
Ieder jaar geven we meer geld uit aan de gezondheidszorg. Hoe komt dat? Lees meer
In het dossier 'Wat maakt onze zorg zo duur?' doet FTM onderzoek naar de zorgkosten. Hierbij vormen bureaucratie, verspilling en onzinnige zorg centrale thema's.
Systeemfout in de financiering is een belangrijke oorzaak van dodelijke ggz-wachtlijsten
‘Ziekmakend zorgstelsel’ moet fundamenteel op de schop, zegt onafhankelijk regeringsadviseur Bas Leerink
Ziekenhuizen willen suikerbaby's niet kwijt
Farma-industrie manipuleert ‘eerlijke’ medicijnprijs tot onbetaalbare hoogtes
Plan voor toegankelijke, betaalbare medicijnen doodgepolderd in werkgroep
De onzichtbare hand achter baby Pia
Hoogleraar Maroeska Rovers strijdt tegen onzinzorg: ‘De optie niets doen moet een vaste plek krijgen’
Podcast | Kapotte knie als kaskraker
Kapotte knie als kaskraker
Leid meer artsen op, dan kunnen de zorgkosten omlaag
© Cortés
Een zorgzame zorgpolis: het kan wél
Zorgverzekeraars als Promovendum en Besured halen de krenten uit de pap en drijven zo de zorgpremies op voor de rest van het volk. Het kan ook anders, schrijft columnist Irene van Staveren. Een voorstel voor een zorgpolis waar iederéén profijt van heeft.
In mijn vorige column schreef ik over verdeel-en-heers zorgpolissen. Ziektekostenverzekeraars zoals Promovendum en Besured halen de krenten uit de pap door zich te richten op groepen die statistisch gezien de minste zorgkosten maken, zoals hoger opgeleiden en studenten. Ze bieden messcherpe premies voor de basisverzekering, waar velen in de doelgroep zich door laten verleiden.
Promovendum stelt op de website dat het de snelst groeiende zorgverzekeraar van het land is. De wettelijke acceptatieplicht verbiedt hen anderen te weigeren voor de basisverzekering, maar de gelikte marketing weet de doelgroep geslepen aan te spreken. En vervolgens worden er, geheel binnen de wet, uitsluitend voor deze doelgroep aanvullende verzekeringspakketten aangeboden — tegen even gunstige voorwaarden.
Voor een betaalbare premie hoeven we niet terug naar een nationale publieke zorgverzekering
Het probleem hiervan is niet alleen toenemende ongelijkheid, maar ook dat de premies voor alle sociaaleconomisch minder fortuinlijke burgers alleen maar opgedreven worden. Naarmate de cherry-pickende verzekeraars er nog beter in slagen de dubbel-fortuinlijken aan zich te binden, wordende gezamenlijke zorgkosten voor die groep namelijk alleen maar hoger.
Natuurlijk is deze trend niet in het algemeen belang — niet vanuit rechtvaardigheidsperspectief, en evenmin vanuit het maatschappelijke perspectief. Die laatste vaart er namelijk wel bij de zorgkosten beheersbaar te houden.
Maar het kan anders. De meeste polissen zijn inclusief en maken gebruik van zogenoemde kruissubsidies. Eigenlijk zijn dit gewoon verzekeringen zoals ze bedoeld zijn: omdat je niet weet wie pech heeft en wie geluk, draagt iedereen bij — zonder aanziens des persoons. Zo kan er uitgekeerd worden aan de pechvogels. Hoe groter en gevarieerder de groep verzekerden, des te beter dat over het algemeen lukt — en tegen de laagst mogelijke premie. Zolang je maar groepen met zowel laag als hoog risico erbij hebt, kan de premie betaalbaar blijven.
Toch hoeven we daarvoor niet, zoals de SP bepleit, terug naar een nationale publieke zorgverzekering. De schaal kan best kleiner; het hoeft niet eens per sé een staatsvoorziening te zijn.
Het opzetten van een efficiënte inclusieve zorgpolis vergt wél visie
Maar het opzetten van een efficiënte inclusieve zorgpolis vergt wél visie. Om de premie zo laag mogelijk te houden, moet er namelijk wel een collectieve wil zijn om onnodige zorgkosten te voorkomen — bijvoorbeeld door het aannemen van een gezonde levensstijl.
Neem bijvoorbeeld de Rotterdampolis van VGZ, waar 55.000 stadsbewoners aan deelnemen: deze oogt sympathiek, maar is erg duur. Hoewel het eigen risico slechts 50 euro bedraagt, betaal je 160 euro per maand voor de (verplichte) combinatie van basis- en aanvullende verzekering.
De polis is daarnaast alleen beschikbaar voor Rotterdamse minima. Daar is weinig inclusiefs aan, want er wordt niet slim gebruik gemaakt van kruissubsidies. VGZ compenseert gewoon het lagere eigen risico met een hogere premie. Daarnaast doet de gemeente er voor de laagste inkomensgroep maandelijks 10 euro per persoon bij. Ordinaire subsidie uit de gemeentekas dus — geen kruissubsidie tussen verschillende risicogroepen. Dat moet beter kunnen.
Waarom geen trotse Rotterdampolis die álle Rotterdammers met elkaar verbindt — van Kralingen tot Katendrecht en van Hillegersberg tot Hoogvliet? Dat zou kunnen door gebruik te maken van inzichten uit de sociale economie en gedragseconomie. Ten eerste om hogere inkomensgroepen en studenten erbij te halen. Ten tweede om de wisdom of the crowd te benutten. En ten derde om deze stadspolis als hefboom te gebruiken voor verbinding in de stad.
Zorgen doe je samen — mét elkaar, in plaats van tegen elkaar
Een Rotterdamse zorgpolis-app is hiervoor onmisbaar. Denk aan digitale competities tussen groepen op basis van leeftijd of een ander criterium dat dwars door sociale klassen snijdt. Bijvoorbeeld door met een gratis Rotterdamse stappenteller (die alleen stappen binnen de gemeentegrenzen telt) een stappencompetitie te organiseren. Grote kans dat de postbezorger een hogere score haalt dan de havenbaron. Zulke ‘nudges’ hebben bewezen te werken, omdat mensen nu eenmaal van spelletjes houden.
Of bijvoorbeeld door een stukje software ieder half jaar op willekeurige basis maatjes aan elkaar te laten koppelen — in kleine groepjes, dwars door een aantal bij elkaar liggende rijke en arme wijken heen. De app daagt hen vervolgens uit om elkaar tips te geven en moed in te spreken bij het aanleren en doorzetten van een gezondere leefstijl. Samen een wandelclubje beginnen bijvoorbeeld, of één keer per week samen gezond koken en eten.
En natuurlijk zijn er de verbindende extra's die iedere Rotterdammer wel graag wil hebben: van kaartjes voor wedstrijden van een van de drie eredivisieclubs in de stad tot gratis themarondleidingen in musea door vrijwilligers (ja, andere Rotterdampolishouders). Een zorgpolis waar je als Rotterdammer graag bij wilt zijn — en niet alleen vanwege de marktconforme premie.
Ik daag Zorgverzekeraars Nederland, de belangenbehartiger van alle zorgverzekeraars, uit om zulke polissen te ontwikkelen. Al was het maar om een signaal af te geven aan de cherry-pickers onder de polisaanbieders. Zorgen doe je tenslotte samen — mét elkaar, in plaats van tegen elkaar.
20 Bijdragen
Hans 127 5
Wat rest zijn marketingcampagnes van verzekeraars die zich richten op bepaalde doelgroepen. Niet verboden en, gezien het grote succes van de vergelijkingssites, onnodig.
Het is duidelijk dat de auteur nimmer zelf een zorgverzekering geselecteerd heeft; als zij dat wel gedaan had zou ze gemerkt hebben dat noch Promovendum, noch Besured goedkoop zijn. U komt dan bij internet-verzekeraars als Anderzorg terecht.
Follow the Money, deze auteur verdient het predikaat "onderzoeksjournaliste" absoluut niet. Haar verhaal is vrij van feiten, eigenlijk alleen een opsomming van meningen. Zoals bij het overgrote deel van onze gamma-"wetenschappers"....
Lisa 3
Hans 127Hans 127 5
LisaLisa 3
Hans 127Het verschil tussen die twee is voor veel mensen echter volstrekt onduidelijk...
Danny Split 7
Hans 127Ik vind het wel leuk eens een mening tussen al die feiten die ook alleen maar opstapelen.
Dus er is geen sprake van cherry-picking vanwege acceptatie-plicht?
Hoeveel mensen zouden met een gerust hart verzekerd zijn bij een verzekeraar die van te voren al aangeeft jou niet als klant te willen?
Wat als je wil bijverzekeren? Ja, dat word dan spannend met je mbo niveau.
Wetten zijn richtlijnen, en mensen die zo met die wetten omspringen zijn naar mijn mening geen respectabele verantwoordelijke volwassenen. Het heeft weinig zin gehad de kerk van de staat te scheiden als we allen hulpeloos toekijken hoe de wetgeving religieuze proporties aanneemt.
Lisa 3
Danny SplitLydia Lembeck 12
Ik begrijp niet alles in dit stuk. Na de middelbare school heb ik mezelf op een behoorlijk hoger plan weten te krijgen, maar als het technisch wordt haak ik af. Zolang ik niet precies snap wat bedoeld wordt met kruissubsidies e.d. blijf ik toch maar het Nationaal Zorgfonds steunen.
Wat ik vervelend vind is dat ik het gevoel krijg dat deze column niet voor mensen als ik bedoeld is, maar voor de rekenaars en de mensen die van geld houden en alles ervan begrijpen. https://nationaalzorgfonds.nl/manifest
Peter Zwitser 9
Lydia LembeckVan het artikel begrijp ik trouwens niet veel, eerlijk gezegd. Geen staatsverzekering, maar wel van bovenaf (vrijwillig?) stappen tellen en mensen aan elkaar koppelen? Maar misschien begrijp ik ook wel te weinig van geld, ik ben (gelukkig) ook niet rijk.
Lisa 3
Lydia LembeckWaarom denk je dat deze site Follow The Money heet...
Lydia Lembeck 12
LisaEric Cuijpers
Lydia Lembeck 12
Eric CuijpersHans 127 5
Eric CuijpersTheo van Ingen 4
Eric CuijpersEric Cuijpers
Theo van Ingen@ Lydia; Juist wel subsidiëren! Punt is juist dat wat de auteur voorstelt, we in NL juist al doen. En als ze even had gegoogeled dan had ze dat zelf ook kunnen weten.
Theo van Ingen 4
Eric CuijpersInkomensafhankelijke bijdrage 21,8
Nominale premie 16,9
Rijksbijdrage kinderen 2,5
Eigen betalingen 3,2
Hier zie ik dat de overheid 2,5 miljard bijdraagt voor kinderen. Ik vind dat naar verhouding geen groot bedrag.
Anton Maes 2
Verder wordt een stadspolis, denk ik, ingevoerd om de link te leggen tussen zorg en welzijn, waarbij de meest kwetsbaren vallen onder de Zvw en Wmo. En de bijstand ook uit het gemeentebudget komt. Dus gemeente is ook zelf risicodrager. En zelfs de GGZ onder 4 stelselwetten kan vallen. Met een stadspolis kun je ook de verzekeringsplicht regelen, inclusief de betaling van de nominale premie. Zelfs eventueel een "Rotterdam collectiviteit". Alles staat of valt met de uitvoering. Ons stelsel
heet nog steeds solidair te zijn, dat heeft consequenties
Gerben Koopman 6
Dick Ahles
Verlagen van zorgkosten zal alleen lukken bij het herdefinieren van wat zorgkosten nu eigenlijk zijn. En dat is een proces die in het huidige politieke klimaat van laffe politieke partijen (die geen leiding geven), die buigen voor lobby-groepen en de juiste argumenten niet weten op overvragende groepen en groepjes.
Eén ding is duidelijk dat het 'aannemen van een gezonde levensstijl' averechts werkt op de zorgkosten. Immers de totale structurele kosten van de gezondheidszorg heeft vooral te maken met een steeds verdere verlenging van het leven, en vaak niet zonder op het eind heeel veel zorg (én andere kosten).
Als een ongezonde levensstijl leidt tot eerder dan gemiddeld overlijden is dat voor de zorgkosten dus heel voordelig. Rokers kosten ons dus geen geld omdat ze roken, maar besparen ons uiteindelijk een hoop kosten!
Robin van V 3
Mijn ondeskundige mening is dat een verzekering efficienter is naarmate er meer mensen aan meedoen en dus de risico's beter gespreid zijn. Dat pleit dus voor een nationaal zorgfonds.
Bovendien bespaart een nationaal zorgfonds op kosten voor marketing want dat is onnodig zonder concurrentie.