Retinol), Vitamine Bw (Biotine), Vitamine B (Choline), Vitamine Bc
(Foliumzuur), Vitamine B1 (Thiamine), Vitamine B2 (Inositol), Vitamine
B2 (Nicotinezuur), Vitamine B2 (Riboflavine), Vitamine B2
(Pantoteenzuur), Vitamine B3 (Niacine), Vitamine B6 (Pyridoxine),
Vitamine B12 (Cyanocobalamine), Vitamine C (C-palmitaat), Vitamine D3,
Vitamine E, Vitamine K, Amylase, Catalase, Galactose, Lactase,
Lactoperoxidase, Fosfatase, αs1-caseïne, αs2-caseïne, β-caseïne,
κ-caseïne, α-lactalbumine, β-lactoglobulin, serum-albumine,
β2-microglobuline, Immunoglobulinen (IgG), Citroenzuur, Mierenzuur,
Azijnzuur, Melkzuur, Oxaalzuur, Lactotransferrine, Cholesterol en nog
meer
in een 87% waterige oplossing/colloïde te krijgen.
Oh wacht ff, een koe misschien?
Molenaer
inleiding-in-de-economieinleiding-in-de-economie
MolenaerEen nog verder gaande voorstelling kan zijn dat 'wij' (wie dat ook zijn mag) als plan hebben om 'dat wat is' te vernietigen of onbruikbaar te maken, om het vervolgens te vervangen door iets wat alleen 'ik' kan produceren (technologische voorsprong, octrooi).
Het lijkt me zo dat Hans en Gerben wel weten waar ik het over heb.
jopie1978
inleiding-in-de-economiejefcooper
jopie1978Gerben Bernickus
jopie1978Er zitten overigens ook veel subsidies en kortingen achter energie opgewekt met fossiele brandstoffen. Nederland loopt ernstig achter met duurzame energie, in Duitsland gaat dat veel beter.
Gerben Bernickus
inleiding-in-de-economieEn de B12? Daar bestaan supplementen voor, ook geen probleem wat mij betreft. Ook niet minder 'onnatuurlijk' dan de door mensen ontworpen hel waar de koeien in moeten staan voor ze worden geslacht en worden gegeten.
D3 is ook bij te slikken maar krijgen we ook van zonlicht.
Yes!
Wanneer wordt de mens afgeschaft? De mensen hebben meer schade aan de natuur berokkend dan alle die dieren bij elkaar. Dit artikel is niets aners dan RECLAME.
Ik mis alleen nog het woord "advertentie" daarboven.
Gerben Bernickus
Yes!Maar men hoeft hier helemaal niet bang voor te zijn. We kunnen ook open staan voor deze nieuwe informatie en met z'n allen constructieve plannen ontwikkelen en uitvoeren om er ook echt eens iets aan te gaan doen. We kunnen deze ontwikkelingen omarmen. Dat kost ons minder energie dan er tegen te gaan vechten en het heeft verder ook nog eens veel voordelen.
Money as debt
inleiding-in-de-economie
Money as debtjefcooper
Money as debtJan Snijder
We moeten af van het grootschalige waardoor boeren zich tot over hun oren in de schulden moeten steken om nog een boterham te kunnen verdienen en we moete op zeer korte termijn terug naar lokale voorziening en ondersteuning.
In de nabije omtrek kweken, telen en fokken zal zorgen voor een gezonder vee, een beter lokaal bestand ras (flora of fauna) en tot minder problemen lijden waardoor minder hoeft worden gegrepen naar medicatie en bestrijdingsmiddelen.
Nederland (en elk ander land) hoeft niet voor de voedselvoorziening van de Amerikanen te zorgen of Nederlands vee hoeft niet in China te worden verkocht, laten we hier zorgen voor een kwalitatief goed voedsel voor een eerlijke prijs dan hebben we de hele Neo Liberale schaalvergroting en overdreven marktwerking niet meer nodig en kan iedereen weer eens normaal in alle rust en gezondheid aan een betere leefomgeving werken.
De marktwerking en Neo Liberale gedachte hebben de wereld verkracht en Nederland moet de juiste keuze maken om uit dat smerige systeem te stappen, als dát gebeurd is elke nadenkend persoon best bereid om een paar dubbeltjes meer te betalen voor een stukje eerlijk vlees of een stukje verantwoord gekweekte groente.
jefcooper
Jan SnijderDan nog houden we concurrentie binnen de EU lidstaten.
Frans varkensvlees schijnt E 1.40 per kg te moeten kosten, Nederlands rond E 1.00, en Duits E 1.10.
Jan Snijder
jefcooperBartje
Jan SnijderDat afschaffen geeft werkloosheid onder oplichters en vermogende.
Dat is niet de bedoeling
Molenaer
Het probleem zit hem in de schaal. Zoals ook andere reageerders hier al constateerden.
heijn32
inleiding-in-de-economie
heijn32