Follow the Money selecteert, met deze week: Ja, de aarde warmt op en het is geen Chinees complot; studenten lossen Facebook’s ‘crazy’ probleem op en de AIVD brengt de anonimiteit van klokkenluiders in gevaar. Verder: Naar de diepste krochten van de Alt-right; Trump’s atoombom; China wordt steeds conservatiever en Marokko is een stuk duurzamer dan Nederland. Tot slot: Leonard Cohen in India; van quant naar data-scepticus en het protest van de Sioux bij Standing Rock.

Ja, de aarde warmt op. Nee, het is geen Chinees complot (je raadt nooit wat dan wel!)

Bloomberg

Sinds de verkiezing van Donald Trump is de discussie over het klimaat — en daarmee ook deze heldere explainer van Bloomberg — weer actueel. Daaruit blijkt dat de klimaatsverandering geen ‘hoax’ van de Chinezen is, zoals Trump in zijn campagne beweerde. Het is ook geen door subsidieverslaafde klimaatwetenschappers verzonnen idee fixe. En de opwarming van de aarde wordt ook niet — zoals klimaatsceptitici beweren – veroorzaakt door natuurlijke verschijnselen zoals de afstand tussen zon en aarde, zonnevlekken of vulkanen. Het zijn toch écht de door de mens uitgestoten broeikasgassen die de temperatuur omhoog jagen. Wie daaraan nog twijfelt, bekijk deze grafisch fraai weergeven analyse. Feiten zijn niet altijd prettig, maar verklaren meer dan meningen.

Over feiten gesproken, hier is er nog één: er is deze herfst veel minder zee-ijs op de polen dan normaal. Ten opzichte van vorige jaren mist er een gebied anderhalf keer zo groot als India.

Studenten lossen in 36 uur probleem van fake nieuws op Facebook op

Business Insider

De media verkeren in zwaar weer. Onafhankelijke journalistiek komt door teruglopende inkomsten in het gedrang terwijl  sociale media als Facebook en Twitter voor steeds meer mensen als primaire bronnen van nieuws dienen. Dat is bijzonder problematisch, aangezien sensatieverhalen en complottheorieën het op deze kanalen veel beter doen dan objectieve journalistiek.

Vooralsnog lijkt het er niet op dat dit probleem snel zal verdwijnen. Facebook-CEO Mark Zuckerberg noemde het idee dat zijn platform een rol had gespeeld in de presidentsverkiezingen vorige week nog ‘pretty crazy’, wat hem weer op forse kritiek kwam te staan. Maar hoe moeilijk is het nu eigenlijk om iets aan de kwaliteit van informatievoorziening op Facebook te doen?

Niet zó moeilijk, bewees een team studenten deze week. Bij een ‘hackathon’ op Princeton University kwamen de studenten namelijk binnen 36 uur met een oplossing voor het probleem. De truc: een Chrome-extensie die per nieuwsbericht in je feed aangeeft hoe betrouwbaar het verhaal is. Business Insider doet verslag.

Journalistieke bronnen in gevaar

De Volkskrant

Bronbescherming is onmisbaar in de onderzoeksjournalistiek. Als het aan de AIVD ligt kunnen journalisten de anonimiteit van klokkenluiders binnenkort echter niet meer garanderen. Een nieuw wetsvoorstel op de inlichtingen en veiligheidsdiensten kan de overheid de bevoegdheid geven om een sleepnet dor het dataverkeer te halen, waardoor bronbescherming via de achterdeur verdwijnt. Advocaten zijn nog wel uitgezonderd in dit wetsvoorstel: zij kunnen ongestoord blijven communiceren met verdachten. In een ingezonden opiniestukken leggen Leon Willems (directeur Free Press Unlimited), Thomas Bruning (algemeen secretaris Nederlandse Vereniging van Journalisten), Marcel Gelauff, (voorzitter Genootschap van Hoofdredacteuren) en Otto Volgenant (voorzitter Studiecommissie Journalistieke Bronbescherming) uit waarom het wetsvoorstel het werk van journalist bedreigt.

Naar de diepste krochten van de doodenge Alt-right movement

The Huffington Post

Deze week werd bekend dat Steve Bannon, de voormalig hoofdredacteur van Breitbart News, een van de belangrijkste adviseurs van President Trump wordt. De afgelopen maanden was Bannon al CEO van Trump’s verkiezingscampagne; nu staat hij op het punt een van de machtigste mannen achter de schermen van het Witte Huis te worden.

Dat verdient aandacht, niet alleen omdat Bannon zelf in 2014 al tegen The Daily Beast vertelde dat zijn doel was ‘om [de staat] ten gronde te richten, en het hele hedendaagse establishment te vernietigen.’ Onder Bannon’s leiding werd het conservatieve Breitbart namelijk steeds meer een platform voor de Alt-right movement, een extreem-rechtse white supremacist beweging die zich tijdens de verkiezingen massaal achter Trump heeft geschaard. In deze lange, spannende en vooral onthutsende reportage die vorige week op Highline verscheen doet Luke O’Brien verslag van zijn reis naar de diepste krochten van de beweging — en wat hij daar aantrof.

Trump en de atoombom

The Nation

In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen was het een van de meest herhaalde doemscenario’s: een impulsieve en opvliegende president Trump aan de knoppen van het Amerikaanse kernwapenarsenaal. Nu het presidentschap van Trump spoedig een feit zal zijn, vraagt het Amerikaanse opinietijdschrift The Nation zich af hoe groot het nucleaire gevaar onder Trump werkelijk zal zijn, en of er onder de nieuwe president wellicht ook kansen zijn voor risicoreductie — kansen die Trumps voorganger Barack Obama heeft laten liggen. Het uitgesproken linkse tijdschrift erkent daarbij ruiterlijk dat het in het recente verleden juist de Republikeinse presidenten zijn geweest — Reagan en tweemaal Bush — die grote reducties in het Amerikaanse kernwapenarsenaal wisten te realiseren. Met een Republikeinse meerderheid in het Congres zou ook president Trump daarvoor alle ruimte hebben.

Het Rode Gevaar?

The Atlantic

Conservatieven krachten zijn aan een flinke opmars bezig. Niet alleen in het Westen, maar ook in China. Het gaat daar alleen niet met een knal zoals in Amerika. De transitie is geleidelijker, maar tegelijkertijd een stuk indringender. Op steeds meer vlakken wordt de Chinese staat repressiever, van het leger tot kerken en van scholen tot het internet. Het is verleidelijk om die nieuwe koers te koppelen aan leider Xi Jinping, maar volgens journalist en China-expert James Fallows is de transitie al voor het aantreden van Xi ingegaan. De grote vraag is wat ons te wachten staat. Een China dat naar buiten toe steeds agressiever wordt en intern meer paranoïde, is potentieel instabiel en een gevaar voor de wereld.

Klimaattop: gastland Marokko is een stuk duurzamer dan Nederland

Quartz

De Marokkaanse stad Marrakesh vormde deze week het toneel van de jaarlijkse klimaatconferentie, COP22, van de Verenigde Naties. Er is onder meer gesproken over de uitwerking van het klimaatakkoord van Parijs. Quartz zoomt voor de gelegenheid in op de groene economie van het gastland dat jaren geleden al het “Plan Maroc Vert” adopteerde. Zo is er een 2000 hectare groot zonnepark in aanbouw dat 580 megawatt moet gaan opleveren in 2018. Het land heeft bovendien een windmolenpark dat 300 megawatt oplevert en er wordt gewerkt om 600 moskeeën uit te rusten met zonnepanelen. Marokko gebruikt inmiddels al 28 procent duurzame energie. Het land loopt daarmee al ver voor op Nederland dat nog zit te worstelen om 14 procent in 2020 te halen. Quartz geeft een interessant inkijkje in de groene golf in Noord-Afrika en maakt daarbij een zijsprong naar wat onderhuidse onrust.

De Indiase periode van Leonard Cohen

BBC

De onlangs overleden dichter, muzikant en zanger Leonard Cohen stond wereldwijd bekend om zijn zwartgallige humor en het deprimerende karakter van zijn songs. Het was geen toneelspel: de Canadees kampte in zijn leven veelvuldig met depressies en experimenteerde een tijdlang met verschillende religies — zelfs Scientology — in een zoektocht naar zingeving. Rond de eeuwwisseling streek Cohen neer in India, het land dat ooit als bedevaartsoord op de kaart was gezet door The Beatles. In havenstad Mumbai sloot hij zich aan bij de volgelingen van een lokale goeroe. Zijn aanwezigheid daar bleef niet onopgemerkt. De BBC maakte een reconstructie van Cohens Indiase periode.

Van quant op Wall Street tot data-scepticus

Vrij Nederland

In haar jeugd vond Cathy O’Neil al rust in de wiskunde. Het was een leuk spelletje; dat bleef ook zo toen ze als quant aan de slag ging in Wall Street — tot ze het besef kreeg dat ze speelde met pensioenen van miljoenen mensen. Tegenwoordig trekt O'Neil ten strijde tegen de geheime algoritmes die door zijn gedrongen in het onderwijs, het rechtssysteem en natuurlijk de economie. De hoogleraar vertelt hoe modellen, die vrijwel niemand snapt en in steeds grotere lijnen onze levens bepalen, zijn gebaseerd op verkeerde aannames. Het nieuwe gevaar zijn de ‘weapons of math destruction’, als dus O’Neil. Een fascinerend interview dat je ogen opent voor een belangrijk onderwerp van de 21e eeuw. ’De wiskunde was niet het probleem. De problemen zijn liegen, corruptie en hebzucht.'

Minidocu: The Stand at Standing Rock

Mother Jones

Mini-documentaire over de strijd van een indianenstam tegen een oliepijpleiding door hun land. De Standing Rock Sioux tribe protesteren tegen de bouw van de Dakota Access Pipeline. Die pijplijn, van essentieel belang voor de nabij gelegen olie-industrie, doorkruist heilig land en levert de tribe niets op. In de documentaire van amper 9 minuten vallen naast de prachtige beelden over de natuur in Dakota ook het keiharde geweld van politie en nationale garde tegen de demonstranten op. Een van de demonstranten: ‘Als er lucratieve grondstoffen worden gevonden moeten wij wijken.’