
Hoofdkwartier Mitsubishi Heavy Industries, Tokyo 2014 © AFP / Toru Yamanaka
De nieuwe eigenaar van Eneco exploiteerde Nederlandse dwangarbeiders
Op korte termijn beslissen 44 Nederlandse gemeenten of ze hun aandelen Eneco verkopen aan het Japanse concern Mitsubishi. De aandeelhouderscommissie van Eneco is al akkoord met de voorgenomen deal van 4,1 miljard euro. Wat vrijwel iedereen over het hoofd ziet, is het zwarte oorlogsverleden van Mitsubishi.
-
Energiebedrijf Eneco, nu nog in handen van 44 gemeenten, wordt binnenkort verkocht. Vandaag, op 16 januari, wordt het besluit besproken in de gemeenteraad van Den Haag, en op 30 januari in die van Rotterdam. Deze twee gemeenten zijn de grootste aandeelhouders van Eneco.
-
Bij de voorbereidingen van dat besluit zijn de gemeenten niet ingelicht over het oorlogsverleden van de beoogde koper, Mitsubishi. Dit Japanse bedrijf heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog krijgsgevangenen en burgergeïnterneerden ingezet als dwangarbeiders. Naar schatting moesten indertijd 661 Nederlandse ex-krijgsgevangenen voor Mitsubishi werken.
-
In de jaren ’90 heeft een delegatie van deze Nederlandse krijgsgevangenen gepoogd compensatie van het Japanse bedrijf te krijgen; dat is mislukt. Ook tot excuses is het nooit gekomen. Mitsubishi bood Amerikaanse oud-krijgsgevangenen wel excuses aan, dit na sterke druk van de VS zelf.
In de Tweede Wereldoorlog, tijdens de Japanse militaire agressie in Zuidoost-Azië, werden geallieerde krijgsgevangenen geëxploiteerd door de zaibatsu’s – de grote conglomeraten in het bezit van Japanse families. Ook Koreaanse en Chinese dwangarbeiders werden tewerkgesteld in de Japanse oorlogsmachine. De ‘grote vier’ waren Mitsubishi (opgericht in 1870), Mitsui, Sumitomo en Yasuda. Na de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 werd Kiyoshi Goko, de directeur van Mitsubishi Heavy Industries, opgepakt. Wegens gebrek aan concreet bewijs voor dwangarbeid als oorlogsmisdaad werd hij in het voorjaar van 1946 vrijgelaten door de Amerikaanse procureur-generaal van het Tokio Tribunaal. Dit na een verhoor van drie dagen.
Voor een beperkt aantal dwangarbeiders is er jaren later gerechtigheid gekomen. In 2014 slaagde een groep Chinese ex-werkkrachten erin het Japanse bedrijf aan te klagen. De mannen waren destijds tewerkgesteld in kolenmijnen, en hadden – anders dan veel lotgenoten – de gevolgen van ondervoeding en geweld overleefd. In juni 2016 werd overeenstemming bereikt: Mitsubishi Materials erkende dat bij haar voorganger, Mitsubishi Mining, 3.765 Chinese dwangarbeiders werkzaam waren geweest en bood officiële excuses aan.
Overlevenden of nabestaanden van omgekomen dwangarbeiders kunnen daardoor aanspraak maken op 13.560 euro: het bedrag is als lump sum uitonderhandeld. Wanneer alle gerechtigden dat bedrag innen, heeft Mitsubishi in totaal zo’n 50 miljoen euro uitgekeerd. Het is de grootste schadevergoeding die een Japans bedrijf ooit heeft betaald voor de exploitatie van dwangarbeiders.
Daar bleef het niet bij. Eind november 2018 veroordeelde het Zuid-Koreaanse hooggerechtshof Mitsubishi Heavy Industries tot het betalen van een schadevergoeding aan voormalige Koreaanse dwangarbeiders. Zij waren in 1944 in onder meer een munitie- en een vliegtuigfabriek in Japan tewerkgesteld.
Het hof kende vier vrouwelijke dwangarbeiders een schadevergoeding toe van 100 tot 120 miljoen won per persoon (78.000 tot 94.000 euro), en zes mannen ieder 80 miljoen won (61.603 euro). Het vonnis werd in Japan met grote woede ontvangen: Mitsubishi noemde het ‘zeer betreurenswaardig’, terwijl minister van Buitenlandse Zaken Kono in een verklaring sprak van een ‘totaal onacceptabel vonnis’.
Excuses voor Amerikaanse dwangarbeiders
Geld is één kant van de zaak. Mitsubishi Heavy Industries heeft de duizenden dwangarbeiders nooit officieel excuses aangeboden. Mitsubishi Materials – als rechtsopvolger van Mitsubishi Mining verantwoordelijk voor de exploitatie van vier mijnen in Nagasaki – bood in augustus 2015 wel excuses aan de Amerikaanse krijgsgevangenen aan, die daar destijds tewerkgesteld waren. ‘Het is een detail waarvan zowel Mitsubishi als de Japanse regering hopen dat de gajin [buitenlanders, red.] het over het hoofd zien,’ zegt Mindy Kotler Smith. Als directeur van het Amerikaanse onafhankelijke researchcentrum Asia Policy Point in Washington DC, volgt ze de ontwikkelingen rond het oorlogsverleden van Japanse bedrijven op de voet.
‘Het kostte veel tijd om Mitsubishi aan de onderhandelingstafel te krijgen, waarbij de VS de Japanse regering bleven aanspreken om zich oprecht door te verontschuldigen’
Die excuses kwamen tijdens een persconferentie van Mitsubishi in het Simon Wiesenthal Center in Los Angeles, vlak voor de 70e herdenking van de capitulatie van Japan. ‘Het was een lang proces om Mitsubishi aan de onderhandelingstafel te krijgen, waarbij de Verenigde Staten de Japanse regering bleven aanspreken om zich oprecht door te verontschuldigen,’ stelt ze. ‘Die excuses hadden echter niets te maken met verantwoordelijkheidsgevoel of oprechte wroeging. Mitsubishi Materials heeft grote zakelijke belangen in de Verenigde Staten. Dankzij internet zijn alle feiten over Japanse dwangarbeid te raadplegen. Het was een kwestie van tijd voordat het oorlogsverleden van Mitsubishi aan het licht zou komen.’
Ook Nederlandse, Canadese, Engelse, Italiaanse, Indiase, Australische en Nieuw-Zeelandse krijgsgevangenen – plus een aantal mensen van wie de nationaliteit nader onderzoek vergt – hebben tijdens de oorlog dwangarbeid op de scheepswerven en in de vliegtuigfabrieken en mijnen van Mitsubishi moeten verrichten. ‘Geen van hun regeringen is bereid geweest om jarenlang tijd te steken in onderhandelingen met Mitsubishi,’ meent Kotler Smith.
Nadat Mitsubishi Materials in 2015 zijn verontschuldigingen had aangeboden aan de Amerikaanse krijgsgevangenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog dwangarbeid moesten verrichten, lag de weg open voor de Nederlandse regering om excuses af te dwingen. Kotler Smith wijst erop dat de tijd dringt. ‘Het is nu aan de Nederlandse regering om Mitsubishi te benaderen om ook aan alle Nederlandse ex-dwangarbeiders excuses aan te bieden.’
Voor de naar schatting 661 Nederlandse ex-krijgsgevangenen die voor Mitsubishi moesten werken, heeft een delegatie in de jaren ’90 gepoogd compensatie van het Japanse bedrijf te krijgen. Doordat de Nederlandse overheid echter in 1956 als uitvloeisel van het Vredesverdrag van San Francisco akkoord ging met financiële compensatie voor Nederlandse krijgsgevangenen en burgergeïnterneerden tegen finale kwijting, is sindsdien iedere individuele claim niet-ontvankelijk verklaard in de rechtbank. Onder dit zogeheten Yoshida-Stikkerakkoord, vernoemd naar de Japanse en Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken, ontving iedere ex-krijgsgevangene 264 gulden.

Winst dankzij goedkope arbeid
Van de groep Nederlandse dwangarbeiders was in 2015 nog een klein aantal in leven. Christiaan Kwasanco, een Nederlander van Indo-Afrikaanse afkomst, werkte zowel in de mijnen als op de scheepswerf van Mitsubishi. ‘Zeventig jaar lang heeft het bedrijf gezwegen,’ zei hij destijds in Trouw. ‘En dan bieden ze de Amerikaanse dwangarbeiders excuses aan, maar alle andere ex-krijgsgevangenen niet? Dit is heel erg pijnlijk.’ Het bracht ook traumatische herinneringen naar boven. Toen op 9 augustus 1945 de Amerikaanse atoombom op Nagasaki werd gegooid, bleef het mijnenkamp gespaard. ‘Als ik nog in kamp 14 naast de scheepswerven geïnterneerd was geweest, was ik waarschijnlijk niet meer in leven geweest.’
Over de hele linie heeft Mitsubishi het meest geprofiteerd van slavenarbeid: het bouwde in opdracht van de Japanse Keizerlijke Marine ten minste zeventien hell ships die krijgsgevangenen en ‘troostmeisjes’ naar hun dwangarbeidbestemming in Zuidoost-Azië vervoerden. Daarnaast leverde het 362 kilometer aan houten dwarsliggers voor de beruchte Birmaspoorweg, die eveneens op basis van dwangarbeid is aangelegd.
Christiaan Kwasanco kan geen vuist meer maken tegen het Japanse bedrijf: hij overleed in het najaar van 2015. Ook Eddy Gravenberch, een Surinaams-Indonesische werknemer van de Militaire Luchtvaart van het KNIL, is inmiddels overleden; hij stierf in 2017. Zijn dochters spreken zich nu uit. ‘Onze vader zag het stijgende succes van Japanse bedrijven met lede ogen aan. Hij meende dat ze na de overgave winst konden behalen dankzij goedkope arbeid tijdens de oorlogsjaren,’ merkt Joanne Gravenberch op.
‘Hij heeft het altijd bedenkelijk gevonden dat er op regeringsniveau en vanuit het Koninklijk Huis warme relaties met de Japanse regering en Japanse bedrijven onderhouden worden,’ vult Sylvia Gravenberch aan. ‘Er was geen oog voor de duizenden mensen die de Japanners bevochten voor de Nederlandse vlag. Dat Mitsubishi geen enkel excuus heeft aangeboden voor het door hen aangedane leed, heeft voor verbittering gezorgd.’
Na de oorlog werden de failliete werf en dokken opgekocht door Mitsubishi, zonder dat er enige compensatie aan de dwangarbeiders is verschaft
George de Brouwer keerde getekend terug uit de kolenmijnen van Mitsubishi. Zoals ‘de Jap’ hem gestraft had, strafte hij zijn echtgenote en kinderen. Dochter Toby de Brouwer heeft zich pas na zijn dood in 1982 met hem verzoend. ‘Hij kon nauwelijks vertellen wat hem destijds is aangedaan, behalve dat hij soms op een schoenzool kauwde om het hongergevoel tegen te gaan.’
Excuses van Mitsubishi is wat de nog levende dwangarbeiders nu eisen. Zoals de Indo-Europese marineman Henk Kleijn (95), die tewerkgesteld was op de scheepswerf van Kawanami Shipbuilding in Nagasaki, een andere zaibatsu. Na de oorlog werden de failliete werf en dokken opgekocht door Mitsubishi, zonder dat er enige compensatie aan de dwangarbeiders is verschaft.
‘Ik heb nooit ook maar een bloemetje van Mitsubishi gekregen,’ zei Kleijn in zijn woning in Den Helder. ‘Klappen daarentegen heb ik genoeg gehad van de Jap. Iedereen in het werkkamp werd geslagen.’ Hij ontsnapte ternauwernood aan de dood toen de atoombom boven Nagasaki tot ontploffing werd gebracht. ‘Toen die ochtend de sirene voor de derde maal loeide, dacht ik: ‘Ik ren niet weer naar de schuilkelder, ik blijf mooi hier.’ Plotseling was er een verblindend licht en sloeg een keiharde luchtdrukwind over het dok. De ramen in het dak braken daardoor en scherven zeilden naar beneden. We doken razendsnel onder de romp van het schip.’ Toen het gevaar geweken leek, klommen de mannen uit het drijvende dok. Kleijn: ‘Ik zag de hele stad branden en een enorme paddenstoelwolk steeg op naar de hemel. Het was angstaanjagend.’
In augustus 2015 reageerde Bert Koenders, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, op Kamervragen van de SP nadat bekend was geworden dat Mitsubishi excuses had aangeboden aan Amerikaanse ex-dwangarbeiders. Koenders: ‘Volgens recente mediaberichten heeft een lid van de directie van Mitsubishi Materials aangegeven dat het bedrijf overweegt ook excuses aan te bieden aan ex-krijgsgevangenen van andere nationaliteiten die dwangarbeid voor dat bedrijf hebben verricht. Een dergelijk excuus uit eigen initiatief aan Nederlandse slachtoffers die voor het Mitsubishi-conglomeraat dwangarbeid hebben verricht, zou ik zeker verwelkomen.’ De Nederlandse dwangarbeiders wachten er nog steeds op.
"De gemeente is niet de aangewezen instantie om een antwoord te formuleren op het oorlogsverleden van Mitsubishi"
Verkoop Eneco aan Mitsubishi
De oorlogsgeschiedenis van Mitsubishi is ineens zeer relevant: het Japanse bedrijf is de gedoodverfde koper van energiebedrijf Eneco. Die ophanden zijnde verkoop is het rechtstreekse gevolg van de splitsing tussen Eneco en netwerkbeheerder Stedin in februari 2017: bij de liberalisering van de energiemarkt in 2004 eiste het kabinet dat energiebedrijven hun stroom- en gasnetten zouden afstoten. Het netbeheer moest in publieke handen blijven.
Het gevolg was dat de 44 gemeenten die samen de aandeelhouders van Eneco vormen, eigenaar waren van een commercieel gerund energiebedrijf, dat inmiddels ook actief is in België, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In 2017 gaven de drie grootste aandeelhouders – Rotterdam, Den Haag en Dordrecht – te kennen dat ze hun aandelen van de hand wilden doen; later volgden meer gemeenten. Op 25 november 2019 werd bekend dat Eneco en haar verkopende aandeelhouders ‘na een zorgvuldige selectieprocedure’ een overeenkomst hebben bereikt met een consortium van Mitsubishi Corporation en Chubu Electric Power. Mitsubishi is al geruime tijd een partner van Eneco in de opwekking en opslag van duurzame energie.
De aandelenverkoop lijkt al beslist voordat de 44 afzonderlijke gemeenten gestemd hebben over het bod van 4,1 miljard euro. In de provincie Noord-Holland, waar Henk Kleijn en twee andere voormalige dwangarbeiders wonen, gaat het om Amstelveen, Aalsmeer, Bloemendaal, Castricum, Haarlemmermeer, Heemstede, Uithoorn en Zandvoort die binnenkort stemmen. Gezamenlijk zullen ze 208 miljoen euro toucheren. Maar de discussie over Mitsubishi’s oorlogsverleden gaan de gemeenten uit de weg. ‘De gemeente is niet de aangewezen instantie om een antwoord te formuleren op het oorlogsverleden van Mitsubishi,’ zegt de woordvoerder van Haarlemmermeer op vragen van FTM.
‘Ik vind dat de bestuurders van de betreffende gemeenten zich ervan bewust moeten zijn dat de Amerikanen wél invloed hebben uitgeoefend op Mitsubishi,’ zegt Linda Pijls, de dochter van Henk Kleijn. ‘Het bedrijf heeft nooit excuses aangeboden aan mijn vader. Niet dat we op geld uit zijn. De ruim drie jaar dat mijn vader als een slaaf van de Japanners misbruikt is, kun je toch nooit meer goedmaken. Maar er is wel degelijk een handreiking geweest aan de Amerikaanse krijgsgevangenen. Waarom gebeurt het daar wel en in Nederland niet?’
Noch het college, noch de raadsfracties bleken op de hoogte van het oorlogsverleden van Mitsubishi
Ook oud-KNIL-militair Jan Oostdam (100) wacht op een gebaar. Hij verrichtte zes dagen per week dwangarbeid op de werf van Kawanami. ‘Ik had nummer shi ni ichi [421, red.] merkt hij op. ‘Ik kan nog steeds tot honderd tellen in het Japans.’ Oostdam wil dat de slepende kwestie geregeld wordt. ‘Ik zou ook graag in gesprek gaan over de rol van Mitsubishi zelf dat net zo goed dwangarbeiders geëxploiteerd heeft. Het gaat me niet om compensatie voor mijn dwangarbeid. Ik wil voorkomen dat het oorlogsverleden van het bedrijf voorgoed uitgewist wordt.’
Oostdam heeft zijn leven lang in Vianen gewoond, dat inmiddels is opgegaan in Vijfheerenlanden, een van de 44 ‘Eneco-gemeenten’. Noch het college, noch de raadsfracties bleken op de hoogte van het oorlogsverleden van Mitsubishi. ‘Wij vinden het zeer aangrijpend’, laat burgemeester Sjors Fröhlich via zijn woordvoerder aan FTM weten.
‘Hoewel de gemeente voornemens is voor verkoop te stemmen, willen we ook passende aandacht geven aan deze inwoner van Vianen die zoveel heeft moeten doorstaan. Ik kan me voorstellen dat zijn verleden als dwangarbeider zeer bepalend is geweest voor hemzelf en zijn omgeving. We hebben daarom contact met hem gezocht en gaan samen kijken of hij behoefte heeft om er met ons over spreken. Wellicht kan dit een plek krijgen in het herdenken van 75 jaar vrijheid.’
Voor Vijfheerenlanden levert de verkoop van Eneco 79,2 miljoen euro op. Fröhlich: ‘Het college heeft besloten tot verkoop over te gaan en zal dit aan de gemeenteraad voorstellen. De gemeenteraad zal op 6 februari de verkoop van Eneco aan Mitsubishi bespreken. De gemeente zal daarna uitvoering geven aan het besluit.’

Japanse zilvervloot
Alle aandeelhouders van Eneco dienen afzonderlijk te stemmen over het bod van 4,1 miljard euro, waarna berekend wordt welk totaalpercentage ermee ingestemd heeft. Daarbij telt het procentuele aandeelhouderschap.Hoewel 96 procent van de gemeenten al heeft aangegeven in principe akkoord te zijn, kan het bod nog afgewezen worden wanneer de houders van een kwart van de aandelen tegenstemmen.
Eneco zelf loopt vooruit op de uitslag van de stemming: op de website staat inmiddels vermeld dat het bedrijf ‘haar duurzame koers versterkt met het consortium Mitsubishi Corporation (80%) en Chubu Electric Power (20%) als nieuwe aandeelhouders’.
Nu de deal door zwaargewichten is uitonderhandeld – het financieel adviesbureau Aperghis, advocatenbureau De Brauw Blackstone Westbroek, onafhankelijk waarderingsdeskundige Duff & Phelps en financieel adviseur Citigroup Global Markets – is de vraag of de leden van de aandeelhouderscommissie, waarin acht gemeenten een onderhandelingsmandaat hebben, op de hoogte waren van Mitsubishi’s openstaande schuld aan Nederlandse ex-dwangarbeiders.
Arjan van Gils, wethouder Financiën (D66) van de gemeente Rotterdam, is voorzitter van deze onderhandelingscommissie. Met 31,6 procent van de aandelen staat de havenstad op het punt ruim 1,2 miljard euro te cashen. Ondanks meerdere verzoeken weigert Van Gils de vraag te beantwoorden of hij voor de onderhandelingen op de hoogte was van Mitsubishi’s verleden.
Het Rotterdamse raadslid Aart van Zevenbergen (SP) is compleet verrast door het oorlogsverleden van Eneco’s beoogde koper
De woordvoerder van de onderhandelingscommissie zelf grijpt in: ‘Wij kennen de schokkende en aangrijpende verhalen van de krijgsgevangenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog dwangarbeid hebben moeten verrichten voor Japan. We hebben deze verhalen en de zorgen overgebracht aan vertegenwoordigers van Mitsubishi Corporation.’ Hij voegt eraan toe dat dit gebeurd is naar aanleiding van ‘recente publicaties’. De eerste daarvan dateert echter van 31 december 2019. Een maand ervoor, op 25 november, werd het nieuws over de voorgenomen aandelenverkoop bekendgemaakt.
Aart van Zevenbergen (SP) is compleet verrast door het oorlogsverleden van Eneco’s beoogde koper. ‘Mijn stellige overtuiging is dat wethouder Van Gils de gemeenteraad onvoldoende heeft ingelicht over deze cruciale feiten. Zolang Mitsubishi geen excuses heeft aangeboden of schadevergoeding heeft betaald, kan niemand op mijn steun rekenen. Het geld klotst tegen de plinten bij het Japanse bedrijf, maar voor de gedupeerden heeft men blijkbaar niets over.’ Van Zevenbergen heeft een debat aangevraagd op 30 januari, de dag van de stemming. Aansluitend wil hij een motie indienen.
De tweede ‘grootverdiener’ is Den Haag, in de commissie vertegenwoordigd door Boudewijn Revis, loco-burgemeester en wethouder Financiën (VVD). Vlak voor het kerstreces wees de raadsfractie van de Partij voor de Dieren hem op Mitsubishi’s beladen verleden. De aanvankelijke lacherigheid van Revis verdween op slag. ‘Dat Eneco nu wordt verkocht aan Mitsubishi voelt als een klap in het gezicht van de dwangarbeiders en hun nabestaanden,’ zegt PvdD-fractievoorzitter Robert Barker.
‘Tegelijkertijd is Mitsubishi een bedrijf dat zich voordoet als ethisch en duurzaam, maar daar is weinig van te merken: het houdt zich voornamelijk bezig met fossiele brandstoffen, het leegvissen van de oceanen en het produceren van oorlogsmateriaal. Indien het echt voornemens is een ethisch bedrijf te worden, dan zou de overname van het publieke Eneco hét moment zijn om 75 jaar na de capitulatie van Japan haar excuses aan te bieden.’
Revis zelf wist tijdens de onderhandelingen kennelijk niet van de hoed en de rand, maar wil niet reageren op vragen. De PvdD-fractie is van plan om op 16 januari (vandaag) tegen de verkoop te stemmen. Over de precieze tekst van een in te dienen motie wordt nog overlegd. Barker: ‘Los van het feit dat Den Haag 675 miljoen euro beurt na aftrek van de transactiekosten zullen de andere gemeenten niet snel tegenstemmen. Nu de Japanse zilvervloot komt binnenvaren, hebben ze het geld al uitgegeven. Mijn partij hoopt hoe dan ook te bewerkstelligen dat Mitsubishi officiële excuses aan de Nederlandse dwangarbeiders aanbiedt.’
"In totaal heb ik 1.200 dagen, oftewel 12.000 uur, voor het bedrijf moeten werken. Dat mogen ze me uitbetalen"
Vanuit Tokio laat de persvoorlichter van Mitsubishi Corporation (MC) weten dat hier geen sprake van kan zijn. ‘Ons onafhankelijke, beursgenoteerde bedrijf is in 1954 opgericht, negen jaar na de Tweede Wereldoorlog. Momenteel zijn er zo’n 500 bedrijven met de naam Mitsubishi die hun zakelijke activiteiten onafhankelijk van elkaar uitvoeren en zelfs onderling met elkaar concurreren. Dit betekent concreet dat MC een totaal ander bedrijf is dan al die andere bedrijven die de naam Mitsubishi dragen, zoals Mitsubishi Motors of Mitsubishi Materials.’
Wat hij onvermeld laat, is dat tijdens de naoorlogse Amerikaanse bezetting van Japan de zaibatsu Mitsubishi ontbonden is, waarna alle bedrijven verzelfstandigd werden. Na het Vredesverdrag van San Francisco in 1952 werd het toegestaan om de namen en logo's van de zaibatsu weer te gebruiken. In 1954 vormden meer dan 100 bedrijven het conglomeraat Mitsubishi. De voormalige bedrijven van Mitsubishi Heavy Industries voegden zich daar in 1964 bij.
Rudi Hoenson was gedetineerd in het werkkamp Fukuoka 14 in Nagasaki, destijds eigendom van Mitsubishi Heavy. Wat hem betreft mag het bedrijf per omgaand compensatie uitbetalen. Vanuit zijn woonplaats Victoria in Canada liet de 96-jarige zakenman en filantroop eerder weten dat hij echt niet zit te wachten op ‘een of andere stompzinnige verontschuldiging’ van Mitsubishi.
‘In totaal heb ik 1.200 dagen, oftewel 12.000 uur, voor het bedrijf moeten werken. Dat mogen ze me uitbetalen in plaats van excuses aan te bieden voor al het geld dat ze over de ruggen van de dwangarbeiders verdiend heeft. Ik zou willen dat de Nederlandse regering eindelijk opkwam voor haar eigen ex-krijgsgevangenen.’
98 Bijdragen
Marla Singer 7
https://www.warhistoryonline.com/military-vehicle-news/soviet-bmd-series.html
In zijn algemeenheid werd pas na aandringen door Japanse overheden en bedrijven excuses aangeboden maar over het algemeen was men daar alles behalve scheutig in.
https://en.wikipedia.org/wiki/Japanese_war_crimes
Deze zaken zijn kwalijk maar is dat een reden om nu de onderhandelingen over het overnemen van Eneco door Mitsubishi te staken? Is dit niet net zoiets als het afblazen van de KLM en Air France fusie omdat het bewind van Napoleon destijds wreedheden in Nederland heeft begaan? Of het Italië aan de Romeinse veroveringen te herinneren? Wanneer is iets te lang geleden?
Niek Jansen 9
Marla SingerJe doelt, neem ik aan, op o.a. de biologische experimenten op Chinese gevangenen door de Japanse Eenheid 731 in Mandsjoerije.
In een oorlog plegen alle betrokken partijen misdaden, alleen die van de overwonnenen krijgen de meeste aandacht.
De VS hebben er trouwens voor gezorgd dat de misdadigers van Eenheid 731 niet werden berecht en van hun documenten en kennis is gebruik gemaakt voor hun eigen biologisch wapenarsenaal.
Roland Horvath 7
Niek JansenVolgens dat verhaal waren die 2 bombardementen dus oorlogsmisdaden van de VS president Harry S. Truman.
O Pen 13
Roland HorvathDit feit toont niets aan over de reden van het gebruik van de bommen. Al zou de VS gedwongen zijn om de atoombommen te gooien en zou ze daarin niets te verwijten zijn of zou het rationeel 'the lesser evil' zijn, zelfs dan zou het heel verstandig zijn om de gevolgen op de mensen te monitoren. Het zou zelfs oliedom zijn om dat niet te doen. Het zal ertoe bijgedragen hebben dat atoombommen niet vaker zijn gebruikt in oorlogen juist omdat de gevolgen voor onschuldige burgers zo verschrikkelijk bleken te zijn.
Niek Jansen 9
O PenDe beslissing om al of niet kernwapens te gebruiken wordt minder rationeel genomen als Pen denkt.
De vele malen dat de wereld op het randje van een kernoorlog kwam werd veroorzaakt door fouten in de communicatie.
Bovendien is het besluit ook afhankelijk van politieke machtsverhoudingen. Zo is bekend dat de generaals Westmoreland en McArthur beiden sterke druk hebben uitgeoefend om atoombommen te gebruiken in Korea en Vietnam, Kissinger Nixon van het gebruik ervan in Vietnam heeft weerhouden en Obama zijn nucleair arsenaal voor $1000 miljard heeft gemoderniseerd met de nadruk op atoomwapens met beperkte reikwijdte, waardoor de kans om dit wapentuig in te zetten vergroot is.
Uiteindelijk zijn de VS in de persoon van Truman degenen geweest, die zich schuldig hebben gemaakt aan een van de grootste oorlogsmisdaden van WOII, nl, het gebruik van atoombommen op de bevolking van twee Japanse steden naast de conventionele bombardementen op de bevolking van bijna alle Japanse en Duitse steden door de Amerikanen en de Britten,
O Pen 13
Niek JansenWaarop baseer je dat ik dat denk? De zin over het gebruik van atoombommen is hypothetisch. Ik geef alleen een oordeel over het onderzoeken van de gevolgen. Dat lijkt me geheel rationeel. Of de atoombommen nu rechtmatig gebruikt zijn of niet.
Niek Jansen 9
O PenLydia Lembeck 12
Roland HorvathAustralië heer, net als de VS een bijzonder racistisch verleden. En nog steeds merk je aan reacties van m.n. politici dat dit nog steeds niet verdwenen is.
Ik vraag me af, of er een land is in de wereld dat zich altijd keurig gedragen heeft richting bewoners, oorspronkelijk en nieuwe bewoners. Machtswellust maakt meer kapot dan ons lief is. Dictators zijn op dit moment helemaal in de mode. Ik kan alleen hopen dat de mensen zich realiseren dat een dictator nooit een en al helemaal niet DE oplossing is.
Japan werkt momenteel samen in het Erasmus MC met medicijnen en methoden om artrosekniën voortaan te voorkomen en te genezen. En ja... ik heb me opgegeven en duim dat ik mee mag doen. Als in hun verleden voorouders zitten die in Indonesië waren in de oorlog dan kan ik daarmee wel leven. Ik ben verantwoordelijk voor mijn fouten. Niet voor die van voorouders die ik niet ken, omdat ik als pleegkind helaas te weinig 'verleden' heb. Dan kan ik overal wel kwaad om worden. Zonde van mijn tijd en goede humeur.
Overigens begrijp ik niet waarom een Nederlands GOED draaiend bedrijf naar het buitenland zou moeten. Verknipte ideeën over meer, meer, meer zeker?
Griselda Molemans 2
Marla SingerQueen Jasper-Couzijn
Marla SingerH. Harcksen & Levenslang oorlog.
G. Molemans. Vaders van de 2e generatie (nu zelf 70 jaar en ouder) zijn als krijgsgevangenen WWII in het voormalig Nederlands-Indië door Japan ingezet als slaven bij genoemd bedrijf in Japan.
Roland Horvath 7
Het gaat om het naïeve geloof dat de globalisering heilig is, dat ze niets dan weldaden creëert en dat we maar de GMO altijd hun zin moeten geven. Dus de productie verhuist naar lage loon landen en het beheer van de economie wordt verkocht bijvoorbeeld aan VS ondernemingen, aan Chinese - of aan Japanse -. Is er namelijk iets mooier dan dat Nederlandse of algemener Europese ondernemingen volledig in handen zijn van het verre buitenland. Dat NL beschouwt als een wingewest.
In tegenstelling daarmee: We hebben globaal en lokaal nodig. Zowel in het beheer als in de productie. De monopolisering van de economie wat betreft productie en beheer leidt to armoede bij de meesten. Veel Afrikaanse landen zijn een toonbeeld van de weldaden van globalisering. Die overigens meer productie kapot maakt -lokale productie- dan dat ze productie voortbrengt. Want alleen schaarste laat hogere prijzen en winst toe.
Donald Trump DT is een gevaarlijk iemand, die -bijna- geen kennis heeft van geopolitiek en van economie. Maar zijn slogan America First kan beter door ieder land overgenomen worden.
Globaal en lokaal.
De haat, die de slogan van DT teweeg brengt bij het grootkapitaal en bij hun bezit, de MSM, is niet te beschrijven. Want de GMO willen niets minder dan de wereldheerschappij. Zoals in de tijd van de VOC, zo'n 400 jaar geleden.
Landen als China en Japan geven het beheer van hun ondernemingen niet zo gewillig weg.
Besluit: Eneco kan beter in handen van NL blijven, hoe dan ook.
MaartenH 10
Roland HorvathFerry de Boer 7
Roland HorvathNiek Jansen 9
Volgens dit artikel werden ook door de Japanse regering aan China verontschuldigingen aangeboden voor dwangarbeid van Chinezen, waarvan er zelfs 3765 financiële compensatie hebben ontvangen.
Maar dat komt in het verhaal niet voor.
Goed dat er aandacht wordt besteed aan het oorlogsverleden van grote ondernemingen, maar de meeste grote Duitse ondernemingen hebben zich schuldig gemaakt aan dwangarbeid ook van gevangenen uit de vernietigingskampen, maar met veel van die nog bestaande ondernemingen wordt volop zaken gedaan zonder dat men zich druk maakt over hun oorlogsverleden.
https://www.duitslandnieuws.nl/blog/2014/06/10/hoe-10-succesvolle-duitse-bedrijven-worstelen-met-hun-nazi-verleden/
Overigens maakten ook sommige Amerikaanse bedrijven zoals Ford en GM gebruik van dwangarbeid.
Hetzelfde kan opgemerkt worden over Nederlandse ondernemingen die in Nederlands-Indië van dwangarbeid gebruik maakten en elders na de oorlog en sommigen tot heden toe:
https://www.maritiemnederland.com/nieuws/onderzoek-naar-rol-nederlandse-bedrijven-bij-dwangarbeid-in-polen
En : https://www.nu.nl/binnenland/3683326/nederlandse-bedrijven-deden-dwangarbeid-in-ddr.html
Van waar die dubbele standaard nu het over Japanse ondernemingen gaat?
Het was zeker zinvol geweest wanneer het probleem van dwangarbeid was besproken en beargumenteerd als een logisch uitvloeisel/uitwas van een neo-liberale kapitalistische mentaliteit, waar winst maken ten koste van alles op de eerste plaats komt, zoals ook speelt in de discussie over de dodelijke gevolgen van pesticiden, nicotine, asbest enz. (zie ook bijdrage van Roland Horvath).
Griselda Molemans 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Griselda Molemans“ Ook Nederlandse, Canadese, Engelse, Italiaanse, Indiase, Australische en Nieuw-Zeelandse krijgsgevangenen – plus een aantal mensen van wie de nationaliteit nader onderzoek vergt – hebben tijdens de oorlog dwangarbeid op de scheepswerven en in de vliegtuigfabrieken en mijnen van Mitsubishi moeten verrichten”.
Griselda Molemans 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Griselda MolemansBart Scheepens 3
Hans 596 3
Albèrt 4
We rijden ook met z'n allen Volkswagens, gebruiken de treinen van de NS en gebruiken producten van BASF en andere bedrijven die fout waren in de oorlog.
Moeten we dan alle bedrijven die fout waren 75 jaar geleden weren van de Nederlandse markt?
Griselda Molemans 2
AlbèrtAlbèrt 4
Griselda MolemansIk vind het wel eens tijd om te stoppen met bedrijven aan te spreken over wat ze 75 geleden hebben gedaan de schuldigen zijn al lang overleden en vrijwel alle slachtoffers ook.
Mitsubishi en alle andere foute bedrijven hebben al jaren gewoon toegang tot de Nederlandse markt ik vind het dan ook totaal zinloos om nu nog eens deze hele discussie te gaan voeren omdat ze een energie maatschappij overnemen.
Griselda Molemans 2
AlbèrtMz59 7
Griselda MolemansHet oorlogsverleden van Mitsubishi is geen geheim:
https://en.wikipedia.org/wiki/Mitsubishi
Daar staat ook dat Mitsubishi na de oorlog in verschillende bedrijven werd opgesplitst, maar met het uitbreken van de Koreaanse oorlog in 1950 was de Japanse industrie opeens weer hard nodig, dus toen gingen die bedrijven weer samen. Vergelijkbaar: de herbewapening van Duitsland begin jaren 1950 (veel ophef in Nederland) om dus de Russen tegen te houden. Zo werkt dat, maar dat begreep men niet in Nederland. Dat moralistische geneuzel van de huidige EU (Syrië, Afrika, ..) is een ramp. China haalt heel Afrika leeg, maar wij doen geen zaken met corrupte regeringen. Tuthola’s.
Albèrt 4
Griselda MolemansGriselda Molemans 2
AlbèrtRon de Lugt 1
Griselda MolemansArne van der Wal 10
Ron de LugtNiek Jansen 9
Griselda MolemansDe hoogst verantwoordelijken konden na de oorlog gewoon doorgaan met hun werk en een werd zelfs min.president.
Ik juich het toe dat ook van bedrijven hun collaboratie bekendheid krijgt, ook al is het 75 jaar geleden en ook al maakten zich meerdere sectoren van de maatschappij daaraan schuldig; wat dit betreft is het nooit te laat.
O Pen 13
Griselda Molemans 2
O PenNiek Jansen 9
Griselda MolemansJapan komt helemaal niet voor in de lijst van 10 maar evenmin van de 25 belangrijkste wapenleveranciers, maar wel Nederland. Waar is te lezen dat Mitsubishi de grootste wapenleverancier in de wereld is?
En waarom valt het ‘met dat vredelievend wel mee’ , als het land gedurende 50 jaar niet over een eigen leger mocht beschikken, wat toch zeer vredelievend is zou ik zeggen.
https://noventas.mobi/index.php/de-top-25-wapenproducenten-van-de-wereld-excl-china/
En dan is nog het vermelden waard dat Verschillende Nederlandse banken en pensioenfondsen ( met de drie grootste ABP, PFZW en PME op kop ) voor miljarden investeren in de wapenindustrie.
Griselda Molemans 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Griselda MolemansJapan is ook een bondgenoot van de VS wat belangrijk is voor hun machtspolitiek in dat deel van Azië, maar houdt zich gelukkig koest, ondanks de dreiging van N.Korea.
Griselda Molemans 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Griselda MolemansCo Stuifbergen 5
Griselda MolemansAls wij vinden dat Mitsubishi een schuld heeft wegens misdaden van ruim 70 jaar geleden verwijten mogen, mogen de Indonesiërs vinden dat Nederland een schuld heeft wegens de politionele acties.
En dan mogen inwoners van Iran vinden dat Groot-Brittannië schuld heeft wegens het tot val brengen van de democratische regering (in 1956) en het in het zadel helpen van een dictator.
En dan mogen inwoners van Chili vinden dat de VS een schuld hebben wegens medeplichtigheid aan de staatsgreep door Pinochet, in 1973.
Om nog maar te zwijgen over de Vietnamezen.
We zijn hier niet om met 2 maten te meten.
Niek Jansen 9
Co StuifbergenDat kunnen ze beter doen ipv hun budgetten voor wapenaankopen alsmaar te verhogen tbv de wapenindustrie.
Een kleine correctie: die CIA coup ism de Britse MI6 tegen de democratisch gekozen president Mossadeq van Iran was in 1953 en niet in 1956.
O Pen 13
Griselda MolemansCo Stuifbergen 5
O PenDe meeste landen zijn tamelijk vredelievend gebleven na de tweede wereldoorlog.
Ik vind tamelijk relevant dat Japanse kinderen op school niet leren dat Japan andere landen aanviel, en dat Japan heel veel wreedheden beging tegen de bevolking van de bezette gebieden.
Volgens mij zijn de uitkomsten tussen Duitsland en Japan dus heel verschillend.
En die uitkomsten zouden nog wel eens groter kunnen worden als Japan een sterker leger opbouwt.
(dat was verboden volgens de grondwet die de VS invoerden).
Niek Jansen 9
Co StuifbergenJapan weet nog steeds geen raad met zijn oorlogsverleden.
Sjoerd Nelissen 6
Griselda Molemans 2
Sjoerd Nelissenpetros 4
Griselda MolemansMaartenH 10
Griselda MolemansHoe je met de geschiedenis om gaat is persoonlijk, ook in hoeverre je vindt dat daarvoor schuld en boete gedaan moet worden. Het is ook moeilijk en gevaarlijk om met de bril van nu naar het verleden te kijken.
Ik vind het moeilijk om als Nederlander de Jappen te veroordelen, als je kijkt wat we zelf hebben gedaan tussen '45 en '49. 'Jappen' zie ik hierbij als historische term die geen betrekking heeft op de huidige Japanners.
Nederlanders hebben het nodige slechts gedaan in de koloniale jaren. Maar niet alleen dat. Ze hebben ook het land ontwikkeld. Mensen als Soekarno konden in Nederland studeren. Zonder Nederland zou het huidige Indonesië niet bestaan.
Indonesiërs die ik ken hebben weinig wrok naar de Nederlanders toe. Misschien is dat anders voor mensen in Rawa Gede en vergelijkbare plaatsen. Maar de meeste Indonesiërs vinden het te lang geleden en niet meer relevant. Ik vind dat een goede benadering. Niet blijven hangen in het verleden.
Griselda Molemans 2
MaartenHMaartenH 10
Griselda MolemansWe kunnen ons beter concentreren op het hedendaagse onrecht, waarvan er genoeg is.
Griselda Molemans 2
MaartenHMaartenH 10
Griselda MolemansGriselda Molemans 2
MaartenHMaartenH 10
Griselda MolemansGriselda Molemans 2
MaartenHNiek Jansen 9
Griselda MolemansNiek Jansen 9
MaartenHEnige jaren geleden, toen ik nog niet verbannen was van de site van joop.nl, had ik een discussie met Han van der Horst, historicus van dienst, die in zijn geschiedwerk over Nederland geschreven had, dat JP Coen uit represaille eind 16e eeuw alleen wat dorpen in brand had gestoken in de Molukken, terwijl het in werkelijkheid ging om een genocide waarbij zo'n 10.000 mensen zijn vermoord en honderden vrouwen en kinderen naar Batavia afgevoerd om als slaven te moeten werken voor de Hollanders.
Bij een eerste officieel onderzoek naar de wandaden van de Nederlanders tijdens de z.g. 'politionele acties' van 1946-1948 werden we belazerd alsof het ging om enkele 'incidentele excessen' en nu eindelijk 70 jaar na de feiten wordt pas serieus onderzoek gedaan naar wat er in die periode 'structureel' aan misdaden heeft plaats gevonden door de Nederlandse militairen. Daar mogen de Indonesiërs zelf trouwens ook een voorbeeld aan nemen vwb onderzoek naar hun genocide onder de O.Timorezen en de naar schatting 1 miljoen vermeende communisten die tijdens het bewind van Soeharto met medewerking van de VS zijn vermoord, maar dat onderzoek is ondenkbaar.
Kortom, Maarten, nooit te laat om de waarheid boven tafel te halen, ook wat betreft de dwangarbeid van Mitsubishi en andere ondernemingen tijdens de oorlog.
De vraag of met die waarheidvinding alsnog rekeningen moeten worden vereffend of compensatie betaald is een volgende discussie, welke in praktijk meestal niet verder teruggaat dan WO2.
MaartenH 10
Niek JansenIk herhaal mezelf, maar ik denk dat we veel beter met het heden bezig kunnen zijn. Hoe gaat de Indonesische overheid nú om met 'communisten', of meer algemeen dissidenten. Hoe gaat de Nederlandse overheid om met klokkenluiders? Wat spoken 'onze' multinationals uit in Afrika en andere kwetsbare contreien? En wat is de rol van onze overheid daar weer bij? Waarom steunen we oorlog in het Midden-Oosten en het opdrijven van spanning in de wereld? Dat zijn wat mij betreft de belangrijke zaken.
Niek Jansen 9
MaartenHTrouwens, een leuke Engelse uitdrukking; moet ik onthouden.
Mz59 7
MaartenHHet Westen heeft een probleem met ISIS. Dan is het voor Nederland normaal om mee te werken aan het bestrijden van dit probleem.
MaartenH 10
Mz59En als je dat niet gelooft, doe eens wat creatief zoekwerk via google, of een wat privacy vriendelijker zoekmachine.
Probeer eens uit te vinden wat de rol is van de CIA en Turkije. Zoek eens uit hoe 'gematigd' die gematigde rebellen waren die onze steun kregen. Kijk eens hoe IS 'toevallig' aan wapens kwam die echt niet voor hen bedoeld waren.
Informeer je eens met betrekking tot geopolitieke zaken die het beleid van de VS vormgeven.
Mz59 7
MaartenHMaartenH 10
Mz59Mz59 7
MaartenHSaid Ajouaau 5
Mz59Is de situatie er beter op geworden? Voelen wij ons nu veiliger?
Mz59 7
Said AjouaauSaid Ajouaau 5
Mz59Wederom een verzoek tot logisch nadenken aub.
Mz59 7
Said AjouaauMaartenH 10
Mz59Mz59 7
MaartenHSaid Ajouaau 5
MaartenHMaartenH 10
Said AjouaauNet als fake news hebben we ook fake democracy. Zoals gebruikelijk lopen de VS voorop. Bedrijfsleven en 'deep state' bepalen het beleid, kiezers hebben weinig te zeggen. Obama leek een goede gast, maar uiteindelijk blijkt het een marionet. Clinton was zo duidelijk waardeloos, dat men liever Trump koos. Wat zal er gebeuren als Warren, Sanders of Gabbard gekozen worden? Resultaten uit het verleden stemmen weinig hoopvol.
En je zou niet alleen over fake news, maar over fake media moeten spreken. Media brengen gewoon wat hogerhand wil. Hun taak is om dat zo geloofwaardig mogelijk te doen en om wat smaak en kruiden toe te voegen, zodat het lijkt alsof er diversiteit is. Media zijn net zo goed in handen van het bedrijfsleven en voor zover dat niet helemaal zo is, bepaalt het bedrijfsleven toch in belangrijke mate de carrièreperspectieven van de hoofdrolspelers.
Qua democratie is de enige optie directe democratie. Bij parlementaire democratie, partij democratie hebben de kiezers niks te vertellen. Het is schijn. De politici luisteren naar hun bazen, niet naar de kiezer. Die kiezer moeten ze alleen paaien en de media zijn daar partner in.
Said Ajouaau 5
MaartenHIn het begin moest hij wennen aan zijn politieke rol. Waarschijnlijk dacht Trump ook dat hij het voor het zeggen had. Dat verklaart ook waarom hij in het begin van zijn presidentschap de ene dag iets riep en de volgende dag totaal iets anders. Een ander scenario kan zijn dat hem wordt opgedragen om voor al die verwarringen te zorgen, zodat niemand meer wist wat er ging gebeuren totdat het was gebeurd. Alleen moeten we niet denken dat het een domme gans is. Dat kan gevaarlijk zijn. De kans is dan groot dat we alles gaan benaderen als 'domme actie' en dat daarmee de kous af is.
De presidentschap van de VS is alleen een titel. Wie die titel ook krijgt. Ik denk ook echt wel dat men in het begin denkt iets te kunnen veranderen, maar dat onder druk van degenen die het echt voor het zeggen hebben, ze overal op terug moeten komen. Obama werd gezien als de redder van de wereld. De bruggenbouwer. Maar als je zijn presidentschap onder de loep neemt, dan is hij de eerste president in de totale geschiedenis die binnen zijn termijn in 7 landen tegelijk met de VS betrokken is geweest bij conflicten en oorlogen. En dan bedoel ik ook echt met 'the boots on the ground'.
Niek Jansen 9
Mz59Mz59 7
Niek JansenIk lees nu “Falend licht” door Ivan Krastev en Stephen Holmes, over wat er sinds 1989 in Oost-Europa is gebeurd. De aanpassing aan West-Europa ging zogezegd niet vanzelf. Hetzelfde zien we in het MO. Aanpassing aan de moderne liberale wereld betekent opgave van de eigen cultuur. De terreur is een symptoom van het onvermogen dat geestelijk te verwerken.
Griselda Molemans 2
MaartenHNiek Jansen 9
MaartenHEr was op Java een middelbare technische school en twee middelbare scholen, waar ze alles moesten leren over het Nederl. koningshuis en dat de Rijn bij Lobith ons land binnen kwam en dat was het onderwijs voor de bevolking van Ned.Indië. Lees maar ‘ Lou de Jong’ daarover. En dan was er ook hier en daar wat christelijk missionaris onderwijs.
Mz59 7
Griselda Molemans"Het was de plicht van het wettig gezag om zijn onderdanen in Indonesië, dat formeel nog steeds tot het Koninkrijk der Nederlanden behoorde, rust en veiligheid te verzekeren. Het is tegen de achtergrond van deze destijds zo goed als algemeen aanvaarde opvatting dat de politionele acties (1947-1949) moeten worden gezien; ze stuitten internationaal echter op grote tegenstand en onder druk van de Veiligheidsraad werd Nederland weer naar de onderhandelingstafel gedwongen.
Op 27 december 1949 vond in het Paleis op de Dam in Amsterdam de soevereiniteitsoverdracht plaats. Aan het Nederlandse bewind over de gordel van smaragd was een einde gekomen. Voor Indonesië brak onder Soekarno een nieuwe tijd aan".
De in Nederland zo goed als algemeen aanvaarde opvatting stuitte dus internationaal op grote tegenstand. Dat geeft te denken. Had Nederland een bord voor de kop wegens economische belangen?
Griselda Molemans 2
Mz59Mz59 7
Griselda MolemansMarla Singer 7
Sjoerd NelissenDaarnaast weten ook maar weinig mensen dat Amerikaanse bedrijven die fabrieken in Duitsland hadden (en voor de Nazi oorlogsmachine werkten) die door geallieerden gebombardeerd werend daar compensatie voor hebben gehad.
Het verzwijgen van dit soort zaken is een crucieel onderdeel van de geopolitiek. Zorgen dat alle zwarte bladzijden weggemoffeld worden zodat je de mooie sier kan maken met positieve verhalen.
Lydia Lembeck 12
Marla SingerAls ik kijk naar bv de Serven, dan is voor die mensen geschiedenis van eigen land/bodem/mensen ontzettend belangrijk. Eeuwenlang wordt van alles herdacht. Helpt het dat volk om daarvan te leren en minder agressief te worden? Volgens mij niet.
Wat dan? Laten lopen? Nee. Er moet aandacht blijven hiervoor. Het zal alleen niet helpen, maar bepaald mensen misschien een beter gevoel geven. Doen we die herdenkingen, maar zaken zoals hier beschreven dan toch maar? Of niet? En hoe kan ik me verantwoordelijk voelen bv voor de slavernij in Suriname? Schrijnend verhaal. Afschuwelijk dat het gebeurde, maar de witte mens heeft heel veel kapot gemaakt in de drang naar meer, meer, meer.
Ik vraag me dan ook af, of onze woede op Mitsubishi terecht is? Deze mensen zijn niet anders dan wij. Wat helpt boeten? Ik heb geen flauw idee. Begrijp ook dat bij nabestaanden de drang leeft dat er berouw moet zijn, schadevergoedingen e.d., maar verandert dat de wereld?
Ron de Lugt 1
Bijna 75 jaar na de tweede wereldoorlog grijpt zij terug op die periode waarin (en ook in latere tijd, mogelijk ook door verwanten van Griselda) door velen verkeerde en soms mensonterende handelingen zijn verricht. We zijn nu driekwart eeuw verder, muts! Of heb je je voor het karretje van (een waarschijnlijk) zeer teleurgestelde Shell laten spannen. En, om deze reactie met een knipoog te eindigen: ik rijd een Peugeot 😊
Griselda Molemans 2
Ron de LugtCo Stuifbergen 5
Misschien is er nog een bejaarde eigenaar die destijds medeplichtig was, maar die kans wordt steeds kleiner.
Belangrijker vind ik:
- dat Japan, net als Duitsland, erkent dat het misdaden gepleegd heeft
en
- dat op scholen dit tijdens de geschiedenisles verteld wordt
en
- dat de regering geen eer betoont aan overleden oorlogsmisdadigers.
Ik weet niet of de slachtoffers nog financiële compensatie nodig hebben (de meeste zijn natuurlijk al overleden), en wat mij betreft mag Japan ook zijn goede wil tonen door bijvoorbeeld vluchtelingen op te nemen.
(ook in dat opzicht onderscheidt Duitsland zich van Japan (en van bijna alle landen in de wereld)).
PS: Op zich zouden de Nederlandse gemeenten een goed signaal afgeven als de verkoop geweigerd wordt zolang Japanse scholen aan geschiedvervalsing blijvendoen.
Maar dan zou het ook wel tijd worden voor stevigere acties tegen de dictatuur in olielanden als Saoedi-Arabië en Nigeria.
Griselda Molemans 2
Co StuifbergenCo Stuifbergen 5
Griselda MolemansDus voor Nederland is het inderdaad niet te lang geleden (afgezien dan dat onze regering het recht op schadevergoeding verkwanseld heeft)
Niettemin vermoed ik dat, gelet op de misdaden die nu in andere oorlogen gepleegd worden, het geld beter naar andere slachtoffers kan gaan.
(maar dat geldt natuurlijk nog sterder voor veel andere dingen waaraan we geld uitgeven: auto's, vakanties e.d.)
En ik denk dat voor vrede op de lange termijn, belangrijker is dat iets verandert in de Japanse samenleving, dan dat een zak geld naar Nederland gaat.
Niek Jansen 9
Co StuifbergenIk wacht trouwens nog steeds op excuses van het departement van Binnenlandse zaken en de Politie voor hun enthousiaste medewerking aan het ter beschikking stellen van joodse adressen met behulp van het ambtelijk apparaat en de razzia's door de politie van joden. De Duitsers waren de opdrachtgevers van de joden vervolging, maar de Nederlanders voerden het uit.
De Antwerpse politie heeft wel excuses aangeboden voor hun medewerking aan de joden vervolging tijdens de oorlog en de Brusselse burgemeester verbood zijn ambtenaren toen adressen van joden ter beschikking te stellen, dus het kon ook anders.
Co Stuifbergen 5
Niek JansenDe burgemeester van Velsen, Quist, weigerde adressen van joden aan de Duitsers te verstrekken, omdat dit nadeel zou kunnnen opleveren voor joodse inwoners van zijn gemeente. Helaas was hij zo dom om dit per brief aan de Duitsers mee te delen. Hij is natuurlijk vervangen, en hij dook later onder.
Quist had niet alleen een sjieke naam, maar ook een hekel aan communisten, en de politie van Velsen had vóór de oorlog een kaartenbak met informatie over communisten in IJmuiden aangelegd. Die kaartenbak bleef de hele oorlog beschikbaar op het politieburo.
Na de oorlog waren er geruchten dat de politie en Quist mensen aan de Duitsers verraden hadden (de Velser affaire), en is er een onderzoek geweest.
[Verwijderd]
Co Stuifbergen 5
[Verwijderd]Het is wel een foute krant omdat hij de samenleving nog steeds schade toebrengt.
[Verwijderd]
Griselda Molemans 2
[Verwijderd]Niek Jansen 9
Griselda Molemansj.a. karman 5
Ik zou gaarne meer waardering zien voor de Nederlandse slachtoffers ook vanuit de Oost. Er wordt mij te veel gewezen hoe nederland fout geweest zou zijn ergens in een ver verleden in een andere situatie en andere normen en waarden.
Hannie Groen 5
Griselda Molemans 2
Hannie Groen[Verwijderd]
Fat Man en Little Boy een oorlogsmisdaad, 'ik dach 't nie'.
De oorlogsmidadigers zijn de Jappen die hun keizer verafgoden als nazaat van de zonnegod en de krijgsgevangenen als beesten hebben behandeld.
Dus Mitsubishi ( nazaat van oorlogsmisdadigers ) excuses en betalen. Laat de Jappen nou eindelijk maar eens lappen en f* het Yoshida/Stikker accoord.
Marc Fahrner 7
De Eneco-discussie is nu echter een hele actuele. En daarmee een nieuwe kans. Daarbij is er een behoorlijk aantal gemeenten betrokken en juist de Overheid heeft de mond vol van ethiek. Gemeenten zijn geen ngo's, maar gedragen zich in deze wel zo. Een kwalijke ontwikkeling: raadsleden die ondernemertje gaan spelen binnen hun termijn. Zonder risico, want hé, na hen de zondvloed.
Dat de "zwaargewichten", met dito uurtarieven, die de verkoop hebben begeleid, niks gemeld hebben over het verleden van Mitsubishi lijkt op z'n minst ongeloofwaardig. Het zal wel degelijk als "potentieel risico" gemeld zijn, maar met het advies "We pakken 4,1 miljard, het gezeik waait wel weer over". Het doel stond vanaf dag één vast: Verkoop aan de hoogste bieder! Een paar loze garanties voor de critici afdwingen en weer door. De adviseurs strijken hun berg euro's op. Iedereen blij.
Nu het geldschip al met één tros vastligt en de inhoud al ongeveer is verdeeld, laait de discussie nog even op. Gemeenten wringen zich nu in de meest onmogelijke bochten om er mee weg te komen. De reacties komen echter verdacht dicht in de buurt van het, eveneens na-oorlogse "Wir haben es nicht gewüsst".
Zonder gemeenten mèt een ruggengraat zal er helaas niks meer veranderen. Een gemiste kans en wederom minachting naar het verleden ten gunste van eurootjes in de gemeentekas.
Martine 31