Beeld via het Instagram-account van Chelsea Manning

Beeld via het Instagram-account van Chelsea Manning © CC BY-SA 4.0

Follow the Money selecteert

Follow the Money selecteert, met deze week onder andere: Chelsea Manning, WikiTribune, de belastingfraude van Toine Manders, het drama van Disneyland, het mysterie van de Heineken-miljoenen en felle kritiek op de homo economicus. Prettig weekend!

De vrouw die het lek-tijdperk inluidde

The New York Times Magazine

Bijna zeven jaar: zo lang heeft klokkenluider Chelsea Manning gevangen gezeten voor het lekken van honderdduizenden Amerikaanse overheidsdocumenten naar de website Wikileaks in 2010. Manning kreeg oorspronkelijk een celstraf opgelegd van 35 jaar; ongehoord lang voor een klokkenluider. Na jarenlange protesten van actiegroepen besloot President Barack Obama afgelopen januari als één van zijn laatste daden om Manning amnestie te verlenen. Nu, krap een maand nadat ze officieel op vrije voeten is gekomen, doet Manning in The New York Times haar verhaal.

Oprichter van Wikipedia wil fake news te lijf gaan

WikiTribune

Een paar maanden geleden verscheen er een interessante aankondiging online: Jimmy Wales, de oprichter van Wikipedia, had Kellyanne Conway over 'Alternative Facts' horen praten en besloten dat de maat vol was. Hij wilde een journalistiek platform beginnen. 'The news is broken and we can fix it,' zo schrijft Wales op de website van het project, dat de naam WikiTribune draagt. Het idee achter WikiTribune: onafhankelijke, transparante en open journalistiek, mogelijk gemaakt door de interactie met lezers.

Na een crowdfund-actie van een maand is er nu genoeg geld opgehaald om de eerste tien journalisten in dienst te nemen. Het is de bedoeling dat de website deze herfst de lucht in gaat, maar in de tussentijd moet er wel goed nagedacht worden over het probleem dat WikiTribune op wil lossen. Wat is bijvoorbeeld 'fake news'? En hoe pak je dat aan? Gelukkig zijn Wales en zijn collega's niet te beroerd om hier uitgebreid op in te gaan.

Dit is hoe Toine Manders belastingfraude pleegde

De Volkskrant

De koning van de belastingontduiking Toine Manders woonde ooit in een vrijstaand huis met rondom een gietijzeren hek, nabijgelegen aan het park. Maar dat veranderde toen de Fiod hem oppakte, bestempelde als fraudeur en lid van een criminele organisatie. Nu woont hij in een sociale huurwoning van 65 vierkante meter met zijn vrouw, drie kinderen en vijf honden. In deze reportage wordt er een boekje opengedaan over Manders’ filosofie over belastingen en geeft hij inkijk in zijn ooit succesvolle belastingfraudetechnieken.

Afschaffen roamingkosten duurde tien jaar

Politico

Het is eindelijk zover: bellen en internetten in het buitenland zijn vanaf deze week niet meer peperduur. Dankzij de EU betaal je voor belminuten en MB’s in het buitenland evenveel als je in Nederland doet. Of, moeten we misschien toch eerder zeggen, ondánks de EU. Kosten noch moeite waren deze week in Brussel gespaard om het succes uit te venten, maar Ryan Heath, redacteur van Politico en jarenlang communicatieadviseur bij de Europese Commissie, is kritischer. De afschaffing van de roamingskosten verdient zeker lof, maar de weg ernaartoe allerminst: Tien jaar duurde het al met al, mede door grote ego’s die een ander ieder succesje misgunden. Het succes toont ook de zwakte van Brussel: Europa vierde deze week het feest van tien jaar geleden. Nu staat het continent onder druk door torenhoge jeugdwerkloosheid en duizelingwekkende schulden. Een decennium besteden aan relatief kleine zaken is dus een luxe die Brussel niet meer heeft.

Het eindeloze drama van Disneyland Parijs

De Volkskrant

Deze week werd bekend dat Walt Disney het aandeel van pretpark Disneyland Parijs van de beurs haalt. Het park sluit niet, maar houdt wel op te bestaan als zelfstandig bedrijf. Heel verrassend kan je het niet noemen: in haar 25-jarige bestaan tot nu toe maakte Disneyland Parijs slechts zeven jaar winst. Al sinds de opening in 1992 wordt het park geteisterd door tegenvallende resultaten, zware royalty fees en culturele misgunning van de Fransen. Een schets van de lange lijdensweg staat deze week in De Volkskrant.

Mysterie rondom verdwenen Heineken-miljoenen ontrafeld

EenVandaag

Wat is er gebeurd met een deel van het losgeld (8 miljoen gulden) in de ontvoeringszaak van Freddy Heineken? Een van de ontvoerders, Willem Holleeder, beweerde dat het geld verbrand was, maar EenVandaag prikt daar doorheen. Het televisieprogramma wist de hand te leggen op verklaringen van de Holleeder-zussen. Wat blijkt: het geld was in een bos bij Parijs verstopt, er werd zelfs een soort schatkaartje over gemaakt, en na opgraving is het geïnvesteerd in casino’s en prostitutiepanden in Amsterdam en Alkmaar. Het bezit werd verpakt in een paar vennootschappen met aandelen aan toonder. EenVandaag geeft een boeiend inkijkje in de geldstromen van de Heineken-ontvoerders en de zussen Holleeder.

Waar moeten de bewoners van de afgebrande Grenfell Tower naartoe?

The Guardian

Het idee dat een hele woontoren met bewoners en al afbrandt is een nachtmerrie van de eerste orde. Voor de overlevenden is het een trauma dat ze de rest van hun leven mee zullen dragen. Velen hebben naasten verloren en iedereen moet door met het besf dat ze door het oog van de naald zijn gekropen. Voor alle overlevenden geldt sowieso dat ze al hun bezit kwijt zijn.

Maar in een stad als Londen speelt nog iets anders. Waar vind je vervangende woonruimte? De woningmarkt is er totaal dolgedraaid. De overheid kan niet zo maar honderden mensen aan nieuwe woonruimte helpen. Penny Anderson, een journaliste van The Guardian, weet de oplossing wel: doe iets aan de vele leegstaande woningen.

In Londen zijn namelijk tienduizenden onbewoonde woningen. Vaak zijn ze alleen gekocht als beleggingsobject; ze worden onbewoond gelaten zodat er op ieder gewenst moment winst op kan worden gemaakt. Alsof het om aandelenpakketten gaat. Andere woningen zijn in bezit van vermogende particulieren, vaak buitenlanders, die op zijn hoogst een paar weken per jaar gebruik maken van zo’n woning. Anderson vindt dat onaanvaardbaar in een stad met zo'n problematische woningmarkt.

Ook Rutte en Buma treft blaam voor stuklopen formatie

Vrij Nederland

Als Mark Rutte en Sybrand Buma écht met GroenLinks hadden willen regeren hadden ze de formatie wel anders aangepakt, betoogt Thijs Broer deze week in Vrij Nederland. Het enige wat de twee rechtse leiders met hun halsstarrige houding bereikt hebben, is dat ze zelf nog aan tafel zitten. Maar het is de vraag wie er nu nog aan wil schuiven.

De mens is geen homo economicus

Evonomics

Er is iets geks gaande in de economische wetenschap, schrijft Jonathan Rowe in Evonomics. Net zoals bij onderzoek naar kanker de focus steeds microscopischer is geworden, lijkt het erop dat economen uit het oog zijn verloren waar hun vakgebied over gaat: mensen. In plaats van te kijken naar het daadwerkelijke gedrag van de consument, reduceren economen deze tot een theoretisch evenbeeld: de homo economicus.

Deze homo economicus — of "Econ", zoals Rowe hem noemt, is een kortzichtig figuur die zich slechts bezig houdt met 'een meedogenloze en onfeilbare berekening van persoonlijk winst en verlies.' 'Econ' heeft geen vrienden, geen besef van sociale context en geen vermogen om rekening te houden met anderen. Kortom: 'he represents the psycho-emotional development of a three year old, only with better math skills.' Hoe kan het zo zijn dat we nog steeds van zo'n mensbeeld uit gaan? En hoe zou het anders kunnen?