Enquête: FTM-lezers zijn klaar met de euro en de EU

Maar liefst 645 lezers hebben op het moment van schrijven van dit stuk (dinsdagmorgen) de moeite genomen de gehele enquête in te vullen. Hieronder de resultaten. Plus per vraag een samenvatting van de lezersreacties. Door met de cursor over de taartdiagrammen te bewegen komen de precieze percentages in beeld. De allereerste vraag was : 'Moeten de Grieken uit de euro?' Driekwart van de respondenten was het hiermee eens, zie onderstaand diagram. Interessant. Dat zijn ook de toelichtingen die lezers erbij gaven. Een kleine bloemlezing uit de reacties: 'De schuldenlast is niet meer te repareren zonder kwijtschelding. Vervolgens mogen de Grieken het heft weer in eigen hand nemen en hun economie op hun eigen wijze tot ontwikkeling brengen. Dwang maakt hen tot een kleuterklas'. 'Dat is een mooi begin voor de ontkoppeling van de EU.  Grexit = Nexit. Wij, de burgers van Nederland, boeten voor de fouten van de banken van Duitsland, Frankrijk, Nederland. In IJsland werden de banken hard aangepakt; hier wordt de bankschuld afgewenteld en moeten de burgers ervoor opdraaien. Misdadig gewoon en Griekenland wordt afgemaakt, verkocht als slaaf aan de grootste schuldige, Duitsland'.

Misdadig gewoon en Griekenland wordt afgemaakt, verkocht als slaaf aan de grootste schuldige, Duitsland

Er zijn ook iets genuanceerder geluiden. Eén lezer schreef: 'Griekenland moet geholpen worden om zijn economie op orde te krijgen. In ruil moet een deel van haar schulden worden kwijtgescholden'. Een andere twijfelde eraan dat een vertrek van Griekenland de oplossing zou brengen: 'Denk dat een grexit vanuit de huidige situatie op een heel groot drama voor Griekenland uitloopt. Echter, ik heb bij het huidige plan dat is opgetuigd ook wel mijn bedenkingen of dit op lange termijn houdbaar zal zijn en niet nog veel meer schade aan de Griekse economie teweeg brengt. Men zou misschien beter op sommige punten wat meer verlies kunnen nemen en een meer realistisch plan kunnen optuigen dat op de lange termijn ook meer houdbaar zal zijn. Echter is dat in Europa weer bijna niet verkoopbaar richting de andere eurolanden. Ook kan er dan gewoon een gevaar bestaan als Griekenland een grote schuldverlichting zou krijgen. Dat bijvoorbeeld landen als Italië en Spanje daar ook om zullen gaan vragen, want waarom Griekenland wel en andere landen niet? (...)'. Vraag twee betrof de schuldkwestie: 'Wie is de hoofdschuldige in dit Griekse drama?' Ook hier een hele duidelijke uitslag. Meer dan de helft (53 procent) van de respondenten wees de rigide structuur van de muntunie aan als voornaamste oorzaak van de problematiek. Enkele toelichtende reacties van lezers hierop waren: 'De Euro heeft de Grieken de mogelijkheid ontnomen om hun munt te devalueren en zodoende concurrerend te blijven. De banken en de Grieken hebben natuurlijk een onverantwoordelijk 'piramide spel' gespeeld met het verstrekken en accepteren van leningen. Europa heeft toen bewust de andere kant opgekeken'. Maar er komt ook kritiek op de Grieken zelf: 'Ze hebben zelf die te grote broek aangetrokken en hun kansen niet gepakt'. En ook de banken worden niet gespaard: 'Natuurlijk heeft Griekenland de boel bedonderd, maar de banken wisten dat ook wel. Het besef dat de belastingbetaler toch wel voor de ellende zou opdraaien heeft niet bij gedragen aan "goed huisvaderschap".' De volgende vraag ging over het strenge trojka-bezuinigingsbeleid. We vroegen: 'Wie heeft er gelijk? De trojka of de critici van het austerity beleid?' Ook hier een duidelijk antwoord: drie van de vijf (60,2 procent) respondenten wees het strenge bezuinigingsbeleid als hoofdschuldige aan. Een greep uit de reacties van de lezers: 'Bezuinigen gaat Griekenland niet helpen. Zal blijvend geld heen moeten. Moeten we ons bij neerleggen. Moeten we er ook voor over hebben', schreef een respondent. Een ander was echter niet zo gul: 'Afschrijven, verlies nemen en wegwezen'. Deze vonden we ook wel aardig. Kort en bondig: 'zonder eigen munt hebben geen van beide strategieën een kans van slagen'. Een ander constateerde droogjes: 'Griekenland krijgt nu al 5 jaar "noodsteun". Het probleem is alleen maar groter geworden'. Een Engelstalig iemand reageerde met: 'Too clear now that austerity does not help financially and socially'. Dit antwoord was ook wel de algemene teneur. De volgende vraag ging over de vraag of de Grieken nu alsnog een derde bail out moeten krijgen? Ook hierover was het lezerspanel duidelijk.  Twee derde (66,8 procent) zei luidkeels 'nee'. Tegenstanders van het geven van nieuw geld aan de Grieken motiveerden hun antwoord o.a. zo: 'Als dit geldt grotendeels bedoeld is om schulden en rentebetalingen te kunnen doen, gaan we door op de verkeerde weg'. Onze Brit schreef: 'Only 11% went to corrupt Greek system. The rest went to NL D GR FR banks'. De kortste reactie luidde: 'Uitstel executie'. Toch waren er ook genoeg voorstanders (25,7 procent) van nieuw geld aan de Grieken. Zij motiveerden hun keuze o.a. als volgt: 'Aangezien we voornamelijk onze eigen banken (en dus onszelf) daarmee gered hebben, zie ik niet in hoe we dit kunnen weigeren... '. En: 'Alleen als dit derde pakket wordt aangewend voor een grexit en afboeking van de schulden. Laten we in 1 keer de pijn lijden in plaats van ieder jaar weer'.

Over  de vraag: 'Moeten de Grieken een euro-vakantie nemen?' waren de meningen het sterkst verdeeld

Over  de vraag: 'Moeten de Grieken een euro-vakantie nemen?' waren de meningen het sterkst verdeeld. Aanvankelijk leek het er op dat er precies evenveel voor- als tegenstanders van dit plan waren, maar uiteindelijk wonnen de voorstanders met een gering verschil: 48,5 procent vóór en 42,8 procent tegen. Interessante reacties genoeg, zoals deze, die de cultuurverschillen met Noord-Europa in de afweging betrok: 'Beter om voor altijd te vertrekken uit de unie. Cultuur en economieverschillen maakt dat ze niet goed in een unie als deze past. Voor iedereen beter als ze permanent uitstappen dus'. De algemene teneur van de antwoorden van de voorstanders kwam op hetzelfde neer: Griekenland hoort niet in de muntunie, laat ze maar vertrekken, enkelen waren nóg harder in hun oordeel: 'Een permanente opheffing van de euro is een beter idee, niet alleen voor de Grieken'. Tegenstanders van een al dan niet tijdelijke grexit motiveerden hun keus in de regel door te wijzen op een mogelijk besmettingsgevaar voor andere eurolanden: 'Dat schaadt Portugal en andere landen tegen wie vervolgens gespeculeerd kan gaan worden'. Maar zelfs verreweg de meeste tegenstanders erkenden dat het toch wel heel moeilijk wordt om de Grieken binnenboord te houden. Gevraagd naar alternatieven voor de euro viel op dat verreweg de meeste respondenten (41,9 procent) terug wilden naar een systeem met nationale valuta. Op grote afstand volgden op een gedeelde tweede plaats The Matheo Solution (TMS) van André ten Dam en de Neuro/zeuro oplossing met elk 15,2 procent van de stemmen. Opvallend was verder dat slechts 1,1 procent (7 respondenten) voorstander was van het huidige doormodderscenario. Ook was er weinig animo voor een permanente transferunie (3,9 procent) of een verdere politieke integratie (7,1 procent). Dan de vraag over een apart eurozone-parlement, waarvoor de Franse president Hollande onlangs pleitte. Hier was men klip en klaar over: niet doen! Bijna negen op de tien respondenten (89,6 procent) voelden hier helemaal niets voor. De algemene teneur van de reacties was dat we al genoeg geld verspillen in Brussel en dat we beslist niet nóg meer bureaucratie nodig hebben: 'Weg met die ondemocratische regering in Brussel! Soevereine staten die met elkaar handelen en hun eigen valuta beheren'; 'Nog meer opvreters, want weer een enorme toename van de bureaucratie'; 'Absoluut niet. De Fransen zijn een onbetrouwbare partij die waarschijnlijk veel macht naar zich toe gaan trekken', enzovoorts. Dit waren overigens de wat nettere reacties. Geen enkele positieve reactie gelezen, ondanks de tien procent die aangaf hier voorstander van te zijn. Ook een Europese regering zien onze FTM-lezers niet zitten. Meer dan vier vijfde (82,2 procent) gaf aan dit niet te willen tegen 14,4 procent wel. Tegenstanders motiveerden hun keuze door er o.a. op te wijzen dat Europa geen Amerika is: 'Je kan Europa niet vergelijken met USA. Niet doen'.

'Samenwerken is ok, maar één Europa gaat nog niet werken'

Of: 'Samenwerken is ok, maar 1 Europa gaat nog niet werken' en 'Falikant tegen: Samenwerking Ja, Superstaat NEE'; 'Het enige wat de EU probeert is constant meer macht naar zich toe trekken dit is het zoveelste plan. Ze zouden terug moeten gaan naar de EEG en gewoon een douaneunie zijn net als andere handelszones over de wereld'. Of kortweg: 'geen draagvlak'.