Henry Keizer trad in mei vorig jaar af als voorzitter van de VVD. ‘Het is nodig, ook in het belang van de medewerkers van het bedrijf, dat ik mij in de komende tijd concentreer op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht,’ zo verklaarde hij schriftelijk. 

Sindsdien houdt de crematie-ondernemer zich muisstil, al zal hij op z’n minst in huiselijke kring enig geluid hebben voortgebracht toen woensdagochtend De Telegraaf op zijn deurmat plofte: ‘Fiscus jaagt op oud-preses VVD’, stond in grote letters op de voorpagina. Het artikel onthulde dat Keizer van de Belastingdienst een naheffing had ontvangen ter waarde van 12 miljoen euro. Reden: de omstreden overname van B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’, het florerende uitvaartimperium dat hij in 2012 voor ‘een prikkie’ bemachtigde. 

Noch Keizer zelf, noch de voorlichter van De Facultatieve, noch Keizers reputatiemanager Charles Huijskens willen inhoudelijk ingaan op de berichtgeving van de krant. Los van de naheffing is volgens de Telegraaf ook de FIOD begonnen met een onderzoek; dit naar aanleiding van een aangifte. Samen met het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie, dat is gespecialiseerd in complexe fraudezaken, wordt de deal van Keizer nu onderzocht. Een woordvoerder bevestigt ons: ‘We onderzoeken of er aanknopingspunten zijn voor een eventueel strafrechtelijk onderzoek.’ 

Beroerde timing

De voormalig voorzitter van de VVD ligt nu dus onder de loep van de FIOD. De timing had niet slechter kunnen zijn. Net nu overal in het land lokale VVD-kandidaten staan te flyeren voor de verkiezingen van volgende woensdag, gaat het opnieuw over het gebrek aan integriteit binnen de liberale gelederen.

Keizer is ‘niet voornemens om te gaan flyeren’

NRC beschreef woensdag hoe ‘de exen’ van premier Rutte loyaal folderen deze weken. Oud-minister Ivo Opstelten (van het bonnetje), oud-staatssecretaris Fred Teeven (ook bonnetje), oud-minister Ard van der Steur (óók het bonnetje) en oud-minister Halbe Zijlstra (de datsja) staan allemaal alweer in campagnestand. Alleen Keizer is ‘niet voornemens om te gaan flyeren’, zo laat hij NRC desgevraagd weten.

Het is het enige teken van leven dat de afgetreden voorzitter de afgelopen maanden aan de buitenwereld heeft gegeven. Keizer, die als voorzitter zelf een speerpunt had gemaakt van integriteit, moddert nu zelf al bijna een jaar met een grote integriteitskwestie: die van een uiterst dubieuze bedrijfsovername die door experts als ‘rücksichtslose zelfverrijking’ wordt omschreven. Vorig jaar april onthulde Follow the Money de lucratieve deal die hem in één klap multimiljonair maakte. Keizer en zijn drie zakenpartners werden eind 2012 voor een schijntje eigenaar van de zeer winstgevende B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’, dat in dat jaar een omzet van 106 miljoen euro boekte. Keizer was al bestuursvoorzitter van de Facultatieve en bleef dat ook na de koop.

Met een investering van 30 duizend euro en een lening van 470 duizend euro kocht het viertal het florerende uitvaartbedrijf van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Volgens verschillende experts was de werkelijke waarde van het bedrijf aanzienlijk hoger en werd de aandeelhouder, de Vereniging en haar leden, een te lage prijs betaald voor hun bloeiende onderneming. Er is minimaal 19 miljoen euro te weinig betaald, blijkt uit de jaarrekening uit 2012.

Keizer had bij deze overname drie petten op: hij was bestuursvoorzitter van de onderneming, koper én adviseur van de Vereniging (als aandeelhouder de verkopende partij van De Facultatieve). Uiteindelijk wist hij zelf een belang van 51 procent te verwerven. 

Na de eerste onthullende publicatie ontstond een publicitaire nachtmerrie. Niet alleen voor Keizer persoonlijk, maar ook voor zijn partij. Hoewel premier Rutte verklaarde dat Keizer ‘zeker een integere man was’ en ‘alle feiten op tafel lagen’, ging de storm niet liggen. De integriteitscommissie van de VVD ging, op verzoek van Keizer zelf, onderzoek doen. 

Volgens Rutte reageerde Keizer daarmee ‘adequaat’. ‘Hier is sprake van privé-activiteiten. Ze hebben niets met de VVD te maken. Er is ook geen sprake van strafrechtelijke vervolging.’ Op 18 mei, een maand na de eerste publicatie op FTM trad Keizer af. ‘U kunt zich hopelijk voorstellen dat het enorm ingrijpend is om van het ene moment op het andere aan de schandpaal te worden genageld,’ schreef hij in zijn afscheidsverklaring. ‘Voor een aantal mensen was het vonnis onmiddellijk geveld: deze man deugt niet.’

De boeken

‘Je mag niet afgaan op een oppervlakkig onderzoek van een journalist,’ zo zei VVD-senator Annemarie Jorritsma bij BNR. ‘Ze hebben niet alle boeken bekeken. Ja, de jaarverslagen, dat is wel iets anders dan de boeken.’ Ook zakenman en Rutte-adviseur Ben Verwaayen trachtte de zaak te bagatelliseren en vertelde een maand later tegen datzelfde BNR dat hij de zaak ‘toevallig buitengewoon goed kent’. Het is nieuws, zei hij, dat ‘voorpaginanieuws is bij de beschuldiging, maar als het niets blijkt te zijn is het pagina 17 onderaan. Ik zou maar alvast gaan kijken op pagina 17 onderaan. Laten we de feiten maar eens bekijken.’ 

De Belastingdienst en het Openbaar Ministerie zijn die feiten (en misschien wel de ‘andere boeken’ van Jorritsma) nu aan het bekijken. De instanties gaan zoals gebruikelijk niet op details in. De bronnen van De Telegraaf stellen echter dat de naheffing van 12 miljoen euro betrekking zou hebben op de overname en de grote boekwinst die Keizer cs. daarbij opstreken.

Het is onduidelijk hoe de som van de fiscus in elkaar steekt. Verschillende experts die we hebben geraadpleegd, zeggen dat de Belastingdienst vermoedelijk wil heffen over het voordeel dat Keizer cs hadden doordat ze de Facultatieve ver onder de marktwaarde hebben verkregen. Keizer zelf heeft dat altijd ontkend: ‘Er is niemand benadeeld en niemand bevoordeeld,’ zei hij op 28 april tijdens een persbijeenkomst, waar de deur dicht bleef voor Follow the Money. Hij had de onderneming niet ‘voor een appel en ei’ verkocht.

De naheffing zou die bewering logenstraffen. Ook de fiscus vindt blijkbaar dat Keizer een te lage verkoopprijs heeft betaald.