Via subsidies, handelsstromen en programma’s van ngo’s stromen er jaarlijks biljoenen euro’s door continentaal Europa. Tegelijkertijd presenteert de EU regelmatig miljardenplannen om de economie uit het slop te krijgen, de energiecrisis het hoofd te bieden of op Europese bodem computerchips te gaan maken. Maar wie controleert waar al dit geld precies terechtkomt?

Met Pitch Europe vroegen we Europese lezers om een goed uitgedacht voorstel in te dienen voor ons volgende internationale onderzoek. Het resultaat: ruim duizend stemmen op meer dan zestig pitches vanuit heel Europa. Het thema van deze pitchronde: wat is Europa’s meest obscure geldstroom? 

We werden gewezen op mensenrechtenschendingen in Congo, lekken in Europese subsidie-pijpleidingen, obscure lobbypraktijken en mogelijke misstanden bij pensioenfondsen. Sommige pitches werden ingediend door bezorgde burgers, andere door mensen met ervaring binnen een bepaalde sector en – in enkele gevallen – door collega-journalisten uit andere Europese landen.

Inmiddels is de pitchronde gesloten en gaat Pitch Europe de volgende fase in. De vijf beste ideeën zullen de komende zes dagen worden aangescherpt en worden vervolgens voorgelegd aan een vakjury van Europese onderzoeksjournalisten. Het winnende voorstel zal door Follow the Money en – als het onderwerp zich ervoor leent – internationale partners als Politico Europe, Correctiv en Investigative Reporting Project Italy (IRPI) worden onderzocht.

Niet elke pitch kwam hiervoor in aanmerking. Sommige hadden wel genoeg stemmen, maar waren te summier onderbouwd of hadden een te sterk lokaal of nationaal karakter om op Europees niveau uitgewerkt te worden. Hoewel interessant, ontbraken bij deze pitches raakvlakken met andere Europese landen. 

Andere pitches hadden wel een uitgesproken internationaal karakter, maar zijn al uitvoerig uitgeplozen door onze redacteuren, of hebben we al op onze radar. Hierdoor hebben ze – ondanks hun potentie – de tweede ronde niet gehaald.

De vijf voorstellen die straks worden voorgelegd aan de jury zijn divers van aard. Ze brengen ons langs het Europees systeem voor emissiehandel, de belangenstrijd rondom de bouw van Europese windparken, de mogelijke geldstromen tussen loterijen en ngo’s, het wilde westen van private equity en het ‘megalomane’ EU-project FIWARE.

Voordat de jury op 12 oktober een winnaar kiest, kun je de finalisten nog helpen hun pitch verder aan te scherpen door ervaringen, documenten of expertise te delen.

Welke geldstroom heeft volgens jou de meeste potentie voor een grootschalig onderzoek?