Ophef van de week: het debat over de stijgende energierekening

Het Financieele Dagblad

Ties Joosten – De afgelopen week barstte in de klimaatdiscussie de bom over de energierekening. Eind 2018 had het kabinet voorspeld dat de gemiddelde energierekening dit jaar met 108 euro zou stijgen, terwijl de stijging nu veel hoger blijkt: gemiddeld 334 euro. Het resultaat: woede in de Kamer.

De hogere stijging heeft twee belangrijke oorzaken. Eén: gas en stroom zijn op de internationale energiemarkt simpelweg duurder geworden dan tijdens de laatste grote voorspelling in 2017 werd voorzien. Dat heeft te maken met het uitvallen van Belgische kerncentrales, onduidelijkheid over de Brexit en Europese kolencentrales die langzaam maar zeker worden afgesloten. Daarnaast speelt de stijgende prijs voor het recht om een ton CO2 te mogen uitstoten een rol. Truth be told: daar kan het kabinet allemaal vrij weinig aan doen. Energieprijzen zijn nu eenmaal volatiel en laten zich niet eenvoudig voorspellen. 

En twee: het kabinet rekende met veel lagere gemiddelde gebruikscijfers dan huishoudens in werkelijkheid verbruiken. Het plakte een voorspelling van het Planbureau voor de Leefomgeving over 2020 op het jaar 2019 en rondde die bovendien naar beneden af. Al eerder werden bij deze aannames kritische kanttekeningen gezet, met name door energievergelijker Gaslicht.com. Het is dus terecht dat Kamerleden hier kritische vragen over stellen. 

Het debat loop echter direct uit de klauwen. Sommige politici zetten de hogere gemiddelde energierekening in om de energietransitie als geheel in twijfel te trekken. Terwijl we de kosten hiervan als samenleving makkelijk kunnen dragen (fruit.jpg). Het gaat slechts om de verdeling ervan. (Goed nieuws trouwens, ook met de hogere energierekening ga je er volgend jaar waarschijnlijk op vooruit. Joehoe!)

Weet je, ik zou er een lief ding voor over hebben als de minister gewoon zou zeggen: 'beste mensen, de kostprijs voor energie gaat stijgen. Als u twijfelt over het aanbrengen van isolatie in uw huis: dit is dus hét moment! Als arme mensen teveel last hebben van de stijgende energieprijs, dan repareren we dat via de koninklijke weg, via een aanpassing in de loonbelasting, het minimuminkomen en de uitkeringen.' 

Wat denk jij, is dat teveel gevraagd?

Sjoemeldiesel nog steeds op Nederlandse weg

NRC Handelsblad

Vincent Harmsen – Meer dan drie jaar nadat het dieselschandaal aan het licht is gekomen, rijden in Nederland nog altijd tienduizenden auto’s rond die meer schadelijke stoffen uitstoten dan wettelijk is toegestaan. NRC Handelsblad en Reporter Radio onderzochten hoe dit kan, en stellen vast dat in Nederland harde maatregelen tegen de sjoemelende autofabrikanten zijn uitgebleven. 

Zo kwam er nooit een verplichting voor Volkswagenbezitters om de software te updaten die de auto’s op de rollenbank schoner laten rijden dan buiten op de weg. In Duitsland kwam die verplichting er wel, en werden autofabrikanten ook gedwongen om klanten inruilpremies te betalen. De aanpak van de oosterburen zou tot gevolg hebben dat er zelfs meer vieze tweedehands diesels op de Nederlandse markt terecht zijn gekomen. Het Nederlandse Openbaar Ministerie is inmiddels wel een ‘oriënterend’ onderzoek gestart naar twee auto’s waarvoor in Nederland de goedkeuring is uitgevoerd. Een daarvan, de Suzuki Vitara, stoot na 22 minuten ineens meer stikstofoxiden uit, terwijl de toelatingstest 20 minuten duurt. In Duitsland heeft Volkswagen een boete van 1 miljard euro opgelegd gekregen, en worden ook een aantal topmensen van het autoconcern vervolgd.

De dubbele pet van McKinsey

New York Times

Dennis Mijnheer – Journalisten van The New York Times hebben gegraven in een van ’s werelds meest toonaangevende consultancybedrijven: McKinsey. Het is een topconsultant die wereldwijd allerlei overheden adviseert, maar ook tweederde van alle mijnbouwbedrijven, meer dan de helft van de 25 grootste luchtvaartmaatschappijen en 60 procent van de 100 grootste banken. Kortom, McKinsey is uitermate goed op de hoogte wat er op topniveau speelt. Met die riante informatiepositie in het achterhoofd onderzocht de New York Times het gelieerde beleggingsfonds McKinsey Investment Office (MIO). Dat fonds is verborgen op het Kanaaleiland Guernsey en beheert ruim 12 miljard dollar aan vermogen van McKinseys (oud)partners en werknemers. De terechte vraag: kan er sprake zijn van belangenverstrengeling tussen de adviestak en de beleggingstak? Het antwoord laat zich bijna raden (‘ja’) maar NYT groef diep genoeg om ook daadwerkelijk goede voorbeelden te noemen. En ze tekenden heerlijke details op, zoals de instructie voor medewerkers van het beleggingsfonds om zoveel mogelijk onder de radar te blijven. Volgens een medewerker was het ongewenst om (beleggings)bijeenkomsten te bezoeken en te praten met andere bezoekers.

Brexit leidt de Britten af van hun echte probleem: extreme ongelijkheid

Der Spiegel

Peter Hendriks – De kabinetten van Mark Rutte hebben in Nederland de crisis aangegrepen om zo diep mogelijk te snijden in de overheidsuitgaven. Ruttes Britse geestverwanten, de Conservatieven, deden hetzelfde, maar zijn nog een paar stappen verder gegaan. De gevolgen daarvan zijn door het hele land waar te nemen. Philip Alston, de speciale VN-rapporteur voor extreme armoede, maakte begin januari een veertiendaagse reis door het Verenigd Koninkrijk. De man is wel iets gewend, want hij rapporteert meestal over Afrikaanse en Centraal Amerikaanse landen. Zijn oordeel: ‘Dit is niet alleen een schande, maar een sociale calamiteit en een economische ramp vervlochten tot één geheel.’ 

De verantwoordelijke minister beloofde het rapport van Alston zeer serieus te nemen. Hij stuurde echter een junior minister naar het Lagerhuis en binnen 30 minuten was het agendapunt afgehandeld.  

Theresa May beloofde in juli 2016 een einde te maken aan de ‘schrijnende onrechtvaardigheid, dat als je arm wordt geboren je gemiddeld negen jaar korter leeft.’ Ze beloofde bij al haar beslissingen niet in de eerste plaats te denken aan de elite maar aan hen, de armen. In werkelijkheid heeft May’s cabinet nog meer Britten onder de armoedegrens geduwd. Beleid wordt er sowieso niet meer gemaakt. Er is nog maar een onderwerp dat de agenda bepaalt: Brexit.

Burning Man wil af van privéjets en kamperen met airco

Het Parool

Nikki Sterkenburg – Het van oorsprong idealistische festival Burning Man wil terug naar zijn roots. En dat betekent dat de organisatie scherper gaat toezien op privéjets en rijken die hun eigen kampen inclusief airco en bediening aanleggen, zo was onlangs in Het Parool te lezen (link: Burning Man is dus géén luxefestijn). Eerder al berichtte de New York Post  hoe de 1 procen Burning Man viert. Dat kost je 50.000 dollar voor tien dagen, maar dan heb je wel een privékok. 

In navolging van het Fyre Festival (wie nu de docu nog niet op Netflix heeft gezien is af), is het een verademing hoe Burning Man nu influencers op social media een halt probeert toe te roepen: zij kapen het festival om producten aan de man te brengen. Het festival, dat ooit begon als sociaal experiment tegen overconsumptie, wil nu uitnodigingen intrekken van partijen die dure all inclusive-arrangementen aanbieden. Waarvoor hulde.

De nieuwste generatie drugscriminelen en hun roekeloze oorlog

NRC Handelsblad

Eelke van Ark – Willem Holleeder en zijn collega’s zijn vervangen door een nieuwe generatie drugscriminelen, die verwikkeld zijn in een bloedige strijd. Daarbij vallen ook geregeld onschuldige slachtoffers. Zoals de 26-jarige student geneeskunde Hamza Chaïb, die vanwege een persoonsverwisseling per ongeluk doodgeschoten werd op een terras in Marrakech. Doelwit van de aanslag was eigenlijk de Nederlands-Marrokaanse drugsbaas Mustapha, momenteel een van de grootste spelers in de Nederlandse drugswereld. NRC Handelsblad laat ons dit weekend kennismaken met de wereld van deze veelal Marokkaanse cocaïnebaronnen, in een verhaal dat leest als een misdaadfilm. Politie en justitie krijgen maar met moeite vat op deze nieuwste groep drugscriminelen.